Search

Bu çalışma, Bingöl ekolojik koşullarında Macar fiği çeşitlerinin kes verimi ve kes kalitesini belirlemek amacıyla 2020-2021 yetiştirme sezonunda kuru şartlarda yürütülmüştür. Macar fiğinin Akçalar, Aygün, Budak, Doğu Beyazı, Efes, Kansur, Sarıefe ve Tarm Beyazı-98 çeşitleri bitkisel materyal olarak kullanılmıştır. Çalışmada; çeşitlere ait bitki boyu, biyolojik verim, kes verimi ve keslere ait ham protein, NDF (nötral deterjanda çözünmeyen lif), ADF (Asit deterjanda çözünmeyen lif), SKM (sindirilebilir kuru madde), nispi yem değeri, fosfor, potasyum, kalsiyum ve magnezyum içerikleri incelenmiştir. Çeşitlerin bitki boyları arasındaki farkın istatistiksel olarak önemsiz, geriye kalan diğer parametreler arasındaki farkın ise istatistiksel olarak önemli olduğu görülmüştür. Ortalama olarak Macar fiği çeşitlerinin bitki boyları 53.1 cm, biyolojik verimleri 227 kg/da, kes verimleri 204 kg/da, ham protein oranları %14.1, NDF oranları %42.0, ADF oranları %36.6, SKM oranları %60.4, nispi yem değerleri 138, fosfor oranları %0.24, potasyum oranları %1.72, kalsiyum oranları %1.79 ve magnezyum oranları %0.33 olarak tespit edilmiştir. İncelenen Macar fiği çeşitleri arasında kes verimi ve kalitesi açısından Bingöl ili ve benzer ekolojik koşullarda Aygün, Budak, Sarıefe ve Doğu Beyazı çeşitlerinin öne çıktığı sonucuna varılmıştır.

Bu çalışma, Mayıs - Eylül 2020 tarihleri arasında Türkiye’de arıcılığın yaygın olarak yapıldığı Bingöl yöresinde bulunan bal arılarında (Apis mellifera) Varroa spp. enfestasyonunun yaygınlığını belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. Çalışma süresince Bingöl Merkez ile 6 ayrı ilçesinde bulunan 41 farklı arılıktan 2440 arı kolonisi amitraz uygulaması ile varroasis yönünden incelendi. Araştırma sonucunda incelenen kolonilerin %33.92 oranında Varroa spp. ile enfeste olduğu tespit edildi. Bakısı yapılan kolonilerde Bingöl Merkez ile ilçeleri arasında Varroa spp. yükü açısından önemli derecede fark bulundu (P

Arıcılık yapan işletmelerin en önemli sorunlarından birisi olan arı hastalık ve zararlıları, ekonomik manada verim düşüklüğüne sebep olduğu gibi, her yıl binlerce arı kolonisinin yok olmasına sebep olmaktadır. Arılar, kültür bitkilerinin polinasyonu ve ekolojik dengenin korunmasında önemli rolleri nedeniyle insanlar için vazgeçilmez böceklerdir. Arılardan en etkin şekilde faydalanabilmek için yapılacak en önemli işlerden birisi, arı hastalık ve zararlılarıyla doğru ve zamanında mücadele yapmaktır. Bu çalışmanın amacı Afyonkarahisar ilindeki arıcılarının arı hastalık ve zararlılarını tanıma oranlarını araştırmaktır. Çalışma için Afyonkarahisar İli Arı Yetiştiriciler Birliği’ne kayıtlı aktif arıcılık yapan 316 işletmenin 1/4’üne anket uygulanmıştır. Çalışma sonucuna göre, ankete katılan işletmelerin arı hastalıklarından en fazla kireç hastalığını (%72.15), Nosema hastalığını (%63.29) ve Amerikan Yavru Çürüklüğü hastalığını (%62.03), arı zararlılarından da eşek arısını (%100), Varroa (%98.73), arı kuşunu (%96.20) bildiği ve yardım almadan teşhis edebildiği belirlenmiştir., Bee diseases and pests, which are one of the most important problems of beekeeping enterprises, cause low productivity in economic terms and the destruction of thousands of bee colonies every year. Bees are indispensable insects for humans due to their important role in the pollination of cultivated plants and the preservation of ecological balance. One of the most important things to be done in order to benefit from bees in the most effective way is that bee diseases and pests management correctly and on time. The aim of this study is to investigate the awareness of bee diseases and pests of beekeepers in Afyonkarahisar province. With this objective, A questionnaire was applied to a quarter of the 316 enterprises registered to Afyonkarahisar Province Beekeepers' Association, which are actively engaged in beekeeping. The results of the study showed that the enterprises participating in the survey recognized the most chalkbrood disease (72.15%), Nosema disease (63.29%) and American Foulbrood (62.03%) among bee diseases, and wasp (100%), Varroa (98.73%) , the bee-eater (96.20%) among bee pests and could be diagnosed without assistance.

Türkiye dünya erik üretiminde ilk sıralarda bulunmaktadır. Bingöl ilinde Erik yetiştiriciliği yeterince gelişmemiş olmasına rağmen çok farklı yerel türlerin bulunması, farklı erik türlerinin özelliklerinin tespiti üretim çeşitliliği açısından önem kazanmaktadır. Bu çalışmada erikte bal arısı ile polinasyonun meyve ve tohum verimi üzerine etkisi çalışılmıştır. Çalışma sonucunda; polinasyona açık erik dallarındaki ortalama çiçek sayısının 45,33 olduğu, daldaki çiçekleri 5 dakika süre ile ziyaret eden arıların sayılarının ortalaması 23,33 olduğu, arıların çiçekte kalma sürelerinin 6,22 olduğu belirlenmiştir. Arı ziyaretine açık çiçeklerin 112’ sinde tohum oluşumu görülürken, arı ziyaretine kapalı çiçeklerin 38’ inde tohum oluşumu görülmüştür. Neticede arı ziyaretine açık çiçeklerdeki tohum oluşumu kapalı çiçeklere göre %340 gibi çok yüksek farkla yüksek bulunmuştur. Arı ziyaretine açık erik çiçeklerdeki hasat sonu ortalama kayıp %12 olup, arı ziyaretine kapalı çiçeklerdeki hasat sonu ortalama kayıp ise %18 olarak tespit edilmiştir. Arıların ziyaretine açık olan çiçeklerdeki tohum miktarları ortalamasının arı ziyaretine kapalı çiçeklerdeki tohum miktarı ortalamasından daha fazla olarak belirlendiği, arının yaşamını sürdürebilmesi için bitkilere ve çiçeğe, bitkilerinde neslinin devamını sağlamak için arıya gereksinim duydukları bir kez daha bu çalışma ile ortaya konulmuştur. Çalışmada erik bitkisinin polinasyonla meyve ile tohum oluşumunda arıların büyük katkısı olduğu sonucuna ulaşılarak konuyla ilgili çalışmalara katkı sağlayıp destek olacak, yön gösterecek temel veriler elde edilmiştir.

