Search

Quetiapine, a second generation antipsychotic, has no significant effect on the occurrence of tardive dyskinesia or other motoric disorders whose aetiology may be related to a pro- and antioxidative imbalance. The mechanism of quetiapine effect on the oxidative stress biomarkers remains unknown. The aim of the study was to establish the effect of quetiapine, administered in doses recommended in the treatment of acute phase of schizophrenia, on lipid peroxidation measured by levels of thiobarbituric acid reactive substances (TBARS) and on free thiols in human plasma in vitro. Material and methods: Blood samples were obtained from 10 healthy volunteers – males and females aged 24–26 (mean 25, SD = 0.6) and placed in the ACD solution. Quetiapine was dissolved in a 0.01% solution of dimethylsulfoxide to reach the final concentration of 400 ng/ml and incubated with plasma for 24 h at 37°C. For each experiment a control test (without drug) has been done. Thiol levels were evaluated by the Ellmann method and the TBARS concentrations by the spectrophotometric Rice-Evans method. For statistical analysis we used the t-test (Statistica 6.0, StatSoft, Inc.). Results: Quetiapine at 400 ng/ml shows antioxidative properties caus‑ ing an increase of plasma free thiol level and decrease of plasma lipid peroxidation.

Artykuł stanowi przegląd literatury na temat trudności językowych i komunikacyjnych w przebiegu zaburzeń psychotycznych i zaburzeń nastroju. Opisano zaburzenia dotyczące pozalingwistycznych aspektów wypowiedzi, tzn. rozumienia dyskursu, humoru, ironii, metafor, a także prozodycznych aspektów wypowiedzi. Występujące problemy językowe spowodowane są nieprawidłowym funkcjonowaniem prawej półkuli mózgu. W przebiegu zaburzeń psychotycznych najbardziej nasilone trudności dotyczą generowania i utrzymania dyskursu oraz prozodycznych aspektów wypowiedzi. Ponadto obserwowane są problemy z integracją informacji, dotyczące rozumienia żartu i sarkazmu. Pozajęzykowy charakter wypowiedzi nie jest spójny z wypowiadaną treścią, co powoduje zakłócenia komunikacji z otoczeniem. U chorych na schizofrenię dynamika zmian komunikacyjnych zależy od czasu trwania choroby, a także stosowanej farmakoterapii. Obserwowane są także różnice między chorymi na schizofrenię kobietami a mężczyznami w zdolności odczytywania emocji. W przebiegu zaburzeń nastroju deficyty językowe i komunikacyjne są bardziej dyskretne i obserwowane rzadziej. Najszerzej opisywanym problemem językowym są zakłócenia prozodii emocjonalnej, która znacząco wpływa na prawidłowy odbiór informacji przekazywanej werbalnie. Ponadto opisywane są trudności z rozumieniem metafor oraz uchwyceniem żartu i ironii, stwierdzono też zakłóconą zdolność w zakresie rozumienia dyskursu. W pracy porównano również dysfunkcje komunikacyjne w przebiegu zaburzeń psychotycznych i zaburzeń nastroju. Podobnie jak w zaburzeniach psychotycznych, w zaburzeniach nastroju trudności językowe występują w zakresie rozumienia dyskursu, a także umiejętności uchwycenia żartu, ironii oraz sarkazmu.

Od dawna wiadomo, że przynajmniej niektóre zaburzenia motoryczne występują u chorych na schizofrenię jeszcze przed podjęciem leczenia lekami przeciwpsychotycznymi istotnie statystycznie częściej niż w populacji ogólnej. Wpro‑ wadzenie leków przeciwpsychotycznych zahamowało jednak ten nurt badań, bowiem od tej pory koncentrowano się wyłącznie na objawach zaburzeń ruchowych powstałych w wyniku stosowania neuroleptyków. W kilku pracach wy‑ kazano również, że niektóre zaburzenia ruchowe są częstsze i bardziej nasilone u krewnych I stopnia osób chorych, lecz rzadsze i mniej nasilone niż u chorych na schizofrenię. Obecnie istnieje wiele narzędzi – skal klinicznych, używa‑ nych w praktyce i badaniach, opartych na obserwacji klinicznej, służących do oceny występowania i nasilenia zabu‑ rzeń motorycznych zarówno spontanicznych, jak i związanych z leczeniem lekami przeciwpsychotycznymi. Najczęściej przy pomocy tych skal ocenia się i monitoruje objawy parkinsonizmu, dystonie oraz akatyzję. Uważa się, że wszyst‑ kie te narzędzia mają jednak wiele wad i nie pozwalają na wykrycie i obiektywny pomiar subklinicznych objawów za‑ burzeń motorycznych. Instrumentalne metody oceny zaburzeń ruchowych (spontanicznych i spowodowanych leka‑ mi przeciwpsychotycznymi) pozwalają na wykrycie właśnie subtelnych, słabo nasilonych objawów i dlatego mogą być przydatne przy identyfikacji osób z tzw. stanem wysokiego ryzyka rozwoju psychozy, ocenie występowania dysfunkcji motorycznych u krewnych osób chorych na schizofrenię, a także określaniu stopnia i rodzaju odpowiedzi na leczenie lekami przeciwpsychotycznymi. Większość tych metod wymaga jednak skomplikowanej aparatury i procedury analizy uzyskanych wyników. Jedną z interesujących i stosunkowo łatwych do realizacji metod instrumentalnych wydaje się wieloaspektowa ocena pisma. Zastosowanie nowych metod oceny zaburzeń motorycznych konieczne jest także w ba‑ daniach wybranych zaburzeń ruchowych pod kątem ich ewentualnej przydatności jako endofenotypu schizofrenii.

This article presents the prevalence of auditory verbal hallucinations (AVHs) across the life span in various clinical and nonclinical groups in childhood, adolescence, and adult populations. Data on the occurrence of this phenomenon in the general population vary and usually are in the range of 5–28%. The prevalence of non-clinical AVHs is similar in childhood, ado‑ lescence and adulthood. It seems possible that the mechanisms which cause AVHs in non-clinical populations are different from those which are behind AVHs presentations in psychotic illness. In this paper the characteristics of differentiating clini‑ cal forms of hallucinations from the non-clinical ones are discussed. These are: the location of sensations, their content, inhibition control disorders, metacognitive disorders, emotional dysregulation, stress level, and their influence on functioning dis‑ orders. Considered as etiological factors are abnormal activities of some areas of the brain and abnormal pruning. The triggering factors of both types of perception disorders are traumatic events and psychoactive substances use. Long-term studies have shown that the factors which lead to the transformation of non-clinical hallucinations into their clinical forms are: genetic predisposition, schizotypy, at-risk mental state, and stress. The future research needs to focus on the comparison of underlying factors and mechanisms that lead to the onset of AVHs in both patients and non-clinical populations.

