Search

Bu çalışma, Kahramanmaraş bölgesinde yetiştirilen 7 farklı pamuk genotipinde; pamuk bitkisinin meyve ve odun dallarından alınan pamuk liflerine ait verim, verim unsurları ve lif kalite özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede genotiplere ait; bitki boyu, odun dalı sayısı, meyve dalı sayısı, koza sayısı, şif oranı, kozada tohum sayısı, koza ağırlığı, koza kütlü pamuk ağırlığı, kütlü pamuk verimi, çırçır randımanı, lif verimi, 100 tohum ağırlığı, tohum verimi, protein oranı, yağ oranı, lif uzunluğu, lif inceliği, lif mukavemeti, lif üniformitesi, eğrilebilirlik indeksi, sarılık derecesi, parlaklık derecesi, lif elastikiyeti, kısa lif oranı ve neps miktarı gibi özellikler incelenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre odun dalı sayıları 0.17 ile 1.75 adet arasında değişmiştir. En yüksek odun dalı sayısına Hat KMA (1.75 adet) sahip olurken, en düşük odun dal sayısı DP 332 (0.17 adet), Candia (0.27 adet) ve Claudia (0.62 adet) çeşitlerinden elde edilmiştir. Meyve dalı sayıları 7.46 ile 10.00 adet arasında değişmiştir. En yüksek meyve dalı sayısına DP 396 (10.00 adet) çeşidi sahip olurken en düşük meyve dalı sayısına Claudia (7.46) çeşidi sahip olmuştur. Lif verimi 116.50 (kg da-1) ile 225.56 (kg da-1) arasında değişmekte olup, en yüksek verim DP 396 (225.56 kg da-1), en düşük verim Claudia (116.50 kg da-1) çeşidinden elde edilmiştir. Meyve dalı lif verimi 111.42 (kg da-1) ile 197.91 (kg da-1) arasında değişmiştir. En yüksek verime DP 396 (197.91 kg da-1), DP 332 (193.45 kg da-1), ST 468 (181.29 kg da-1) ve BA 119 (178.04 kg da-1) sahip olurken, en düşük verim Claudia (111.48 kg da-1) çeşidinden elde edilmiştir. Odun dalı lif verimi 1.03 (kg da-1) ile 18.32 (kg da-1) arasında değişmiştir. En yüksek verime DP 396 (29.63 kg da-1) sahip olurken, en düşük verim Claudia (5.76 kg da-1), Candia (5.22 kg da-1) ve DP 332 (1.03 kg da-1) çeşitlerinden elde edilmiştir.Bütün genotiplerin fenotipik ve genotipik özellikleri birbirlerinden farklı olduğundan yetiştirilmiş olduğu iklim ve çevre koşullarına tepkileri farklı olmuştur. Bu nedenle genotiplere ait incelenen özelliklerden 10'i (meyve dalı kozasındaki tohum sayısı, odun dalı kozasındaki tohum sayısı, odun dalı koza ağırlığı, odun dalı lif verimi, odun dalı koza kütlü pamuk ağırlığı, odun dalı yağ oranı, odun dalı lif üniformitesi, odun dalı parlaklık derecesi, odun dalı kısa lif oranı, meyve dalı neps miktarı) dışındaki 41 özellik arasındaki farklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur.Yapılan tek yıllık araştırma sonucuna göre odun dalına ait kütlü pamuk verimi, lif verimi ve tohum verimleri ile diğer bazı özelliklerin, toplamda bitkiye ait değerlerle kıyaslandığında kayda değer bir etkisi olmamış, ancak odun dalı sayısı en yüksek olan Hat KMA, ST 468, BA 119 ve DP 396 genotiplerinin bitki boyu, kütlü pamuk verimi, lif verimi, koza kütlü pamuk ağırlığı değerleri yüksek, koza tohum sayısı ve çırçır randımanı değerleri düşük bulunmuştur. Ancak özellikle odun dalı yüksek olan bu genotiplerin çırçır randımanın düşüklüğü yanında ortalama kütlü pamuk verimi, lif verimi değerlerinde de meyve dalının katkısı (sırasıyla % 88.63, % 88.84) olmuştur, dolayısıyla verimle ilgili ıslah çalışmalarında makineli hasada uygunlukta göz önüne alınarak odun dalını azaltmaya, meyve dalını artırmaya yönelik araştırmaların yapılabileceği teyit edilmiştir. This study was carried out to determine the yield, yield components and fiber quality characteristics of cotton fibers obtained from sympodial (fruiting) and monopodial (vegetative) branches of 7 different cotton genotypes grown in Kahramanmaraş region. In this study, plant height, number of monopodial branches, number of sympodial branches, number of bolls, carpel ratio, number of seed per boll, boll weight, seed cotton weight of boll, seed cotton yield, ginning turnout, lint yield, 100 seed weight, seed yield, seed protein content, seed oil content, fiber length, fiber fineness, fiber strength, fiber uniformity, spinning consistency index, yellowness degree, reflectance degree, fiber elongation, short fiber index and neps content were