Search

Bu makale Türkiye kentleşmesi deneyimi ve şehircilik yazınından yola çıkarak iki hat üzerinden, popülist politikaların şehirdeki en belirgin tezahürü olan gecekondulara dair kuramsal ve tarihsel bir tahlil gerçekleştirmek üzere yazılmıştır. Birinci hat, bir kentsel barınma biçimi olan gecekondunun nasıl olup da geniş halk kesimlerinin siyasi eylemliliğinin ve farklı bir çeşit iktidar dilinin üretildiği mekân olduğunu sorgular. Burada, ezilmişlik ve aşağılanmışlık mefhumu ortaya çıkar ve esasında işaret ettiği Türkiye’nin son otuz yılına damgasını vurmuş olan mağduriyetin farklı bir düzlemde inşasıdır. İkincisi, gecekondu fikrinin hangi toplumsal safhalardan geçerek Türkiye kentsel yazınının belki de en önemli kavramsal aygıtı olduğunu anlamaya çalışır. Bu iki güzergâhı izleyen yazı 1960’ların –ve kısmen daha öncesinin- Cumhuriyet gazetesi arşivinden faydalanarak 27 Mayıs’ın öncesi ve sonrası evreleri de takip eder. 1960’lar kritik öneme sahiptir, çünkü devletin mekânsal süreçler üzerindeki gücünü kullanarak mülksüz halk kesimlerinin topraklandırılması yönündeki arayışın çok kısa zamanda yerini kitlelerin ve göçün nicel gücü karşısında karamsarlığa bıraktığı bir zaman dilimini temsil eder.

Dokuz yıllık göç macerası sonrasında, Suriyeli göçmenlerin yaşadıkları şehirlerdeki adaptasyon ve kendi ayakları üzerinde durabilme süreci başlamıştır. Gaziantep şehrinde yaşayan ve göçmen topluluğun tercihlerinin hem kültürel hem de damak tadı noktasında bilincinde olan ve hizmet etmek için kendi küçük işletmelerini kurmaya başlayan çok sayıda Suriyeli göçmen nedeniyle son birkaç yıl içinde şehirde demografik, kültürel ve ekonomik anlamda bir değişim gözlenmiştir. Bu araştırmada, Suriyelilerin ev sahibi şehirde uygun iş fırsatlarının eksikliği ile nasıl başa çıktıklarını göstermek için serbest meslek ve girişimcilik konuları kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bunun yanısıra, bu araştırmada göçmenler arasında kurulan ilişkiler, kendi girişimleri ve küçük işletmeleri olan göçmenlerin eski ve yeni şehirdeki varlığı üzerinden tartışılmıştır. Ek olarak, rastgele yapılan örneklendirme üzerinden göçmenlerin sahip olduğu 40 işletme seçilmiştir. Görüşmeciler ayrı ayrı, yarı yapılandırılmış mülakatlara katılmış, ayrıca nitel veri analizi yapılmıştır. Buradaki araştırmanın merkezindeki tez, girişimci faaliyetlerde yer alan Suriyeli göçmen deneyiminin ilk olarak orta sınıf bir sosyoekonomik statü oluşturma olduğudur. İkinci olarak, yeni gelen girişimciler ile Gaziantep'te yaşamını sürdüren halk arasında süregiden bir etkileşim bulunduğudur. Üçüncüsü ise Gaziantep'te yaşayan Suriyeli girişimcilerin yeni mekanlar ve entegrasyon için yeni olanaklar ortaya çıkardığıdır.Anahtar kelimeler: Entegrasyon, Türkiye, Mülteciler, Girişimcilik, Kimlik, Geçim Olanakları After nine years of their migration journey, Syrian immigrants started their self-resilience and adaptation process in the host cities. In Gaziantep, a demographical, cultural, and economic change has been observed within the last couple of years due to the large number of Syrian immigrants living in the city who have started establishing their own small business to serve mainly the migrants community as they are aware of their culture and taste preferences. In this research, self-employment and entrepreneurship are extensively studied to show how Syrians cope with the lack of appropriate job opportunities in the host city. Besides that, this research discusses the established relation between migrants' old and new city through the existence of the migrants' owned enterprises and small businesses. Moreover, forty migrants' owned enterprises were chosen through simple random sampling. Separately, the interviewees have participated in semi-structured interviews; also, qualitative data analysis was conducted. The central theses of the research herein is that the Syrian immigrant experience as ensconced in entrepreneurial activities is firstly a middle-class socioeconomic status building. Secondly, there is an ongoing interaction between the Gaziantep metropolitan areas residents and the newcoming entrepreneurs. And third, Syrian entrepreneurship in Gaziantep opens up new spaces and possibilities for integration.Key words: Integration, Turkey, Refugees, Entrepreneurship, Identity, Livelihood 138

