Search

Türklerin İslâm anlayışının şekillenmesinde çok büyük etkisi olan Hanefî-Mâturîdîliğin önemli alimlerinden biri de Ebû İshâk Saffâr el-Buhârî'dir. İlmî faaliyetlerini, Büyük Selçuklular döneminde Horasan ve Mâverâünnehir'de gerçekleştiren ve Esmâü'l-Hüsnâ ile mezheplerin görüşlerini anlatma gibi farklı yöntemler uygulayan Saffâr, eserlerinde çok sayıda mezhep ve kişiye atıfta bulunarak kendi zamanına kadarki ilmî birikimi sonraki nesillere nakletmiştir. Kendisinden sonraki bilginlere de etki ettiği bilinen Saffâr el-Buhârî'nin İslam mezheplerini nasıl değerlendirdiğinin bilinmesi mezhepler tarihi açısından önem arzetmektedir. Bu çalışma ile önemli bir Hanefî-Mâturîdî alimin İslâm mezheplerine ilişkin değerlendirmelerinin incelenerek bilim dünyasına katkısı amaçlanmaktadır.Bu çalışmada öncelikle müellifin hayatı ve ilmî kişiliği `şahıslar üzerinde derinleşme` prensibi ile, İslam mezheplerine bakışı ise çeşitli eserlerinden istifade ile `fikirler üzerinde derinleşme` ilkesi gözetilerek incelenmiştir. Araştırmada elde edilen veriler imkân nispetinde diğer Mâturîdî kaynaklar ve klasik makâlât eserleri ile karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Böylece özelde musannifin genelde ise Mâturîdîliğin İslâm mezheplerine bakışı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada, müellifin Hicri V. ve VI. asırda yaşamış ve sahasında etkili olmuş bir Hanefî-Mâturîdî âlimi olduğu, Ebû Hanife'yi imam olarak gördüğü ve görüşlerini tamamen benimsediği, hayatı boyunca da Ehl-i Sünnet'i diğer fırkalara karşı savunduğu belirlenmiştir. Ayrıca konuyu kendi çerçevesinde ele alarak, bid'at fırkalar içerisinde gösterdiği Mu'tezile ve Şîa'ya ağır tenkitler yönelttiği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mezhepler, Ehl-i Sünnet, Hanefî-Mâturîdî, Saffâr el-Buhârî Abû Ishaq Saffâr al-Bukhari is one of the important figures of Hanefî-Mâturîdî Scholars who had profound impacts on the formation of Islamic understandings of Turks. He lived in the Seljuk period and was engaged in scientific activities in the regions of Horasan and Mâverâünnehir. Applying different methods such as telling the views of the sects with Esmâü'l-Husna, Saffar relocated his knowledge to the next generations by referring to a large number of sects and names in his works. Gaining insights into Saffâr's evaluation of the Islamic sects, which is also known to have influenced the subsequent scholars, is an important endeavour for the history of sects. In this study, Saffar as an important Hanefî-Mâturîdî Scholar is examined in terms of his evaluation of Islamic sects. It is believed that such an examination would make a crucial contribution to the field. In this study, the life and scientific personality of Saffâr is examined via the principle of `deepening on individuals`. Later, Saffâr's viewson the Islamic sects was examined with the principle of `deepening on ideas`. This examination was carried out with reference to, and in comparison with, some other accessible Mâturîdî sources as well as classical works. Through such an examination, it is attempted to depict the views of Saffâr in particular and of Mâturîdî line in general on the Islamic sects. The findings establish that Saffâr was an influential Hanafi-Mâturîdî scholar who lived in Hijri 5th and 6th centuries. Saffâr also accepted Abu Hanifa as an imam and fully embraced his views and defended the views of Ahl as-Sunnah throughout life against other divisions. It has also been observed that he positioned himself against the views and ideas of Mu'tezile and Shia, which were, to him, rotten and went astray.Keywords: Sects, Ahl-i Sunnah, Hanefî-Mâturîdî, Saffâr al-Bukhari. 287 more...

İslam dünyasında yüzyıllarca okutulan Akaid-i Nesefi adlı eseri ile meşhur olan Ömer Nesefi'nin Beyânü'l-Mezâhib adlı bir de İslam Mezhepleri ile ilgili yazma halinde önemli bir risalesi bulunmaktadır. Ömer Nesefi, büyük Türk bilginlerinden birisi olup aynı zamanda Hanefi Maturidilikte önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada öncelikle Müellifin hayatı ve ilmi kişiliği incelenmiştir. Daha sonra Ömer Nesefi'nin Beyânü'l-Mezâhib adlı yazma eserinin tercüme ve değerlendirmesi yapılmıştır. Aynı zamanda bu esere, meçhul bir müellif tarafından şerh olarak yazılmış olan Câmiü İhtilafi'l-Mezâhib adlı başka bir yazma eserden ve Ömer Nesefi'nin diğer eserlerinden de istifade edilerek, Ömer Nesefi'nin İslam fırkalarını / mezheplerini nasıl tertip ve tasnif ettiği ilk defa müstakil olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Hanefi-Maturidi fırak geleneğinin bir örneği sergilenen eserde yetmiş üç fırka hakkında önemli bilgiler verilmektedir. Ayrıca Beyânü'l-Mezâhib ve Câmiü İhtilafi'l-Mezâhib adlı eserlerin metodolojik ve muhtevaaçılarından tahlili yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Ömer Nesefi, Ehl-i Sünnet, Mezhebler, Tasnif, Hanefi-Maturidi. Omar Nasaf, famous with his work called Akaid-i Nasafi which was taught at İslamic World, has also an important manuscript, Bayanu?l-Mazahib, on Islamic sects. Nasaf is one of the great Turkish scholars and has an important place in the Hanafi-Maturidi tradition.At the outset of this study, the author?s life and scientific activities are examined. Then, Nasaf?s manuscript, Bayanu?l-Mazahib, is translated and evaluated. At the same time, in the light of a book called Camiu Ihtilafi?l-Mazâhib written by an anonymous author and Nasaf?s other works, the way that Nasaf organizes andclassifies the Islamic sects and divisions is put forth for the first time in this study. The manuscript which sets an example of Hanifi-Maturidi firaq tradition involves important information about the seventy-three sects. Analyses of the works of Bayanu?l Mazahib and Camiu Ihtilafi?l-Mazâhib are also performed in terms of methodology and content.Keywords: Omer en-Nasafi, Ahl Al-Sunnah, sect, sorting, Hanafi-Maturidi. 118 more...