investigated. According to the results of the study, the number of monopodial branches has changed between 0.17 and 1.75. While the Hat KMA (1.75) has the highest number of monopodial branch, the lowest number of monopodial branch was obtained from DP 332 (0.17). The number of sympodial branches has changed between 7.46 and 10.00. DP 396 (10.00) variety had the highest number of sympodial branches, while Claudia (7.46) variety had the lowest number of sympodial branches. The lint yield ranged between 116.50 (kg da-1) and 225.56 (kg da-1), the highest yields were obtained from DP 396 (225.56 kg da-1) and the lowest yield was obtained from Claudia (116.50 kg da-1). Lint yield of sypodial branches ranged from 111.42 (kg da-1) to 197.91 (kg da-1). The highest yields were obtained by DP 396 (197.91 kg da-1), DP 332 (193.45 kg da-1), ST 468 (181.29 kg da-1) and BA 119 (178.04 kg da-1), while the lowest yield was obtained by Claudia (111.48 kg da-1). Lint yield of monopodial branches ranged from 1.03 (kg da-1) to 18.32 (kg da-1). While DP 396 (29.63 kg da-1) had the highest yield, the lowest yield was obtained from Claudia (5.76 kg da-1), Candia (5.22 kg da-1) and DP 332 (1.03 kg da-1). Since phenotypic and genotypic characteristics of all genotypes were different from each other, the responses of all genotypes to the climatic and environmental conditions in which they have been grown is different. Thus, the differences between 41 of the characteristics that have been investigated except the 10 (number of seed per boll of sympodial branch, number of seed per boll of monopodial branch, monopodial boll weight, monopodial lint yield, monopodial seed cotton weight of boll, monopodial seed oil yield, monopodial fiber uniformity, monopodial fiber reflectance degree, monopodial short fiber index, sypmodial neps content) have been found statistically significant. According to the results of the one-year study, seed cotton yield, lint yield, and seed yield and some other characteristics belonging to monopodial branch did not have significant effect when compared with the overall plant characteristics. However, Hat KMA, ST 468, BA 119 and DP 396 genotypes which have the highest number of monopodial branches were found to have high plant height, seed cotton yield, lint yield, seed cotton weight of boll, but low number of seed and ginning turnout. In addition to the low ginning turnout of these genotypes which have the highest number of monopodial branches, sympodial branches has contributed to the average seed cotton yield and lint yield (88.63%, 88.84% respectively) that are found to be high in plant, therefore it has been confirmed that breeding studies regarding to yield improvements can be made to decrease the monopodial branches and to increase the sympodial branches by considering the suitability of the machine harvesting. 85

Tekstil lifleri, gerilebilme ve kopma mukavemeti ile eğrilebilme ve birbiri üzerine yapışma yeteneği olan ve boyu enine göre çok uzun, renkli veya renksiz materyallerdir. Doğal lifler içerisinde bitkisel tekstil lifleri ise bitkilerden elde edilen ve doğrudan tekstil hammaddesi olarak kullanılan liflerdir ve yapılarında %60-90 oranında selüloz içerdikleri için bu liflere selülozik lifler de denilmektedir. Bitkisel liflerin yapısında bulunan başlıca maddeler; selüloz, hemiselüloz, lignin, pektik maddeler, yağlı ve mumlu maddeler, renk maddeleri ve sudur. Bitkisel liflerin içeriği ve oranı; bu liflerin küresel pazardaki sınıflandırılmasını ve fiyatını belirlemektedir. Bu çalışmada kaynak taraması ile piyasa fiyatları ve mevcut durum belirleme çalışmaları yapılmıştır. Böylece tekstil endüstrisinde kullanılan bitkisel liflerin durumu ile ilgili değerlendirme ile ülkesel bazda küresel pazar payları ortaya çıkarılmıştır. Bu bağlamda, başta pamuk lifleri olmak üzere keten, kenevir, jüt, rami, sisal, manila, kapok, kenaf, kerkede, hindistan cevizi lifleri üzerinde durulmuştur. Çalışmada, ülkelere göre bu liflerin üretim miktarları, kalitelerini etkileyen faktörler, bu lifleri en çok üreten ülkeler, dünyada bu liflerin üretim miktarları karşılaştırmalı olarak sunulmuştur.