Search

KSP Archeologie heeft een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd in het kader van de ontwikkeling van het windenergiegebied dat wordt aangesloten op het hoogspanningsnet op land. In grote lijnen worden binnen het onderzoeksgebied vier landschapstypen onderscheiden: waddengebied, kwelderlandschap, veenmoeras, pleistocene zandgronden. De pleistocene zandgronden liggen in het zuidelijke deel van het onderzoeksgebied (dicht) aan het oppervlak. Richting het noorden komt het pleistocene oppervlak geleidelijk dieper te liggen. In het pleistocene oppervlak zijn dalsystemen ontwikkeld, die later een belangrijke invloed hebben gehad op de ontwikkeling van het kwelder- en waddengebied. In het zuidelijke deel van het onderzoeksgebied ligt op het pleistocene zand nog een restant van het veenmoeras dat oorspronkelijk een veel groter gebied besloeg. Richting het noorden gaat pleistocene zand-/veengebied over in het kweldergebied. Aan de noordzijde van de kwelders ligt het waddengebied. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een grote verscheidenheid aan landschapselementen waarbij op verschillende dieptes potentiële archeologische niveaus voorkomen. Op basis van de landschappelijke ontwikkeling in het gebied en de bekende archeologische vindplaatsen is de verwachting opgesplitst in twee periodes: Laat-Paleolithicum – Vroege Bronstijd en Late Bronstijd – Middeleeuwen. Het potentiële niveau voor de periode Steentijd – Vroege Bronstijd wordt gevormd door het pleistocene oppervlak. De top van het pleistocene oppervlak heeft voor de afdekking met holocene afzettingen vele duizenden jaren droog gelegen. De lager gelegen delen van de oude pleistocene dalsystemen werden eerder afgedekt door veen en mariene afzettingen dan de hoger gelegen delen, zoals bijvoorbeeld het ‘Hoog van Winsum’. Het pleistocene zandlandschap was geschikt om te wonen totdat het afgedekt raakte met veen en overstroomd werd. Het holocene kustlandschap was een lange periode niet of nauwelijks geschikt voor bewoning door de natte omstandigheden (veengebied) en veel voorkomende overstromingen (mariene gebied). In de loop van de Holoceen nam de snelheid van de holocene zeespiegelstijging af. Deze ontwikkeling zorgde ervoor dat de midden en hoge kwelders gunstige vestigingslocaties voor de mens werden. De bewoningsgrens schoof als gevolg van de opslibbing in de loop van de tijd in zeewaartse richting op. Het is zeker dat de kwelders in Noord-Nederland vanaf de Vroege IJzertijd zijn bewoond, maar mogelijk was dit ook al het geval in de Bronstijd. Een kenmerkend complextype voor dit gebied zijn de huisterpen-/wierden. De bewoningsgeschiedenis van deze terpen-/wierden gaat terug tot in de Late IJzertijd – Romeinse tijd. Bij continuïteit in de bewoning werden deze terpen verder opgehoogd in de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Ook werden in deze periode nieuwe opgehoogde woonplaatsen aangelegd. De dijken/kades in het plangebied zijn nauw verbonden met de bewoningsgeschiedenis vanaf de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd. De diepte waarop archeologische lagen kunnen voorkomen, varieert van (dicht) aan het oppervlak tot enkele meters diep. Voor de aanleg van de bekabeling op land ten behoeve van het windpark op zee zal een werkstrook nodig zijn van ca. 27 tot 35 m breed (zie paragraaf 1.4). De aanleg en gebruik van de werkwegen en strook gronddepot