Bu çalışma, Türkiye'de özellikle yirminci yüzyıl ortasından itibaren, dünyada ise on dokuzuncu yüzyıl başında sanayileşme ve kentleşmeyle beraber belirleyici bir sosyolojik olgu hâlini alan konut sorununu, özellikle işçilerin ev sahipliği meselesini, faillerin anlam dünyaları içinden ele almayı amaçlamaktadır. Türkiye'de kentleşmenin ve sanayileşmenin getirdiği nüfus baskısıyla birlikte gecekondulaşma etraflı bir biçimde çalışılmıştır. Ancak, işçilerin kentleşme deneyimini ve konut mülkiyetine dair geliştirdikleri anlam dünyasını çalışan akademik literatür kısıtlıdır. Bu tezde, Pierre Bourdieu'nün habitus kavramını kullanarak, Gaziantep Organize Sanayi Bölgelerinde çalışan işçilerin mekânı nasıl kavradıkları ele alınmıştır. İşçilerin mekânsal habitusu olarak belirlediğimiz çerçevede, işçilerin fabrika odağında şekillenen gündelik hayat örüntüleri, konut ve hayat beklentileri, komşuluk ilişkileri, akrabalığın dönüşümü, toplumsal cinsiyet ilişkileri, gelecek beklentileri ve ideal ev beğenileri işlenmiştir. Burada, kavramsal olarak konut sorununun salt ekonomi-politik bir sorun olmadığı, aynı zamanda toplumsal aktörler olan işçilerin mekânın üretiminde bilfiil rol aldıklarının üzerinde durulmuştur. Bourdieu'nün orta sınıf habitusu hakkında tespitlerinin, Gaziantep'te sanayi işçilerinin mekânla girdikleri ilişki için de geçerli olduğu savı, bu tezin önemli katkılarındandır. This study aims to focus on the acute housing problem. In the Western World, the nineteenth century heralded an onslaught of industrialization and urbanization. In Turkey, a similar process took place beginning from the mid-twentieth century. A great deal of attention was paid to the decisive sociological phenomenon of urbanization and squatter settlements. However, the life-world of the working people was missing in most of the studies. This thesis is an attempt to bridge this gap. In this thesis, using Pierre Bourdieu's sociological notion habitus, we examined how workers in Gaziantep Organized Industrial Zones have understood and appropriated the spatial relations. Under the rubric of the workers' spatial habitus, this thesis brings together the everyday life patterns of the workers -which are shaped by the focus of the factory and the workplace- housing and life expectations, neighborhood relations, the transformation of kinship, gender relations, future expectations, and taste related to the concept of an ideal home. Here, it was emphasized that, conceptually, housing problem is not only a problem rooted in political economy, but also workers who are social actors play an active role in the production of space. One of the most important contributions of this thesis is the fact that Bourdieu's conclusions about the middle-class habitus are valid for the industrial workers' spatial relationships and experiences in built environment in Gaziantep. 112

Bu çalışma erkeklik söylemlerinin gündelik hayat pratikleri içinde nasıl inşa edildiğine dair yapılan bir araştırmanın sonucunda ortaya çıkmıştır. Öncelikle toplumsal cinsiyet çalışmaları üzerine kuramsal yaklaşımlar incelenmiştir. Toplumsal cinsiyet çalışmalarının başat sorunsalı olan gündelik davranış kodlarının oluşmasında biyolojik ve kültürel yaklaşımlar ele alınmıştır. Erkeklik çalışmalarının sosyolojinin içinden ve toplumsal cinsiyet tartışmalarından nasıl ortaya çıktığı çalışılmıştır. Kuramsal tartışmaların izleğinde bir hegemonya olarak erkeklik söyleminin nasıl üretildiğini karşılaştırmalı olarak ele alan bu çalışmanın olgusal araştırma kısmında farklı erkeklik söylemlerinin anaakım ve anaakım dışında nasıl belirdiği üzerinde durulmuştur. Normatif beklentiler, kültürel kodların gündelik hayata uygulanması ve anaakım erkekliğin söylemsel analizi üzerinden gündelik pratikler irdelenmiştir. Sosyolojik kimliklerin, toplumsal hayatta bazı göstergelerle ve imgelerle desteklendiği yaptığımız derinlemesine görüşmeler üzerinden analizlerle incelenmiştir. Türkiye'de ve dünyada erkeklik alanı görece yeni bir sosyolojik çalışma nesnesidir. Anaakım erkeklik rollerine göre hareket edenler ve hareket etmeyenler olarak incelediğimiz söylem öbekleri benzerlikler ve farklılıklar göstermiştir. Erkeklik rolleri, farklı alt-kültürlerin oluşumu, kimlik inşası ve erkeklik söyleminin yaygınlığı öne çıkan sosyolojik bulgulardır.Anahtar kelimeler: Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Erkeklik Çalışmaları, Gündelik Hayat Çalışmaları, Habitus, Hegemonya, Söylem Analizi This study has emerged as a result of a study on how sociological discourses of masculinity are built in everyday life practices. First of all, theoretical approaches on gender studies are examined. Biological and cultural approaches in the formation of everyday behavior codes, which are the main problems of gender studies, are discussed. As a consequence an investigation of how masculinity studies emerged from sociology and gender debates are conducted. Masculinity studies in Turkey is a relatively new sociological study area. In the fact that the phenomenological research section of this study, which discusses how the masculinity discourse is produced as a hegemony in the follow-up of theoretical debates, focuses on how the different discourses of masculinity appeared outside the mainstream and within the mainstream. Normative expectations, the application of cultural codes to daily life and the discursive analysis of the mainstream masculinity have been examined through the lens of everyday practices. Sociological identities were analyzed through in-depth interviews. Those who act according to mainstream masculinity roles and those who do not act have shown similarities and differences. The roles of masculinity, the formation of different subcultures, identity building and the prevalence of masculinity are the prominent sociological findings of this research.Key words: Sociology of Gender, Sociology of Masculinity, Sociology of Everyday Life, Habitus, Hegemony, Discourse Analysis 90