W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie rolą układu cholinergicznego w patogenezie schizofrenii. Od wielu lat obserwowano zaburzenia funkcji tego układu, głównie w postaci efektów niepożądanych wywołanych lekami przeciwpsychotycznymi. Postrzeganie układu acetylocholiny ewoluuje, co wynika z założenia, że wpływ na przekaźnictwo w jego obrębie może nie tylko wywoływać albo eliminować wspomniane objawy niepożądane, ale też bezpośrednio modyfikować symptomatologię schizofrenii. Celem niniejszego artykułu jest przegląd aktualnego piśmiennictwa dotyczącego nowych opcji modulowania funkcji układu cholinergicznego. Obecnie badania koncentrują się na poszukiwaniu selektywnych agonistów i allosterycznych modulatorów receptorów muskarynowych, które mogą redukować ryzyko skutków ubocznych tradycyjnej terapii przeciwpsychotycznej i jednocześnie mieć swój własny terapeutyczny potencjał antypsychotyczny. Zastosowanie substancji mniej selektywnych nie prowadzi do takich korzyści. W kręgu zainteresowań psychofarmakologów pozostają również modulatory receptorów nikotynowych α4β2 i α7, które korzystnie wpływają między innymi na funkcjonowanie poznawcze chorych na schizofrenię, co potwierdzono w wielu niezależnych badaniach. Jak wiadomo, u większości pacjentów mimo leczenia utrzymują się objawy negatywne, deficyty poznawcze, często też resztkowe objawy pozytywne. Z klinicznego punktu widzeniaistotne pozostają także objawy niepożądane, które bardzo często komplikują leczenie, ograniczają możliwości terapeutyczne i pogarszają współpracę chorego w farmakoterapii. Badania nowych, bardziej selektywnych substancji cholinergicznych dają nadzieję na udoskonalenie terapii schizofrenii poprzez zwiększenie skuteczności i wyeliminowanie objawów niepożądanych.

Ethanol intoxication is commonly considered as a risk factor of a criminal offence. This study is an attempt to assess selected demographic data, family situation, and alcohol dependence in homicide offenders or a severe body injury in relation to a judgment of diminished criminal responsibility. The examined group consisted of 90 suspects in the pub‑ lic prosecutor’s investigation. The subjects underwent a six-week forensic psychiatry observation during 2004–2008 at the Forensic Psychiatry Unit in High Security Prison No in Łódź. Analysed retrospectively was the medical documentation collected during the forensic psychiatry observation, including available medical documentation and categorical forensic psychiatry observation opinions issued by two expert psychiatrists. According to the collected materials, it was established that in the performed study none of the offenders who during ethanol intoxication committed a homicide or a severe body injury was acknowledged to be criminally responsible. A greatly diminished criminal responsibility was significantly more frequently evaluated in the case of divorced subjects who were not witnesses to aggression in their families and were not punished with a court verdict. Among the subjects with a greatly diminished criminal responsibility the alcohol dependence was diagnosed much less frequently. Besides, the offenders with a great‑ ly diminished criminal responsibility were older than those with a slightly diminished responsibility and evaluated as criminally responsible.

Aim: The aim of the study was to determine differences in the image of ideal psychiatrist (IIP) among patients, doctors involved in psychiatric care and medical students and also between individuals with different work experience (doctors vs. students). The psychiatrist’s personality seems an important factor in supporting therapeutic process; therefore it is worth searching for the patient’s needs. Materials and methods: Three groups participated in the study: patients of the psychiatric units, medical students of 6th year and psychiatrists. The Gough and Heilbrun ACL (Adjective Check List) – based on Mur‑ ray’s theory of needs – was used to assess IIP. Results: Data analysis revealed statistically significant differences among patients, doctors and students involving five scales: Nurturance, Aggression, Change, Succorance and Deference. Patients had lower scores on Change scale than doctors and higher scores on the Nurturance, Succurance and Deference than stu‑ dents. Psychiatrists had higher scores on Nurturance and Deference scale and lower score on Aggression scale than students. Conclusions: The findings showed differences in the expectations of patients compared to those of students and doctors. The most significant difference that was observed involved the Change. It may indicate that patients prefer order, conventional approach and stability in psychiatrist’s personality traits more commonly than doctors. Study findings suggest that work experience has impact on IIP: with increasing work experience, opinion about IIP comes closer to patients’ expectations.

Clinical studies indicate that amisulpride – the second generation antipsychotic – does not cause any increase in plasma lipid peroxidation. We do not know in what way this medicinal drug affects the activity of the key enzymes of antioxidative protection and low-molecular antioxidants, including the plasma thiol groups. The study was aimed at establishing the effects of amisulpride, in doses recommended for treatment of acute episode of schizophrenia, on free thiols in human plasma under in vitro conditions and lipid peroxidation measured by the level of TBARS. Material and methods: Blood for the study was collected from 10 healthy male volunteers (aged 24-26 years) for ACD solution. Active substance of amisulpride was dissolved in 0.01% dimethyl sulfoxide to the final concentrations (278 ng/ml and 578 ng/ml) and incubated with plasma for 24 hours at 37°C. Control samples were performed for each experiment. The free thiols level was measured using the Ellman method, whereas the levels of thiobarbituric acid-reactive substances by spectrophotometric method (acc. to Rice-Evans, 1991). The results were analysed using the paired Student t-test (StatSoft Inc., Statistica v. 6.0). Results: Amisulpride after 24 hours’ incubation with plasma, as compared to control samples (without drug), caused an increase in the level of free thiols in plasma – statistically significant for concentration 578 ng/ml (p

Ethanol intoxication is a commonly known risk factor of a crime, especially in the case of those who drank alcohol within 24 hours before perpetrating a homicide or the victim’s severe body injury. This study is an attempt to characterize the perpetrators of a homicide or the victim’s severe body injury during ethanol intoxication. The examined group consisted of 90 suspects in the public prosecutor’s investigation for an offence which threatened health or life, qualified pursuant to the penal code as a homicide, attempted homicide, or severe body injury. The subjects underwent a sex-week forensic psychiatry observation during 2004-2008 at the Forensic Psychiatry Unit in High Security Prison No 2 in Lodz. Analysed retrospectively was the medical documentation collected during the forensic psychiatry observation, including available medical documentation and categorical forensic psychiatry opinions issued by two expert psychiatrists. According to the collected materials, it was established that most perpetrators (78% of subjects) who during ethanol intoxication committed a homicide or severe body injury were men aged 18-75 years (the subjects’ mean age reached 42 years), unemployed, divorced or unmarried, who did not undergo or discontinued the military service, had been punished with a court sentence, or manifested aggressive behaviours in the past.

