Search

The COVID-19 pandemic has resulted in large-scale restrictions in human activities globally, with drastic, sudden, and widespread confinement of people to their homes during lockdowns. These have led to significant reductions in road-, water- and air traffic, the closing of national parks and other protected areas, and restricted access or the closing off of other areas in the countryside (such as viewpoints, lakesides, country parks, monuments, etc) that in normal times are popular meeting places or visitor locations. As Europe faced lockdowns of varying degrees of intensity, many anecdotal stories were shared about the apparently changing behaviour and distribution of wildlife, often in the popular press and on social media. An opportunity has, therefore, presented itself for us to examine the impact, positive or negative, of changes in human presence and activities, including; human density, light, noise, and pollution, on wildlife. In addition, the situation has provided the potential for a change in human perceptions of nature, and the value that it provides in times of restricted human contact, increased confinement and enforced changes in (human) behaviour. While it is not the main purpose of this document, we have noted that the maintenance or restoration of healthy ecosystems may help to prevent zoonoses from occurring, or may mitigate their impact in relation to both regulating human- to-human disease transfer and the management of future disease outbreaks. We have reviewed existing literature and references to data compilation linked to monitoring and other activities related to wildlife in the pandemic to explore what the effect of the COVID-19 measures have been on wildlife, including how people have benefited from nature, with a focus on Europe.

In de Balans van de Leefomgeving brengt het PBL tweejaarlijks in beeld hoe de leefomgeving in Nederland ervoor staat. In de voorliggende studie gaan we dieper in op het thema ‘Natuur en biodiversiteit’, onderdeel van het thema ‘Landbouw, voedsel en natuur’ van de Balans van 2020. We plaatsen het Nederlandse natuurbeleid in een internationale context. De biodiversi-teitsstrategieën van het mondiale Verdrag inzake Biologische Diversiteit van de Verenigde Naties (Convention on Biological Diversity, CBD) en die van de Europese Unie lopen in 2020 af en voorbereidingen zijn gaande om de plannen te actualiseren voor de periode tot 2030.

Access to mineral resources in Europe is important for the economic development of Europe. At the same time, it is widely recognised that it is essential that minerals are responsibly sourced for the sustainable development of Europe. The question is how to balance societal interests, such as expanding cities, infrastructure development, agriculture and nature conservation with the exploration and mining of mineral resources. Land-use planning is a key- mechanism to balance various societal interests to guide sustainable spatial development. Therefore, the integration of mineral resources policies into land-use planning at different levels is a key factor for achieving responsibly sourced minerals. This deliverable of MinLand assesses the current state of affairs on land-use planning in relation to mineral exploration and the safeguarding of mineral resources. The deliverable reviews the issue of governance (e.g. the division of responsibilities between different levels) with a special emphasis on the coherence between existing mineral policies, legislation and land use planning. To analyse this, a survey was conducted amongst 18 participating countries (16 EU Member States plus Ukraine and Norway) to assess the current state of affairs. The mineral land use process has been further visualized for nine EU countries in section 2. In addition to the questionnaire and its updates, additional information has been gathered by contact through emails with consortium experts. Mineral land use processes are further analysed and scrutinized in Deliverable D4.2. D4.2 provides the reader with an evaluation of the interplay between the different parts of the land use processes and permitting procedures. The current deliverable is one in a series related to mineral policies and land use. This is a first step in describing how mineral raw materials relate to land use together with deliverables D2.3, D3.2 and D3.3. These land use issues will be further elaborated within WP4 (particularly D4.2), WP5, WP6 and WP7. The next step in this process building upon the gathered information is the D4.2.

Green Deals zijn vrijwillige afspraken tussen de Rijksoverheid en maatschappelijke partijen om innovatie en verduurzaming te bevorderen. Met deze aanpak geeft de overheid ruimte aan vernieuwing vanuit de maatschappij. Maar wat leveren Green Deals nu eigenlijk op? Partijen blijken warm te lopen voor samenwerking en vernieuwing. Maar wat mist is het vooraf goed doordenken van de ver wachte milieuwinst en het moni- toren er van tijdens de uitvoering van deals. Door meer richting te geven, zowel aan het begin als aan het einde van individuele deals, kan de Rijksoverheid bevorderen dat de Green Deals verder bijdragen aan maatschappelijke doelen.