Bu çalışmada Bingöl’de yetiştirilen Akkaraman ırkı kuzuların altıncı ay canlı ağırlığına (AW) ve sütten kesim ağırlığına (WW) yaş, cinsiyet ve doğum tipi gibi faktörlerin etkisi ile doğum ağırlığı (BW) üzerinde yaş ve cinsiyetin etkileri araştırılmıştır. Faktöriyel ANOVA testi sonucunda, AW değişkeni yaş, cinsiyet ve doğum tipi (p, In this study, the effects of age, sex and birth type on the sixth month actual weight (AW) and weaning weight (WW) of Akkaraman lambs raised in Bingöl and the effects of age and gender on birth weight (BW) were investigated. As a result of the factorial ANOVA test, the AW variable differed significantly by age, gender and birth type (p

Ege bölgesinde bulunan Muğla ve Afyonkarahisar illeri arıcılık için ülkemizin önemli bitki örtüsüne sahip iki ilimizdir. Muğla ili arıcıları çam balı sezonuna güçlü kolonilerle girebilmek için nisan ayının ikinci haftasından yani haşhaş çiçekleri açmaya başladığı tarihten itibaren Afyonkarahisar iline gelmekte, koloni popülasyonlarını artırdıktan ve güçlendirdikten sonra Muğla iline geri dönmektedir.Bu çalışmanın amacı, Ülkemizde arıcılıkta önemli bir yere sahip olan Muğla ili arıcıları, yine aynı bölgede bulunan ve polen üretimi açısından önemli bir yere sahip Afyonkarahisar ili arıcılarının yapısını belirlenmenin yanında işletmelerde görülen sorunları araştırmaktır. Çalışma için Muğla veya Afyonkarahisar İli Arı Yetiştiriciler Birliğine kayıtlı ve faal olarak arıcılık yapan 200 işletmeye (100 Muğla + 100 Afyonkarahisar) anket uygulanmıştır. Çalışma sonucunda ankete katılan arıcının her iki ilde de ilkokul mezunu olanların oranı % 50 ve üzeri olduğu, tek gelir kaynağı arıcılık olan Muğla ilinde % 16, Afyonkarahisar’da ise % 12, Muğla ilinde ankete katılan arıların tamamının, Afyonkarahisar’da ise %97 ‘sinin gezginci arıcı olduğu tespit edilmiştir.Arıcılık faaliyetlerinde karşılaştıkları sorunlar Muğla ili arı işletmelerinin %79’unda ‘Sahte Ballardan dolayı güven eksikliği’ iken Afyonkarahisar ilinde %78 ‘konaklama’ olduğu belirlenmiştir. Sizce arıcıların en büyük sorunu nedir sorusuna ise Muğla ili arıcılarının Arı hastalık ve zararlıları olduğu, Afyonkarahisar ilinde ise pazarlama olduğu bu çalışma sonucunda belirlenmiştir., Muğla and Afyonkarahisar provinces in the Aegean region are two provinces of our country with important vegetation for beekeeping. In order to enter the pine honey season with strong colonies, the beekeepers of Muğla province come to Afyonkarahisar province from the second week of April, that is, the date the poppy flowers start to bloom, and return to Muğla after increasing and strengthening the colony populations.The aim of this study is to investigate the problems seen in business as well as to .determine the structure of Muğla province beekeepers, which has an important place in beekeeping in our country, and Afyonkarahisar province, which has an important place in terms of pollen production. For the study, a questionnaire was applied to 200 businesses (100 Muğla + 100 Afyonkarahisar) registered to Muğla or Afyonkarahisar Province Bee Farmers Association and actively engaged in beekeeping. As a result of the study, the ratio of the beekeepers participating in the survey who graduated from primary school in both provinces is 50% and above, in Muğla, the only source of income is beekeeping, 16%, in Afyonkarahisar 12%, in Muğla, all of the surveyed beekeepers, in Afyonkarahisar 97%. It has been determined that it is a mobile beekeeper.The problems they encountered in beekeeping activities were found to be 'lack of trust due to fake honey' in 79% of the bee businesses in Muğla, while 78% of them were 'accommodation' in Afyonkarahisar. As a result of this study, it has been determined that the beekeepers in Muğla province have Bee diseases and pests, and in Afyonkarahisar, marketing is the problem.

Özet Pervari ilçesi coğrafik yapısı, arılık için uygun alanların fazlalığı, bitki çeşitliliği ve zenginliğinin olması yanı sıra, geleneksel arıcılığın yoğun olarak yapıldığı ilçelerden biridir. Pervari ilçesi ülke genelinde ilk coğrafi işarete sahip tescilli bal üretiminin yapıldığı yer olup, arıcılık için oldukça avantajlı bir konuma sahiptir. Bu çalışma, Pervari ilçesindeki arıcılığın önemini, hastalıkların tanınırlığını ve koloni kayıplarının nedenlerinin tespitine yönelik olarak 2019 yılının Şubat ayında yapılmıştır. Bu amaç için, Pervari’de rastgele seçilmiş 60 arı yetiştiricisine ulaşılarak toplam arıcıların %10’u ile anket çalışması yapılmıştır. Anket sonucunda elde edilen verilere göre, Pervari arıcılığının koloni ortalamasının 8 kg/bal olduğu, arıcılık yapanların %83’ü istihdamını sadece arıcılıktan sağladığı, bal üretimi dışında %80’i oğul, %20’si ise polen üretimi yaptıkları, sabit arıcılık yapanların oransal miktarının %73 olduğu görülmüştür. Koloni kayıpları en fazla %50 oranında kış çıkışı, %28 oranında sonbahar ve %22 oranında ise ilkbahar aylarında tespit edilmiştir. Koloni kayıplarına %40 oranında bal arısı hastalık ve zararlıları, %30 oranında bilgi eksikliği, %18 oranında besin yetersizliği/açlık, %12 oranında ise zayıf kolonilerin neden olduğu belirlenmiştir. Bu araştırmada, arıcıların %100’ü Varroa zararlısını, bunu sırası ile % 47’si mum güvesini, %9’u yavru çürüklüklerini ve %7 ise nosema hastalığını tanıdıkları belirlenmiştir.Bu sonuçlara göre, Pervari ilçesinde arıcılığın sürdürülebilir hale getirilmesi için; ilçede öncelikle arıcılara arı hastalıklarını tanıması ile birlikte, bu hastalıklardan korunma ve mücadeleye yönelik bilgiler inde verilerek koloni kayıplarının önüne geçilmesi sağlanmalıdır.