Z ostatnich przeglądów badań i metaanalizy wynika, że nie ma żadnych dowodów na skuteczność leków przeciwpsychotycznych w leczeniu jadłowstrętu psychicznego. Autorzy wszystkich dostępnych przewodników i standardów leczenia jadłowstrętu psychicznego przestrzegają przed włączaniem leków psychotropowych, gdy BMI wynosi

Emotionally labile personality of borderline type (borderline personality) occurs in 1-2% of individuals from general population; 75% of this group are women. Similarly to most of the other mental disorders, the borderline personality results from a combination of biological, social and psychological factors. The subject of this study is a survey of the current knowledge on biological factors of borderline personality. Most researchers are of the opinion that these personality disorders are determined genetically, with such inherited temperamental traits as: dysregulation, impulsivity, and hypersensitivity. Perhaps hereditary is also a defect within the serotonergic system, endogenous opioid system and/or dopaminergic system related to the reward system. Many researchers have recently perceived the dysfunction of endogenous opioid system as an integral component of borderline personality. There is now a lot of evidence showing that this dysfunction as well as that of the reward system may account for most of the borderline personality symptoms which constitute an involuntary attempt of stimulating the inefficient systems. This is how e.g. the presence of reckless sexual behaviours, unstable interpersonal relationships and inability to delay the reward in borderline personality is accounted for. Such observations may in the future constitute an important indication for seeking a more effective pharmacotherapy for patients with borderline personality. It is possible that in some patients the described dysfunctions may be alleviated with time. This is implied by the results of comprehensive prospective studies which show a significant regression of symptoms and improvement in functioning of most patients with borderline personality after at least several years.

Zjawiska autoskopiczne definiowane są jako spostrzeganie własnego ciała w przestrzeni, z perspektywy wewnętrznej (tak jak w lustrze) lub z zewnętrznego punktu widzenia. Mają one różny obraz i w związku z nim zostały obecnie zaklasyfikowane do grup: „bycia poza ciałem”, heautoskopii i halucynacji autoskopicznych. „Bycie poza ciałem” definiowane jest jako wrażenie widzenia świata i własnego ciała z odległości, z podwyższonej wzrokowo-przestrzennej perspektywy, autoskopiczne halucynacje opisuje się jako widzenie swojego sobowtóra w przestrzeni poza własnym ciałem, lecz bez odczucia opuszczenia ciała, a heautoskopię – jako widzenie siebie w przestrzeni poza własnym ciałem, ale z trudnościami w określeniu, gdzie jest zlokalizowane „poczucie siebie” i „własne centrum świadomo- ści”. Analiza danych neurofizjologicznych i neuroobrazowych związanych z doświadczeniem autoskopii sugeruje obecność zakłóceń integracji informacji płynących z układu przedsionkowego i innych receptorów (wzrokowych, proprioceptywnych, dotykowych). W badaniach neuroobrazowych wykazano udział w tych procesach także kory przedczołowej, ciemieniowej i skroniowej, związanych z wyższym poziomem przetwarzania informacji o samym sobie. Deficyty te najprawdopodobniej wiążą się z uszkodzeniami w połączeniach ciemieniowo-skroniowych oraz w sieciach połączeń neuronalnych różnych okolic kory mózgu, w tym przedczołowej, ciemieniowej i skroniowej. W artykule oprócz przeglądu literatury zaprezentowano przypadek pacjenta, u którego w następstwie wstrząsu krwotocznego doszło do hipoksji w ośrodkowym układzie nerwowym. W wyniku niedotlenienia mózgu pacjent przeżył stan bliski śmierci i miał doznania heautoskopiczne. Autorzy przedstawiają opisy jego doświadczeń, zawierające wiele elementów powtarzających się w relacjach osób w podobnym stanie somatycznym. W końcowej części artykułu omówiono możliwe podłoże ich pojawienia się.

Aim of the study: Literature emphasizes a positive impact of emotional intelligence on interpersonal and commu‑ nication skills, the doctor‑patient relationship, and the level of empathy. On the other hand, few research studies dealing with the correlation between emotional intelligence and medical specialty choice or preference are availa‑ ble. Our research was aimed at checking if there are differences in the ability to perceive and identify emotions ac‑ cording to facial expression (one of the dimensions of emotional intelligence) between students preferring different medical specialties. Method: The research involved 251 six‑year students of the Medical Faculty, Medical Universi‑ ty of Łódź. The examined group consisted of 174 women (69.33%) and 77 men (30.67%). The subjects’ average age was 24.7 years. The surgical specialty was preferred by 44 women (28.21%) and 43 men (58.11%), non‑surgical by 112 women (71.79%) and 31 men (41.89%). The subjects were asked to fill in a questionnaire with demographic data (gender, age, preferred specialty) and the Emotional Intelligence Scale – Faces (SIE‑T) by Matczak, Piekarska and Studniarek. Results: Men significantly more frequently chose surgical specialty (58.11%), as compared to women (28.21%); chi2=19.08, p0.05. Similarly, no differences were found between the students preferring surgical and non‑surgical procedures; Mann‑Whitney U=‑0.93, p>0.05. Results: Male and fema‑ le students of the Medical Faculty do not differ in the level of emotional intelligence. Emotional intelligence does not differentiate the students preferring surgical and non‑surgical specialties.

