Search

Gedrukte versie van het inauguraal college uitgesproken aan de Vrije Universiteit Amsterdam in mei 2022 in het kader van de OVR-Wisselleerstoel 2020-2021. De bijdrage gaat in op de doctrinale (I) en politiek-strategische (II) uitbouw van het neutraliteitsrecht tussen de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1776) en de Frans-Pruisische Oorlog (1870). Een derde stuk gaat in op het concept van de permanente neutraliteit., The law of neutrality evolved from 1776 to 1870, but not in a linear way. Enlightenment saw neutrality as an autonomous choice of a sovereign polity. The First League of Armed Neutrality (1780) and the Declaration of Paris (1856) can be seen as landmarks in the rise of the free ships/free goods-principle and the promotion of free trade. The French Revolutionary and Napoleonic Wars brought a regression. The British restrictive position before 1856 was starkly criticized. Even in the late 1880s, the lack of codification and unity in the law of neutrality was striking: national case law, criminal law and ad hoc neutrality declarations remained essential sources for individuals and states alike to interpret the seemingly candid and simple twin obligation of impartiality and abstention. This period also saw the birth of the malleable concept permanent neutrality, imposed or guaranteed by the European Great Powers.

Foreword to the Acta of the Belgian Assistants Conference in Law (ACCA), held at the Vrije Universiteit Brussel on 22 October 2022

Overview of the current state of the parliamentary intergroup Nouvelle Alliance Populaire, Écologique et Sociale in de Franse Assemblée Nationale

In deze bijdrage verkennen we de discussie rond de toelaatbaarheid van referenda in het Belgische grondwettelijke systeem. De zesde Staatshervorming heeft -onder strikte voorwaarden- de deur naar elementen van directe democratie geopend voor de gewesten. We gaan terug naar de mislukte invoering van het "koninklijk referendum" onder Leopold II, bij de eerste herziening van de Grondwet (1893)., The referendum as an instrument has been used increasingly in many parts of the world. It can contribute to strenghtening democratic culture within a polity. Yet, as Jan Velaers demonstrated masterfully, history learns that context weighs heavily in assessing specific manifestations of this concept. A referendum can be a tool of domination in specific circumstances, serving other purposes than those publicly admitted to. The present contribution uses the Belgian case of the "Royal referendum" to illustrate this. The introduction of the possibility of a popular consultation at regional level has given direct democracy a more prominent constitutional entrenchment than before. Research in political science teaches us that authoritarian instrumentalisation is less to fear than use for political parties' own ends. Two out of three regions seem not in a hurry to define the practical conditions of the instrument. We will have to observe and learn from the first experiments in the Walloon Region.

During the reign of Christian IV Oldenburg (1588-1648), the Kingdom of Denmark-Norway reached the height of its influence in Northern Europe. Thanks to an impressive fleet, in the first part of the reign, the king reaffirmed Danish supremacy over the Baltic Sea (dominium maris Baltici) and supported Norwegian claims on the waters between the Scandinavian Peninsula and Iceland. However, by intervening in the Thirty Years’ War in 1625, the ambitious ruler fell prey to erroneous diplomatic and geopolitical choices, which jeopardized the very existence of the Kingdom of Denmark-Norway. Although Christian IV remains arguably the most iconic Danish monarch, his legacy is open to conflicting assessments: on the one hand, he brought the Dane-Norwegian state to the pinnacle of its prestige; on the other, his actions triggered the subsequent decline of Denmark and the rise of the Swedish Empire.

Deze bijdrage gaat in op lokale disputen rond grondgebied en rechtsmacht in diplomatieke archieven, en hoe recente evoluties in de rechtsgeschiedenis dit soort bronnen meer contextualiseren van uit eigentijdse doctrinale categorieën. De pre-print (DOI 10.17605/OSF.IO/X3ZS9) is uitgebreider, en gaat in detail in op het doctrinaire luik., This contribution to the Liber Amicorum of the Oudenarde Historical Society's long serving President Rik Castelain expounds on the possible links between legal history, diplomatic history and local history, using the example of early 18th century border negotiations between France and the Austrian Habsburgs.

Deze uitspraak gaat in op de kwetsbaarheid van een verdachte in een strafprocedure, die volgens het EHRM op een institutioneel niveau bereflecteerd moet worden. Een verdachte bevindt zich in verhouding tot justitie in een asymmetrische verhouding. Het feit dat een niet-gearresteerde verdachte meegedeeld wordt dat hij het ver- hoor kan doen ophouden, volstaat niet om de strafprocedure met een eerlijk karakter toe te delen. Vóór aanvang van het verhoor moet het zwijgrecht in herinnering gebracht worden en de verdachte moet tijdens het verhoor bijstand hebben van een advocaat.

