Search

Contacts with the environment, relations as well as different variants of value creation are more intensively explored. Issues of relations concern also museums, which modify their offers and cooperate with private entities, e.g. from the movie industry. However, value co-creation is more often referred to the final stage of the activities and the visitors, instead of other entities. The purpose of the study was to analyze the specificity of the co-creation realized by the museums and the movie industry. A case study method was used. Results showed that a separate movie realization has elements specific to the DART model and value co-creation. Despite some difficulties, through dialogue and interactions is possible to create value. Współpraca z otoczeniem, relacje oraz rożne warianty klasyfikacji i tworzenia wartości są coraz częściej eksplorowane w badaniach. Kwestie relacji dotyczą także muzeów, które modyfikują swoje oferty i działają również z podmiotami prywatnymi, chociażby z przemysłu filmowego. Jednakże współtworzenie wartości częściej odnoszone jest do końcowego efektu działania oraz do osób odwiedzających niż do innych podmiotów. Celem badania była analiza specyfiki współtworzenia podejmowanego przez muzea oraz branżę filmową. W badaniu zastosowano metodykę studium przypadku. Wyniki pokazały, że pojedyncza realizacja filmowa ma elementy charakterystyczne dla modelu DART i współtworzenia wartości. Pomimo pewnych trudności dzięki dialogom i interakcji możliwe jest wspólne tworzenie wartości. Praca finansowana z subwencji Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej, przeznaczonej na działalność badawczą, tytuł grantu: „Przebieg i efekt procesu współtworzenia wartości w muzeach w ramach podejścia wielopodmiotowego”, numer N21/MNS/000014

The paper presents the preliminary results of research on the specifics of the operationalization of the business model in creative industries. The issue of business models in creative industries is an emerging research area. The authors argue that the potential associated with adopting business model optics to creative industries is very large. Obtained results of preliminary studies indicate elements of the business model relevant in creative industries and confirm the validity of the assumptions made and research activities carried out. Rozdział prezentuje wstępne wyniki badań dotyczących specyfiki operacjonalizacji modelu biznesu w przemysłach kreatywnych. Problematyka modeli biznesu w przemysłach kreatywnych jest obszarem stosunkowo niewielu badań. Autorzy przekonują, iż potencjał związany z przyjęciem optyki modelu biznesu do przemysłów kreatywnych jest bardzo duży. Uzyskane wyniki wstępnych badań wskazują elementy modelu biznesu istotne w przemysłach kreatywnych oraz potwierdzają słuszność przyjętych założeń i prowadzonych działań badawczych.

The issues discussed in the article concern contemporary challenges in the area of strategic management, and in particular the issue of strategic openness, manifested, inter alia, in the process of formulating the strategy, commonly referred to as the Open Strategy. The theoretical foundations of the new concept of strategic management point to the importance of various factors for an open process, including primarily Collective Intelligence conditioning strategic choices, their implementation and efficiency. The aim of the article is to establish a conceptual framework for an open strategy supported by collective co-creation and to present the results of applications in enterprises in Polish conditions. Preliminary empirical results show that the Open Strategy concept is still relatively poorly recognized among the respondents, and in the surveyed enterprises the approach characterized by a closed strategy formulation process focused only on the main strategies within the organization dominates. Therefore, further research questions arise about determining the causes and perspectives of an open strategy. Problematyka podjęta w opracowaniu dotyczy współczesnych wyzwań w obszarze zarządzania strategicznego, a w szczególności zagadnienia otwartości strategicznej (strategic openness), przejawiającej się między innymi w procesie formułowania strategii, powszechnie określanego jako otwarta strategia (Open Strategy). Teoretyczne fundamenty nowej koncepcji zarządzania strategicznego wskazują na znaczenie rożnych czynników dla otwartego procesu strategicznego, w tym przede wszystkim kolektywnej inteligencji (collective intelligence), warunkującej wybory strategiczne, ich wdrożenie oraz skuteczność. Celem opracowania jest wskazanie znaczenia kolektywnej inteligencji, ustalenie ram koncepcyjnych otwartej strategii wspartej na kolektywnym współtworzeniu oraz przedstawienie wyników jej aplikacji w przedsiębiorstwach w warunkach polskich. Wyniki empiryczne pozwalają stwierdzić, że koncepcja otwartej strategii jest jeszcze stosunkowo słabo rozpoznana wśród respondentów, a w badanych przedsiębiorstwach dominuje podejście charakteryzujące się zamkniętym procesem formułowania strategii, skoncentrowanym na głównych strategach. Powstają zatem kolejne pytania badawcze dotyczące ustalenia przyczyn i perspektyw otwartości strategicznej przedsiębiorstw.

The company’s organizational skills in resource-based theory play an increasingly important role both in the operational and strategic dimensions therein. The proposed map of processes shaping these abilities constitutes a substantive basis for the interdependence of resources and competences and the processes identified therein: reconfiguration, organizational, learning, routinization, as well as technological and organizational changes. During their implementation, the company’s organizational skills are being developed and upgraded; this process can be presented by means of one of the two logistic functions: with a continuous or step change process. The procedure of calculating the parameters of the function of increasing organizational skills has also been presented. Zdolności organizacyjne przedsiębiorstwa w podejściu zasobowym odgrywają coraz ważniejszą rolę zarówno w wymiarze operacyjnym, jak i strategicznym. Zaproponowana mapa procesów kształtujących te zdolności stanowi merytoryczną bazę współzależności zasobów i kompetencji oraz wyróżnionych tam procesów: rekonfiguracji, organizacyjnych, uczenia się, rutynizacji oraz zmian technologicznych i organizacyjnych. W trakcie ich realizacji następuje proces narastania i rozwoju poziomu zdolności organizacyjnych, na którego model wybrano funkcję logistyczną w dwóch odmianach: z ciągłym i skokowym procesem zmian. Zaprezentowano także procedurę obliczania parametrów funkcji narastania zdolności organizacyjnych

The aim of this paper is to enrich consideration on the concept of absorptive capacity with its impact on the strategic flexibility of an enterprise. Strategic flexibility has been described in two dimensions: resource flexibility and coordination flexibility. The survey was conducted at Vive Textile Recycling using a sample of 78 managers. Structural equation modeling (SEM) using the maximum likelihood method was used to test the hypotheses. The added value of this research is that it demonstrates the direct impact of potential absorptive capacity on resource flexibility and coordination flexibility. In addition, the mediating role of relative absorptive capacity in the relationships between the potential absorptive capacity and two dimensions of the strategic flexibility of the examined enterprise. Celem opracowania jest wzbogacenie rozważań na temat koncepcji zdolności absorpcyjnej o jej wpływ na elastyczność strategiczną przedsiębiorstwa. Elastyczność strategiczna opisana została za pomocą dwóch wymiarów: elastyczności zasobów oraz elastyczności koordynacji. Badanie ankietowe przeprowadzone zostało w przedsiębiorstwie Vive Textile Recycling na próbie 78 menedżerów. Do przetestowania hipotez wykorzystano modelowanie równań strukturalnych (SEM) metodą największej wiarygodności. Wartością dodaną niniejszych badań jest wykazanie bezpośredniego wpływu potencjalnej zdolności absorpcyjnej na elastyczność zasobów oraz elastyczność koordynacji, jak również mediacyjnej roli faktycznej zdolności absorpcyjnej pomiędzy potencjalną zdolnością absorpcyjną a poszczególnymi wymiarami elastyczności strategicznej badanego przedsiębiorstwa.