Introduction: Changes in ECG are found in over 80% of patients with anorexia nervosa (AN). Patients with a con‑ siderable weight loss are particularly exposed to severe metabolic and pathophysiological disorders. With time, most patients adjust well to food deficiencies, finally, however, the organism’s adaptability becomes exhausted, giving rise to life‑threatening symptoms. Aim of the study: The study is aimed at assessment of the correlation between BMI, weight loss, duration of emaciation and changes in ECG for all patients with diagnosed AN as well as respective types of AN (restricting and binge/purging). Material and methods: Participants of the study were 34 patients with diagnosed AN according to DSM‑IV criteria: 17 patients were diagnosed with the restricting type of AN, whereas the other 17 – with binge/purging type of AN. Each patient underwent ECG assessed by a cardiologist. Results: Changes in ECG were found in 80% of patients with AN, with similar incidence in restricting and binge/ purging types: 50% were rhythm and conduction disorders. A positive correlation was indicated between a decreas‑ ing body mass index and changes in ECG for all patients with diagnosed AN as well as for respective types of AN. A positive correlation was found between the body mass loss and changes in ECG for patients with restricting type of AN. A negative correlation was found between the duration of the disease and changes in ECG for all the exam‑ ined groups. Conclusions: Changes in ECG are common in AN. The risk of the occurrence of changes in ECG is higher with a lower BMI and shorter duration of emaciation (for all the examined groups) and higher percentage weight loss (for patients with restricting type of AN).

Introduction: In 80% of patients with anorexia nervosa (AN) cardiological complications occur. Changes in electrocardio‑ gram (ECG) are found in over 80% of AN patients. Dangerous cardiological complications among AN patients include also congestive heart failure, presence of pericardial effusion, decreased volume of left ventricle mass, disturbed mobility of the cusps of mitral and tricuspid valve at the correct structure of valvular and subvalvular system. Aim: The aim of the study was assessment of the incidence and severity of cardiological disorders found in electrocardiographic test and echocardiography in patients with AN, depending on the form of the disease. Material and methods: The study involved 34 patients with diag‑ nosed AN according to DSM‑IV criteria: 17 patients were diagnosed with restricting type of AN, the other 17 – binge/purg‑ ing type of AN. Each patient underwent electrocardiographic and ultrasonographic examinations of the heart. Results: Changes in electrocardiograms were found in 79% of patients with AN (similar incidence in binge/purging and restricting type). Disorders in depolarization and repolarization of ventricular muscle were noted in 47% of patients (18% of patients with binge/purging type and 47% of patients with restricting type, p

Udar cieplny (UC) jest stanem nagłego zagrożenia życia i często kończy się śmiercią. Charakteryzuje się gorączką ponad 40°C, której towarzyszą objawy neurologiczne. W udarze cieplnym homeostatyczne mechanizmy termoregulacyjne stają się niewydolne i organizm nie jest w stanie utrzymywać właściwej temperatury ciała. Dysfunkcja procesów termoregulacji prowadzi do skrajnego wzrostu temperatury ciała i w następstwie do uszkodzenia wieloukładowego, niewydolności narządów i niekiedy śmierci. Największe ryzyko wystąpienia UC występuje u dzieci i osób w podeszłym wieku. Intensywny wysiłek fizyczny w wysokich temperaturach i przy znacznej wilgotności otoczenia oraz odwodnienie i przyjmowanie niektórych leków również zwiększają ryzyko wystąpienia UC. Udar cieplny występujący u młodych dorosłych i dorosłych w następstwie intensywnego wysiłku jest klasyfikowany jako wysiłkowy udar cieplny (WUC). Częstość występowania WUC w trakcie biegowych imprez masowych wynosi około 1 na 1000. Biorąc pod uwagę zwiększającą się popularność biegów długodystansowych w Polsce, prawdopodobieństwo wystąpienia i obserwacji przez lekarzy przypadków wysiłkowego udaru cieplnego będzie rosło. Szybkie rozpoznanie i właściwe postępowanie w przypadkach UC warunkuje przeżycie pacjenta oraz odległe rokowanie. Do standardu postępowania w WUC należy szybkie schłodzenie pacjenta aż do osiągnięcia temperatury głębokiej poniżej wartości krytycznej, tj. 40°C, oraz wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, do czego służby medyczne organizujące opiekę zdrowotną w trakcie imprez masowych powinny być odpowiednio przygotowane. W artykule opisano przypadek pacjenta, u którego w następstwie uczestnictwa w biegu maratońskim rozpoznano WUC przebiegający z ogniskowymi objawami neurologicznymi oraz utrzymywaniem się wskaźników uszkodzenia wielonarządowego przez wiele dni po wystąpieniu zaburzenia. Przeanalizowano obraz kliniczny WUC wraz z czynnikami ryzyka i zalecanym postępowaniem i leczeniem.

Elektrowstrząsy (EW) były stosowane w leczeniu schizofrenii od czasu ich wynalezienia w 1938 roku. Wprowadzenie efektywnej farmakoterapii schizofrenii oraz zaburzeń nastroju doprowadziło do znacznego spadku ich wykonywania w latach 60. i 70. XX wieku. Stopniowe wykazanie ograniczeń skuteczności i występowanie objawów niepożądanych le‑ ków przeciwpsychotycznych doprowadziło w kolejnych dekadach do powrotu zainteresowania elektrowstrząsami jako metodą leczenia lekoopornej schizofrenii. Niestety, wskazania do zastosowania EW w schizofrenii i ich miejsce w algoryt‑ mach leczniczych są niejasne, głównie w związku z brakiem odpowiedniej jakości badań klinicznych. Kontrowersje zwią‑ zane z oceną efektywności EW w leczeniu schizofrenii, zwłaszcza opornej na farmakoterapię, znalazły odzwierciedlenie w różnicach w rekomendacjach wydawanych przez różne towarzystwa naukowe. Analiza danych z literatury (nieliczne badania randomizowane i otwarte, głównie badania retrospektywne i opisy kazuistyczne) wykazuje, że strategia polegająca na leczeniu skojarzonym lekami przeciwpsychotycznymi i elektrowstrząsami jest efektywniejsza od każdej z tych metod z osobna. Badania sugerują także, że połączenie EW i klozapiny jest raczej bezpieczne i skuteczne; doniesienia oceniające połączenie z nowymi LPP drugiej generacji są nieliczne. Identyfikowano różne czynniki predykcyjne poprawy po leczeniu skojarzonym EW i LPP. Częsta jest konkluzja, że elektrowstrząsy w połączeniu z lekami przeciwpsychotyczny‑ mi mogą być rozważane jako opcja terapeutyczna u pacjentów, u których farmakoterapia wykazuje ograniczoną skutecz‑ ność. Profil objawów ubocznych terapii skojarzonej nie różni się od samych zabiegów EW, jest ona bezpieczna i dobrze tolerowana.