In Wang/Frankrijk van 28 april 2022 beslist het EHRM dat een verdachte zich in verhouding tot justitie in een asymmetrische positie bevindt. Het feit dat een niet-gearresteerde verdachte meegedeeld wordt dat hij het verhoor kan doen ophouden, volstaat niet om te besluiten dat de strafprocedure ‘eerlijk’ is verlopen. Voor aanvang van het verhoor moet hem het zwijgrecht in herinnering gebracht worden en de verdachte moet tijdens het verhoor bijstand door een advocaat hebben. Het arrest wijst erop dat de kwetsbaarheid van een verdachte in de strafprocedure volgens het EHRM op een institutioneel niveau bereflecteerd moet worden.

International audience; The Belgian Constitution guaranteed political liberty, exemplified by the mandatory competence of the jury for judging political and press offences. However, the constitution did not literally mention quasi-delicts. In 1861, liberal statesman Charles Rogier was insulted by the ultramontanist Catholic newspaper Le Journal de Bruxelles. He sued the newspaper’s printer under tort law, and obtained a considerable amount of damages, bypassing the jury. Progressive radical lawyer Lucien Jottrand, former member of the Constituent Assembly, argued at length that the constitution exclusively reserved competence for both civil and criminal liability to the jury. The Brussels Court of Appeal and the Court of Cassation rejected this reasoning and insisted on the superior natural law-origins of tort law. Yet, this decision created a risk of private censorship, well documented in the press and in private archives on the legal battle around the Journal de Bruxelles.

Book review of Jean-Numa Ducange's Guesde for SamPol, published on the journal's blog

Laboulaye (1811-1883) et Kachenovsky (1827-1872) ont l’un comme l’autre parcouru l’Europe en tant que juristes en voyageurs dans les années 1840-1870. Ils ont forgé des réseaux et participé à la circulation des savoirs en jouant le rôle d’intermédiaire entre les juristes internationalistes au moment de la fabrique du droit international dans les années qui précédent la fondation de l’Institut de Droit International. Cet article met en lumière à travers des archives inédites la géographie des voyages des juristes internationalistes ainsi que le rôle particulier de Laboulaye en tant que hub parisien de juristes en voyageurs. Laboulaye (1811-1883) and Kachenovsky (1827-1872) both travelled around Europe as travelling lawyers in the years 1840-1870. They forged networks and participated in the circulation of knowledges by playing the role of intermediary between international lawyers during the making of “global” international law in the years preceding the founding of the Institut de Droit International. Through unpublished archives, this article sheds light on the geography of the travels of international lawyers as well as the particular role of Laboulaye as a Parisian hub for traveling lawyers.

Overview of the political and institutional landscape in France, in the wake of the 2022 presidential and parliamentary elections

International audience; The battle of Oudenarde (11 July 1708) is one of the numerous defeats of the end of Louis XIV’s reign. The event seems disconnected from legal history. Yet, several layers of analysis allow to connect the battle to the constitutional systems of the belligerents, as well as to the law of nations. This article treats first the military confrontation of two mass armies, representing rulers from Granada to Königsberg, and the local perception of this sudden foreign military presence, through a satire on ‘French vanity and consternation’. In an ensuing stage, the German allies of Louis XIV and his opponents offer a perspective on the law of the Holy Roman Empire. Finally, the battle in itself being far from decisive, diplomatic manoeuvres announced the blueprint of the agreement that would bring the war to an end in 1713-1714. The interconnectedness of all ‘Theatres of War’ (Italy, Spain, Germany, Low Countries, Scotland) equally transpires in the iconography used in Schenk’s Schouwburg van den Oorlog.; La bataille d’Audenarde du 11 juillet 1708, une des nombreuses défaites françaises de la fin du règne de Louis XIV, semble bien éloignée de l’étude de l’histoire du droit. Pourtant, plusieurs niveaux d’analyse permettent de remonter au droit constitutionnel des belligérants impliqués dans la Guerre de Succession d’Espagne (1701/1702-1713/1714), tout comme au droit des gens. L’article présent traite d’abord le déroulement de l’affrontement entre deux armées de masse, représentant des souverains de Grenade à Königsberg, et la perception locale de ce déferlement de troupes, mise en scène dans une pièce satyrique exposant le ‘Français vantard et consterné’. Ensuite, la présence des alliés allemands de Louis XIV et de ses opposants mène au droit du Saint-Empire Germanique. Finalement, la bataille en elle-même n’étant pas décisive, il est important de souligner que les manœuvres diplomatiques entre les campagnes de 1707 et 1708 annonçaient les contours de l’accord qui a permis en 1713-1714 de terminer une guerre sanglante. Le caractère connecté de tous les « théâtres de la guerre » (Italie, Espagne, Allemagne, Pays-Bas, Ecosse) paraît également dans l’iconographie du Schouwburg van den Oorlog de Schenk.