The environment of the organization creates opportunities and threats for the enterprise. Enterprises identify the possibility of benefiting either intentionally or unintentionally. One way to benefit in the business environment is to seize the opportunity. An opportunity is understood as a situation conducive to the subject of action. The domain of agile enterprises is the ability to capture and use of the opportunity. The article presents the theoretical and practical issues. The theoretical part discusses the issue of agile enterprise and opportunity. The empirical part presents the results of research, which showed the agile behavior of the organization that led to the use of opportunities. Otoczenie organizacji kreuje szanse i zagrożenia dla przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa identyfikują możliwość odniesienia korzyści w sposób celowy lub niezamierzony. Jednym ze sposobów odniesienia korzyści w otoczeniu przedsiębiorstwa jest wykorzystanie okazji. Okazja jest rozumiana jako sytuacja sprzyjająca podmiotowi działania. Umiejętność jej uchwycenia i wykorzystania jest domeną przedsiębiorstw zwinnych. W opracowaniu przedstawiono ujęcie teoretyczne i praktyczne zagadnienia. W części teoretycznej omówiono zagadnienia przedsiębiorstwa zwinnego i okazji. W części empirycznej przedstawiono wyniki badań, w ramach których zostały ukazane zwinne zachowania organizacji, które doprowadziły do wykorzystania okazji

More and more companies are undertaking strategic changes and deciding to conduct international activities related to servicing foreign customers, international cooperation or solely obtaining foreign raw materials. This is possible, among other things, thanks to dynamic capabilities that are a response to the growing dynamics of the business environment. Dynamic capabilities exemplify the possibility of reconfiguration and changes in the resources and competences base in order to adapt to highly dynamic environment. It is postulated in the literature that the entrepreneur’s personality characteristics (the so-called entrepreneur’s profile) have an impact on the effectiveness of companies’ strategic actions and are important for their international activities. However, there is a lack of research combining these perspectives, that is combining the entrepreneurial characteristics in the perspective of dynamic capabilities enabling effective international activity. The aim of the article is to identify the impact of entrepreneurial characteristics on the process of shaping the dynamic capabilities of companies enabling these companies’ effective business activities on international markets. The article, based on analysis of the literature of the subject, proposes a conceptual model assuming the existence of links between the entrepreneur’s characteristics, the individual entrepreneurial dynamic capabilities, the company’s dynamic capabilities and the effectiveness of strategic actions on international markets. The model indicates that the entrepreneur’s characteristics translate into the dynamic capabilities of the enterprise, and within them an important role is played by the entrepreneurial cognitive capabilities. // Coraz więcej przedsiębiorstw podejmuje się zmian strategicznych, decydując się na prowadzenie działalności międzynarodowej, związanej z obsługą zagranicznych klientów, współpracą międzynarodową lub wyłącznie pozyskiwaniem zagranicznych surowców. Jest to możliwe między innymi dzięki dynamicznie rozwijającym się zdolnościom, które stanowią odpowiedź na rosnącą dynamikę otoczenia. Egzemplifikują one możliwość dokonywania rekonfiguracji oraz zmiany w bazie zasobów i kompetencji w celu adaptowania się do warunków wysoce zmiennego otoczenia. W literaturze postuluje się, że cechy osobowości przedsiębiorcy (tak zwany profil przedsiębiorcy) mają wpływ na skuteczność podejmowania działań strategicznych i są ważne dla działalności międzynarodowej. Brakuje jednak badań łączących te perspektywy, tzn. osadzenia cech przedsiębiorcy w perspektywie dynamicznych zdolności, umożliwiających skuteczną działalność międzynarodową. Celem opracowania jest zidentyfikowanie wpływu cech przedsiębiorcy na kształtowanie dynamicznych zdolności przedsiębiorstw, umożliwiających skuteczną działalność na rynkach międzynarodowych. W rozdziale, na podstawie analizy literatury przedmiotu, zaproponowano model koncepcyjny zakładający istnienie zależności między cechami przedsiębiorcy, dynamicznymi zdolnościami jednostki, dynamicznymi zdolnościami całego przedsiębiorstwa oraz skutecznością działań strategicznych na rynkach międzynarodowych. W modelu wskazano, że cechy przedsiębiorcy przekładają się na dynamiczne zdolności przedsiębiorstwa, a w ich ramach ważną rolę odgrywają zdolności kognitywne jednostki.

The main goal of the article is to show the issues of strategy implementation as an area of activity at the border of both strategic management and project management. The authors try to explain why the implementation of the strategy is associated with an invariably high level of difficulty and identify a number of factors contributing to this state. They show that one of the biggest obstacles to successful strategy implementation is the lack of appropriate implementation tools. This is the basis of the main goal of the article, which is the presentation of the Logical Matrix (LFA) approach as a concept of increasing the effectiveness of implementing strategic goals by consistently combining the phase of strategic analysis and planning with the phase of their implementation. A detailed description of the LFA concept from the above point of view is the main part of the article. Celem nadrzędnym opracowania jest ukazanie problematyki wdrażania strategii jako obszaru działań na styku zarządzania strategicznego i zarządzania projektami. Autorzy próbują wyjaśnić, dlaczego implementacja strategii wiąże się z niezmiennie wysokim poziomem trudności i identyfikują szereg czynników przyczyniających się do tego stanu. Wykazują, że jedną z największych przeszkód skutecznego wdrożenia strategii jest brak odpowiednich narzędzi jej implementacji. Właśnie to stanowi podstawę głównego celu rozdziału, jakim jest prezentacja podejścia matrycy logicznej (LFA) jako koncepcji zwiększania skuteczności wdrażania celów strategicznych poprzez spójne łączenie fazy analizy i planowania strategicznego z fazą ich implementacji. W opracowaniu wykorzystano przede wszystkim badania literaturowe (desk research) polskich i zagranicznych publikacji fachowych z powyższego zakresu.

The concept of organizational excellence was synthesized in the study. Classification of attributes of excellence was proposed, taking into account its two dimensions – functioning and result. Five attributes were described: coherence, adaptability, intelligence, organizational and economic effectiveness. The evolution of the concept of excellence and its importance for science and management practice was demonstrated. W opracowaniu dokonano syntezy koncepcji doskonałości organizacji. Zaproponowano klasyfikację atrybutów doskonałości, uwzględniając dwa jej wymiary: funkcjonowanie i wynik. Opisano pięć atrybutów: spójność, adaptacyjność, inteligencję, efektywność organizacyjną i ekonomiczną. Pokazano ewolucję koncepcji doskonałości i jej znaczenie dla nauki i praktyki zarządzania.

Coopetition is a combination of two dynamics: cooperation and competition. Most of the studies concerns coopetition on the inter-firm level. But coopetition appears also on the intra-firm level and manifests itself in the simultaneous cooperation and competition of departments, divisions or subsidiaries in one organization or corporate group. The paper presents the results of empirical research on intra-firm coopetition on the example of cooperation and competition between subsidiaries in corporate groups. The aim was to identify the intensity and nature of coopetition in the corporate group. The results show that coopetition in analyzed corporate groups is dominated by cooperation and occurs in all activities of the value chain, although in some it is more often indicated than in others. Koopetycja jest połączeniem dwóch przeciwstawnych dynamik: współpracy i konkurencji. Najczęściej analizowana jest na poziomie międzyorganizacyjnym, chociaż pojawia się także na poziomie wewnątrzorganizacyjnym – jako równoczesna kooperacja i konkurencja departamentów, dywizji czy spółek w jednym podmiocie gospodarczym. W rozdziale przedstawiono wyniki badań empirycznych dotyczących koopetycji wewnątrzorganizacyjnej na przykładzie współpracy i konkurencji między spółkami w grupach kapitałowych. Celem badań była identyfikacja intensywności i charakteru koopetycji w grupach kapitałowych. Wyniki badań pokazują, że w analizowanych grupach kapitałowych przeważają relacje koopetycji zdominowanej przez współpracę, a równoczesna konkurencja i współpraca zachodzi we wszystkich ogniwach łańcucha wartości, choć w niektórych jest nieco częściej wskazywana.