W przygotowaniu nowej edycji DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM‑V) uczestniczy wiele grup eksperckich, które na podstawie dotychczasowych wyników badań rozważają wprowadzenie nowych katego‑ rii diagnostycznych, m.in. rozpoznania – zaburzenie regulacji złości z dysforią (temper dysregulation disorder with dys‑ phoria, TDD). Propozycja ta spotkała się z szeroką dyskusją prowadzoną zarówno w środowisku badaczy, jak i leka‑ rzy praktyków. Powstanie kryteriów rozpoznawania zaburzenia regulacji złości z dysforią ma długą historię wiążącą się z poszukiwaniem wiedzy na temat prodromu choroby afektywnej dwubiegunowej, a szczególnie danych o specyficznym obrazie klinicznym, czasie trwania i przebiegu manii u dzieci i młodzieży. Obserwacja grupy młodych osób z tzw. nie‑ epizodyczną (chroniczną) drażliwością oraz ze stałymi zaburzeniami kontroli złości w odpowiedzi na zwykłe bodźce i niektórymi objawami przypominającymi klasyczną postać manii pozwoliła na stworzenie kryteriów diagnostycznych za‑ burzenia regulacji złości z dysforią. Przeprowadzone do tej pory długoterminowe obserwacje osób z tym rozpoznaniem wykazały, że zaburzenie to jest najprawdopodobniej predyktorem wystąpienia w dorosłości unipolarnej depresji oraz za‑ burzeń lękowych i dystymii, a nie choroby afektywnej dwubiegunowej. Poza danymi epidemiologicznymi wskazują na to wyniki badań genetycznych, neuropsychologicznych oraz neuroobrazowych (fIMR). Ustalenia te dają istotne wska‑ zówki co do leczenia osób z objawami zaburzeń regulacji złości z dysforią.

Introduction: Antipsychotics may in different ways affect the oxidative stress measured by plasma lipid peroxidation. Probably some of them may intensify the oxidative balance disturbances occurring in schizophrenia. The effects of amisulpride and risperidone on redox processes are not known sufficiently yet. Aim of the study: Establishment of the effects of amisulpride and risperidone on human plasma lipid peroxidation measured by determination of the level of thiobarbituric acid-reactive substances (TBARS), in vitro. Material and methods: Blood for the studies was collected from healthy volunteers (aged 24-26 years) for ACD solution. Active substances of the examined drugs were dissolved in 0.01% dimethylsulfoxide (DMSO) to the final concentrations (of amisulpride 578 ng/ml and risperidone 64 ng/ml) and incubated with plasma for 1 and 24 hours at 37ºC. For each experiment the control samples of plasma with DMSO (without the drug) were performed. The lipid peroxidation level was measured in plasma by determining the TBARS concentration, using the spectrophotometric method (acc. to Rice-Evans, 1991). The results were analysed using the following statistical methods: the paired Student t-test and ANOVA II variance analysis and NIR test (StatSoft Inc., Statistica v. 6.0). Results: The ANOVA II variance analysis indicated significant differences in the effects of both drugs on TBARS level (F=4.26; df=2, p0.05). Conclusion: Amisulpride and risperidone in concentrations corresponding to doses recommended for treatment of acute episode of schizophrenia do not induce oxidative stress measured by lipid peroxidation. Unlike risperidone, amisulpride exhibits antioxidative effects.

Celem pracy było przedstawienie właściwości przeciwdepresyjnych i normotymicznych memantyny, leku obecnie zarejestrowanego w leczeniu cięższych postaci otępienia typu alzheimerowskiego. W pracy, oprócz przybliżenia podstawowych informacji na temat tej substancji, skupiliśmy się na przedstawieniu dotychczas opublikowanych wyników jej stosowania w zaburzeniach afektywnych. Dostępne piśmiennictwo klinicznych zastosowań memantyny jest w tym zakresie bardzo ubogie, obejmuje pojedyncze badania w niewielkich grupach pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi nawracającymi, w manii w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, jak również kilka opisów kazuistycznych, w tym w epizodzie depresyjnym w przebiegu zaburzenia dwubiegunowego. Wstępne wyniki są dość optymistyczne, jakkolwiek nie upoważniają na obecnym etapie do jednoznacznych konkluzji. Podkreślane jest duże bezpieczeństwo stosowania memantyny oraz, co oczywiste, potrzeba przeprowadzenia kolejnych, dobrze zaplanowanych metodologicznie badań, które objęłyby większe grupy pacjentów, a także oceniałyby działanie memantyny u chorych z depresją dwubiegunową czy epizodem mieszanym ChAD. Ze względu na szybkie działanie kliniczne antagonistów glutaminianergicznego receptora NMDA memantyna byłaby interesującą i wygodną alternatywą terapeutyczną, z perspektywy zastosowania w codziennej pracy klinicznej znacznie korzystniejszą, dużo bezpieczniejszą i łatwiejszą w zastosowaniu od ketaminy, innego antagonisty NMDA. Co wydaje się szczególnie ważne, memantyna daje potencjalnie szansę na poprawę funkcjonowania poznawczego, co jest wykorzystywane w terapii otępień, zaś w zaburzeniach afektywnych dotychczas praktycznie nie było badane.

W ostatnich latach zwrócono baczniejszą uwagę na występowanie objawów towarzyszących po odstawianiu leków przeciwdepresyjnych. Zainteresowanie tym zjawiskiem z oczywistych względów wzrasta również wśród pacjentów. Szacuje się, że średnio u około 30% pacjentów po odstawieniu leku pojawiają się objawy towarzyszące, osiągając istotne nasilenie kliniczne. Dysponujemy coraz bardziej usystematyzowaną wiedzą na temat tzw. zespołu zakończenia terapii SSRI, proponowane są hipotezy mające tłumaczyć występowanie omawianych symptomów. Choć wśród typowych objawów po zakończeniu leczenia przeciwdepresyjnego najczęściej spotykane są objawy rzekomogrypowe, zawroty głowy, zaburzenia czucia lub snu, opublikowano również kilka opisów występowania zaburzeń seksualnych pojawiających bądź utrzymujących się po zakończeniu terapii lekami przeciwdepresyjnymi. Oczywiście nie wszystkie powyższe lub podobne symptomy należy kwalifikować jako zespół zakończenia terapii SSRI, u dużej grupy pacjentów mamy do czynienia z nawrotem objawów zaburzenia podstawowego, np. lękowego. U opisywanego w pracy pacjenta objawy (m.in. wytrysk przedwczesny) pojawiły się po odstawieniu fluoksetyny. Wywołały one rozważania na temat etiologii obserwowanych zmian, chęć ich kwalifikacji diagnostycznej i co za tym idzie wdrożenie leczenia (w przypadku nawrotu zaburzeń lękowych) lub wyczekiwanie bądź powrót do leku i jego wolniejsze odstawianie (właściwe dla zespołu zakończenia terapii SSRI). U prezentowanego w artykule pacjenta wbrew początkowym podejrzeniom mamy do czynienia z wystąpieniem nawrotu zaburzeń lękowych, świadczą o tym głównie czas i sekwencja pojawienia się objawów oraz ich ogólna charakterystyka.