This interdisciplinary collective work brings together historians, philosophers and lawyers from Belgium, France and Germany. It results from a joint seminar organised by the Research Groups Contextual Research in Law (CORE, VUB) and Centre d'histoire du droit et d'anthropologie juridique (ULB). This book explores a research gap in historiography concerning the migration of of German law professors in the 19th century. It focuses on networks and knowledge transfers, as well as on legal education, both from a transnational and comparative perspective. Big names (e.g. Warnkönig, Ahrens) are positioned within a general overview of academic circulation, e.g. highlighting the growing importance of studies and stays abroad. The book reflects on transnational transfers and interactions for teaching and academic hiring practices, in Belgium as well as in Europe, with inevitable effect within the imperial and colonial worlds. Contributions by Raphaël Cahen, Jérôme de Brouwer, Pieter Dhondt, Wolfgang Forster, Jean-Louis Halpérin, Maxime Jottrand and Christoph-Eric Mecke.

Military force did not allow for a Clausewitzian decisive victory in the War of the Polish Succession. The Bourbon and Habsburg blocs would have to settle for a negotiated solution, wherein the existing claims would need to be accommodated, without excessively stretching the international order of the peace treaties of Utrecht, Rastatt and Baden. A crucial difference with the War of the Quadruple Alliance, however, concerned the role of the Maritime Powers, who had remained neutral in the conflict between Charles VI and Louis XV. Although their proposals were not incompatible with the final outcome, France and Austria settled the conflict directly. Besides the deals done on Naples, Tuscany, Lorraine and Bar or Parma and Piacenza, contemporary print sources also inform us on the image of Russia, which entered the Franco-German stage physically in the final campaign. As an ally of the czarina, Emperor Charles VI was drawn into the final conflict of his reign with the Ottomans

En 2006, Hansmann, Kraakman y Squire acuñaron el término «blindaje de una entidad» (entity shielding). En su opinión, el blindaje fuerte de una sociedad, que impide a los acreedores personales de los socios reclamar los activos de la empresa, se desarrolló en respuesta a las presiones de los comerciantes. Además, esta norma habría sido reconocida legalmente una vez que las condiciones de supervisión del comportamiento de los comerciantes permitieron evitar el comportamiento fraudulento. Posteriormente, se prefirió el blindaje fuerte al blindaje débil, el cual implicaba la aplicación de un principio de prioridad de las deudas relacionadas con la compañía sobre las deudas personales en relación con el conjunto de los activos de la empresa. En el presente artículo se cuestionan estas opiniones sobre la base de un análisis del derecho y la práctica jurídica en la Amberes del siglo xvi y también en la Holanda del siglo xvii. En primer lugar, no existió preferencia alguna por el blindaje fuerte sobre el blindaje débil, y el crecimiento económico no dependió del blindaje fuerte. En segundo lugar, el blindaje de las sociedades no resultó tanto de un procedimiento de reflexión legislativa, en referencia a las exigencias mercantiles o las condiciones de supervisión, como de una cuestión de prácticas de liquidación e incluso de influencias culturales. En tercer lugar, al considerar la totalidad de las normas relativas a las sociedades, se aprecia que las iura in rem y las normas relativas a la inembargabilidad de los activos (blindaje fuerte) eran excepcionales y de mínima importancia. Incluso la responsabilidad limitada de los inversores, como por ejemplo en la Compañía Holandesa de las Indias Orientales, se basaba en gran medida en las iura in personam.