The article is a review and based on the study of practices used to measure opportunism. The targeted selection was used in this paper. The purpose of the paper is to present the tools for measuring the phenomenon of opportunism used in empirical research. Research results indicate that there is no single accepted tool for measuring this phenomenon. However – which is important from the point of view of replicability of these studies – obtained values of measurement of the phenomenon of opportunism indicate that its intensity is low. In all approaches, opportunism is treated as a multidimensional construct in which the number of dimensions and the way of measuring each of them can be different. // Rozdział ma charakter przeglądowy i jest oparty na badaniu praktyk stosowanych w zakresie pomiaru oportunizmu. W pracy zastosowano dobór celowy. Opracowanie przedstawia narzędzia pomiaru zjawiska oportunizmu, stosowane w badaniach empirycznych. Wyniki badań wskazują, że nie ma jednego przyjętego narzędzia pomiaru tego zjawiska. Jednak – co jest istotne z punktu widzenia replikacyjności tych badań – otrzymywane wartości pomiaru zjawiska oportunizmu wskazują, że jego natężenie jest niskie. We wszystkich podejściach oportunizm traktowany jest jako wielowymiarowy konstrukt, w którym liczba wymiarów oraz sposób pomiaru każdego z nich może być rożny.

One of the most important key factors for the development and growth of family businesses is the planning and implementation of management succession. This demanding and complicated process in the vast majority of cases ends in failure and loss of an intangible resource in the form of internal and external social capital, the carrier of which is the ownership family and which is the source of competitive advantage in the 21st century. The purpose of the article is to identify scientific concepts that will help understand the reasons for succession failures in family businesses and to present the best succession solutions in the world that increase the likelihood of intergenerational (or non-family) management transfer in small, medium and large family businesses in the 21st century. // Jednym z najważniejszych kluczowych czynników rozwoju i wzrostu przedsiębiorstw rodzinnych jest zaplanowanie i implementacja sukcesji zarządzania. Ten wymagający i skomplikowany proces w zdecydowanej większości przypadków kończy się niepowodzeniem i utratą niematerialnego zasobu w postaci kapitału społecznego wewnętrznego i zewnętrznego, którego nośnikiem jest rodzina właścicielska, a który jest źródłem przewagi konkurencyjnej w XXI wieku. Celem rozdziału jest identyfikacja koncepcji naukowych, które pomogą zrozumieć powody niepowodzeń sukcesyjnych w firmach rodzinnych, oraz prezentacja najlepszych rozwiązań sukcesyjnych na świecie, zwiększających prawdopodobieństwo transferu międzypokoleniowego (lub pozarodzinnego) zarządzania w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach rodzinnych.

The main goal of the research was to present fundamental conceptualisations of strategic thinking and strategic thinkers. A thorough literature review led to conceptual conclusions with regards to the understanding of strategic thinking definitions and strategic thinkers’ place in the organisation, as well as characteristics differentiating them from other types of leaders. In the manuscript we also present how strategists vary, forming specific types of strategic thinkers. This led to the identification of a research gap and a goal of strategic thinkers’ typology development. Thanks to biographic studies all strategic thinker types have been illustrated with examples of well-known business leaders. // Celem podjętych badań było przedstawienie podstaw teoretycznych koncepcji myślenia strategicznego i myślicieli strategicznych, a także cech różnicujących strategów. Pogłębiona analiza literatury pozwoliła ustalić, jak najczęściej rozumiane jest myślenie strategiczne i co stanowi jego istotę, a także kim jest myśliciel strategiczny, za co w organizacji odpowiada i jakie cechy wyróżniają go wśród innych liderów. W rozdziale wskazano także na różnice występujące pomiędzy myślicielami strategicznymi, identyfikując tym samym lukę badawczą dotyczącą typologii strategów (strategic thinkers). Dzięki przeprowadzonym studiom biograficznym poszczególne typy myślicieli strategicznych zostały zilustrowane przykładami znanych postaci ze świata biznesu.

In the paper are presented the following issues: differentiations between traditional and digital business models, appropriateness of the management methods in the context of e-business models, essence of the dynamic business models, content problems of the e-business, conceptualization of the virtual business model, incorporation processes of the e-business model in the traditional industries. Opracowanie ma charakter teoretyczno-modelowy. Przedstawiono w nim następujące zagadnienia, procesy i odniesienia: statyka a dynamika modeli biznesu, „kapanie” modeli biznesu, wyznaczniki modelu e-biznesu, aspekt treści e-biznesu, „radarowanie” przedsiębiorstwa informacyjnego, fazy konceptualizacji modelu biznesu wirtualnego.

The paper presents a new approach to management in a public organization, which is the concept of public value. The author argues that the city’s ability to achieve sustainable competitive advantage as a public organization is possible by providing city users with public value, but only involving dynamic organizational skills, and these are primarily external to the organizational boundaries of urban structures. The considerations are based on Polish and English-language literature and illustrated with empirical material concerning the largest Polish cities. Opracowanie przedstawia nowe podejście do zarządzania w organizacji publicznej, jakim jest koncepcja wartości publicznej w kontekście konieczności wdrażania innowacyjnych rozwiązań w miastach. Autorka argumentuje, że osiąganie trwałej przewagi konkurencyjnej przez miasto jako organizację publiczną możliwe jest poprzez dostarczanie użytkownikom miasta wartości publicznej, jednak wyłącznie przy posiadaniu umiejętności zapewnienia dynamicznych zdolności organizacyjnych, a te są przede wszystkim zewnętrzne w stosunku do granic organizacyjnych struktur miejskich. Rozważania oparte są na literaturze polskiej i anglojęzycznej oraz zilustrowane materiałem empirycznym dotyczącym największych polskich miast.

The article presents the results of research on IT systems and their relationships with enterprise strategy. The introduction outlines the main reasons why companies implement management support IT systems. In the next part, the author presents the results of the research conducted among companies involved in the sale and implementation of IT systems, concentrated in the FutureHub cluster, operating within the Kielce Technology Park. In the empirical part, methods of statistical analysis have been used to demonstrate the relationship between the success of IT system implementation and the adopted general strategy of the organization. W rozdziale przedstawiono wyniki badań nad systemami IT i ich związkami ze strategią przedsiębiorstw. We wstępie nakreślono zasadnicze powody, dla których przedsiębiorstwa wdrażają systemy IT wspomagające zarządzanie. W dalszej części autor zaprezentował wyniki badań przeprowadzonych wśród firm zajmujących się sprzedażą i wdrożeniami system w IT, skupionych w klastrze FutureHub, działającym w ramach Kieleckiego Parku Technologicznego. W części empirycznej wykorzystano metody analizy statystycznej dla wykazania związku sukcesu wdrożenia systemu IT z przyjętą strategią ogólną organizacji.