Assumptions and aims: In recent years we have been observing an increasing number of adolescent patients exhibiting autoaggressive behaviour. These are often direct self-mutilations, defined as deliberate body injuries. The intention of such behaviours is physical self-injuring to reduce mental pain, relieve emotional tension and anxiety. This is accompanied by the sense of being “rewarded”. The study is aimed at analysing the correlation between the severity of general hostility and its respective subscales assessed by the Buss-Durkee Inventory on Moods and humours and the occurrence of selfmutilations in a group of adolescents with superficial self-mutilations. Material and methods: The examined population consisted of 67 persons aged 14-18 years, of both genders. Qualified to the examined group were 42 adolescent patients exhibiting autoaggressive behaviour. The control group consisted of 25 persons selected according to age and gender who did not exhibit such behaviours. Excluded from the study were subjects with depressive, psychotic disorders as well as significant somatic disorders, and those who used psychotropic drugs and psychoactive substances. The respondents completed the Buss-Durkee Inventory assessing the level of general hostility and its seven subscales: direct aggressiveness consisting of physical and verbal aggressiveness, indirect aggressiveness, resentment, negativism, suspiciousness and irritability. A separate scale assessed the sense of guilt. Conclusions: 1) Self-mutilations in the examined group were associated with severity of aggressiveness directed outwards (measured both by its general level and in respective subscales). 2) Self-mutilating patients require therapeutic measures (psychotherapeutic and pharmacological) aimed at reduction not only of autoaggression but also aggression directed outwards.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT) omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Stanowią istotny element strukturalny neuronalnych błon komórkowych oraz są źródłem aktywnych biologicznie substancji, które pełnią złożone funkcje sygnałowe oraz uczestniczą w przekazywaniu informacji wewnątrz komórek. Zaburzenia metabolizmu lipidów i WKT obserwuje się w przebiegu wielu zaburzeń i chorób psychicznych: schizofrenii, zaburzeń afektywnych, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, autyzmu i innych. Dysfunkcje te mają podłoże genetyczne i wraz z innymi nieprawidłowościami przyczyniają się do zwiększenia podatności na wystąpienie objawów psychopatologicznych danego zaburzenia. Ponadto dieta mieszkańców większości krajów europejskich nie zapewnia wystarczającej ilości WKT omega-3, które należą do substancji egzogennych, tj. niesyntetyzowanych w wystarczającej ilości w organizmie ludzkim. Co więcej, w przebiegu wielu zaburzeń psychicznych dochodzi do nadmiernej utraty długołańcuchowych WKT za pośrednictwem procesów ekscytotoksyczności i stresu oksydacyjnego, co dalej przyczynia się do uszczuplenia dostępnej puli WKT. W przypadku schizofrenii liczne badania eksperymentalne i kliniczne doprowadziły badaczy do sformułowania hipotezy wyjaśniającej rozwój tej choroby w oparciu o występowanie dysfunkcji metabolizmu lipidów. W pracy przedstawiono przegląd aktualnego piśmiennictwa oraz wyniki oryginalnych badań przeprowadzonych przez autorów zajmujących się problematyką zaburzeń metabolizmu WKT u chorych z wymienionymi wyżej zaburzeniami psychicznymi.

Zgodnie z koncepcją neurorozwojową schizofrenię rozumie się jako stopniowo postępujący proces chorobowy, rozpoczynający się na podłożu podatności genetycznej w dzieciństwie i stopniowo postępujący, czemu początkowo towarzyszy występowanie niespecyficznych objawów i dysfunkcji. Kulminacją opisywanego ciągu zdarzeń jest wystąpienie pełnoobjawowej psychozy. Dający się wyróżnić objawowy okres przedchorobowy występuje u około 75% chorych w pierwszym epizodzie schizofrenii. Może on mieć różną długość, przy czym badania wskazują, że średni czas trwania objawowego okresu przedchorobowego w schizofrenii wynosi 5 lat, a w krajach wysoko rozwiniętych co najmniej 2 lata. Liczne badania wykazały, iż późne rozpoznanie choroby jest niezależnym czynnikiem ryzyka niekorzystnego przebiegu schizofrenii. Z tego względu wielu badaczy zwróciło uwagę na etapy choroby poprzedzające wystąpienie ostrej psychozy o obrazie schizofrenii, co doprowadziło do wyróżnienia grupy osób o podwyższonym, w stosunku do populacji ogólnej, ryzyku rozwoju psychozy (ultra-high risk syndrome, UHRS). Dotychczas przeprowadzono nieliczne badania interwencyjne mające na celu ocenę różnych strategii postępowania w grupie pacjentów z zespołem wysokiego ryzyka rozwoju psychozy. Dostępne wytyczne zagraniczne oraz zalecenia ekspertów wskazują na priorytet oddziaływań psychospołecznych, w tym szczególnie terapii behawioralno-poznawczej (TBP). W pracy przedstawiono przegląd badań nad skutecznością TBP w grupie UHRS. Wynika z niego, iż nasilenie objawów u pacjentów często nie wymaga stosowania farmakoterapii, a zastosowanie TBP jest związane z mniejszym ryzykiem rozwoju działań niepożądanych niż w przypadku wdrożenia farmakoterapii. Wyniki badań uzyskanych przez różne zespoły badawcze pozwalają na stwierdzenie, że TBP może być skuteczna w redukcji objawów towarzyszących wysokiemu ryzyku rozwoju schizofrenii. Ponadto TBP poprzez monitorowanie stanu psychicznego pacjenta umożliwia szybsze rozpoznanie przejścia w psychozę i tym samym skrócenie czasu nieleczonej psychozy, który stanowi uznany negatywny czynnik rokowniczy przebiegu psychoz schizofrenicznych.

