Search

Chlorophyll content indicates plant health, photosynthetic efficiency, and nutrient status. High chlorophyll contents often correlate with vigorous growth and higher yields, while changes can signal environmental stresses like drought. During drought, chlorophyll content can decrease, reflecting impaired photosynthesis and nutrient uptake, making it a valuable indicator of drought tolerance. This study examines the variations in chlorophyll content across twenty different NS sunflower hybrids and its correlation with seed yield and oil content. Chlorophyll measurements were conducted at four growth stages, from bud to flowering phases within a month during 2022. Each hybrid exposed unique chlorophyll dynamics, reflecting their genetic diversity and adaptability to varying environmental conditions. Statistical analysis revealed no significant correlations between seed yield and chlorophyll content in any of the four growth stages measured. However, negative correlations between oil and chlorophyll content were obtained at all four growth stages, but statistical significance was obtained at the end of budding (r = – 0,443⃰) and the beginning of the flowering phase (r = -0,433⃰). In conclusion, the lack of significant correlations between tested traits and chlorophyll content suggests that other factors as well as wider variability of sunflower genotypes is essential.

Sunflower (Helianthus annuus L.) seeds represent valuable and nutritious food stuff with a high oil and protein content, and excellent potential to be used in the production of food products and edible oils. Unsaturated fatty acids contained in sunflower oil are linoleic and oleic, which are susceptible to oxidative degradation and rancidity if seeds are stored in inadequate conditions, which results in sensorial and nutritional deterioration. Additionally, sunflower seeds in storage are often damaged by a sawtoothed beetle (Oryzaephilus surinamensis L.) that is also responsible for seed quality deterioration and vitality loss, particularly if present at higher abundance. Recently more attention has been given to prevention measures and improving storage technology. Modified atmosphere method offers a safe and biorational option for disinfection and improvement of storage and preservation of seed quality and vitality. The concept of modified atmospheres that are created in gas-tight bags relay on a physical and metabolic basis. Respiration of the living organisms in storage (insects, fungi, and seeds) leads to depleted oxygen (O2), from near 21 % to 1 to 2 %, while increasing carbon dioxide (CO2) level from an ambient 0.035 % to up to 20 %. This environment kills insects and prevents aerobic fungi from growing, but also maintains stored seed quality for a longer period. This study examined the influence of gas-tight bag storaging on vitality and nutritional parameters of sunflower seeds as well as the effect on development of infestation with sawtoothed beetle, over three and six months, comparing to storage in conventional paper bags. Additionally, results were correlated with seed morpho-anatomical characteristics (seed dimensions, seed weight and thickness of pericarp). Morphological measurements were performed using caliper while observations and measurements of pericarp were performed using a light microscope. Sunflower seeds (five different hybrids) was stored

Suncokret je sve više ižložen negativnim uticajima klimatskih promena, posebno visokim temperaturama i sušnim periodima, što neretko uzrokuje značajne varijacije i smanjenje prinosa semena. S obzirom na to da se klimatske promene ne mogu zaustaviti, neophodno je identifikovati promene u biljci koje omogućavaju prilagođavanje na ekstremne klimatske uslove i primeniti ova saznanja u procesu oplemenjivanja. Stvaranje novih genotipova tolerantnih na sušu i sve vrste stresa je prioritet u sadašnjem ali i budućem procesu oplemenjivanja biljaka. Postizanje ovog cilja zahteva ispitivanje performanši hibrida na više lokaliteta i u ražlićitim godinama, osiguravajuć i tako pouzdane rezultate i prilagodljivost u promenljivim okolnostima. Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju, Novi Sad sprovodi svake godine multilokacijske mikro i proizvodne ogleda širom zemlje, testirajući adaptabilnost i stabilnost novih i već raširenih hibrida suncokreta u različitim mikroklimatskim uslovima. Tokom 2023. godine hibridi nove generacije, odnosno dva konvencionalna hibrida (NS Kruna i NS Ronin) i dva Express (SUMO) hibrida (NS H 8002 i NS H 8005) posejani su u osam regiona tj. okruga, kod četiri poljoprivredna proizvođača a u svakom okrugu. Imajući u vidu da je u 2023. godini, prosečan prinos semena suncokreta u Republici Srbiji prema procenama iznošio 2,7 -2,9 t/ha, a kada uporedimo ovu vrednost sa prosečnim prinosima u mreži proizvodnih ogleda osam okruga, jasno se ističe visok kvalitet NS hibrida suncokreta nove generacije. NS Ronin je ostvario izuzetan prinos od 4,2 t/ha, prati ga NS Kruna sa 4 t/ha, dok su SUMO hibridi NS H 8002 i NS H 8005 postigli prinose od 3,7 t/ha i 3,8 t/ha. Rezultati AMMI analize pokazuju da je za prinos semena tokom 2023. godine u proseku kroz sve okruge najstabilniji bio hibrid NS H 8002, sa vrednosć u IPC1 najblizoj nuli. Hibridi NS Kruna, NS Ronin i NS H 8005 su pokazali manju stabilnost, jer su bili udaljeniji o