The municipal waste value creation sector is multi-faced and includes primary and secondary market players, commercial and non-profit enterprises, prosumers of various price segments and more. The multi-value of waste, which is the result of multi-entity relations, has a strategic nature, due to the achieved social good, in the long term, due to the concept of the circular economy, by taking into consideration the principles of the concept of integral marketing, at the interface of the waste stream component supplier and its recipient, on the secondary market or in a re-cycle to achieve a long-term strategic effect. Each of the three identified and described sub-areas of the system creation of multi-value municipal waste, through reduction, recycling, reuse and repurpose, suggests an orientation corresponding to the concept of 5R of the studied entities, which has already been described in the author’s publications and may constitute an area of in-depth research in the future. Efektywna gospodarka odpadami nosi znamiona systemowej, a stąd przedmiot działania – odpady komunalne – mają wartość (ze względu na wielość podmiotów tworzenia oraz sposobów kokreacji) o charakterze wielowymiarowym, przynajmniej dualnym (rynki pierwotny i wtórny), pozwalając na osiąganie strategicznych, integralnych ekoefektów. Odpady komunalne z całą pewnością są produktem budowanym na podstawie przynajmniej trójczłonowej (w ujęciu podmiotowym) koncepcji działania, co sugeruje model biznesu zidentyfikowany przez podmioty sektora gospodarki odpadami w kooperacji z klientami/dostawcami strumienia odpadów i innymi przedsiębiorstwami (odbiorcami tej wartości). Efektem relacji wielu podmiotów, w tym przede wszystkim sektora gospodarki odpadami, z zaangażowanym i świadomym prosumentem oraz organizacjami pożytku publicznego, lokalnymi i regionalnymi przedsiębiorstwami handlowymi i usługowymi oraz gminą i innymi firmami, jest budowana multiwartość strategiczna o walorach pozytywnych z punktu widzenia dobra społecznego, w myśl koncepcji zrównoważonego rozwoju, przez społecznie świadome działania, z uwzględnieniem zasad koncepcji (marketingu) integralnego, na styku dostawcy komponentów strumienia odpadów i ich odbiorcy, na rynku wtórnym czy w recyklu, dla osiągnięcia efektu długofalowego – strategicznego. Efekt strategiczny może również mieć charakter ekowizerunkowy. W związku z powyższym autorka opracowania podejmuje zadanie identyfikacji struktury podmiotowej, sposobów tworzenia wartości i charakteru efektu działania w szeroko rozumianym sektorze gospodarowania odpadami komunalnymi.

The purpose of the article is to identify people (social actors) least task integrated, least socially connected and with the lowest shared situation awareness. The research premise is to look at the effectiveness of the organization from the perspective of a multimodal meta-network consisting of social actors, knowledge, resources, and tasks. The research methodology is network research, including defining the (organizational) network border and the research population; identification of relationship networks (matrix definitions); organizational network analysis metrics, such as cognitive demand, Simmelian tie, and shared situation awareness; correlating variables using scatter plot. The results indicated actors on the outskirts of the organization’s social network in connection with the professional experience of individual actors, which require in-depth analysis. Celem rozdziału jest zidentyfikowanie osób (aktorów społecznych) najmniej zintegrowanych zadaniowo, najmniej powiązanych społecznie oraz o najniższej tak zwanej wspólnej świadomości sytuacji. Przesłanką badawczą jest spojrzenie na efektywność organizacji sektora informatycznego z perspektywy wielomodalnej metasieci składającej się z aktorów społecznych, wiedzy, zasobów i zadań. Metodykę badawczą stanowią badania sieciowe, w tym: określenie granicy sieci (organizacyjnej) oraz populacji badawczej; identyfikacja sieci relacji (definiowanie macierzy); mierniki analizy sieci organizacyjnej, takie jak: integracja zadaniowa (cognitive demand), więzi simmeliańskie (Simmelian tie) oraz wspólna świadomość sytuacji (shared situation awareness); korelowanie zmiennych za pomocą wykresów punktowych. Wyniki wskazały aktorów znajdujących się na obrzeżach sieci społecznej organizacji oferującej kompleksowe rozwiązania informatyczne dla biznesu w powiązaniu z doświadczeniem zawodowym poszczególnych aktorów, które wymagają pogłębionych analiz.

The purpose of the article is to conceptualize the category of relationship effectiveness in an interorganizational network and it is a continuation of research conducted in the oncological network in Poland. The study presents the research object, arguments supporting the fact of focusing on 16 entities that make up the explored network, as well as distinguishing features of the efficiency of the network achieving public goals. The article is the conceptual foundation of research financed from the InterEkon project. Celem rozdziału jest konceptualizacja kategorii efektywności relacji w międzyorganizacyjnej sieci – jest on kontynuacją badań prowadzonych w sieci onkologicznej w Polsce. W opracowaniu zaprezentowano obiekt badań, argumenty przemawiające za faktem skupienia się na 16 podmiotach tworzących poddaną eksploracji sieć, a także wyróżniki efektywności sieci realizującej cele publiczne. Rozdział stanowi fundament koncepcyjny badań finansowanych ze środków wewnątrzuczelnianego projektu „InterEkon”.

Today, one of the important areas of change is the process of adaptation in the field of organizational culture. The reason for this is the observed phenomenon of diffusion of cultures, which results from the confrontation of different patterns and forms of behavior not only of the members of the organization, but also the entire external dimension determined by the complex of sociosocial factors of local markets in which enterprises operate and develop. This phenomenon leads to the necessity of starting processes aimed at reconfiguration of the solutions and organizational models used by enterprises, which will allow maintaining adequate coherence of their systems for building and maintaining development potential. Jednym z istotnych obszarów zmian dla współcześnie działających organizacji jest proces dostosowania w wymiarze kultury organizacyjnej. Przyczyną tego jest obserwowane zjawisko tzw. dyfuzji kultur, które wynika z konfrontacji odmiennych wzorców oraz form zachowań nie tylko członków organizacji, ale również całego wymiaru zewnętrznego, określanego przez kompleks czynników socjospołecznych rynków lokalnych, na których działają i rozwijają się przedsiębiorstwa. Zjawisko to doprowadza do konieczności uruchomienia procesów zmierzających do rekonfiguracji wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa rozwiązań i modeli organizacyjnych, które pozwolą na zachowanie odpowiedniej spójności ich systemów dla budowy i utrzymywania potencjału rozwoju.

The article is devoted to the erotic capital of employees treated as part of relational capital. The purpose of the paper is to show that employees’ erotic capital can currently constitute a competitive advantage of a company, and considerations on it should not be limited to an individual perspective (treating erotic capital only as a factor of personal success). There is generally a lack of studies devoted to this issue in Polish literature. The article is exploratory and theoretical. It was created on the basis of an analysis of available publications with erotic capital sought by the snowball method. It has been established that in the organizational perspective, erotic capital is of particular importance for establishing and maintaining relationships with clients and representing the company. Rozdział poświęcony jest kapitałowi erotycznemu pracowników, traktowanemu jako część kapitału relacyjnego. Celem pracy jest wykazanie, że kapitał erotyczny pracowników może obecnie stanowić o przewadze konkurencyjnej firmy, a rozważania nad nim nie powinny ograniczać się do perspektywy jednostkowej (traktowania kapitału erotycznego tylko jako czynnika osobistego sukcesu). W polskim piśmiennictwie zasadniczo brakuje opracowań poświęconych temu zagadnieniu. Praca ma charakter eksploracyjny i teoretyczny. Powstała na podstawie analizy dostępnych publikacji o kapitale erotycznym, poszukiwanych metodą kuli śnieżnej. Ustalono, że w perspektywie organizacyjnej kapitał erotyczny ma szczególne znaczenie dla nawiązywania i utrzymywania relacji z klientem oraz reprezentowania firmy.

