Search

Yüksek Lisans Tez Özet FormuÖğrencinin Adı : Ayfer DostAna Bilim Dalı : PsikolojiTez Başlığı : Kadın ve erkeklerin otobiyografik anlatılarındabenlik tipleri ve duygu dili arasındaki ilişkiÖzetBu çalışma, benlik tipleri (özerk-benlik, ilişkisel-benlik, özerk-ilişkisel benlik,Kağıtçıbaşı, 1996) ile önemli hayat olayların anlatımında kullanılan duygu dili (duyguterimlerinin sıklığı, soyutluk düzeyi, benlik-öteki odaklı duygular, benliğe ve diğerinsanlara yapılan atıflar) arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Bu amaçla,yaşları yirmi ile altmış arasında değişen kırk kadın ve kırk erkek katılımcı ilegörüşülmüş, kendilerinden son beş yıl içinde yaşadıkları ve kendilerini etkilemiş olandört olayı ve bu olayları yaşarken ne hissettiklerini anlatmaları istenmiştir.Araştırmanın sonuçları, benlik tiplerinin, duygu dili ile ilişkili olduğunu göstermiştir.Bu çalışmada, benlik tipleri ve duygu dilinde cinsiyet farkı olup olmadığı ve duygudilinde görülebilecek varyansın benlik tipleri ile açıklanıp açıklanamayacağı sorusu datest edilmiştir. Analiz sonuçları kadınların özerk-ilişkisel benlik ölçeğinde erkeklerdenanlamlı bir şekilde daha yüksek puan aldıklarını göstermiştir. Duygu dilideğişkenlerinin karşılaştırılmasında ise kadınların yaşadıkları olayları anlatırkenerkeklerden daha fazla duygu terimi kullandıkları bulgulanmıştır. Söz konusu farklılıkbenlik tipleri ile açıklanamamış, cinsiyetin benlik tiplerinden bağımsız olarak kadın veerkeklerin kendiliklerinden duygu terimi kullanımlarını yordayıcı güce sahip olduğuanlaşılmıştır. Ancak, bu cinsiyet farkı, katılımcılardan söz konusu olayları yaşarken nehissettiklerini anlatmaları açıkça istendiğinde ortadan kaybolmuştur. Bu çalışmadaaynı zamanda yaşa bağlı olarak benlik tiplerinde ve duygu dilinde farklılaşma olupolmadığı sorusu araştırılmış, yaşın benlik tipleri ile anlamlı bir bağıntısının olmadığıbulgulanmıştır. Yaş ilerledikçe, kişilerin önemli yaşam olaylarını anlatırken, diğerinsanlardan ve başkaları ile ilişkili duygulardan daha çok bahsettikleri bulgulanmıştır.Ancak bu bulgular, çalışmanın olay anlatısı ve bu olaylarda yaşanan duygularınanlatılması bölümlerinde tutarlı bir şekilde ortaya çıkmamıştır. Çalışmanın bulgularıkonu ile ilgili literatür dikkate alınarak tartışılmıştır.Anahtar sözcükler: Benlik-tipleri, cinsiyet, duygu dili, yaş M.A. Thesis Abstract FormName of the Student : Ayfer DostProgram of Study : MA in Developmental PsychologyThesis Title : The relationship between self construals andlanguage for emotions in personal narratives of Turkish males and femalesAbstractThe present study investigates the relationship between individuals? selfconstruals conceptualized as autonomous-, related-, and autonomous-related selfand the language they use to talk about emotions, and about reference to selfversus others in narrations of important life events that they experienced. Fortymales and forty females whose ages range between 20 to 60 participated in thestudy. The results showed that self construals were related to the language used totalk about emotions such as the level of abstractness and objectification ofemotion terms and their relation to self and other in their referential context. Thepresent study also tested the assumption that sex differences observed inpsychological behaviors can be accounted for by self construals. However, thefindings indicated that Turkish males and females differed from each other only inthe number of emotion terms they mentioned when they were describingimportant life events, and that this relationship could not be accounted for by selfconstruals. For explorative purposes, the present study also investigated if therewere any age-related changes in the relationship between self construals and thelanguage for emotions. Results indicated that age was not related to any of the selfconstruals but only with mentioning of emotions having others as their primaryreferents. The findings were discussed in relation to previous research.Keywords: Self construals, gender, language used for emotions, age 127

ÖZET Freud Psikolojisinin Metafizik Temelleri: Transcendental Bir Yaklaşım Bu tez Kant'm Saf Aklın Eleştirisi adlı kitabında ortaya koyduğu şekliyle Kant ontolojisinin ve Freud psikolojisinin metafizik temellerinin bir karşılaştırmasını yapmayı amaçlamaktadır. Bu karşılaştırma her iki yaklaşımdaki 'ruh' anlayışının dayandığı kuramsal çerçeveyi ele almaktadır. Burada amacımız psikanalitik kuramın temellerinin kısmen ve ontolojik olarak transcendental felsefenin unsurlarına dayandığını ve psikanalitik kuramın Kantçı metafiziği tamamlayan unsurlar içerdiğini göstermeye çalışmaktadır. Bu karşılaştırmanın sonucunu şu şekilde özetleyebiliriz: Saf Aklın Eleştirisi'ndeKant, kaynağı (dışsal) kendinde-şeyde yatan temsillerin ontolojisine ilişkin bir araştırma ortaya koymaktadır. Bu sebeple buradaki 'ruh' anlayışı ve ruhun kuramsal olarak ele alınışı uzayda töz (cevher) olarak temsil edilen şeylerin bilgisinin olanaklarını sağlayan bir zemin olarak sınırlanmıştır. Fakat ruhun kuramsal olarak bu şekilde ele alınışı ruhun kendisinin bilgisini yani, psikolojinin Kantçı anlamda kuramsal bir bilim olmasını olanaksız kılmaktadır. Bu bağlamda, psikanalitik kuram (içsel) kendinde-şeyi, yani 'id'i, ruhun yapısını ele alan kuramsal çerçeve, hafıza kapasitesini de transcendental bir kapasite olarak zihnin yapısı içine almakla transcendental felsefenin sınırlarını genişletmiş ve böylece de psikolojinin bir bilim olması için gerekli kuramsal zemini sağlamıştır. v ABSTRACT Metaphysical Foundation of Freudian Psychology: A Transcendental Reconsideration by Ayfer Dost in the preseni thesis we compare the metaphysical foundations of Kant's ontology (as it is given in Kant's First Critique) and Freud's psycho-analytic theory. This comparison involves an investigation of the understanding of soul in a theoretical framework in view of these two approaches. in that study we try to show that the foundations of psycho-analytic theory partially and ontologically rests on the elements of the transcendental philosophy and that psycho-analytic theory also contains elements which appear to be complementary to Kantian metaphysics. We can summarize the conclusion of this investigation in the following way: in the Critigue of Püre Reason Kant aims at an ontological investigation of the Gegenstand(s) whose source lies in the (outer) thing-in-itself. For this reason, his understanding and theoretical constitution of soul in the First Critique is limited to the consideration of the soul as the ground of the possibility of the knovvledge of things that appear in space as substantial entities. Yet such a constitution renders the knovvledge of the soul, that is the science of psychology as theoretically impossible. in this regard we conclude that by including the (inner) thing-in-itself, that is the id (it) into the theoretical framevvork of the constitution of the soul and by introducing the capacity of the memory as a transcendenîal capacity into the constitution of the mind, psycho-analytic theory extends the limits of transcendental philosophy and thereby provides a theoretical ground for the possibility of psyehology as a science proper. iv 136