Araştırma Bingöl’de 2019 yılı bal hasat sonrası elde edilen süzme ballardaki bazı elementlerin ve ağır metallerin tespitine yönelik olarak yapılmıştır. Bal üretim alanlarından temin edilen 11 adet süzme bal örneklerinde bazı elementlerin ve ağır metallerin düzeyleri ICP-MS (İndüktif Eşleşmiş Plazma-Kütle Spektrometresi) ile belirlenmiştir. Bal örneklerinde As, Cd, Cs, Hg, Li, Pb, Se elementlerine rastlanmamış olup diğer elementler ve ağır metaller ortalama; Al 14,10 ±12,68 ppb, Ca 157,69±42,40 ppb, Cr 2,51±0,58 ppb, Cu 0,98±0,38 ppb, Fe 28,84±12,92 ppb, K 3920,12±1806,12 ppb, Mg 128,66± 33,08 ppb, Mn 3,93±2,61 ppb, Na 138,98±61,21 ppb, Ni 2,02±0,65 ppb ve Zn 9,71±6,74 ppb olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları bazı uluslararası limitlerle karşılaştırıldığında maksimum kalıntı limitlerinin altında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın yapıldığı ballar insan sağlığı açısından herhangi bir tehlike oluşturmayacağı sonucuna varılmıştır. Ayrıca ağır metallerin tespit edilmemesi de memnuniyet vericidir. The research was carried out in Bingöl for the determination of some elements and heavy metals in the extracted honey obtained after 2019 honey harvest. The levels of some elements and heavy metals were determined by ICP-MS (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometer) in 11 extracted honey samples obtained from honey production areas. As, Cd, Cs, Hg, Li, Pb and Se were not found in honey samples. Other elements and heavy metals were found to have the following ranges: Al 14.10±12.68 ppb, Ca 12.79±42.40 ppb, Cr 2.51±0.58 ppb, Cu 0.98±0.38 ppb, Fe 28.84±12,92 ppb, K 3920.12±1806.12 ppb, Mg 128.66± 33.08 ppb, Mn 3.94±2.61 ppb, Na 140.62±61.21 ppb, Ni 2.02±0.65 ppb and Zn 9.71±6.74 ppb. When the results of the study were compared with some international limits for honey consumption. It was concluded that the honey in which the study tested would not pose any danger to human health from consumption. It is also comforting to find that no heavy metals have been detected in these honey samples.

Araştırma Bingöl’de 2019 yılı bal hasat sonrası elde edilen süzme ballardaki bazı elementlerin ve ağır metallerin tespitine yönelik olarak yapılmıştır. Bal üretim alanlarından temin edilen 11 adet süzme bal örneklerinde bazı elementlerin ve ağır metallerin düzeyleri ICP-MS (İndüktif Eşleşmiş Plazma-Kütle Spektrometresi) ile belirlenmiştir. Bal örneklerinde As, Cd, Cs, Hg, Li, Pb, Se elementlerine rastlanmamış olup diğer elementler ve ağır metaller ortalama; Al 14,10 ±12,68 ppb, Ca 157,69±42,40 ppb, Cr 2,51±0,58 ppb, Cu 0,98±0,38 ppb, Fe 28,84±12,92 ppb, K 3920,12±1806,12 ppb, Mg 128,66± 33,08 ppb, Mn 3,93±2,61 ppb, Na 138,98±61,21 ppb, Ni 2,02±0,65 ppb ve Zn 9,71±6,74 ppb olarak tespit edilmiştir. Çalışma sonuçları bazı uluslararası limitlerle karşılaştırıldığında maksimum kalıntı limitlerinin altında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın yapıldığı ballar insan sağlığı açısından herhangi bir tehlike oluşturmayacağı sonucuna varılmıştır. Ayrıca ağır metallerin tespit edilmemesi de memnuniyet vericidir., The research was carried out in Bingöl for the determination of some elements and heavy metals in the extracted honey obtained after 2019 honey harvest. The levels of some elements and heavy metals were determined by ICP-MS (Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometer) in 11 extracted honey samples obtained from honey production areas. As, Cd, Cs, Hg, Li, Pb and Se were not found in honey samples. Other elements and heavy metals were found to have the following ranges: Al 14.10±12.68 ppb, Ca 12.79±42.40 ppb, Cr 2.51±0.58 ppb, Cu 0.98±0.38 ppb, Fe 28.84±12,92 ppb, K 3920.12±1806.12 ppb, Mg 128.66± 33.08 ppb, Mn 3.94±2.61 ppb, Na 140.62±61.21 ppb, Ni 2.02±0.65 ppb and Zn 9.71±6.74 ppb. When the results of the study were compared with some international limits for honey consumption. It was concluded that the honey in which the study tested would not pose any danger to human health from consumption. It is also comforting to find that no heavy metals have been detected in these honey samples.

