Search

Objective: Pulmonary hypertension (PH) is a one of the major causes of death in patients with systemic sclerosis (SSc). In this study, we investigated the impact of updated hemodynamic definition proposed by the 6th PH World Symposium (6th WSPH) on the frequency of PH and its subtypes in patients with SSc. Methods: Patients with SSc admitted between 2015 and 2019 and who underwent right heart catheterization (RHC) were included. The frequency of PH and its subgroups based on the hemodynamic definitions of both 2015 European Society of Cardiology/European respiratory Society (ESC/ERS) PH guidelines and 6th WSPH was compared. Results: Of the 65 patients with SSc, 23 (35.4%) had normal mean pulmonary arterial pressure (mPAP), 20 (30.8%) had mildly elevated mPAP (21-24 mm Hg), and 22 (33.8%) had PH [pulmonary arterial hypertension (PAH) (n=16, 24.6%), group 2 PH (n=5, 7.7%), group 3 PH (n=1, 1.5%)] according to the 2015 ESC/ERS PH definition. Based on the updated criteria, 7 (10.8% of total cohort) additional patients were reclassified as having PH [PAH (n=3), group 2 PH (n=3), group 3 PH (n=1)]. Conclusion: The impact of the updated definition on the frequency of PH and PAH in our cohort was greater than previously reported, which may be caused by the difference in screening strategies for PAH. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

In recent years, treatment options for both axial spondyloarthritis (axSpA) and peripheral spondyloarthritis (pSpA) have expanded significantly due to improvements in immunopathological information, thus allowing the use of targeted therapies. The development and validation of tumor necrosis factor inhibitor (TNFi) in spondyloarthritis (SpA) over the past two decades has revolutionized SpA management where previously effective treatment was inadequate. In recent years, TNFi biosimilars have been accepted for infliximab, adalimumab and etanercept, and have been shown to be effective and safe, and have begun to reduce costs for this class of drugs. Some new drugs for psoriatic arthritis (PsA) are being developed clinically. Anti-interleukin (IL)-17RA antibody brodalumab has phase 3 data, but the clinical program has been discontinued due to suicidal ideation in individuals. Studies on anti-IL17A/F antibody bimekizumab, antibodies against the subunit p19 of IL-23, guselkumab, tildrakizumab and risankizumab and several Janus Kinase (JAK) inhibitors are ongoing. Targeting IL- 23 with anti-P40 or anti-P19 in axSpA did not show any significant improvement, and the development of these biological drugs was interrupted by this indication. Apremilast could not reach the primary end point in phase 3 study. Risankizumab did not show efficacy in ankylosing spondylitis (AS). Some other drugs, including Bimekizumab, are in the process of working in AS, and efficacy data are not currently available. A phase 3 study of tofacitinib in AS is ongoing (ClinicalTrials.gov NCT03502616). A phase 2 study of filgotinib, a highly selective JAK 1 inhibitor, has recently been reported to have reached the primary endpoint in patients with active AS. Upadacitinib, another selective JAK 1 inhibitor, has been shown to be effective in the study results in PsA and AS. The optimal dose and selectivity of JAK inhibition in SpA has not yet been established. Determining the important role of microbiome in AS is also an active area of research