Bu çalışmada Maduniyet Çalışmalarının madunun temsili ve sesine nasıl bir katkı sunabildiği, Türkiye'deki Maduniyet Çalışmaları bağlamında değerlendirilmektedir. Maduniyet Çalışmalarının, Gramsci'nin madun tarihine atfettiği önemin getirdiği motivasyon ile, Hindistan'ın kapitalizme geçişi esnasında ve bağımsızlığını elde ettiği süreç boyunca, kulak ardı edilen madunun sesini ortaya çıkarma çabası ele alınmaktadır. Bu bağlamda, Hindistan'daki kolonyalizm karşıtı ayaklanmalar, bu ayaklanmaları ortaya çıkaran ulusal bilinç, Benedict Anderson'un milliyetçilik nosyonu üzerinden değerlendirilmektedir. Gayatri Spivak'ın, 'Madun Konuşabilir mi?` sorusu ile madun temsiliyeti-konuşması(sesi), politik öznenin iktidar ile kurduğu edilgen ilişki ve bunun ortaya çıkardığı kısır döngü tartışılmaktadır. Ortadoğu'da Otoriter Modernleşme çerçevesinde Asef Bayat'ın madun yoksulluğu ve kent yoksulluğu üzerine değerlendirilmelerine yer verilmektedir. Edward Said'in oryantalizm yaklaşımının Türkiye'deki Maduniyet Çalışmalarına etkisi ve Türkiye'deki maduniyet çalışmalarının bir öncülü olarak Şerif Mardin'in merkez-çevre analizi ve bunun Hindistan'daki maduniyet çalışmaları ile ilişkisi incelenmektedir. Toplum ve Bilim, İletişim Yayınları çevresi'nden Türkiye'deki Maduniyet çalışmalarına yapılan katkılar, madun öznenin Göç, Kent Yoksulluğu, İktidar ve Resmi Söylem, Cinsiyet Eşitsizliği, Kültürel Alan ile ilişkisi incelenmektedir. Son olarak Maduniyet Çalışmalarına getirilen eleştiriler ve Vivek Chibber'in bu eleştirilere yaptığı kanonik katkılar ele alınmaktadır. Anahtar kelimeler: Madun, Maduniyet, Türkiye'de Maduniyet, Merkez-Çevre ayrımı, postkolonyalizm çalışmaları, kent yoksulluğu ve maduniyet Subaltern studies emerged in India under the rubric of postcolonial theory. This thesis is trying to evaluate the contribution of subaltern studies in terms of representation of the subaltern and their voice by discussing subaltern studies in Turkey. Subaltern Studies Group's initial point, starting from the point of view of Gramsci to subaltern history, from his referring to the uniqueness and significance of subaltern history, their inquiry for silenced subaltern voice during capitalist expansion to the India and later through Indian Independence movement is reviewed in this work. Indian national independence insurgencies during that time are evaluated in respect of Anderson's imagined communities notion. Gayatri Spivak's questioning of whether the subaltern can speak or not, is discussed in regard of subaltern represantation, their voice and political subject's passive relationship to power and its complex consequences. Asef Bayat's views, regarded subaltern poverty and urban poverty, are refered in the frame of authoritarian modernisation in Middle East and its relation to modernisation in Turkey. Edward Said's orientalism approach is referred as an early impact to subaltern studies in Turkey and Şerif Mardin's center-periphery analyse and its similarity to Indian subaltern studies dual form (elite-subaltern) is discussed. Toplum ve Bilim, İletişim Publications circle's contribution to institutionalization of subaltern studies in Turkey and relation of subalternity to migration, urban poverty, political power and state discourse, gender inequality, cultural sphere is discussed. Finally, critiques of subaltern studies and Vivek Chibber's canonical contributions to this category is discussed. Key words: Subaltern, Subalternity, Subaltern Studies in Turkey, Center-periphery, subalternity and nationalism, urban poverty 112