Gestolde macht is een inleiding tot de geschiedenis van de staat in Europa, op het kruispunt van de politieke geschiedenis en de rechtsgeschiedenis, met een focus op de 17e, 18e en 19e eeuw. Diplomatie, vredesverdragen (Vrede van Westfalen, Congres van Wenen) en de Europese staatsleer waren essentieel in die ontwikkeling. Het recht is geen gesloten denksysteem, maar wordt bekeken als de taal van de macht. Het denken over staat en internationale betrekkingen loopt al eeuwen op dezelfde benen, tussen macht en moraal. De historische mars van de afzonderlijke Europese staten naar vrijheid en gelijkheid – de kernwaarden van de Franse Revolutie – verloopt in verschillende snelheden. Dhondt vergelijkt de scheiding der machten, de rechten en vrijheden, en de staatsuitbouw in Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland, de drie grootste Europese staten. De Britse contractuele monarchie (Magna Charta, Glorious Revolution) en de Franse nerveuze extremen (Robespierre, Napoleon) komen terug in het 19e-eeuwse Duitsland op weg naar haar eenmaking (Bismarck) en in de Russische Revolutie (Lenin). Naast Rusland krijgen ook de grondwetten van de grootmachten China en de Verenigde Staten bijzondere aandacht. Deze herziene editie werd bijgewerkt met recente historische en rechtshistorische literatuur., Second edition of my manual for first year students in law

Stand van zaken bij de linkse Franse politieke krachten met het oog op de regionale verkiezingen van 2021 en de presidentsverkiezingen van 2022, State of the cooperation between left-wing parties in France ahead of the 2021 regional and 2022 presidential elections

Philip V's foreign policy was met with opposition by the Regent and Cardinal Dubois. This lead to the armed intervention in Spain in 1719. However, military action would have been impossible without a close alliance with Britain and Hanover. This link between James Stanhope and Guillaume Dubois has hitherto been explained in terms of personal animosity and court struggles. Yet, this overlooks the importance of the legal quarrel on the Spanish Succession (1659-1713) and the consequences of the solution chosen at the Treaties of Utrecht, Rastatt and Baden (1713-1714). I argue that Philip's irredentist demands to make up for the perceived "loss" of Italy and Flanders were legally incompatible with the backbone of European diplomacy. Partition implied much more than a merely political deal.

Bespreking van het arrest van het Hof van Justitie van 17 december 2020 over de onverdoofde rituele slachting van dieren.

Mogen we dieren behandelen zoals een tafel of een appel? Mogen we hen gebruiken voor onze behoeften en hen zelfs opeten? Lange tijd antwoordden het recht en de ethiek daarop: ja! Maar in de laatste decennia groeide het maatschappelijke bewustzijn dat dieren meer zijn dan onbezielde gebruiksvoorwerpen. Zo wordt dierenmishandeling, zelfs in culturele en religieuze contexten, steeds vaker als immoreel beschouwd. Ook klinken luide protesten tegen de kwalificatie van dieren als goederen. Ons rechtssysteem worstelt met de implicaties van dergelijke verschuivingen in de maatschappelijke opvattingen. Moeten we aan dieren een morele status geven, en gaat die dan zover dat dieren morele en zelfs juridische rechten krijgen? In welke mate houdt het huidige recht reeds rekening met de bijzonderheden van dieren, en hoe moet het gewijzigd worden om aan de eigenheid van dieren recht te doen? Moeten alle dieren daarenboven op dezelfde manier behandeld worden? In verschillende deeldomeinen van ons recht stellen zich deze vragen. In deze unieke bundeling geven specialisten elk op hun deeldomein de actuele stand van zaken en knelpunten.

With Immanuel Kant (1724-1804), Western philosophy reaches a pinnacle and becomes the influential and solid discipline as we know it today. In a new book, only available in Dutch, Kant. Fifteen philosophers on the foundations and limits of reason academics from the Netherlands and Belgium shine their light on Kant's timeless classics in the field of human cognition, ethics, aesthetics and law. They are a reminder of the fraught time in which he lived and wrote and of the pens that stirred Kant. The book is a versatile and accessible interpretation of the crystal-clear thinking of one of the greatest philosophers ever, and comments on his observations as well as on the ideas circulating about his work in our time. Contributions of Andreas Kinneging, Ann Van Sevenant, Arthur Kok, Bart Labuschagne, Donald Loose, Immanuel Kant, Jacques De Visscher, Jozef Waanders, Maarten Colette, Martin Moors, Michel Huysseune, Niels van Dijk, Paul Cobben, Paul de Hert, Rob Wiche, Xavier Meulders

A série de filmes Homens de preto, dirigidos por Barry Sonnenfeld, retrata uma agência cujo objetivo é evitar que a presença de extraterrestres na Terra cause problemas – sejam eles mal-entendidos ou agressões violentas. Sob a forma da comédia, eles permitem compreender o ponto fraco tanto do universalismo quanto do particularismo: não há diferença sem indiferenciação – e nem indiferenciação sem diferença. No momento em que os sonhos de igualdade e de universalidade – tal como colocados em prática, por exemplo, ao final da época romana, com a edição da Constituição Antonina, que estendeu a cidadania romana a todos os habitantes do Império – pretendem se materializar, não são os protocolos de abstração legal que devem realizar todo o trabalho, e sim os de uma verdadeira diplomacia alienígena, cujo ponto de partida consiste em nos considerar como estranhos a nós mesmos.