and treatments targeting the microbiome located in AS patients may be in the future. Studies are ongoing to develop small molecule inhibitors of the endoplasmic reticulum aminopeptidases to try in axSpA, with the strong genetic combination of Aminopeptidase genes ERAP1 and ERAP2 with AS. While effective biological therapies for non-radiographic axSpA (nr-axSpA) are limited to TNFi, secukinumab and ixekizumab were found to be effective and safe in nr-axSpA in phase 3 studies very recently. There are currently no registered JAK inhibitor studies for the treatment of nr-axSpA, but it is likely that there will be nr-axSpA trials if phase 3 studies in AS are successful. Finally, in parallel with the increase in pathophysiological information, future new treatment targets in SpA allow us to comment on targeting the intestinal-SpA interaction, including microbiota and integrins, on cellular actors such as innate lymphoid cells, mucosal associated invariant T cells, innate NK T cells. It is exciting for the doctor and patients to increase the treatment goals and thus expand the SpA treatment spectrum. At the same time, this diversity requires a more personalized treatment strategy with the differences to be considered in the choice of treatment. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Objective: To determine features of patients switching between biological (b) DMARDs in rheumatoid arthritis (RA) and spondyloarthritis (SpA) treatments and to investigate associated reasons. Methods: This multicenter, prospective, observational cohort study used the TReasure database in which web-based registration of RA and SpA patients are being performed in 15 centers across Turkey. In this study, switching rates between bDMARDs, associated reasons, and features were analyzed in patients continuing bDMARD treatments during their follow-up periods. Results: Analysis included 2115 RA patients and 3138 SpA patients, of whom 829 (39.2%) RA and 1165 (37.1%) SpA patients switched to another bDMARD and 1286 (60.8%) RA and 1973 (62.9%) SpA patients continued to receive their current therapies (continued group). Median follow-up duration was 3.7 (range: 0-58.4) years in RA patients and 3.8 (range: 0-45.1) years in SpA patients. Female proportion was higher in both RA and SpA patients in the switched group. The first bDMARD used was an anti-TNF in 60.9% of RA patients and another bDMARD in 39.1%. According to switching patterns between bDMARDs, of RA patients, 41% switched from one anti-TNF to another and 38.4% switched from one anti-TNF to a bDMARD with other mechanism of action. The main reasons for switching in both RA and SpA patients were primary or secondary ineffectiveness and side effects. Conclusion: Further data on compliance to bDMARD treatment and treatment discontinuation or switching from one bDMARD to another in rheumatologic patients are needed to improve outcomes of patients and to ensure rational use of health expenditures. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Giriş: Granülomatoz polianjitis (GPA) küçük ve orta büyüklükteki damarların nekrotizan granülomatoz enflamasyonu ile seyreden multisistemik bir hastalıktır. Prostat tutulumu GPA'da nadir bir klinik tablodur, tüm GPA olgularında ürolojik tutulum %1'den az görülmektedir. Prostat tutulumunun görüldüğü GPA olgusuyla nadir bir klinik tabloya dikkat çekmeyi amaçladık. Olgu: Altmış üç yaşında erkek 1 haftadır kulaklarda dolgunluk, işitme azlığıyla KBB'ye başvurmuştu. Kulakta hidrops düşünülerek metilprednizolon başlanmış, şikayetlerinin gerilemesiyle azaltılarak kesilmişti. Aynı dönemdeki dizüri ve hematürisi üriner sistem enfeksiyonu lehine değerlendirilmiş, siprofloksasin başlanmıştı. İştahsızlık, 2 ayda 15 kg kilo kaybı şikayetleriyle dış merkeze başvurmuş, akut faz reaktanları (AFR) yüksek saptanmıştı. Romatolojik sorgulamasında halsizlik, baş ağrısı, kanlı balgam; fizik muayenesinde oral aft ve bacaklarda döküntüler saptanmıştı. Toraks BT'de akciğerlerde bilateral solid görünümde düzensiz sınırlı kitleler ve santrali kaviter 3 adet kitle saptanmıştı. Abdomen BT'si prostatitle uyumlu görünümdeymiş. AFR yüksekliği ve mevcut kliniği nedenli yapılan PET-BT'de bilateral nazofarinkste, hiler bölgede, her iki akciğerde; dağınık yerleşimli, bazıları kaviter görünümde yumuşak doku lezyonlarında artmış FDG tutulumları izlenmişti. Torakal MRG'de inen aorta duvarında kalınlaşma ve kontrast tutulumu saptanmış, vaskülit lehine raporlanmıştı. Akciğerdeki nodüllerden yapılan biyopside multinükleer dev hücre, plazma hücreleri, köpüksü histiositlerden zengin lenfosit ve plazma hücrelerini içeren infiltrasyon görülmüş, malignite bulgusu saptanmamıştı. Hasta HÜTF romatolojiye başvurduğunda 2 hafta önce geçirdiği dudakta uçuk sonrası gözde kızarıklık, görme bulanıklığı nedeniyle göz hastalıklarınca değerlendirildi. GPA göz tutulumu ve herpetik keratit saptandı, topikal gansiklovir ve valasiklovir başlandı. Dizüri ve hematürisinin devam etmesi nedeniyle çekilen prostat protokollü Abdomen MRG, GPA'nın prostat tutulumuyla uyumluydu. Sistoskopide prostatta ve bulbus üretrada hemorajik kitle saptandı, TUR-M yapıldı, cerrahi materyalin patolojisi her iki bölgede de nekrotizan granülomatöz iltihap olarak değerlendirildi. Hastada GPA düşünüldü. İzleminde herpetik keratitin düzelmesiyle 3 gün 1,000 mg pulse steroid, 40 mg/gün metilprednizolon idame ve 500 mg/15 gün siklofosfamid tedavisine geçildi. Hastanın semptomları belirgin düzeldi. Sonuç: GPA'da prostat tutulumu nadirdir fakat üriner sistem semptomları olan erkek hastalarda akılda bulundurulmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Poliotoimmünite, aynı hastada birden fazla iyi tanımlanmış otoimmün hastalıkların (OH) varlığını tanımlar. Sınıflandırma kriterlerini karşılayan iki veya daha fazla otoimmün hastalığın klinik olarak bir arada bulunması overt (aşıkar) poliotoimmünite olarak sınıflandırılırken, otoimmünitesi olan bir hastada, klinik olmaksızın indeks otoantikorların varlığı latent (gizli) poliotoimmünite olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmada, sistemik lupus eritematozusda (SLE) poliotoimmünite sıklığının ve poliotoimmünite için risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu tek merkezli kesitsel çalışmada, Aralık 2021-Ağustos 2022 tarihleri arasında romatoloji polikliniğine ayaktan başvuran SLE tanılı hastalar, toplam 22 OH açısından değerlendirildi. Poliotoimmünite saptanan hastalar, klinik olarak ortaya çıkan birden fazla OH varlığında "overt poliotoimmünite" ve diğer OH klinik ve belirtileri olmadan, otoantikorların gösterilmesi ile "latent poliotoimmünite" olarak iki gruba ayrıldı. Hastaların demografik ve klinik verileri, vizit anı hastalık aktivite (SLEDAI: Systemic Lupus Erythematosus Disease Activity Index) ve hasar (SLICC/SDI: The Systemic Lupus