The aim of the study is to present the results of research in the field of verification of the theoretical model of space in the context of the functioning of the organization. Space has been recognized as an important cognitive category in the processes of interpreting the behavior of contemporary organizations, and at the same time this issue seems not very popular among researchers of organizations and management processes. Research methodology included: conceptual studies on the theoretical model of space (a priori model), expert studies, quantitative and qualitative techniques. The results of the research indicate that it is possible to propose an empirically verified model of space. Celem opracowania jest przedstawienie wstępnych wyników badań w zakresie empirycznej weryfikacji modelu teoretycznego dotyczącego przestrzeni w kontekście funkcjonowania organizacji. Przyjęto założenie o uznaniu przestrzeni za interesującą kategorię poznawczą w procesach interpretacji i analizy współczesnych organizacji. Jednocześnie wydaje się, że zagadnienie to nie stanowi popularnego obiektu badań wśród badaczy organizacji i procesów zarządzania. Zastosowana metodyka badawcza obejmowała: studia konceptualne nad modelem teoretycznym przestrzeni (model a priori), badania eksperckie, techniki ilościowe oraz jakościowe. W tekście zaprezentowano założenia modelu teoretycznego przestrzeni oraz przedstawiono cząstkowe rezultaty badań ilościowych przeprowadzonych wśród kadry menedżerskiej. Wstępne wyniki badań wskazują na możliwość zaproponowania empirycznie zweryfikowanego modelu przestrzeni.

The article presents preliminary results of research on the digital maturity of the organization. Industry 4.0 requirements, orient companies towards actions that will effectively use the latest achievements in information and communication technology. It is assumed that the level of saturation of organizations with these technologies requires organizational changes. The research results described in the article can be a stimulus for research on business transformation processes from traditional, through hybrid to digital models. W opracowaniu zaprezentowano wstępne wyniki badań nad cyfrową dojrzałością organizacji. Wymagania Przemysłu 4.0 ukierunkowują przedsiębiorstwa na działania, które w sposób efektywny pozwolą wykorzystać najnowsze osiągnięcia związane z technologią informacyjno-komunikacyjną. Przyjmuje się, że poziom nasycenia organizacji tymi technologiami wymaga zmian organizacyjnych. Opisane w rozdziale wyniki badań mogą stanowić impuls do badań nad procesami transformacji biznesu od tradycyjnych, przez hybrydowe, do cyfrowych modeli.

One of the criteria differentiating small firms is the fact of being the part of a business group. This feature seems to be quite significant in the context of research on entities from this size class of enterprises. The article presents the results of the study on the strategic behavior of companies of this size class. The results showed quite significant differences depending on whether the study objects were subsidiaries or were capital-independent. These differences should become a reason to consider the application of the criterion of enterprise independence in the selection of a research sample in the empirical verification of hypotheses posed in management and quality sciences. Jednym z kryteriów różnicujących małe przedsiębiorstwa jest fakt przynależności bądź nie do jakiejś grupy kapitałowej. Wyróżnik ten zdaje się mieć dosyć duże znaczenie w kontekście badań nad podmiotami z tej klasy wielkości przedsiębiorstw. W rozdziale przedstawiono wyniki badania dotyczącego orientacji strategicznej firm tej klasy wielkości. Wyniki pokazały dość istotne różnice w zależności od tego, czy obiekty badania były podmiotami zależnymi grupy kapitałowej, czy też były kapitałowo niezależne od innych przedsiębiorstw. Różnice te powinny stać się impulsem do rozważań na temat stosowania kryterium niezależności przedsiębiorstwa przy doborze próby badawczej w empirycznej weryfikacji hipotez stawianych w naukach o zarządzaniu i jakości.

The main goal of the article is to answer the question whether and how to extend classic strategic analyzes to include geopolitics and geostrategy issues. Both of these terms are of particular importance when building possible strategic analyzes for major strategic projects in Poland. This applies, for example, to projects such as the Solidarity Transport Hub Poland, the construction of a nuclear power plant, or the development of transport connections. Also, issues related to national defense, both in the “hard” (army, military equipment) and “soft” aspects (e.g. cyber defense, development of Polish microelectronics), are largely linked to issues of geopolitics and geostrategy. Meanwhile, in the conditions of the domestic literature on the subject, these issues have not been the subject of serious scientific interest, hence a clear research gap in this respect can be observed. Therefore the task of the is to, at least partially, reduce this gap. Podstawowym celem opracowania jest próba odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób należy rozszerzyć klasyczne analizy strategiczne o zagadnienia geopolityki i geostrategii. Oba te terminy nabierają szczególnego znaczenia przy budowaniu ewentualnych analiz strategicznych dla najważniejszych projektów strategicznych, w tym w warunkach Polski. Dotyczy to przykładowo takich projektów jak Centralny Port Komunikacyjny, budowa elektrowni jądrowej czy też rozbudowa połączeń komunikacyjnych. Również zagadnienia związane z obronnością kraju, zarówno w aspekcie „twardym” (armia, sprzęt wojskowy), jak i „miękkim” (np. cyberobrona, rozwój polskiej mikroelektroniki), są w znacznym stopniu powiązane z zagadnieniami geopolityki i geostrategii. Tymczasem w warunkach krajowej literatury tematu problematyka ta nie była dotąd przedmiotem poważnego zainteresowania naukowego, stąd można zaobserwować wyraźną lukę badawczą w tym zakresie. Tematyka podjęta w rozdziale będzie miała za zadanie lukę tę zmniejszyć

Digital transformation creates new perspectives for the development of business models. The result of this process is the emergence of new ways of monetizing them. This creates a new dimension in achieving high efficiency for enterprises operating in the digital ecosystem. The changing business logic opens the way to creating new business models and their further evolution. In this context, digital business models are transforming into their higher stage of development becoming cognitive business models. Cognitive business models are based on new learning algorithms supported by multidimensional business analytics and dynamic inference with strong customer involvement. This can be achieved by introducing dynamics to digital business models, accelerating their further exploration and exploitation, including flexible intelligent solutions embedded in services. Then new and intelligent ways of delivering value appear. Monetization is a factor that stimulates the dynamics of business models. Monetization schemes strongly influence the attractiveness of digital business models. The aim of the article is to present the results of bibliographic research used to identify and characterize key determinants responsible for the dynamics of business models functioning in the digital environment. The scope of the article includes the principles of design and implementation of business models embedded in the digital ecosystem in the context of various monetization schemes. Transformacja cyfrowa tworzy nowe perspektywy rozwoju modeli biznesu. Wynikiem tego procesu jest pojawianie się nowych sposobów ich monetyzacji. Kreuje to nowy wymiar osiągania wysokiej efektywności przedsiębiorstw funkcjonujących w ekosystemie cyfrowym. Zmieniająca się logika prowadzenia biznesu otwiera drogę do tworzenia nowych modeli biznesu i ich dalszej ewolucji. W tym kontekście cyfrowe modele biznesu przechodzą do wyższej fazy rozwoju, stając się kognitywnymi modelami biznesu. Kognitywne modele biznesu bazują na nowych algorytmach uczenia się, wspieranych wielowymiarową analityką biznesową, oraz na dynamicznym wnioskowaniu z silnym zaangażowaniem klientów. Może to być osiągnięte poprzez wprowadzenie do cyfrowych modeli biznesu dynamiki przyspieszającej ich dalszą eksplorację i eksploatację, z uwzględnieniem elastycznych, inteligentnych rozwiązań odpowiedzialnych za dostawę wartości zabudowanych w usługach. Wtedy pojawiają się nowe i inteligentne sposoby dostawy wartości. Czynnikiem stymulującym dynamikę modeli biznesu jest monetyzacja. Schematy monetyzacji silnie oddziałują na atrakcyjność cyfrowych modeli biznesu. Celem opracowania jest przedstawienie wyników badań bibliograficznych służących identyfikacji i charakterystyce kluczowych determinant odpowiedzialnych za dynamikę modeli biznesu funkcjonujących w środowisku cyfrowym. Zakres rozdziału obejmuje zasady projektowania i implementacji modeli biznesu osadzonych w ekosystemie cyfrowym w kontekście rożnych schematów monetyzacji.