vormen een bedreiging voor het archeologische bodemarchief in het bovenste deel van de bodem. Ter plaatse de kabels die door middel van een open ontgraving worden aangelegd, kunnen archeologische resten verloren gaan die binnen 2,1 m diepte in de bodem liggen. Dieperliggende archeologische resten kunnen worden aangetast bij de aanleg van de kabels door middel van een HDD-boring. Tot slot heeft een beoordeling plaatsgevonden van het effect op het archeologisch bodemarchief voor de verschillende tracéalternatieven en stationslocatiealternatieven: - Tracéalternatief Burgum west: twee bekende vindplaatsen over vrijwel de gehele breedte van het tracéalternatief  mogelijk proefsleuvenonderzoek nodig. Het oppervlak aan hoge verwachting is het grootst in vergelijking met de andere alternatieven  uitgebreid veldonderzoek nodig met risico op het ontdekken van nieuwe vindplaatsen. - Tracéalternatief Burgum midden: bekende vindplaatsen kunnen worden vermeden. Vergelijkbaar oppervlak aan hoge en middelhoge verwacht met alternatief oost. - Tracéalternatief Burgum oost: bekende vindplaatsen kunnen worden vermeden. Vergelijkbaar oppervlak aan hoge en middelhoge verwacht met alternatief midden. - Tracéalternatief Vierverlaten west: bekende vindplaatsen kunnen worden vermeden, hoewel op één locatie een versmalling van de werkstrook of een bocht in het kabeltracé nodig is om dit doel te bereiken. Laagste oppervlak aan middelhoge en hoge verwachting in vergelijking met de andere alternatieven binnen de aansluitlocatie. - Tracéalternatief Vierverlaten midden: bekende vindplaatsen kunnen worden vermeden. - Tracéalternatief Vierverlaten oost: bekende vindplaatsen kunnen worden vermeden. Grootste oppervlak aan hoge verwachting in vergelijking met de andere alternatieven binnen de aansluitlocatie  uitgebreid veldonderzoek nodig met risico op het ontdekken van nieuwe vindplaatsen - Tracéalternatief Eemshaven west, midden en oost: lage archeologische verwachting - Stationslocatiealternatief Burgum Swartsenbergsbos: voldoende oppervlak lage verwachting/ vrijgegeven terreindelen om middelhoge en hoge verwachtingszones te vermijden. - Stationslocatiealternatief Burgum Koumarweg: voldoende oppervlak lage verwachting/ vrijgegeven terreindelen om middelhoge en hoge verwachtingszones te vermijden - Stationslocatiealternatief Burgum Westkern Kootstertille: voldoende oppervlak lage verwachting/vrijgegeven terreindelen om middelhoge en hoge verwachtingszones te vermijden. De beste keus in vergelijking met de andere stationslocatiealternatieven wanneer het station in het westelijke deel wordt gebouwd, waar in het verleden al archeologisch onderzoek heeft plaatsgevonden en is vrijgegeven. Wel zal in dat geval een extra oppervlak aan middelhoge verwachtingszones moeten worden onderzocht voor de aanleg van het kabeltracé. - Stationslocatiealternatief Vierverlaten Westpoort: bekende vindplaatsen en hoge verwachtingszone kunnen worden vermeden bij de bouw van een transformatorstation. Resteert een middelhoge verwachting waarvoor veldonderzoek nodig is met het risico op het ontdekken van nieuwe vindplaatsen. - Stationslocatiealternatief Eemshaven Middenweg en Waddenweg: lage archeologische verwachting Het stationslocatiealternatief Eemshaven Middenweg in combinatie met tracéalternatief midden is vanuit archeologisch oogpunt de beste keus vanwege de korte lengte van het tracé en de geheel lage verwachting.