International Collaborating Clinics/American College of Rheumatology Damage Index) skorları hesaplandı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 284 hastanın (%88 kadın) ortalama yaşı 42,5 (±14,5), ortalama hastalık süresi 12,1 (±7,25) yıldı. Hastaların 192'sinde (%67,6) poliotoimmünite saptandı ve bu hastaların 55'inde (%28,6) gizli poliotoimmünite mevcuttu. Poliotoimmünitesi olan hastaların 36'sında (%18,8) üç veya daha fazla OH birlikteliği mevcuttu. Overt poliotoimmünitesi olan SLE'li hastalarda en sık eşlik eden otoimmüniteler sırasıyla antifosfolipid antikor sendromu (%37,2), otoimmün tiroid hastalığı (%23,4), Sjögren sendromu (%22,6) ve romatoid artritti (%11,7) (Tablo 1). Overt poliotoimmünitesi olmayan hastalarda renal tutulum daha sık ve vizitteki hastalık aktivitesi daha yüksekti (Tablo 2). Çok değişkenli analize göre, poliotoimmünite için en önemli prediktif faktör antifosfolipid antikor pozitifliğiydi [OR: 5,3 (GA: 2,9-9,8) p<0,001]. Diğer risk faktörleri SSA pozitifliği [OR: 2,0 (GA: 1,1-3,8) p=0,026] ve aile öyküsünün varlığı [OR: 1,9 (GA: 1,1-3,3) p=0,019]. Renal tutulumun varlığı da poliotoimmünite için koruyucuydu [-2,8 (GA: 1,4-5,8) p=0,003]. Sonuç: SLE'li hastalarda poliotoimmünite yüksek prevalansta görülmektedir ve yaklaşık dörtte biri gizli seyredebilmektedir. Beklendiği gibi antifosfolipid ve SSA antikor pozitifliği ve aile öyküsü aşikar poliotoimmünite için risk faktörleriyken, renal tutulum varlığının koruyucu olması dikkat çekicidir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Bu çalışmada, bDMARD kullanan romatoid artrit (RA) ve PsA hastalarında koroner arter hastalığı (KAH) ve erken KAH sıklığını karşılaştırmayı amaçladık. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanına (HURBIO) kayıtlı bDMARD kullanan hastalarda KAH varlığı, anjiyografi raporlarına veya koroner bilgisayarlı tomografi sonuçlarına göre belirlendi. Prematür KAH, erkeklerde 55 yaşından, kadınlarda 65 yaşından önce KAH öyküsü olarak tanımlanır. Hastaların demografik özellikleri ve diğer komorbid durumları da not edildi. Hastaların ilk DMARD başlangıcından önceki hastalık aktivitesi (DAS-28) ve fonksiyonel durumu (HAQ-DI) kaydedildi. Bulgular: Beş yüz seksen bir (%75,4 kadın) RA ve 520 (%69,4 kadın) PsA hastası değerlendirildi. Hastaların yaşları ve hastalık süreleri şu şekildedir; RA, ortalama (SS) yaş 52,1 (13,9), hastalık süresi 5,3 (2,1) yıl, PsA ortalama (SS) yaş 48,7 (12,5), hastalık süresi 9,2 (6,4). İlk bDMARD başlangıcında RA'lı 43/581 (%7,4) hasta ve PsA'lı 12/486 (%2,4) hastada KAH vardı (p<0,001). RA hastalarında 32 (23) ay ve PsA hastalarında 49 (88,5) aylık medyan (IQR) takip sonrasında 59 (%11,2) hastada, PsA hastalarında 32 (%6,6) hastada KAH saptandı, p=0,01. RA hastalarının 39/59'u (%66,1) erken KAH'ye sahipken, 18/32'si (%56,3) PsA hastaları erken KAH'ye sahipti (Tablo). Sonuç: Normal popülasyonda prematür KAH sıklığı %10 iken, RA hastalarının üçte ikisinde ve PsA hastalarının %55'inde KAH prematür karakterdedir. Toplum temelli geniş bir çalışmada, RA hastalarında normal popülasyona göre erken KAH sıklığının arttığı bulunmuş, ancak PsA hastalarında benzer bir fark gözlenmemiştir. bDMARD kullanan ciddi bir hasta grubunu incelediğimiz gerçek yaşam verilerinde hem RA hastalarında hem de PsA hastalarında KAH alt tipinin prematür karakterde olduğu görülmektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Psoriatik artrit (PsA) hastalarını etkin bir şekilde tedavi etmek için tanınması ve yönetilmesi gereken komorbiditeler psoriatik hastalıkta yaygındır. Bununla birlikte, bDMARD gerektiren hastalarda belirli komorbiditelerin hastalık aktivitesi üzerindeki etkisine ilişkin veriler çok küçüktür. Amacımız bDMARD altındaki PsA hastalarında hastalık aktivitesi ile komorbiditeler arasındaki ilişkiyi anlamaktır. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HUR-BIO) 2005 yılında kurulmuş ve 2021 yılına kadar dahil edilen 520 PsA hastasının verileri analiz edilmiştir. Dahil edilen tüm hastalarda PsA tanısı romatolog tarafından konulmuştur. DAS-28 skoru (son vizitte) ve tüm komorbiditeler bDMARD başlangıcından sonra olacak şekilde saptandı. DAS-28 remisyonu üzerinde etkisi olan komorbiditeleri anlamak için çok değişkenli analiz yapıldı. Bulgular: bDMARD'dan sonra DAS-28 skoru mevcut olan olan 469 hasta vardı ve medyan (IQR) 28 (61) ay sonrasında bu skor hesaplanmıştı. DAS-28 skoru 2,6'nın altında olan 214/469 (%45,6) hasta mevcuttu. DAS-28 remisyondaki hastalar daha gençti, remisyon kadınlarda daha az sıklıktaydı ve başta VKİ, diabetes mellitus (DM) ve hipertansiyon (HT) olmak üzere komorbiditeler de daha az sıklıkta bulundu (Tablo). Çok değişkenli analizde erkek cinsiyette belirleyici faktör bulunamamıştır. Kadınlarda ise sigara kullanımı, komorbidite varlığı, bDMARD başlangıcında VKİ, biyolojik ajanların başlama yaşı, biyolojik DMARD başlangıcında DM, biyolojik DMARD başlangıcında HT, koroner arter hastalığı ve KVH risk faktörleri analize dahil edildi ve biyolojik DMARD başlangıç VKİ [OR 1,06 (%95 GA 1,02-1,11) ] ve biyolojik DMARD başlangıç DM [OR 3,08 (%95 GA 1,14-8,30) ] varlığının DAS-28 remisyonu üzerinde önemli etkisi olduğunu ortaya çıkardı. Sonuç: Önceki veriler obezite, hipertansiyon ve Charlson komorbidite indeksinden en az 1 puanın tedavi sonuçları için kötü prognoz faktörleri olduğunu göstermiştir. Verilerimiz BMI ve DM varlığının kadın PsA hastalarında bDMARD tedavi yanıtını etkileyen faktörler olarak belirlendiğini göstermiştir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Bu çalışmanın amacı bDMARD kohortundaki romatoid artritli (RA) ve psoriatik artritli (PsA) hastalarda biyolojik tedavi öncesi komorbiditelerin dağılımını değerlendirmektir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HURBIO) 2005 yılında kurulmuş olup, 581 (%75,4 kadın) RA'lı hasta ve 2021 yılına kadar kayıtlı PsA'lı 520 (%69,4 kadın) hasta analiz edilmiştir. RA ve PsA tanısı, hastaları takip eden romatologun klinik değerlendirmesine dayanıyordu. Hastaların komorbiditeleri biyolojik veri tabanından ve hastane elektronik kayıtlarından geriye dönük olarak incelendi. Hastaların ICD-10 tanı kodları ve reçeteleri de tarandı. Diabetes mellitus (DM), hipertansiyon (HT), dislipidemi (DL), koroner arter hastalığı (KAH), vücut kitle indeksi (VKİ) ve sigara kullanımı ile ilgili veriler kaydedildi. DL, Türk Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Dislipidemi Rehberi'nin sınıflamasına göre lipid değerlerine göre gruplandırılmıştır. Erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşından önce koroner arter hastalığı saptanması erken-KAH olarak sınıflandırıldı. Kronik böbrek hastalığı, obstrüktif akciğer hastalığı, serebrovasküler hastalık, tiroid hastalıkları ile ilgili veriler de ayrıca kaydedildi. Charlson komorbidite indeksi (CCI), bDMARD başlanmadan önce hastaların