The purpose of this publication is to present the results of a proprietary study dedicated to exploring the topic of the importance of cooperation between technical universities in Poland and small and medium-sized enterprises, as well as the challenges arising from such cooperation. The phenomenon of cooperation is becoming more and more important nowadays, when the entry of Polish small and medium enterprises into the era of the digital economy is inevitable. Therefore, the importance of seeking new solutions and areas of cooperation increases, which is associated with new challenges faced by both environments. The study used the telephone interview method. There are many factors motivating cooperation, but the real challenge is to minimize significant restrictions affecting the development of such cooperation as well as creating conditions for mutual cooperation. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie wyników autorskiego badania poświęconego zgłębieniu tematu znaczenia współpracy uczelni wyższych technicznych w Polsce z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, a także wyzwań wynikających z takiej współpracy. W obecnych czasach, w których wkroczenie przez polskie małe i średnie przedsiębiorstwa w erę gospodarki cyfrowej jest nieuniknione, zjawisko współpracy staje się coraz ważniejsze. W związku z tym wzrasta znaczenie poszukiwania nowych rozwiązań i obszarów współpracy, co wiąże się z nowymi wyzwaniami, przed którymi stoją oba środowiska. W badaniu wykorzystano metodę wywiadu telefonicznego. Istnieje wiele czynników motywujących do współpracy, ale prawdziwym wyzwaniem jest minimalizowanie istotnych ograniczeń mających wpływ na jej rozwój, a także tworzenie warunków do powstania współpracy.

The purpose of the research was to characterize relations between universities and enterprises. In this study, as the subject of consideration and research, the economic faculties of public universities in the West Pomeranian Voivodeship were selected. The following research methods were used: critical analysis of the literature and diagnostic questionnaire method. The article presents a proposal of strategic relationship management of universities. Uczelnie nie wykorzystują wszystkich szans na pełną wymianę korzyści – zarówno materialnych, jak i niematerialnych – jakie mogłyby odnieść przy wspólnej realizacji projektów z przedsiębiorstwami. Celem przeprowadzonych na potrzeby opracowania badań była charakterystyka budowanych przez uczelnie relacji z przedsiębiorstwami w zakresie obszarów prowadzonej współpracy oraz analizy i wyciągania wniosków ze zrealizowanych projektów. W niniejszym opracowaniu jako podmiot rozważań i badań wybrano wydziały ekonomiczne publicznych uczelni w województwie zachodniopomorskim. Wykorzystano następujące metody badawcze: krytyczną analizę literatury przedmiotu oraz metodę sondażu diagnostycznego (kwestionariuszową). Rozdział przedstawia propozycję działań dotyczących zarządzania relacjami przez szkoły wyższe.

The purpose of the research, the results of which are presented here, was to check, based on the analysis of the literature in the field of management science, proposals to identify the types of business models appropriate for solutions forced by technological, technical, economic and social changes related to the industrial revolution commonly referred to as 4.0. It should be added that the adopted analytical perspective is the perspective from the point of view of an enterprise implementing solutions 4.0 or arising entirely in the conditions of a new economy. The chapter has three basic parts. The first part contains the proposal adopted by the authors, based on a review of current literature, to include Industry 4.0 in economic and management perspectives. The second part contains the proposal for the definition of the business model adopted in the chapter, which in the authors’ opinion is appropriate for the changes generated by Industry 4.0. The third part is the results of the review of the results of research present in the literature on the types or business models corresponding to changes 4.0. The considerations contained in the chapter revolve around a research problem boiling down to seeking the answer to the question whether Industry 4.0 generates completely new types of business models, or is it just adapting existing business models to new conditions? Celem badań, których wyniki zostały przedstawione w opracowaniu, było sprawdzenie – na podstawie analizy piśmiennictwa w obszarze nauk o zarządzaniu – propozycji wyodrębnienia rodzajów lub typów modeli biznesowych właściwych do rozwiązań wymuszonych przez zmiany technologiczne, techniczne, ekonomiczne i społeczne związane z rewolucją przemysłową, potocznie określaną mianem 4.0. Należy przy tym dodać, że przyjętą perspektywą analityczną jest spojrzenie z punktu widzenia przedsiębiorstwa wdrażającego rozwiązania Industry 4.0 lub powstającego całkowicie w warunkach nowej gospodarki. W opracowaniu wyodrębniono cztery podstawowe części. Pierwsza zawiera przyjętą przez autorów, na podstawie przeglądu aktualnego piśmiennictwa, propozycję ujmowania Industry 4.0 z perspektyw ekonomii i nauk o zarządzaniu. Druga część przedstawia przyjętą w pracy propozycję definicji modelu biznesowego, właściwą w opinii autorów do zmian generowanych przez Industry 4.0. Trzecia część zawiera przegląd wyników badań obecnych w literaturze przedmiotu, dotyczących rodzajów lub modeli biznesowych odpowiadających zmianom 4.0. Czwarta część to próba zweryfikowania wyróżnionych modeli biznesowych z perspektywy cech modelu biznesowego 4.0 i wybranych nurtów ekonomii i nauk o zarządzaniu, bliskich konstrukcjom Industry 4.0. Rozważania zawarte w opracowaniu oscylują wokół problemu badawczego sprowadzającego się do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, czy Industry 4.0 generuje zupełnie nowe rodzaje i typy modeli biznesowych, czy też tylko adaptuje do nowych warunków istniejące modele biznesowe.

The contextual approach is a research method that is becoming increasingly popular in social sciences. The aim of this paper is to analyze the theoretical achievements related to the interpretation of assessment of the organization using a contextual approach as a method of scientific explanation. This approach creates new research opportunities. On the other hand, it reveals the problems of universality of scientific knowledge. The analyzes show that theoretical achievements related to the assessment of the organization show examples of contextual knowledge. But contextual theories pose a problem of the alternativeity of knowledge. However, this does not discriminate contextuality as a method of scientific explanation, but points to the problem of verification of theoretical knowledge formulated in this way. Podejście kontekstowe jest metodą badawczą, która staje się coraz bardziej powszechna w naukach społecznych. Celem opracowania jest dokonanie analizy dotychczasowego dorobku teoretycznego związanego z interpretacją sprawności organizacji, z wykorzystaniem podejścia kontekstowego jako metody wyjaśnień naukowych. To podejście stwarza nowe możliwości badawcze, a z drugiej strony ujawnia problemy uniwersalności wiedzy naukowej. Dokonane analizy pozwalają zauważyć, iż w dorobku teoretycznym związanym z oceną sprawności organizacji daje się zauważyć przykłady wiedzy kontekstowej. Kontekstowe teorie stwarzają problem alternatywności wiedzy. Nie dyskryminuje to jednak kontekstowości jako metody wyjaśnień naukowych, ale wskazuje na problem weryfikacji sformułowanej w ten sposób wiedzy teoretycznej.