Şırnak iline bağlıUludere ilçesi coğrafik yapısı, bitki örtüsü ve çeşitliliği, yöreye uyumgöstermiş arı eko tipleri ve geleneksel arıcılığı ile önemli bir konumdabulunmaktadır. Bu çalışma Uludere ilçesinde arıcılığın ve arıcıların geneldurumunu belirlemek amacıyla 2018 yılı sonlarında arı yetiştiricileri birliğineüye 100 arıcı ile yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Çalışma, ilçeninarıcılık yapısı ve sektörün mevcut durumu belirlenmeye yönelik olup toplamda 29soru ile koloni sayısı ile arıcı yaş durumunun bal verimine etkisi, ana arıüretimi, besleme zamanı, hastalık ve zararlıları tanıma ve mücadele yöntemleri,ekonomik bir kazanç için koloni sayısının belirlenmesi, arıcılığın ilçeekonomisine katkısı, damızlık materyal ve malzeme teminindeki sıkıntılar,üretilen ürünlerin pazarlanmasında karşılaşılan sorunlar irdelenerek arıcılığınsürdürülebilirliği sağlanacak şekilde bilgi ve teknolojinin kullanımına ilişkinöneriler sunulmuştur. Çalışma sonucunda yaşamını arıcılıkla sağlayanlarınoransal miktarının %79 olduğu, ilçede 20 yaş altı arıcının olmadığı, çalışmayakatılan arıcıların öğrenim durumunun genelde ortaokul ve lise olduğu,arıcıların büyük bir kısmının arı hastalıkları ve zararlılarını tanıdığı,koloni ortalaması ve bal veriminin Türkiye ortalamasının altında olduğu, ilçedeticari anlamda ana arı üreticisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Bu çalışmayadayanarak ilçede arıcılık ile ilgili bilimsel ve teknolojik bilgiler ışığındaüreticilerin eğitilmesi ve ana arı üretiminin yaygınlaştırılması tavsiyeedilmektedir., Thetown of Uludere in the province of Şırnak has an important position with itsgeographic structure, vegetation and diversity, bee ecotypes and traditionalbeekeeping. This study was carried out by face-to-face interviews with 100beekeepers at the end of 2018 to determine the general status of beekeeping andbeekeepers in Uludere district. The study was carried out to determine thebeekeeping structure of the district and the current situation of the sectorand to determine the number of colonies with the number of colony and theeffect of the age of the beekeeper on the honey yield. Suggestions on the useof information and technology were presented in order to contribute to theeconomy of the district, the difficulties in supplying breeding material andmaterials, the problems encountered in the marketing of the products producedand the sustainability of the beekeeping. In this study 79% that of theproportional amount of providing apiculture his life, 20 years in the districtwhere being six beekeepers in the education of beekeepers who participated inthe work situation usually is secondary and high schools, bee diseases andpests recognized by the majority of beekeepers, colonies of average and honeyyield is below the average in Turkey, in this province it was determined thatthere was no commercially available queen bee producer. Based on this study, itis recommended to educate producers and to expand the production of queen beesin the light of scientific and technological knowledge about beekeeping in thedistrict.

Doğadaki bitki ve canlılarınneslini devam ettirebilmesi için hayati önem arz eden arıların ekosistemeyaptığı katkılardan dolayı yaşamda kalmaları önem arz etmektedir. Son yıllardameydana gelen arı popülasyonlarındaki azalmanın araştırıldığı bu çalışmadatarımsal alanlarda yaygın olarak kullanılan Cypermethrin etken maddeli tarımsalsavaş ilacının bal arısının iki ekotipi (Apis mellifera anatoliaca and Apismellifera caucasica) ve Avrupa ve ülkemizde yoğun olarak bulunan yabanarılarından olan Avrupa eşek arısı (Vespula germanica) üzerindeki etkisiaraştırılmıştır.Çalışmada arıların gerçek hayattamaruz kalacakları Cypermethrin’in tarımsal alanlarda yaygın olarak kullanılan40 ml /100 L su etken madde miktarı vebu miktardan %50 oranında seyreltilerek hazırlanan altı (20 ml /100 L su, 10 ml/100 L su, 5 ml /100 L su, 2,5 ml /100 L su, 1,25 ml /100 L su) ayrı dozkullanılmıştır. Pestisitin farklı dozları arılara uygulanmış ve her 12 saattebir kontrol edilerek arıların öldüğü süreler kaydedilmiştir. Kontrol grubu arılaraise ilaçsız 2 Molar şurup verilmiş ve ilaçlı doz ile beslenen arılar ile yaşamsüreleri arasındaki fark belirlenmiştir. Sonuçta, kullanılandozlara ve kontrol grubuna bağlı olarak pestisit uygulanan tüm arıların yaşamsüresi kısalmıştır. Yaban arılarının doza bağlı olarak yaşam süresi balarılarınınkine göre daha kısa olmuştur. Kullanılan ilaç dozu ile yaşam süresiarasında doğrusal bir ilişki bulunmuş ve bu ilişki katsayıları yaban arısında,bal arısının Anadolu ve Kafkas tipindesırasıyla R2 = 0.936, R2 = 0.845 ve R2 =0.866 olarak hesaplanmıştır.

Buçalışma Bingöl yöresinden üretilen ballarda HMF, diastaz, nem ve C4 şekerözelliklerini belirlemek amacıyla 2014 -2016 yılı arasında, arı yetiştiricileribirliğine kayıtlı 32 üyeden elde edilen bal örneklerinden yapılmıştır. Araştırma sonucundabulunan değerler Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği ve Avrupa Birliği standartlarınagöre uygun olduğu değerlendirilmiştir. Araştırmadakullanılan bal örneklerinde belirlenen değerler sırası ile, nem miktarıortalama, % 15,39±0,28 , HMF miktarı %36,37±2,35, diastaz sayısı ortalama%18,39 ±1,08 ve C 4 şeker kriteri ortalama 1,37±0,21 olarak gerçekleşmiştir.