KSP Archeologie heeft een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd voor het project Zonnepark Terbroek (gemeente Barneveld). Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de ruimtelijke onderbouwing. Op basis van de aanwezigheid van een dekzandwelving binnen het plangebied langs het beekdal van de Esvelderbeek is aan deze landschappelijke eenheid een hoge verwachting toegekend voor vuursteenvindplaatsen uit het Laat-Paleolithicum tot en met het Neoli¬thicum. Voor de rest van het plangebied geldt een lage verwachting voor deze periode. In het beekdal kunnen specifieke vindplaatsen worden verwacht die bijvoorbeeld samenhangen met voedselverzameling en – verwerking of afvaldumps. De kans hierop is met name groot als op de dekzandwelving in het plangebied bewoning heeft plaatsgevonden. Omdat het plangebied, inclusief de dekzandwelving, wordt gekenmerkt door relatief hoge grondwaterstanden en daarbij horende bodemtypen (beek-, goor- en vlakvaaggronden) zal het plangebied in de latere prehistorie onderdeel zijn geweest van de uitgestrekte veenmoerassen van de Gelderse Vallei. Het plangebied zal het grootste deel deze periode geen geschikt woon-akkergebied zijn geweest. Archeologische vindplaatsen geven aan dat de Gelderse Vallei in de periode IJzertijd – Vroeg-Romeinse tijd droger was en daardoor meer mogelijkheden bood voor bewoning. Op basis hiervan is een lage verwachting toegekend voor vindplaatsen uit het Neolithicum – Bronstijd, een middelhoge verwachting voor de IJzertijd – Vroeg-Romeinse tijd (dekzandwelving) en een lage verwachting voor de Midden-Romeinse tijd tot en met de Volle Middeleeuwen (tot in de 13e eeuw). De historische gegevens wijzen op een lage verwachting voor vindplaatsen uit de Late Middeleeuwen (vanaf de 13e eeuw) tot en met de Nieuwe tijd. Het advies is om bij het ontwerp van het zonnepark de benodigde infrastructuur (kabels, trafohuisjes e.d.) zoveel mogelijk in de lage verwachtingszone te realiseren. Voor de lage verwachtingszone wordt namelijk geen vervolgonderzoek geadviseerd. Omdat de hoge verwachtingszone ook bij het zonnepark wordt betrokken, zullen bodemingrepen niet vermeden kunnen worden. Hieronder een overzicht met de aanbevelingen en adviezen: - De aantasting van het archeologische bodemarchief door de fundering van zonnepanelen op palen is als gering beoordeeld. Voor de plaatsing van de zonnepanelen wordt daarom geen nader archeologisch onderzoek geadviseerd. - Het uitgangspunt is om de kabels indien mogelijk bovengronds aan te leggen en om tussen de benodigde ondergrondse kabels voldoende ruimte te laten zodat aantasting van het archeologische bodemarchief beperkt blijft. Op basis van de aard en omvang van de verwachte vindplaatsen is het advies om de kabelsleuven minimaal 15 m uit elkaar te leggen. Hiermee wordt ervoor gezorgd dat de trefkans op kleine vuursteenvindplaatsen laag blijft en het informatieverlies van grotere vindplaatsen beneden de 2,5% blijft. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan is vervolgonderzoek nodig om vast te stellen of binnen de (middel)hoge verwachtingszone vindplaatsen aanwezig zijn. - De kans dat binnen het oevertraject van de Esvelderbeek archeologische vondsten aanwezig zijn, is laag ingeschat. Voor graafwerkzaamheden langs de beek wordt daarom geen nader onderzoek geadviseerd. Wanneer een grotere kabeldichtheid nodig is in de hoge verwachtingszone dan vanuit archeologisch oogpunt aanvaardbaar is, dan zal vervolgonderzoek nodig zijn om mogelijke (vuursteen)vindplaatsen op te sporen. Dit onderzoek zal in eerste instantie bestaan uit een verkennend booronderzoek dat indien mogelijk wordt gecombineerd met een oppervlaktekartering. Als een (deels) intact potentieel archeologisch niveau aanwezig is en een oppervlaktekartering niet mogelijk is vanwege de begroeiing (gras of gewassen) dan zal in de intacte zones een karterend booronderzoek nodig zijn.

Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase Herinrichting enkele straten te Groessen Gemeente Duiven

Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek, verkennende fase Oude Kelsehof terrein te Didam Gemeente Montferland

Met lit. opg