Background: The aim of this study was the independent psychosis risk factors assessment in a group of subjects fulfilling the criteria of at risk mental state, under specialist outpatient psychiatric care. Participants: Seventy-one patients – 33 women and 38 men, were involved into this study, aged on average 17.34, all under psychiatric care. The patients were recruited into the study in the sequence of their outpatient clinic admission. The criterion to be included into the study was the diagnosis of ultra-high risk state (UHRS) – defined according to the Australian research group principles. Subsequently, the patients were divided into subgroups according to the clinical features of their mental state. Method: The author’s demographic questionnaire was applied in the study. Information regarding the family history of psychosis was obtained from patients and/or their relatives or carers. The patients’ mental state was assessed monthly – according to the presence of psychotic symptoms, change of their incidence and duration, presence of depressive symptoms or aggressive behaviour (measured by a three-level scale). On the basis of the obtained information, we evaluated: 1) conversion into psychosis time – measured from diagnosing of UHRS to the development of full-symptom psychosis, 2) therapeutic methods used (psychotherapy, pharmacotherapy or both), 3) use of psychoactive substances after being diagnosed with UHRS, 4) presence of serious life stressors (the patients’ subjective estimation) – during the six-month period preceding the conversion into psychosis. Results: 1) In the UHRS group of patients, staying under professional outpatient psychiatric care, the use of marijuana was an independent risk factor of conversion into psychosis. 2) In the investigated group of patients with at risk mental state we did not find any correlation between modulating factors (including: therapeutic methods used, depressive symptoms, aggression or clinical features of UHRS patients’ subgroups or duration of staying under professional psychiatric care) and controlled period without conversion into psychosis.

Zespół Stevensa-Johnsona (SJS) i toksyczna nekroliza naskórka (TEN) należą do potencjalnie zagrażających życiu manifestacji odczynów polekowych, których wystąpienie jest praktycznie niemożliwe do przewidzenia. Uważa się, że SJS i TEN mają podobną patogenezę, która dotychczas nie została dokładnie poznana, jednak prawdopodobnie wiąże się z indukcją odpowiedzi immunologicznej przez lek, w wyniku czego dochodzi do apoptozy keratynocytów na drodze swoistej cytotoksyczności komórkowej, humoralnej lub nieswoistej odpowiedzi immunologicznej mediowanej przez układ dopełniacza. Sądzi się, że SJS/TEN może powstawać także na drodze nieimmunologicznej: idiosynkrazji, nietolerancji lub reakcji rzekomoalergicznej. Za większość polekowych odczynów skórnych są odpowiedzialne sulfonamidy, antybiotyki beta-laktamowe oraz leki przeciwpadaczkowe. Leki należące do tej ostatniej grupy są powszechnie stosowane w psychiatrii, a największym ryzykiem wywołania SJS/TEN obarczone są karbamazepina, lamotrygina, walproinian. Autorzy pracy przedstawiają przypadek 28-letniego mężczyzny leczonego z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej, u którego w 12. dobie po włączeniu do leczenia lamotryginy wystąpiły rumieniowo-obrzękowe zmiany śluzówkowo- -skórne mające tendencję do zlewania i szybkiego uogólniania, prowadząc do martwicy i spełzania pozornie niezmienionego naskórka (dodatni objaw Nikolskiego). Znacznie nasilone były zmiany śluzówkowe, występowały liczne, głę- bokie owrzodzenia w obrębie jamy ustnej, nosowej oraz spojówek, co uniemożliwiało przyjmowanie pokarmów drogą enteralną. W badaniach dodatkowych obserwowano istotny wzrost niespecyficznych markerów stanu zapalnego (CRP), hipoproteinemię, hipokaliemię, podwyższone wartości D-dimerów oraz nieznacznie podwyższone wartości aminotransferazy alaninowej. Pomimo szybkiej diagnozy i odstawienia leku podejrzewanego o związek przyczynowy pacjent z powodu ciężkiego stanu ogólnego wymagał leczenia na oddziale intensywnej terapii, gdzie otrzymał dożylne wlewy immunoglobulin G, cyklosporyny, glikokortykosteroidów, a także niezbędne leczenie wspomagające oraz miejscowe przeciwzapalno-odkażające. Po 24 dniach pobytu na oddziale intensywnej terapii został wypisany do domu w stanie poprawy.

Objective: This study was aimed at checking a hypothesis about a possible correlation between medical students’ temperamental traits and specialty preferences. Material and methods: The study was carried out among 202 students of the 6th year at the Medical University of Łódź in academic year 2008/2009. The examined group consisted of 140 women (69%) and 62 men (31%). The average age of the students included into the study was 24.7 years (range: 23-29). The subjects were asked to fill in a questionnaire on demographic variables and the Formal Characteristics of BehaviourTemperament Inventory (FCB-TI) by Zawadzki and Strelau. Results: The students taking part in the study preferred specialties in internal diseases (22%), surgery (18%) and paediatrics (11%). Two point five percent of the students were indecisive in the specialty choice, 26% preferred surgical specialty and 71% – non-surgical specialty. Differences in temperamental traits were indicated between the students preferring different specialties. Students preferring surgery scored higher than those preferring internal medicine in Endurance (p=0.0036, d=0.63) and Activity (p=0.0292, d=0.63). Significantly higher average values were observed within two temperamental traits: Briskness (p=0.0083, d=0.5) and Endurance (p=0.0070, d=0.49) in students preferring surgical specialties, as compared to those choosing non-surgical specialties. Conclusions: Students’ preferring different medical specialties differ in temperamental traits. They obtained different results on the scales of Briskness, Endurance and Activity. The obtained results may be useful in vocational guidance within the choice of medical specialty.

Introduction: Strabismus is a serious ophthalmological and cosmetic disorder which may cause psychological discomfort. An increased incidence of various mental disturbances in patients with squint has been described. Affected children and adolescents experience more difficulties at school and worse results in sport. Squint may cause a disadvantageous social reception and may sometimes make it difficult to get a satisfying job. It may considerably decrease the quality of life. Objective: This study addressed three questions: 1) Is strabismus linked to psychiatric and psychological disorders? 2) Can it influence social competences? 3) Is it linked to dysmorphophobia (DSM-IV)? Material and methods: Thirty persons with strabismus at the age of 13-17 years were compared with the control group of 30 persons of the same age, without eye problems. To detect psychiatric problems GHQ-28 scale was used. To assess social competences the Social Competence Questionnaire KKS (Kwestionariusz Kompetencji Społecznych) was used. Dysmorphophobia symptoms were measured using the Body Dysmorphic Disorder Examination (BDDE). Results: There were no statistically significant differences in the incidence of symptoms of depression, anxiety, sleep disorders, functioning, social competences or dysmorphophobia in adolescents with strabismus, as compared to the control group. Significantly worse social competences were shown by those adolescents with strabismus who underwent surgical treatment, as compared to other persons with squint (p=0.006). Discussion: In literature, we have not found any studies on social competences in young people with strabismus. The prevalence of dysmorphophobia was not confirmed among them. No higher incidence of psychiatric disorders was observed in our study in adolescents with strabismus.