Son yıllarda tarımsal alanlarda, orman ve bahçelerdehastalık ve zararlılara karşı kullanılan pestisitlerin arılara verdiği zararlargündeme geldikçe üreticiler ilaç tercihlerini arılara zarar vermeyen ilaçlaryönünde kullanmaya başlamışlardır. Thiacloprid, neonikotinoid bileşenlersınıfına ait dünyaçapında yaygın olarak kullanılan bir pestisittir. Bu amaçla çalışmamızda thiaclopridetken maddeli insektisitin ülkemizde yaygın olarak bulunan Anadolu bal arısı (Apismellifera anatoliaca) ve Kafkas arısının (Apis mellifera causica)yaşam süreleri üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada ele alınaninsektisitin etiket dozu (40 ml/100 L su) ve bu dozdan %50 oranındaseyreltilerek hazırlanan altı ayrı dozu ve kontrol grubu için su arılarapüskürtülerek etkileri belirlenmiştir. Uygulama yapıldıktan sonra 12 saataralıklarla denemeler kontrol edilmiş ve thiacloprid uygulanan arıların kontrolgrubuna göre yaşam sürelerinde meydana gelen değişiklikler belirlenmiştir. Enyüksek dozda insektisit uygulanan arıların tamamı 12 saat içinde ölürkenkontrol grubu Anadolu arıları ortalama 16 gün, Kafkas arıları ortalama 15 günyaşamıştır. Pestisit uygulanan arıların ortalama yaşam süresi Anadolu ve Kafkasbal arısında sırası ile 6 ve 5 gündür. Doz yaşam süresi arasındaki ilişki(Anadolu Arısında R² = 0.9745, Kafkas arısında R² = 0,9439) oldukça yüksekbulunmuştur. Kontrol grubu arılar pestisit püskürtülen arılara göre daha fazlayaşamışlardır. Kontrol grubuna göre ise pestisit uygulanan arıların yaşamsürelerindeki düşme oranı Anadolu arısında %62.70 Kafkas arısında %64.10 olarakbelirlenmiştir., As the harmcaused by pesticides in recent years has come up, conscious people prefer touse medicines that do not harm the pest. Thiacloprid active agriculturalwarfare agent from the Neonicotinoid group, which is one of the preferredpesticides for this purpose and has an increasing market size, was examined inthis study, and its effect on the length of life of Anatolian honeybee (Apismellifera anatoliaca) and Caucasian bee (Apis mellifera causica) wasexamined. In the study, the label dose of the pesticide (40 ml/100-L-water) and6 separate dose prepared by diluting 50 % of the label dose were sprayed on thebees and their life span was monitored.. Only water is sprayed onto the controlbees. Spray results were monitored every 12 hours and followed up to the day ofdeath. The bees were fed with 2M sugared water and normal water during the timethey lived. The change of the length of life of the control bees compared tothe bees that were exposed to drugs with this method was identified. At the endof the study, all bees that received the highest dose dies within 12 hourswhile in the control group, the average was 16 days in Anatolian bees and 15days in Caucasian bees. The average life span of bees sprayed with pesticide is6 days in average Anatolia and 5 days in Caucasus. The relationship betweendose and the length of life was pretty high (In Anatolian Bee R²=0.9745, InCaucasian Bee R²=0,9439). The decay rate in the length of bees that receivedall pesticide doses were found %62,70 in Anatolian bees and %64.10 in Caucasianbee compared to control group.

Balarıları insanlar için bal, polen, propolis, arı sütü gibi değerli ürünleriüretmenin yanı sıra, doğada tozlaşma görevini de yapmaktadır. Son yıllarda balarısı ve tozlayıcıların azalması, dünyada büyük kaygılara neden olmuştur.Kültür bitkilerinin nektar ve polenlerindeki neonikotinoid insektisitkalıntıları, bal arılarının azalmasında da önemli roller oynamaktadır.Çalışmada,tarımsal alanlarda yaygın olarak kullanılan imidacloprid’in 20 ml /100 L saf sudozu ile bu dozdan %50 oranındaseyreltilerek hazırlanan 6 ayrı dozu (20, 10, 5, 2.5, 1.25, 0.625 ml /100 L safsu) Anadolu arısı ile Kafkas arısının (Apismellifera anatoliaca ve Apismellifera caucasica) ) vücut fonksiyonları üzerine etkisi araştırılmıştır. Imidacloprid’intarımsal alanlarda yaygın olarak kullanılan 20 ml /100 L su dozu ile beslenenarıların vücut motor hareketlerinin durduğu, doz miktarı azaldıkça arılarınvücut motor hareketlerininde arttığı görülmüştür. Bu durumun, Imidacloprid’in hem bal arılarıhem de bal üretimi üzerine olumsuz yönde etki ettiği kararına varılmıştır.

Bal sahip olduğu besin değeri vesağlıklı bir gıda maddesi olması nedeniyle, insanlar tarafından tüketilenhayvansal kökenli bir besin maddesidir. Ülkemizde balda önemli kalıntı sağlayan kimyasallarınbaşında Varrova zararlısı, Amerikan yavru çürüklüğü ve Avrupa Yavru çürüklüğüne karşıkullanılan kimyasallar gelmektedir. Bu hastalıklar ile mücadeledeantibiyotiklerin kullanımı bal ve bal ürünlerinde kalıntı sorununa nedenolmaktadır. Ballardaki antibiyotik kalıntıları insanlarda antibiyotik direncive alerjik reaksiyonlar gibi sorunlar oluşturmakta ve insan sağlığı üzerindeolumsuz etkilere neden olmaktadır. Bu amaçla; Bitlis ili, Hizan ilçesi bal üreticileri birliğiüyelerinin konakladıkları 20 farklı bölgedeki arılıklardan alınan süzme bal örneklerinde tetracylinegrubu (oxytetracyline, chlorotetracyline, tetracyline, 4-epitetracyline,4-epichlortetracyline, doxycycline) ve sülfanamid grubu (sulfadiazine,sulfathiazole, sulfadoxine, sulfameter, sulfabenzamide, sulfamethazine,sulfachlorpyridazine, sulfisoxazole, sulfamethoxazole, sulfadimethoxine)antibiyotiklerin kalıntıları LC/MS/MS yöntemi kullanılarak belirlenmiştir.Yapılan analizler sonucunda çalışılan bal örneklerinin hiç birinde antibiyotikkalıntısına rastlanmamıştır.&nbsp, Honey has the nutritional value and by reason of be ahealty food ingredient, is a valuable nutrient of animal origin consumed byhumans. Diseases such as American foulbrood and European foulbrood sighted inhoney bees cause great loss in bee colony. Antibiotics residues in the honeycause problem such as antibiotic resistance and allergic reactions in peoplewho consume honey. In this study, the tetracyline group (oxytetracyline, chlorotetracyline, tetracyline,4-epitetracyline, 4-epichlortetracyline, doxycycline) and the sulfanamide group(sulfadiazine, sulfathiazole, sulfadoxine, sulfameter, sulfabenzamide,sulfamethazine, sulfachlorpyridazine, sulfisoxazole, sulfamethoxazole,sulfadimethoxine) antibiotics residues were tried to be determined by LC/MS/MS method,honey samples taken from the filtered bees in the 20 different regions wherethe members of the association of honey producers in Hizan district were placedin Bitlis province. The maked analyses results in this study samples did notfound antibiotics residues.