Promena klime dovodi do ekstremnih klimatskih fenomenima, kao što su: suše, poplave, toplotni talasi, a vegetaciona sezona 2022. godine je bila pravi pokazatelj tih promena. Suncokret je, u 2022. godini u Srbiji, zabeležio jednu od rekordnih posejanih površina na oko 275 000 hektara. Razlog sve većoj zastupljenosti ove vrste na njivama širom naše zemlje su sve češće visoke temperature i suša, koje ova biljna vrsta može bolje da toleriše u odnosu na druge jare kulture. Stvaranje novih genotipova tolerantnih na sušu i generalno stres je prioritet i u konvencionalnom i u modernom (biotehnološkom) oplemenjivanju biljaka. Poznavanje uticaja faktora sredine na rast i razvoj useva umanjuje mogućnost značajnog gubitka prinosa usled pogrešnog odabira hibrida i unapređuje izbor hibrida za gajenje u ciljnim regionima. Upravo iz tog razloga, Institut za ratarstvo i povrtarstvo, Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju izvodi multilokacijske mikrooglede koji uključuju novopriznate hibride, kao i hibride koji su već ustaljeni u široj proizvodnji. Cilj ovog rada je predstavljanje proizvodnih rezultata prinosa semena NS hibrida suncokreta u mreži mikroogleda i proizvodnih ogleda koji su izvedeni tokom 2022. godine (ekstremno sušne), kao i preporuka sortimenta za setvu u 2023. godini.

Klimatske promene utiču negativno na proizvodnju suncokreta. Jedna od mera ublažavanja uticaja ekstremnih klimatskih pojava je oplemenjivanje na poboljšanu adaptabilnost suncokreta na različite uslove gajenja. Cilj rada bio je da se ispita uticaj različitih godina i lokaliteta na prinos ulja kod 12 standardnih, uljanih hibrida suncokreta. Eksperimentalni ogledi su postavljeni tokom četiri vegetacione sezone (2018, 2019, 2020 i 2021) u 52 klimatske sredine (u dve godine na 15 lokaliteta, jednom na 14 i jednom na 8). Hibrid NS Ronin (G7) se izdvojio sa najvećom stabilnošću praćenom visokim prinosom ulja i smatra se adaptabilnim na razlike u uslovima sredine. Stabilni hibridi, sa visokim prinosom ulja bili su i hibridi NS Kiril (G9), NS Providens (G11) i NS Zmaj (G12). Ostvareni rezultati prinosa ulja pomenutih hibrida i njihova adaptabilnost u različinim sredinama opravdavaju poverenje koje su im ukazali proizvođači suncokreta i u Srbiji i u inostranstvu., Climate change negatively affects sunflower production. One of the measures to mitigate the effects of extreme weather events is breeding to improve the adaptability of sunflower to different growing conditions. This study aimed to examine the influence of different years and locations on oil yield in 12 standard, oil sunflower hybrids. Experimental trials were set up during four vegetation seasons (2018, 2019, 2020 and 2021) in 52 environments (in two years at 15 locations, once at 14 and once at 8). Sunflower hybrid NS Ronin (G7) was distinct as the most stable, followed by high oil yield and considered adaptable to environmental conditions differences. Stable hybrids with high oil yield were also hybrids NS Kiril (G9), NS Providence (G11) and NS Zmaj (G12). The achieved results of oil yield of the mentioned hybrids and their adaptability in different environments justify the trust placed in them by sunflower producers in Serbia and abroad.

Cilj ovog istraživanja je identifikacija razlike u prosečnom prinosu i sadržaju ulja u semenu hibrida suncokreta, gajenih u okviru mreže mikro ogleda. Posmatrani hibridi su gajeni na različitim lokalitetima u Vojvodini, tokom četiri vegetacione sezone. Agroekološki uslovi na lokalitetu L2 su najpovoljniji za postizanje visokih prinosa ulja. Prosečan sadržaj ulja u semenu svih ispitivanih hibrida varirao je u intervalu od 39,61 do 48,94%. Dobijeni rezultati ukazuju da hibridi imaju stabilne prinose i vrednosti sadržaja ulja pri proizvodnji na različitim lokalitetima u Srbiji., The aim of this research is to identify the difference in the average yield and oil content of sunflower hybrids, grown within the network of micro-experiments. The observed hybrids were grown in different localities in Vojvodina, during four growing seasons. Agroecological conditions at the L2 locality is the most favorable for achieving high oil yields. The average seed oil content, in all tested hybrids, varied in the range from 39,61 to 48,94%. The obtained results indicate that hybrids show stable yields and oil content during production at different locations in Serbia.

U radu su predstavljeni rezultati produktivnosti NS hibrida suncokreta standardnog i hemijskog tipa u mreži mikroogleda izvedenih u Srbiji tokom 2021. godine. Takođe, na osnovu rezultata u mikroogledima data je preporuka sortimenta za uspešnu proizvodnju u 2022. godini. Ispitivano je 17 hibrida suncokreta standardnog, uljanog tipa i 20 hibrida suncokreta tolerantnih prema tribenuron-metilu. Najprinosniji hibridi suncokreta standardnog tipa, u proseku sa svih 8 lokaliteta, bili su hibridi NS Ronin i NS Kiril sa prosečnim prinosima od 4,43 t/ ha i 4,37 t/ha. Prema ostvarenim rezultatima takođe možemo uočiti da je čak 13 hibrida ostvarilo prosečne prinose iznad 4 t/ha, što je daleko više od republičkog proseka koji se kreće oko 3 t/ha. Od ukupnog broja testiranih hemijskih hibrida suncokreta, čak 12 je ostvarilo prosečne prinose iznad 3,5 t/ha, dok je najveći posečan prinos ostvario hibrid NS H 8005 (3,87 t/ha) koji ujedno predstavlja najnoviju genetiku NS hibrida suncokreta tolerantnih na tribenuron-metil.