tıbbi geçmişindeki komorbiditelerin toplanmasıyla hesaplandı. Bulgular: RA ve PsA hastalarında bDMARD tedavisine başlanmadan önce komorbiditelerin dağılımı tabloda verilmiştir. RA'lı hastalarda tanı yaşı ortalması (± SS) 46,7 (13,7) iken PsA'lı hastalarda 39,3 (12,0) idi (p<0,001). Hipertansiyon (RA için %28,5, PsA için %21,9) ve tiroid hastalıkları (RA'da %22,7, PsA'da %14,7) her iki grupta da en sık görülen komorbiditelerdi. PsA ile karşılaştırıldığında, RA'lı hastalarda komorbidite oranı daha yüksekti (%64,8'e karşı %40,4, p<0,001). RA'lı hastaların 231/581'inde (%39,7) multimorbidite saptandı ve PsA'lı hastalardan (%21,8) anlamlı derecede daha sıktı (p<0,001). Gruplar arasında hipertansiyon ve sigara kullanımı dışında VKİ, DM ve dislipidemi gibi kardiyovasküler komorbiditeler açısından fark yoktu. Yaşa göre ayarlandığında, CCI'ya göre komorbidite yükü RA'lı hastalarda PsA'lı hastalara göre 3,96 (2,57-6,13, p<0,001) kat daha yüksekti. Sonuç: Enflamatuvar artritli hastalarda bDMARD öncesi değerlendirmede komorbid hastalıklar oldukça yaygındır. Bu çalışmada RA ve PsA hastalarında CCI değerlendirilmiş olup RA'da PsA'ya kıyasla 3,96 kat yüksek olduğu gösterilmiştir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Biyolojik DMARD (bDMARD) tedavisi alan romatoid artrit (RA) hastalarında obezite sıklığı ve obezitenin RA hastalık aktivitesine etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik ajan veri tabanına (HUR-BIO) kayıtlı, 2013-2020 yılları arasında takip edilmiş, 581 RA hastası çalışmaya dahil edildi. Hastaların ilk bDMARD öncesi ve son kontrol vizitlerindeki vücut kitle indeksi (VKİ), şişhassas eklem sayısı, ağrı, yorgunluk, hasta global değerlendirmesi, DAS28-ESH, HAQ-DI skorları, ESH ve CRP değerleri kaydedildi. Hastalar VKİ değerlerine göre gruplandırıldı (VKİ ≥30 olması obezite olarak değerlendirildi). Bulgular: bDMARD başlangıcında 574 hastanın (%75,6 kadın) VKİ'si biliniyordu. Hastaların bDMARD başlangıcında ortalama yaşları 48,5 (13,8), ortalama hastalık süreleri 1,8 (1,6) yıldı. bDMARD başlangıcında kadınlar erkeklere göre kiloluydu [29,8 (7,2'ye) karşı 27,5 (5,3); p=0,002] ve obezite kadınlarda daha sıktı (%44,5'e karşı %30,7 p=0,004). bDMARD sonrası ortalama takip süresi 26,0 (20,9) aydı. Hastaların bDMARD sonrası takiplerinde VKİ'sinde anlamlı değişiklik saptanmadı [29,2 (6,8) vs. 29,3 (6,7); p>0,05] (Tablo 1). bDMARD başlangıcı ve son kontrolde 515 hastanın VKİ'si biliniyordu. bDMARD başlangıcında VKİ değeri 30'un altında olan 312 hastanın 26'sında (%8,3) son vizitinde VKİ değeri 30'un üzerine çıkmıştı. bDMARD başlangıcı VKİ değeri 30'un üzerinde olan 203 hastanın son vizitte 12'sinde (%5,9) VKİ değeri 30'un altına düşmüştü (Tablo 2). Obez hastalarda hem bDMARD başlangıcında (DAS28, hassas eklem sayısı, hasta global değerlendirmesi, HAQ-DI) hem de son kontrolde (DAS28, ağrı, yorgunluk, hasta global değerlendirmesi, HAQ-DI, CRP) hastalık aktivite ve fonksiyonel skorları obez olmayanlara göre daha yüksekti (Şekil 1). Sonuç: bDMARD kullanan RA hastalarının yaklaşık %40'ında obezite mevcuttu, kadınlarda bu oran daha yüksekti. Hastaların yaklaşık 30 aylık izleminde VKİ'de anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Obezite; RA hastalarında hastalık aktivitesini, fonksiyonlarını ve tedavi yanıtlarını olumsuz etkileyebilen modifiye edilebilir bir komorbiditedir. Obezitenin önlenmesi RA yönetiminin önemli bir parçası olmakla