Het nieuwe goederenrecht, in werking getreden op 1 september 2021, bevat een titel “Burenrelaties”. Deze titel regelt een groot deel van wat men het burenrecht kan noemen: de functionele rechtstak die de relaties tussen buren (ruim opgevat) regelt. Het voorliggende boek is bedoeld als een overzicht van het Belgische burenrecht na de hervorming van het goederenrecht. Het behandelt in de eerste plaats de bepalingen van de titel “Burenrelaties”, zijnde de erfdienstbaarheden (gevestigd door de mens of door de wet), de mandeligheid en het verbod op burenhinder. Daarnaast worden ook andere voor buren belangrijke privaatrechtelijke rechtsfiguren behandeld, zoals de afpaling, het feitelijk gedogen door de eigenaar (art. 3.67 BW), de definitie van het perceel ofte erf en de bezits- en eigendomsvorderingen. Het publieke burenrecht wordt evenwel niet vergeten. In het bijzonder worden de rechten en plichten van buren ten opzichte van landwegen, spoorwegen en waterwegen behandeld. Ook wordt punctueel aandacht gegeven aan het ruimtelijkeordeningsrecht.

Bijdrage over het capacitair stemrecht dat in België van toepassing was voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen tussen 1883 en 1895., The Law of 24 August 1883 created the possibility for holders of a degree of primary education to participate in local elections. This reform, sponsored by the last homogenous Liberal government, was an attempt to delay the introduction of universal male suffrage, linking intellectual aptitude to electoral capacity. The system lasted ten years, and foresaw the possibility to pass an exam and obtain the primary education degree. The Belgian press, official statistics and earlier historical research allow to map this curious phenomenon.

Andreas Kinneging, P. De Hert & Maarten Colette (eds.), Kant. Vijftien filosofen over grondslagen en grenzen van de rede, We critically discuss Kant's Über ein vermeintes recht aus menschenliebe zu lügen (1797) and we ask the question why so many moral philosophers keep on defending these theories ignoring the broader context that their colleauges from political theory know so well.

Het nieuwe Belgische goederenrecht heeft het statuut van het dier in belangrijke mate hervormd: het dier staat nu naast personen en goederen, zodat het een derde categorie vormt. Dieren worden echter nog steeds onderworpen aan de regels inzake goederen, zodat ze quasi-goederen zijn. De bijdrage onderzoekt de dogmatische en normatieve gevolgen hiervan, met bijzondere aandacht voor de concrete gevolgen voor dieren.

Een belangrijk middel om de verspreiding van covid?19 te verhinderen is de mondmaskerplicht, die door meerdere ministeriële besluiten is opgelegd aan de Belgen. Problematisch is dat artikel 563bis Sw. een gezichtsbedekkingsverbod oplegt, waarbij het slechts beperkte uitzonderingen openlaat. Een ministerieel besluit kan evenwel geen afbreuk doen aan een wet, zodat de vraag rijst of de mondmaskerplicht wel rechtsgeldig is. De bijdrage onderzoekt of het dragen van een mondmasker inderdaad valt in het toepassingsgebied van artikel 563bis Sw. Daarna gaat ze na of de uitzonderingen op het gezichtsbedekkingsverbod – “afwijkende wetsbepalingen”, arbeidsreglementen of politieverordeningen in het kader van feestactiviteiten – de mondmaskerplicht kunnen wettigen. Vervolgens worden mogelijke oplossingen aangereikt voor de gevallen waarin deze uitzonderingen niet gelden. Enkele bijzondere vraagstukken worden dan nog onderzocht, meer bepaald enerzijds de strafrechtelijke positie van rechtsonderhorigen die een mondmasker dragen en van het bestuur dat een mondmaskerplicht oplegt en handhaaft, en anderzijds de verplichting om een mondmasker bij zich te hebben. Geëindigd wordt met een besluit. De bijdrage werd afgesloten op 10 maart 2021.