Związek pomiędzy zażywaniem kanabinoli a występowaniem zaburzeń psychotycznych jest opisywany od dawna. Udowodniono między innymi, że kanabinole mogą wywoływać przemijające objawy pozytywne, negatywne i poznawcze psychozy u zdrowych osób oraz zaostrzać objawy lub powodować ich nawrót w przebiegu wcześniej rozpoznanych zaburzeń psychotycznych. Jednak nadal niewiele wiadomo o mechanizmach, które powodują powstawanie tych symptomów. Zgodnie z najnowszymi doniesieniami mogą one angażować układy dopaminergiczny, GABA-ergiczny i glutaminergiczny. Ponieważ tylko u części osób zażywających kanabinole rozwijają się objawy psychotyczne, prawdopodobnie substancje te nie stanowią głównego czynnika sprawczego psychozy, lecz mogą stanowić ważny czynnik ryzyka, który przyczynia się do manifestacji jej objawów. Takie wskaźniki, jak dawka, długość stosowania oraz wiek pierwszego kontaktu z kanabinolami, stanowią uznane czynniki modyfikujące przebieg psychozy, jakkolwiek mechanizm tego zjawiska pozostaje w dużym stopniu niejasny. W ostatnim czasie coraz szersze uznanie zyskują nowe hipotezy, zakładające możliwy wpływ kanabinoli na rozwój centralnego układu nerwowego. Istnieją dowody na to, że endogenny układ kanabinoidalny może odgrywać istotną rolę w takich procesach, jak neurogeneza, różnicowanie, dojrzewanie i migracja neuronów, wydłu- żanie aksonów oraz formowanie struktur gleju. Zażywanie kanabinoidów egzogennych, zaburzając działanie układu endokanabinoidalnego oraz zakłócając procesy neurorozwojowe, może stanowić mechanizm, poprzez który ekspozycja na działanie tych substancji w okresie adolescencji zwiększa ryzyko rozwoju schizofrenii lub innych utrwalonych zaburzeń psychotycznych.

Fobia społeczna wiąże się ze stale utrzymującym się lękiem przed jedną lub kilkoma sytuacjami, w których osoba narażona jest na kontakt z nieznanymi sobie ludźmi lub na możliwość oceny ze strony innych osób. W zaburzeniu tym lęk oceniany jest jako nadmierny i nieracjonalny, a konieczność zaangażowania się w sytuacje społeczne wiąże się z silnym cierpieniem i lękiem pacjentów, dlatego też często stosują oni strategię unikania zachowań społecznych. Występuje u około 12% populacji. W leczeniu zaburzenia lęku społecznego głównym celem jest zmniejszenie lęku i fobicznego unikania do poziomu, na którym nie powoduje już istotnego stresu i zakłóceń funkcjonowania. Skuteczne leczenie tego zaburzenia obejmuje dwie kategorie: leczenie farmakologiczne lub/i terapię behawioralno-poznawczą (TBP). Najbardziej skuteczne interwencje TBP należą do czterech form oddziaływania i zawierają: ekspozycję, restrukturyzację poznawczą, trening umiejętności społecznych oraz relaksację. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie zmian w myśleniu i zachowaniu uzyskanych po zastosowaniu eksperymentów behawioralnych (EB) u nastoletnich i dorosłych pacjentów z rozpoznaniem fobii społecznej. Przedstawione zostały różne rodzaje eksperymentów wprowadzonych w czasie leczenia. Zaprezentowano eksperymenty przeprowadzone z udziałem osób obawiających się: oddania moczu w miejscu publicznym, rozmawiania z nieznajomymi, rozmawiania z dorosłymi oraz spotykania się z nowymi nastoletnimi kolegami. Przeprowadzone EB okazały się skuteczną metodą leczenia zgłaszanych objawów. Doprowadziły do poznawczej zmiany poprzez stworzenie nowych i bardziej przystosowawczych przekonań i zasad.

Indukowane zaburzenia urojeniowe to rzadko opisywany zespół objawów, definiowany jako występowanie przekonań urojeniowych podzielanych przez dwie osoby (lub więcej osób) będące w bliskim związku emocjonalnym. Jedna z tych osób wykazuje objawy pierwotnego zaburzenia psychotycznego, u drugiej natomiast objawy są wzbudzane i przemijają na skutek oddzielenia od osoby indukującej. Celem pracy jest przedstawienie przypadku zaburzeń psychotycznych okre- ślanych jako indukowane zaburzenia urojeniowe. Opis dotyczy pacjenta (kapitana jednostki wojskowej), u którego, w trakcie trwającego kilka lat związku z partnerką poznaną przez Internet, doszło do wyindukowania urojeń prześladowczych prawdopodobnie występujących u partnerki. Poznana kobieta twierdziła, iż obydwoje zostali wplątani w „aferę szpiegowską” z udziałem służb specjalnych. Wprowadzała duże poczucie zagrożenia, twierdziła, że poddawani są inwigilacji. Manipulowała informacjami i sytuacjami, doprowadzając do zerwania kontaktów pacjenta z rodziną. Na skutek trwającego kilka lat silnego związku emocjonalnego pacjent całkowicie stracił kontakt z rodziną, także pracę na dotychczasowym stanowisku oraz poniósł konsekwencje finansowe i zdrowotne. Wykreowany przez partnerkę fałszywy obraz rzeczywistości pacjent uznał za realny i podporządkował mu całkowicie swoje postępowanie. W trakcie badania sądowo-psychiatrycznego biegli postawili diagnozę zaburzeń adaptacyjnych, a następnie skierowali badanego na komisję lekarską. W celu dalszej diagnostyki pacjent był hospitalizowany w Klinice Zaburzeń Afektywnych i psychotycznych UM w Łodzi, gdzie ostatecznie ustalono rozpoznanie indukowanych zaburzeń urojeniowych.