The purpose of this paper is to employ a necessary condition analysis (NCA) approach to investigate the level of necessity of two conditions, separate organization for services and interfirm collaboration for service business performance depending on the type of adopted service orientation (services in support of the product (SSP) and services in support of the client’s actions business orientation (SSC). Servitization is now becoming an important factor favorable to manufacturers competitiveness. The adoption of service orientation and adequate service strategies includes building up an ability to deliver services and also, according to contingency theory, it requires changes in structure of organization. Unfortunately, it is not clear whether manufacturers should create a separate organization for services or if they should pursue an integration of the service organization into its corresponding product base strategic business unit. Empirical evidence and theoretical contributions can be found to support both sides of the argument. Moreover, some of the findings are inconsistent and even contrary to each other. Using a survey data set collected from a sample of 186 Polish manufacturers, this study explored the levels of necessity of the components by NCA. The research revealed that neither in case of SSP BO nor SSC BO separation of organization for services is not necessary condition to achieve both low and high level of service business performance. Also, the results show that different levels of service business performance require different threshold levels of inter-collaboration. This condition is more necessary when firms are SSC oriented. Celem opracowania jest zbadanie poziomu konieczności wystąpienia dwóch warunków, tj. wydzielenia usługowej jednostki organizacyjnej oraz współpracy międzyfunkcyjnej, do osiągnięcia rożnych poziomów przychodów ze sprzedaży usług przedsiębiorstw produkcyjnych w zależności od rodzaju przyjętej orientacji oferty produktowej na usługi (tj. usługi wspierające produkt – SSP i usługi wspierające działania klienta – SSC). Serwicyzacja staje się obecnie ważnym czynnikiem sprzyjającym konkurencyjności producentów. Zjawisko to, rozumiane jako przyjęcie strategii biznesowej zorientowanej na usługi, zgodnie z teorią dopasowania organizacyjnego wymaga m.in. zmian w strukturze organizacyjnej. Producenci mogą wydzielić autonomiczną jednostkę usługową lub dążyć do integracji organizacji usługowej z produktową. W wynikach badań empirycznych oraz w teorii można znaleźć argumenty przemawiające za jedną lub drugą opcją. Niestety, obecnie osiągnięte wyniki wykazują sprzeczność. Na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych na próbie 186 producentów warunki konieczne zostały zbadane z wykorzystaniem jednej z nieparametrycznych metod, tj. Necessary Condition Analysis (NCA). Badanie wykazało, że zarówno w przypadku oferty usługowej typu SSP, jak i SSC wydzielenie organizacji usług nie jest warunkiem koniecznym do osiągnięcia zarówno niskiego, jak i wysokiego poziomu przychodów z usług. Tymczasem już współpraca międzyfunkcyjna warunkuje osiąganie rożnych poziomów przychodów z usług. Warunek ten silniej ogranicza osiągane przychody z usług w przypadku dostarczania przez producenta oferty kategorii SSC.

The text presents a literature review on the competitiveness of early-internationalized firms (international new ventures, born globals). The competitiveness of enterprises can be tackled in many ways. In relation to early-internationalized firms, the main focus is on their effectiveness and competitive strategies. The analysis of the literature leads to the understanding that the most important determinants are knowledge orientation (possessing, acquiring, processing knowledge and organizational learning) and marketing orientation (very high quality of products, contact with the client, marketing competences). In addition, an important element determining the size of the competitive advantage is local business networks embeddedness. Rozdział przedstawia przegląd literatury dotyczącej konkurencyjności przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych (international new ventures, born globals). Konkurencyjność przedsiębiorstw może być rozpatrywana na wiele sposobów. W odniesieniu do przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych analizuje się przede wszystkim ich efektywność oraz strategie konkurencji. Analiza literatury prowadzi do wniosku, że najważniejsze determinanty to orientacja na wiedzę (posiadanie, pozyskiwanie, przetwarzanie wiedzy i uczenie się organizacyjne) i orientacja marketingowa (bardzo wysoka jakość produktów, kontakt z klientem, kompetencje marketingowe). Poza tym ważnym czynnikiem determinującym wielkość przewagi konkurencyjnej jest zakorzenienie w lokalnych sieciach biznesowych

The problem of competitiveness is a great challenge not only for the business practice of enterprises but also for management and quality sciences. Competitiveness is an inseparable element (factor) related to achieving and maintaining competitive advantage on the market. It can be perceived as the total of factors (e.g. all the resources of an organization) constituting an economic entity or as a selected factor (e.g. organizational culture), thanks to which the organization will achieve and maintain a competitive advantage. The aim of the study is to present in the theoretical sphere of competitiveness seen through the prism of organizational culture. The considerations presented in this study are based on an interpretative study of the literature on the subject. The combination of competitiveness and organizational culture is fully in line with the interests of soft management and soft competitiveness. Problem konkurencyjności stanowi wielkie wyzwanie nie tylko dla praktyki gospodarczej przedsiębiorstw, ale również dla nauk zarządzania i jakości. Konkurencyjność stanowi nierozerwalny element (czynnik) związany z osiągnięciem i utrzymaniem przewagi konkurencyjnej na rynku. Może być postrzegana jako ogół czynników (np. wszystkie zasoby organizacji) tworzących podmiot gospodarczy lub jako wybrany czynnik (np. kultura organizacyjna), dzięki któremu organizacja osiągnie i będzie utrzymywać przewagę konkurencyjną. Celem opracowania jest przedstawienie konkurencyjności widzianej przez pryzmat kultury organizacyjnej. Rozważania przedstawione w niniejszym rozdziale oparte są na interpretacyjnym studium literatury przedmiotu. Powiązanie konkurencyjności i kultury organizacyjnej w pełni wpisuje się w przedmiot zainteresowań zarządzania miękkiego i konkurencyjności miękkiej.

Problems related to the balance of relations between human activities and the natural environment are particularly visible in the environmental goods and services sector. There are inter-organizational networks in this sector based on recycling, treatment, reclamation processes and the provision of municipal services. These networks can be operational or supervisory-control. The paper presents a case study of a network dedicated to recycling, processing and management of post-consumer waste, such as tires. The work has the character of theoretical assumptions and operationalization of concepts for empirical research, which will be a continuation of the ongoing project of relationships analysis in a selected sector. Problemy dotyczące równowagi stosunków między działalnością człowieka a środowiskiem są szczególnie widoczne w sektorze dóbr i usług środowiskowych. Istnieją w nim sieci międzyorganizacyjne, oparte na procesach recyklingu, oczyszczania, rekultywacji oraz na świadczeniu usług komunalnych. Sieci te mogą mieć charakter operacyjny lub nadzorczo-kontrolny. W opracowaniu przedstawiono studium przypadku sieci operacyjnej dedykowanej recyklingowi, przetwarzaniu i gospodarowaniu poużytkowymi odpadami, jakimi są opony. Praca ma charakter założeń teoretycznych i operacjonalizacji pojęć dla badania empirycznego, które będzie kontynuacją prowadzonego projektu analizy relacji w wybranym sektorze.