Dit rapport beschrijft het nut en de noodzaak van derogatierapportages en evalueert proces, inhoud en techniek van de recentste rapportages. Ook bevat het een technische en inhoudelijke handleiding voor het invullen en indienen van de rapportages en geeft het een blik vooruit naar de verwachte consequenties van de nieuwe wetgeving voor de derogatierapportages

De overheid wil meer natuur en recreatiemogelijkheden in het akkerbouwgebied Het Buijtenland van Rhoon (IJsselmonde). Op verzoek van een aantal agrariërs heeft de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap een voorstel gemaakt voor inrichting en beheer van het gebied. Provincie Zuid- Holland heeft Alterra en LEI gevraagd hierop te reageren.

Kennis - In verschillende typen zogeheten flora- en faunawetprojecten, zoals het aanleggen van woonwijken of het realiseren van infrastructuur, worden verschillende vormen van mitigerende maatregelen genomen om de mogelijke schade aan beschermde natuurwaarden te verzachten. Enkele voorbeelden van deze maatregelen zijn het aanleggen van nieuw leefgebied voor de das, het plaatsen van vleermuiskasten, het uitrasteren van wegen (natuurwaardevrij houden) of realiseren van poelen. Er is echter weinig bekend over hoe effectief dit type maatregelen is in de praktijk. De vraagstelling voor dit onderzoek luidt dan ook: ‘Hoe effectief zijn mitigerende maatregelen in de praktijk die worden genomen ten behoeve van beschermde natuurwaarden?’

Wageningen Universiteit en Researchcentrum (WUR) werkt in nauwe samenwerking met de St. Eustatius Tourism Development Foundation aan een duurzaam toerisme masterplan voor het eiland St. Eustatius. Als voorbereiding daarop voert WUR een aantal onderzoeken uit. Dit onderzoek is gericht op het sociaaleconomische profiel van duikers, met als doel om de belangrijkste toeristische doelgroep van het eiland beter te kunnen duiden en de kwaliteit van het product te verbeteren. St. Eustatius wordt geroemd om zijn uitstekende duikfaciliteiten en veelzijdige duiklocaties vol natuur en cultuurhistorie, die de duikers in staat stellen om optimaal te genieten van een ‘andere wereld’. Het herhalingsbezoek is met 35% dan ook relatief hoog. Toch wordt St. Eustatius nog slechts door circa 1200 duikers per jaar bezocht. Vooral de wat oudere, hoog opgeleide, kapitaalkrachtige en ervaren duikers uit Nederland, Frankrijk, Zwitserland en Amerika bezoeken St. Eustatius en besteden wekelijks circa $2.000-$2.300. Het aantal duikers groeit weliswaar gestaag, maar deondervraagden vinden het eiland qua voorzieningen, nevenactiviteiten, zwerfvuil en servicegerichtheid nog te weinig ingericht op het toerisme. Het oplossen van deze beperkingen zou kunnen leiden tot een verdere groei van het duiktoerisme. Daarbij is het belangrijk om de exclusiviteit van het duikproduct St. Eustatius te bewaken, zodat het eiland ook voor de huidige doelgroep aantrekkelijk blijft.

In dit rapport worden de generieke baten van de kansrijke innovatieve dijken beschreven, en worden voor de dijkvakken langs de Waddenkust voor zover mogelijk nadere specificaties omtrent de mogelijke baten gegeven. Samen met deskundigen uit de kenniswereld en uit de regio is een relevante set criteria opgesteld waarmee deze generieke baten kunnen worden geïdentificeerd. Wat de baten in het Waddengebied betreft, gaat het vooral om de effecten op de omgeving (nadruk op natuur en landschap). Veel effecten zijn afhankelijk van de uitvoering van de innovatieve dijk, bijvoorbeeld of er landwaarts of zeewaarts wordt versterkt en hoe de dijk of het omliggende gebied worden ingericht. Zeewaarts versterken levert een vermindering van de oppervlakte van een habitattype op, maar kan ook tot nieuw, ander habitat leiden. Landwaarts versterken kan leiden tot verlies aan landbouwgrond.