Recent increasedpopulation and globalization, have threatened inhabitants of wild plants andanimals. Even though this situation is worrying, many people become neitheraware of this threat and decrease, nor they know about endangered plants andanimals. This study was conducted in order to examine the effects of drugs withthiamethoxam active substance on wasps that are common in both our country andEurope and that are known as yellow jacket in Europe and digger wasp in Turkey.For this purpose, wasps were directly fed with commonly used dosage of thiamethoxamin agricultural fields and diluted version of this dosage; then the changes inbody motor movements were monitored and recorded. In the study,15ml/100-L-water dose of thiamethoxam and 6 separate doses (7.5, 3.75, 1.87,0.93, 0.46, 0.23, 0,12) prepared by diluting this dose by %50 were used informs of 2 molars syrup. Furthermore, the same dosages were sprayed over waspsand lifetime of wasps was determined. As a result of the study, it was concludedthat normally used dosage and diluted dosage of thiamethoxam killed wasps andcompared to control group, lifetime of experiment group wasps became shorter., Son yıllarda artan nüfus artışı ve kentleşme, doğalbitki ve hayvan popülasyonlarını olumsuz yönde tehdit etmektedir. Bu durumendişe verici boyutlara ulaşmasına rağmen, birçok kişi bu tehdit ve azalmanınfarkında olmadığı gibi nesli tükenen bitki veya hayvanlardan da haberdardeğildir. Bu çalışma ülkemizde ve Avrupa’da yaygın olarak bulunan, ülkemizdesarıca arı (Vespa sp.), eşek arısı,üzüm arısı Avrupa’da ise sarı ceketliler olarak bilinen yaban arılar üzerine,tarımsal alanlarda yaygın olarak kullanılan thiamethoxam etken maddeli ilacınınetkisi incelenmiştir. Bu amaçla thiamethoxam’ın tarımsal alanlarda en çokkullanılan dozu ile bu dozun seyreltilmiş dozları arılara doğrudan mide yoluylaverilerek, arılardaki vücut motor hareketlerindeki değişiklikler incelenmiş vekayıt altına alınmıştır. Yine bu arılara aynı dozlar püskürtme yöntemi ileuygulanmış ve arıların yaşam süreleri belirlenmiştir. Çalışmada thiamethoxam’ın15 ml /100 L su dozu ve bu dozun %50 oranında seyreltilmesiyle oluşturulan 6ayrı doz (7.5, 3.75, 1.87, 0.93, 0.46, 0.23, 0,12) 2 Molar şurup şeklindehazırlanarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, thiamethoxam’ın tarımsalalanlarda kullanılan normal dozu ile seyreltilmiş dozlarının arıları öldürdüğüve deney gruplarında kullanılan arıların yaşam sürelerinin kontrol grubuna görekısaldığı belirlenmiştir.

Bitlis iline bağlı Hizan ilçesi coğrafik yapısı ve bitki örtüsü bakımından, arıcılık için oldukça avantajlı bir konuma sahiptir. Bu çalışma Bitlis iline bağlı Hizan ilçesindeki arıcılığın ve arıcıların genel durumunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu nedenle Hizan bal üreticileri birliğine bağlı, rastgele seçilmiş 100 üye ile anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen verilere dayanılarak Bitlis ili Hizan ilçesindeki arıcılığın ve arıcıların genel durumu saptanmıştır.

Polenin lipid peroksidasyonunu engellediği, pek çok serbest oksijen radikallerinin neden olduğu oksidan hasarı önlediği yapılan araştırmalarda belirtilmiştir. Bu çalışmada Bingöl ili merkeze bağlı Gökdere köyü ( 1565 rakım), Adaklı ilçe merkezi (1500 rakım), Adaklı’ya bağlı Şirnan köyü (1810 rakım), Karlıova ilçe merkezi (1940 rakım) ve Karlıova merkez Kanireş civarı ( 1940-2000 rakım) olmak üzere Bingöl’ün beş farklı yerinden toplanan arı polenlerindeki MDA düzeylerini HPLC ve TBA yöntemiyle belirlemek ve bu konuda literatür bilgisine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. HPLC metoduyla polende MDA düzeyleri Haziran ve Şubat ayı açısından gruplar arası kıyaslandığında, Karlıova ve Kanireş dışında diğer bölgelerde anlamlı olarak istatistiksel farkın (p>0,05) olmadığı görüldü. TBA metoduyla polende MDA düzeyleri Haziran ve Şubat ayı açısından gruplar arası kıyaslandığındaysa, Şirnan dışında diğer bölgelerde anlamlı olarak istatistiksel farkın (p>0,05) olmadığı görüldü. Sonuç olarak takriben 8 ay kadar serin ve karanlık ortamda kalan polen ektraktlarının önemli miktarda antioksidan aktivite kaybına uğradığı, bu çevresel şartların da serbest radikal koruyucu aktivite düzeylerini azaltıp lipid peroksidasyon düzeylerini arttırdığı düşünülmektedir.