Due to the growing importance of rankings across Polish higher education and the ongoing discussion about the need of Polish universities to appear on international rankings, the need to measure the internationalization process has increased. Many approaches, instruments and indicators have been developed to measure the internationalization. The list of indicators has included the concept of Brandenburg and Federkeil and Erkol. In addition, the “Perspektywy” and “Rzeczpospolita” rankings have their own lists of indicators. Existing studies of measuring the internationalization process in Poland has involved some public (state) universities, however they do not include the best economic universities in the country (public or private). The purpose of the article is to choose indicators to measure the internationalization process of the best Polish economic universities. Furthermore to answer the research question “Is the development of internationalization or inhibition at economic universities in Poland?”. This study takes under consideration the six best economic universities in Poland selected by the “Perspektywy” and “Rzeczpospolita” rankings. The main research method is a comparative analysis. Data was used from the Statistics Poland and the Foundation for the Development of the Education System. W związku z rosnącym znaczeniem rankingów w polskim szkolnictwie wyższym i toczącą się dyskusją na temat konieczności pojawienia się polskich uczelni w rankingach międzynarodowych wzrosła potrzeba pomiaru procesu umiędzynarodowienia. Do pomiaru poziomu internacjonalizacji opracowano wiele podejść, instrumentów i wskaźników. Bogatą listę wskaźników zawierają koncepcje Brandenburga i Federkeila oraz Erkola. Dodatkowo własną listą wskaźników dysponują rankingi „Perspektyw” i „Rzeczpospolitej”. Dotychczasowe badania pomiaru procesu umiędzynarodowienia na gruncie polskim dotyczą części uniwersytetów publicznych, jednakże nie obejmują najlepszych uczelni ekonomicznych w kraju (publicznych i niepublicznych). Celem opracowania jest wybór wskaźników do pomiaru procesu umiędzynarodowienia najlepszych polskich uczelni ekonomicznych oraz odpowiedź na pytanie badawcze „Czy w uczelniach ekonomicznych w Polsce następuje rozwój internacjonalizacji, czy zahamowanie?”. Badanie dotyczy sześciu najlepszych uczelni ekonomicznych w Polsce, wyłonionych przez rankingi „Perspektyw” i „Rzeczpospolitej”. Główną metodą badawczą jest analiza porównawcza. Wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

In searching and exploring entrepreneurial opportunities, entrepreneurs can both compete and cooperate, also with their competitors. The aim of the paper is to identify possible associations between organisational entrepreneurship and coopetition. In the paper, the coopetition intensity coefficient is proposed. The results of the study show that this coefficient is significantly correlated with dimensions of entrepreneurial orientation (risk-taking and innovativeness) and performance of a firm. Additionally, some research items are proposed, that can be utilized for deeper diagnosis of coopetitive behaviours related to attributes of entrepreneurship (dimensions of entrepreneurial orientation) as well as stages of entrepreneurial process (opportunity identification, entrepreneurial planning, initiating and managing the resulting enterprise). W poszukiwaniu i wykorzystywaniu okazji przedsiębiorcy mogą zarówno konkurować, jak i współpracować z innymi podmiotami, w tym także konkurentami. Celem rozdziału jest określenie potencjalnych związków pomiędzy przedsiębiorczością organizacyjną a koopetycją. W opracowaniu zaproponowano współczynnik intensywności koopetycji. W wyniku przeprowadzonych badań empirycznych stwierdzono, że jest on istotnie skorelowany zarówno z wymiarami orientacji przedsiębiorczej (gotowością do podejmowania ryzyka i innowacyjnością), jak i wynikami osiąganymi przez przedsiębiorstwa. Zaproponowano pytania, które mogą być wykorzystane do pogłębionej diagnozy zachowań koopetycyjnych, odnoszących się do atrybutów przedsiębiorczości (wymiarów orientacji przedsiębiorczej) i poszczególnych etapów procesu przedsiębiorczości (poszukiwania sposobności, planowania działań przedsiębiorczych, inicjowania przedsięwzięć czy też zarządzania przedsiębiorczego).

The article presents an analysis of the concept of supply chains and studies on the industry supply chain. The literature analysis revealed theories of supply chains on a theoretical basis, which enabled the development of a supply chain concept dedicated to a specific industry – heavy industry. The purpose of the article was to present the industry supply chain for the heavy industry sector. The research methodology was based on an analysis of the heavy industry sector in 2016–2019, an interview and literature analysis of previously known concepts of supply chains. W rozdziale przedstawiono analizę koncepcji łańcuchów dostaw oraz badania dotyczące branżowego łańcucha dostaw. Przeprowadzona analiza literaturowa wyłoniła koncepcje łańcuchów dostaw na gruncie teoretycznym, co umożliwiło opracowanie koncepcji łańcucha dostaw dedykowanej branży przemysłu ciężkiego. Celem opracowania było przedstawienie branżowego łańcucha dostaw dla branży przemysłu ciężkiego. Metodyka badawcza opierała się na analizie branży przemysłu ciężkiego na przestrzeni lat 2016–2019, wywiadzie oraz analizie literaturowej dotychczas znanych koncepcji łańcuchów dostaw.

The main purpose of the article is to analyze the characteristics of network advantage gained by communes, including the dynamic perspective of achieving another levels of network cooperation maturity. Network advantage constitutes the main benefit from network cooperation for a knot and it can be perceived as a determinant of an organization’s collaborative advantage. Thus, at the beginning the author identified key benefits typical for network cooperation, both at the network level and the knot level. As the scrutiny included a dynamic perspective, also the level of network cooperation maturity were identified. This theoretical background allowed carrying research in a form of a case study. It showed sorts of network advantage gained by the commune, as the network cooperation maturity increased. The results led to conclusions concerning the range and characteristics of achieved benefits, which allows thorough understanding of the phenomenon and more effective creation of a commune’s collaborative advantage. Celem rozdziału jest ukazanie charakteru rent sieciowych czerpanych przez urzędy gmin, z uwzględnieniem osiągania przez nie kolejnych poziomów dojrzałości we współpracy sieciowej. Renty sieciowe stanowią główną korzyść ze współpracy sieciowej z perspektywy danego węzła i mogą być postrzegane jako wyznaczniki przewagi kooperacyjnej organizacji. Tak więc na wstępie autor zidentyfikował kluczowe korzyści charakterystyczne dla współpracy sieciowej. Na poziomie sieci korzyść utożsamiono z rentą relacyjną, z kolei w podejściu egocentrycznym, z perspektywy urzędu gminy stanowiącego węzeł w sieci, odniesiono ją do poszczególnych postaci renty sieciowej. Ponieważ analiza uwzględnia perspektywę dynamiczną, autor zidentyfikował poziomy dojrzałości we współpracy sieciowej. Rozważania te stanowiły podstawę do przeprowadzenia badań z wykorzystaniem metody studium przypadku. W jego ramach ukazano istotę rent sieciowych osiąganych przez urząd gminy, także w ujęciu dynamicznym. Wyniki badań umożliwiły sformułowanie wniosków dotyczących zakresu i charakteru czerpanych rent, co pozwala na dogłębne zrozumienie zjawiska, a w rezultacie świadome i skuteczne budowanie przewagi kooperacyjnej urzędu.