De natuur levert ecosysteemdiensten waarvan de meesten zich onvoldoende bewust zijn, maar die wel degelijk een concrete economische en/of maatschappelijke waarde hebben. Het verlies ervan zou toekomstige generaties met hoge(re) kosten kunnen opzadelen. Om bewustwording te stimuleren kunnen deze diensten worden gekwantificeerd en uiteindelijk ook gemonetariseerd. Hiertoe zijn een achttal ecosysteemdiensten nader uitgewerkt, te weten: waterkering, waterberging, oppervlaktewaterzuivering, CO2-vastlegging, plaagbestrijding, bestuiving, luchtzuivering (afvang fijnstof) en openluchtrecreatie. Per dienst is op basis van literatuuronderzoek en veronderstellingen een kennistabel opgesteld. Deze is gekoppeld aan de beheertypen van de IndexNL en geeft aan in welke mate de dienst door dat beheertype wordt geleverd. Ook worden bepalende ruimtelijke aspecten beschreven. In een volgende stap zouden van iedere dienst trendgrafieken kunnen worden opgesteld die laten zien in welke mate de dienst een aantal jaren terug werd geleverd, hoe het er nu voor staat en hoe dat zal verlopen met het huidige beleid

De provincie Noord-Brabant en de Brabantse Waterschappen werken aan het realiseren van de doelstellingen voor de Europese Kaderrichtlijn Water en Natura 2000. Voor de bevaarbare R5 en R6 beeksystemen kan dit proces worden gefrustreerd door de ontwikkelingen in de vaarrecreatie, vooral kano’s en fluisterboten. Voor de vergunningverlening en beheerplanprocedure bestaat behoefte aan kennis over de ecologische effecten hiervan op beeksystemen. Vooral bepaalde soorten broedvogels en massaal uitsluipende libellenlarven blijken relatief kwetsbaar voor vaarrecreatie. Zowel de beheerder als de gebruiker hebben verschillende handelingsperspectieven om ongewenste effecten te minimaliseren. Maximalisatie van het herstel van de beeksystemen tot de R5 en R6 referentiebeelden blijft uiteindelijk het beste handelingsperspectief om de doelstellingen voor recreatie en natuur te waarborgen.

In Nederland zijn ruim 160 Natura 2000-gebieden aangewezen, met een gezamenlijk oppervlak van ruim 1,1 miljoen hectare. Met daarnaast ook nog eens circa 17 miljoen Nederlanders is het logisch dat er spanningen optreden tussen ecologie en economie. Dat hoeft geen probleem te zijn zolang er geen significant negatieve effecten zijn op de Natura 2000-doelstellingen. Maar hoe bepaal je dat eigenlijk als die effecten nooit eerder goed zijn onderzocht?

De Oosterschelde is aangewezen als Natura 2000-gebied en is onderdeel van de EHS. Naast de functie voor natuur is het gebied van groot belang voor de recreatie en (schelpdier)visserij. De uitdaging ligt erin om de verschillende functies op een duurzame wijze te combineren. Het gaat daarbij niet alleen om het oplossen van ecologische knelpunten, maar ook om het genereren van ruimtelijke ontwikkelingskansen voor recreatie en visserij, daar waar het ecologisch kan. Dit is een complex vraagstuk, niet in de laatste plaats vanwege de vele verschillende belangengroepen. Specifiek voor deze problematiek is de Praktische Aanpak Recreatie en Natuur (PARENA) ontwikkeld en toegepast. De kracht van PARENA ligt vooral in de functie als communicatietool, die de verschillende belangengroepen nader tot elkaar kan brengen

Het management van TT-Circuit Assen wil in het broedseizoen een extra auto- of motorsportevenement organiseren met een substantiele geluidsuitstraling. Het circuit grenst echter aan het Natura 2000-gebied Witterveld met o.a. de natuurbehoudsdoelstelling ‘het waarborgen van de voor de fauna noodzakelijke rust’. De provincie heeft vergunning verleend met de verplichting dat de effecten volgens het principe hand-aan-de-kraan worden gemonitoord. Uit de monitoring in 2010 en 2011 blijkt dat er geen wezenlijke of significant negatieve effecten optreden van het geluid van de race-evenementen op de broedvogels van het Witterveld. Hiermee is aangetoond dat de rust voldoende gewaarborgd blijft.