Bu çalışma, Bingöl sulu şartlarında 2002 yılında arıotunun farklı sıra arası mesafelerinin (40 – 50 – 60 cm) bazı tarımsal karakterler üzerindeki etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada bitki boyu, salkım sayısı/bitki, çiçek sayısı/salkım, çiçek sayısı/m2 , arı sayısı/m2 , yan dal sayısı/bitki, yaş ve kuru madde verimleri (kg/da) incelenmiştir. Yan dal, yaş ve kuru madde verimi dışında, incelenen tüm özellikler bakımından sıra aralığı arasında farklılıklar örnekleme başlangıcından sonuna kadar istatistik olarak önemli değişiklikler göstermiştir. En yüksek bitki boyu 53.50 cm, salkım sayısı 71.23 adet/bitki, salkımda çiçek sayısı 11.50 adet/bitki, m2 ’de çiçek sayısı 8982.23 adet/m2 , arı sayısı 116 adet/m2 olarak tespit edilmiştir. En yüksek değerler 50 cm sıra aralığında ortaya çıkmıştır. Yan dal sayısı 3.16 adet/bitki, yaş ve kuru madde verimleri 1115.78 ve 305.27 kg/da olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre Bingöl ve çevresinde arı otundan yüksek verim alabilmek için 50 cm sıra aralığı önerilebilir. This study was carried out to determine the effect of different row spacing (40–50–60 cm) on agricultural traits of Phacelia grown under irrigated conditions of Bingöl in 2002. The experiment were arranged in completely randomized block with three replications. In study plant height, bunch number/plant, bloom number/plant, bloom number/plant, lateral shoots number/plant, fresh and dry matter yields (kg/da) were investigated. All characters which were investigated were statistically significant differences determined among row spacing from beginning samples to ending except for lateral shoot, fresh and dry matter yields. The highest plant height 53.50 cm, bunch number 71.23 number/plant, bloom number per bunch 11.50 number/bunch, bloom number 8982.23 number/m2 , bee number 116.00 number/m2 were determined. The highest results were appeared to 50 cm row spacing. The lateral shoots number 3.16 number/plant, fresh and dry matter yields 1115.78 and 305.27 kg/da were calculated. Acording to results, 50 cm row spacing was recommended to the farmers in Bingöl and surrounding because it can taken to high yield in Phacelia.

Bu çalışma, Bingöl sulu şartlarında 2002 yılında arıotunun farklı sıra arası mesafelerinin (40 – 50 – 60 cm) bazı tarımsal karakterler üzerindeki etkilerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada bitki boyu, salkım sayısı/bitki, çiçek sayısı/salkım, çiçek sayısı/m2, arı sayısı/m2, yan dal sayısı/bitki, yaş ve kuru madde verimleri (kg/da) incelenmiştir. Yan dal, yaş ve kuru madde verimi dışında, incelenen tüm özellikler bakımından sıra aralığı arasında farklılıklar örnekleme başlangıcından sonuna kadar istatistik olarak önemli değişiklikler göstermiştir. En yüksek bitki boyu 53.50 cm, salkım sayısı 71.23 adet/bitki, salkımda çiçek sayısı 11.50 adet/bitki, m2’de çiçek sayısı 8982.23 adet/m2, arı sayısı 116 adet/m2 olarak tespit edilmiştir. En yüksek değerler 50 cm sıra aralığında ortaya çıkmıştır. Yan dal sayısı 3.16 adet/bitki, yaş ve kuru madde verimleri 1115.78 ve 305.27 kg/da olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre Bingöl ve çevresinde arı otundan yüksek verim alabilmek için 50 cm sıra aralığı önerilebilir, This study was carried out to determine the effect of different row spacing (40–50–60 cm) on agricultural traits of Phacelia grown under irrigated conditions of Bingöl in 2002. The experiment were arranged in completely randomized block with three replications. In study plant height, bunch number/plant, bloom number/plant, bloom number/plant, lateral shoots number/plant, fresh and dry matter yields (kg/da) were investigated. All characters which were investigated were statistically significant differences determined among row spacing from beginning samples to ending except for lateral shoot, fresh and dry matter yields. The highest plant height 53.50 cm, bunch number 71.23 number/plant, bloom number per bunch 11.50 number/bunch, bloom number 8982.23 number/m2 , bee number 116.00 number/m2 were determined. The highest results were appeared to 50 cm row spacing. The lateral shoots number 3.16 number/plant, fresh and dry matter yields 1115.78 and 305.27 kg/da were calculated. Acording to results, 50 cm row spacing was recommended to the farmers in Bingöl and surrounding because it can taken to high yield in Phacelia.

Arıcılıktaamaç, arı kolonilerini yöredeki ana nektar akımı döneminde, doğada mevcutçeşitli kaynaklardan azami ölçüde nektar ve polen toplayarak bunları ekonomikbir biçimde çeşitli arı ürünlerine dönüştürülmesini sağlamaktır. Bu amacaulaşmanın temel şartı kolonilerin ana arısının yaşı ve performansıdır. Yapılanbu çalışmada; 1 ve 2 yaşlı ana arılar, yavrulu alan arı varlığı ve koloni balverimi bakımından değerlendirilmeye tabi tutulmuş olup 1 yaşlıların 2 yaşlılaraoranla yavrulu alan artışı % 23, arı varlığı % 40, koloni bal verimi ise %34.2daha fazla bulunmuştur. Yapılan çalışma istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve1 ve 2 yaşlı yavru-lu çerçeve ve arılı çerçeve sayıları arasında önemli farkbulunamamıştır.