beraber, hastalar ve hekimlerce yeterince dikkate alınmamaktadır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Romatoid artrit (RA) birden fazla sistemi tutabilir ve hastalıkların seyri sırasında kronik böbrek hastalığı (KBH) görülebilir. Bu çalışmanın amacı bDMARD kohortumuzda KBH olan hastalarda tercih edilen bDMARD'ları ve komorbiditeleri belirlemektir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Database (HÜR-BİO) 2005 yılında kurulmuş ve 2021'e kadar bDMARD başlanan tüm 2160 RA kaydedilmiştir. Renal fonksiyonlarını değerlendirmek üzere KBH tanımı için 2012 Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) kılavuzu kullanılmıştır. Hastalar bDMARD başlangıç ve takip dönemlerine göre üç gruba ayrılmışlardır. Hastaların demografik bilgileri kaydedilmiştir. Bulgular: RA hastalarının KBH durumuna göre demografik verileri tabloda verilmiştir. Bunlar KBH olmayan (n=1968), KBH olan (n=50) ve takip sırasında KBH gelişen (n=40) hastalardır. KBH olan ve olmayan arasında yaş ve hastalık süresi farkı olması nedeniyle KBH olmayan hasta grubundan yaş ve cins eşleştirilmiş bir grup seçilmiştir (n=85). İlk bDMARD başlangıcı sırasında %3,1 hastada KBH varken 72,4 ay (SS ±50,8 ay) takip sonrasında %4,1 hastada KBH vardı. Yeni KBH görülme insidansı %1,9 olarak hesaplandı. KBH hastalarında hastalık süresi KBH olmayan RA hastalarına kıyasla daha yüksekti (p<0,008). KBH olan hasta grubunda ilk bDMARD olarak %64,4 anti-TNF seçilmişti, etaercept (%34,4) oranında en çok tercih edilen anti-TNF idi. Eşleştirilmiş grupta da anti-TNF %68,7 oranında iken %31,3 oranında en sık etanercept tercih edilmişti. KBY olmayan grupta anti-TNF %59,2 oranında ve en sık %22,2 oranında adalimumab tercih edilmişti. İlk bDMARD seçimi açısından KBY olan ve olmayan grupta genel anti-TNF ve non-TNF kullanımı açısından fark yok iken etanercept açısından anlamlı fark vardı (p=0,001). KBH ve KBH olmayan gruplar arasında bDMARD öncesi csDMARD kullanımı açısından fark yokken ilk bDMARD başlanması sırasında KBH olan (%42,2) grupta metotreksat KBH olmayan (%54,1) gruplara göre daha az tercih edilmişti (p=0,02). KBH olan grupta (%59,2) leflunomid, KBH olmayan (%39,3) gruba kıyasla daha sık tercih edilmişti (p<0,001). Sonuç: RA'da bir önemli komorbid durum KBH'dir ve bDMARD başlangıcında ve takip sırasında ortaya çıkabilmektedir. KBH varlığı hastalık aktivitesine ve fonksiyonlarına olumsuz etki gösterebilmektedir. Öte yandan KBH hastalarında bDMARD seçimi sırasında ayırt edici bir fark saptanmamıştır. RA hastalarında eşlik eden KBH varlığında klinisyenler komorbid hastalıklara ve hastalık aktivite parametreleri takibinde dikkatli olmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Enflamatuvar artritli hastalarda artmış kardiyovasküler risk mevcuttur ve dislipidemi modifiye edilebilen majör risk faktörüdür. Bu çalışmada, bDMARD kullanan romatoid artrit (RA) ve psoriatik artrit (PsA) hastalarında dislipidemi sıklığı ve antihiperlipidemik tedavi kullanım sıklığını karşılaştırmayı amaçladık. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi biyolojik veri tabanı (HURBİO), 2005 yılında oluşturulmuş ve 2021 yılına kadar kayıtlı 581 (%75,4 kadın) RA'lı hasta ve 520 (%69,4 kadın) PsA hastası analiz edilmiştir. Dislipidemi Türk Endokrin ve Metabolizma Derneği (TEMD) kriterlerine göre tanımlanmıştır [total kolesterol (TK) >240, Trigliseridler (Tg) >150, LDL-K >160, HDL-K (erkeklerde <40, kadınlarda <50]. Hastaların ilk ve takip sonrası son vizitte kullandıkları hiperlipidemik (anti-HL) ajanlar kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 581 RA hastasının yaş ortalaması (± SS) 52,1 (13,9) olup hastalık süresi 5,3 (2,1) idi. PSA hastalarının yaş ortalaması (± SS) (12,5) iken hastalık süresi 9,2 (6,4) yıl idi. RA'lı 289 (%49,7) hastada ve PsA'lı 175 (%33,6) hastada bDMARD başlangıcında lipid profilleri biliniyordu. RA'lı 356 (%61,2) hastada ve PsA'lı 226 (%43,4) hastada takip ve son vizitte lipid profilleri değerlendirildi. Lipid profilleri, bDMARD'ların başlangıcında RA ve PsA'lı hastalarda benzerdi (Tablo 1). bDMARD başlangıcında, RA hastalarının 29'u (%5,0) ve PsA hastalarının 10'u (%3,2) anti-HL ajanları alıyordu. Tüm izlem boyunca RA'lı 65 (%12,6) hasta ve PsA'lı 22 (%4,8) hasta anti-HL ajan kullanmıştır (p<0,001). Sonuç: Gerçek yaşam kohortumuzda, tüm takip boyunca hastaların yarısında lipid profili değerlendirilmedi. Her iki gruptaki hastaların yaklaşık dörtte birinde LDL-K düzeyleri yüksek olmasına rağmen, antihiperlipidemik ilaç kullanımı yetersizdi. Bu, PsA hastalarında daha da belirgindir. Tedavi kılavuzlarında komorbiditelere yapılan önemli vurguya rağmen, gerçek yaşam verileri daha gidilecek çok yol olduğunu göstermektedir. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Amaç: Biyolojik DMARD (bDMARD) tedavisi alan romatoid artrit (RA) hastalarında DAS28 remisyonunun komorbiditeler ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Hacettepe Üniversitesi Biyolojik Ajan Veri Tabanı'na (HUR-BIO) kayıtlı, 2013-2020 yılları arasında takip edilmiş, 581 RA hastası çalışmaya dahil edildi. Hastaların demografik özellikleri, ilk bDMARD öncesi ve son takip vizitlerinde DAS28-ESH skoru, vücut kitle indeksi (VKİ), lipit profili [total kolesterol, trigliserit, LDL, HDL), hipertansiyon (HT), diyabet ve koroner arter hastalığı (KAH)] gibi eşlik eden komorbiditeleri kaydedildi. Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) ve Avrupa Ateroskleroz Derneği (EAS) kılavuzlarındaki SCORE kardiyovasküler (KV) risk hesaplama modeline göre son vizitteki minimum kardiyovasküler risk puanları hesaplandı. Son vizit sırasında DAS28 skoru 2,6 ve altında olan hastalar remisyonda kabul edildi. Bulgular: bDMARD sonrası izlemde son vizitte DAS28 skoru olan 549 hasta (%74,7'si kadın) mevcuttu. bDMARD sonrası ortalama takip süreleri 26,0 (20,9) aydı. Son kontrolde hastaların 194/549'u (%35,3) DAS28 remisyonda idi. DAS28 remisyonda olan hastalar olmayanlara göre daha gençti (46,9 vs. 51,6; p<0,001), kadın cinsiyette daha az sıklıktaydı (%68'e karşı %78,3; p=0,008), VKİ daha düşüktü (28,1'e karşı 30,0; p=0,001), obezite (%31,8'e karşı %48,1; p<0,001), HT (%24,2'ye karşı %40,4; p<0,001), KAH (6,3'e karşı 12,5; p=0,03) ve HDL düşüklüğü (%9,6'ya karşı %26,2; p<0,001) daha az sıklıkta saptandı (Tablo 1). Çok değişkenli analizde cinsiyet, sigara içiciliği, komorbiditelerin varlığı (diyabet, HT, KAH) ve sayısı, bDMARD başlangıcındaki VKİ, yaş ve son vizitteki KV hastalık riskleri gibi faktörler incelendiğinde; DAS28 remisyonu ile ilişkili bağımsız bir risk faktörü saptanmamıştır (Tablo 2). Sonuç: RA hastalarında tedavi hedeflerinin belirlenmesinde komorbiditeler her zaman hesaba katılmalıdır. Yaş, cinsiyet ve komorbiditelerin (obezite, HT, KAH gibi) DAS28 remisyonu üzerine olumsuz etkide bulunabileceği akılda tutulmalıdır. [ABSTRACT FROM AUTHOR]