Een groot deel van de Nederlandse natuurgebieden is aangewezen als Natura 2000-gebied. In deze gebieden wordt veel gerecreëerd. In de meeste gevallen kunnen de natuurfunctie en de recreatiefunctie goed samengaan. In een aantal gevallen kan recreatie leiden tot ongewenste effecten op de natuur. Het gaat daarbij vooral om de effecten van verstoring door aanwezigheid van recreanten op kwetsbare plekken en tijden en soms om ruimtebeslag en versnippering door recreatiefaciliteiten. Hoewel deze factoren meestal geen primaire drukfactor zijn, kan recreatie er wel toe bijdragen dat een soort of habitattype een kritische drempelwaarde bereikt, waardoor de gunstige staat van instandhouding in het geding is. In dit rapport wordt beschreven wat de mogelijke effecten zijn van recreatie op Natura 2000-doelsoorten en habitattypen. Dit gebeurt aan de hand van de kwetsbaarheid. In combinatie met de staat van instandhouding van een habitattype of soort geeft dit een indicatie of maatregelen voor recreatie voldoende kunnen bijdragen aan het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen. Ook geeft dit rapport een overzicht van handelingsperspectieven voor een duurzame afstemming van natuur- en recreatiedoeleinden. Daarbij is speciale aandacht voor het monitoren van recreatiegedrag en de effecten op natuur. Het rapport besluit met een samenvatting van de resultaten uit de hoofdstukken, waarbij een vertaling is gemaakt in de vorm van een stappenplan. Het doorlopen van dit stappenplan geeft inzicht in de mogelijkheden voor de combinatie van recreatie en natuur in Natura 2000-gebieden. Daarbij wordt verwezen naar de kennis in eerdere hoofdstukken. Uiteindelijk blijft het per gebied maatwerk, waarbij de kennis in dit rapport een goede basis biedt om verantwoorde keuzes te maken.

In Alterra rapport 1694 ‘Vuurwerk & Vogels; afwegingskader voor vergunningverlening ten aanzien van vuurwerkevenementen in en nabij Brabantse Vogelrichtlijngebieden’ wordt een afwegingskader voor vergunningverlening voorvuurwerkevenementen in en nabij Brabantse Vogelrichtlijngebieden gegeven. De belangrijkste uitkomsten van deze studie worden samengevat in de tabellen 7 en 8, namelijk ‘Vuurwerktypen en beslisregels met betrekking tot gebruik bij evenementen van Vogelrichtlijngebieden voor de broedvogels en niet-broedvogels van Brabantse Natura 2000-gebieden’. De provincie Utrecht heeft Alterra verzocht om de tabellen 7 en 8 uit rapport 1694 uit te breiden met tien broedvogels en één niet-broedvogel voor de Utrechtse Natura 2000-gebieden en Beschermde Natuurmonumenten in de provincie Utrecht. Naast de gevraagde uitbreiding van vogelsoorten is Alterra ook verzocht om twee casestudies te behandelen; een vuurwerkevenement in de uiterwaard bij Rhenen en een vuurwerkevenement in Maarssen nabij de Oostelijke Vechtplassen.

Like any other EU member stat Croatia will need to meet the rules and regulations associated with Natura 2000 after EU accession. Member states periodically need to report to the European Commission on the implementation of conservation measures taken and its impact on the conservation status of Natura 2000 habitats and species concerned. Regular monitoring is essential to gather the data that are needed to meet these EU-obligations.

In dit rapport worden de ontwikkelingen in de vrije tijd beschriven en welke factoren van invloed zijn op de druktebeleving. Tevens is m.b.v. een dataset geanalyseerd met wel motief recreanten in welk groengebied welke activiteiten ondernemen. Ook de bereikbaarheid van groengebieden is onderzocht.