37 ÖZET Arıcılık toprağa gereksinim duyulmadan az sermaye ve yatına ile kısa zamanda ürün elde edilebilen bir tarımsal üretim koludur. Arılardan bal, balmumu, arı sütü, polen ve arı zehiri gibi bir çok ürünler elde edilebilmektedir. Balın insan beslenmesindeki önemi, bal mumu, arı sütü ve arı zehirinin kullanın alanlarının art sası topraksız ve az topraklı çiftçiler ile dar gelirli ailelerin ek gelir kaynağı yaratmak amacı ile arıcılığa başlamaları, arıcılığın öneminin artmasına ve yaygınlaşmasına neden olmaktadır. Bugün ülkemizde arıcılığın en Önemli sorunlarından bir tanesi arı hastalık, parazit ve zararlılarının bir çok arıcı tarafından tanınmaması, kontrol edilememesi ve bu hastalıkların yayılarak ülke arıcılığını tehtid eder boyutlara ulaşmasıdır. Hosema hastalığıda ergin arılar üzerinde etkisini gösteren kolonilerin zayıflamasına arı ölümlerine ve verim düşüklüklerine neden olan tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalıktır. ülkemizde nosema hastalığının varlığı, dağılımı ve etkileri üzerinde bugüne kadar yerli ve yabancı yayına raslanmaaıstır. Bu çalışma losematosis hastalığının Türkiye'deki varlığı ve bulaşıklılık düzeyinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma Adana ili ile Muğla ili ve yöresinde sürdürülmüş, toplam 312 arılıktan 15600 adet isçi arı alınarak incelenmiştir. incelenen kolonilerde ortalama bulaşıklılıgın %26.4 olduğu saptanmıştır. Fosema bulaşıklılık oranları, Muğla, Adana, Dalaman, Aydın, Datça, Milas, Fethiye, Köyceğiz ve Marmaris'te sırası ile %31.3; X29.8; %29.6; %28.6; X25.7; %25.0; %23.8; %23.3 ve %20. 5 olarak bulunmuştur. Hastalık etmeninin biyolojisi, mevsimsel gelişmesi ve dağılımı, koloniler üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi ve sürelerinin saptanması amacıyla bu tür araştırmaların belirli aralıklarla birkaç yıl süre ile incelenmesi gerektiği vurgulanmıştır. L 38 SUUABY Beekeeping is an agricultural enterprise with return of income in a snort time and it can be performed with small capital and investment without the necessity of private land. Several bee products such as honey, bees wax, royal jelly and bee venom are obtained from beekeeping. Due to the importanca of honey in human nutrition ; increased uses of beeswax, royal jelly and bee venom ; and attemps of small farmers and poor families to keep bees for extra Income, beekeeping has become tempting and widespread. One of the most serious problems of Turkish beekeeping is that many beekeepers do not know how to identify and control the honey bee diseases, parasites, and pests. Consequently the diseases and parasites become widespread and they are threatening beekeeping in Turkey. loseaa is one of the dangerous and contagious honey bee disease that weakens the colonies and causes decreased yield. There was no written information on the presence, spread and effects of Fosema disease in Turkey up to now. This study was conducted to investigate the presence and infection ratio of Scsematosis in Turkey. The samples were taken from Adana, Mugla and Aydm provinces, and a total of 15600 worker bees from 312 apiaries were inspected. Tne average infection ratios in Mugula, Adana, Dalaman, Aydın, Datça, Milas, Fethiye, Köyceğiz and Marmaris were faund to be 31.3%; 29.8%; 29.6%; 28.6%; 25.7%; 25.0%; 23.8%; 23.3%; and 20.5% respectively. It was emphasized that the biology, seasonal development, spread and effects of lose ma apis on the colonies, suitable control methods and medication time should be determined by further research. L 45

Elâzığ ili ve ilçeleri coğrafik yapısı ve bitki örtüsü bakımından, arıcılık için oldukça avantajlı bir konuma sahiptir. Bu çalışma Elazığ ilindeki arıcılığın ve arıcıların genel durumunu belirlemek amacıyla 2020 yılında yapılmıştır. Bu kapsamda Elâzığ ili arı yetiştiricileri birliğine bağlı, il ve ilçelerde rastgele seçilmiş 100 üye ile anket çalışması yapılmıştır. Anket çalışmasında sorulan 28 soru ile arıcıların yaşı, kaç yıldır arıcılık yaptıkları, koloni sayısı, ortalama bir kovandan ne kadar bal elde edildiği, eğitim durumları, arıcılığa başlanmasında kimin etkili olduğu, arıcılık dışında ne işle uğraşıldığı, soruları olduğunda nerelere yöneldikleri, bal dışında arıcılıkta hangi ürünleri ürettikleri, gezgin arıcılık yapıyorlarsa 2019 yılındaki konaklama yerleri, ana arılarını kaç yılda bir değiştirdikleri, ana arı teminini nereden sağladıkları, ana arılar ticari üreticiden alınıyorsa ana arılarda kabullenme oranının % kaç olduğu, kış ve ilkbaharda kolonilere besleme yapıp yapmadıkları, yapanların ne tür besin maddeleri verdikleri, kolonilerin kışa genç işçi arı ile girebilmeleri, yıllara göre koloni kayıplarının ne kadar olduğu, koloni kayıplarının ilkbahar veya sonbahar aylarındaki oranının ne kadar olduğu, ölen kolonilerin ölüm nedenlerinin neler olabileceği, bal arısı hastalık ve zararlılarından hangilerini tanıdıkları, varroa zararlısına karşı mücadeleyi hangi mevsimlerde yaptıkları, varroa zararlısına karşı kimyasal kullanmanın dışında kültürel mücadele yapıp yapmadıkları, ürettikleri balı nasıl pazarladıkları, arıcılıkla ilgili gelişmeleri ve yayınları takip etmede neleri kullandıkları, karşılaştıkları en önemli sorunların neler olduğu, koloni miktarı ve dağılımının nasıl şekillendiği gibi konularda ayrıntılı veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilere dayanılarak arıcılık faaliyetlerinin ilin sürdürülebilir ve ekonomik kalkınmasına faydası vurgulanmıştır, Elaziğ province and its districts have a very advantageous position for beekeeping in terms of geographical structure and vegetation. This study was carried out in 2020 in order to determine the general situation of beekeeping and beekeepers in Elazig province. For this reason, a survey was conducted with 100 randomly selected members in the provinces and districts of the Elazig province beekeepers association. With the 28 questions asked in this survey, the age of the beekeepers, how many years they have been beekeeping, the number of colonies, how much honey was obtained from an average hive, their educational status, who was effective in starting beekeeping, what they were engaged in, other than beekeeping, where they needed information or questions, Apart from honey, what products they produce in beekeeping, if they are beekeepers, accommodation in 2019, how many years they changed their queen bees, where they obtained the supply of queen bees, if the queen bees are taken from the commercial producer, what is the rate of acceptance in queen bees, whether they feed the colonies in winter and spring, what kind of nutrients they give, how the colonies can enter the winter with young worker bees, what is the colony loss by years, what is the rate of colony losses in the spring or autumn months, what could be the causes of death of the colonies that died, honey which of the bee diseases and pests they know, in which seasons they fight against varroa pest, whether they have been doing cultural struggle against varroa pest, other than using chemicals, detailed data on how they market the honey they produce, what they use to keep up with beekeeping developments and publications, what are the most important problems they face, how the colony amount and distribution are shaped are obtained. Based on the data obtained, the benefits of beekeeping activities for the sustainable and economic development of the province were emphasized