Search

Contains fulltext : 240374.pdf (Publisher’s version ) (Open Access)

In de landbouw wordt beregening gebruikt om gewassen van voldoende vocht te voorzien. Hiervoor zijn verschillende bronnen beschikbaar zoals grondwater, oppervlaktewater en hemelwater en verschillende manieren om dit water toe te dienen aan de gewassen. Deze Deltafact beschrijft de verschillende aspecten van beregening en de effecten die het heeft op het watersysteem.

Dit artikel geeft een overzicht van de beschikbaarheid van historische hydrologische data op landelijk niveau, en meer specifiek voor het stroomgebied van de Baakse Beek. Voor dit stroomgebied zijn historische data gebruikt om met een hydrologisch model de historische situatie te reconstrueren. Wegens gebrek aan historische gegevens is dit maar beperkt gelukt. Niettemin maakt de reconstructie aannemelijk dat het stroomgebied van de Baakse Beek vroeger veel natter was, maar ook dat in de zomer, net als nu, de afvoer wegviel.

Maaiveldafvoer is in Nederland slecht bekend. Om meer grip op dit verschijnsel te krijgen is in 2014 en 2015 op een aantal percelen nabij Ootmarsum een eerste meetonderzoek uitgevoerd. De uitkomsten zijn meegenomen in een theoretische vervolgstudie omtrent maatgevende afvoeren in het werkgebied van Waterschap Vechtstromen. Dat heeft geresulteerd in een set kaarten die de (theoretische) maaiveldafvoer gebiedsdekkend duiden. Het is de bedoeling om de waarde van deze kaarten (en de gehanteerde methode) te toetsen met aanvullende veldproeven.

Het onderhavige rapport beschrijft de resultaten van een pilot in de Raam, die voor het deelprogramma Bewuste Bodem is uitgevoerd. In het onderzoek voor deze pilot is de conditie van landbouwbodems geanalyseerd ten aanzien van verdichting, organische stof, beworteling, bodemleven en fosfaattoestand.

Maaiveldafvoer is één van de slechtst bekende hydrologische verschijnselen, terwijl het belang van meer kennis erover evident is voor iedereen die in het ruimtelijk domein werkzaam is. Van de boer en waterbeheerder tot de strategische planner. Immers, als we zowel het proces als de parameterisatie niet goed in de vingers hebben, hoe kunnen we dan goede voorspelmodellen maken? En hoe kunnen we een juiste afweging maken tussen maatregelen die geacht worden van invloed te zijn op die maaiveldafvoer om zo ingezet te worden tegen ongewenste overstromingen benedenstrooms? Maaiveldafvoer is bovendien een veelkoppig monster. Het kan namelijk leiden tot extreem hoge afvoeren, erosie en tot piekbelastingen met nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen op het oppervlaktewater. De neerslaggebeurtenissen onder invloed van het klimaat worden ook extremer en daarmee nemen ook de kans en omvang van het optreden van deze grote onbekende toe. Aanleiding genoeg om het fenomeen maaiveldafvoer beter in beeld te brengen. In dit artikel geven wij allereerst enige achtergronden bij het proces maaiveldafvoer. Vervolgens geven we een samenvatting van een verkennend onderzoek waarbij gebiedsdekkend voor het waterschap Vechtstromen de maaiveldafvoer in beeld is gebracht. Ten slotte dalen we af van regionaal naar lokaal niveau door een praktische toepassing van kennis van maaiveldafvoer bij het Natura 2000-gebied Boetelerveld te beschrijven.

Bodemvocht gestuurd beregenen is een middel om de vraag naar beregeningswater te verminderen door de gebruiker inzicht te geven in de actuele vochttoestand.

In deze Deltafact wordt het belang van de bodem als buffer behandeld en de manier waarop de conditie van landbouwbodems kan worden verbeterd. Het accent ligt hierbij op landbouwbodems.

Bodemvochtgestuurd beregenen is een middel om de vraag naar beregeningswater te verminderen. Doordat de watergift beter is afgestemd op de actuele waterbehoefte van het gewas zal er ook minder uit- of afspoeling plaatsvinden van bestrijdingsmiddelen en nutriënten naar grond- en oppervlaktewater. Achtereenvolgens komen in deze Deltafact aan de orde: de strategie, de schematische weergave, de werking, kosten en baten, randvoorwaarden en kansrijke locaties, governance aspecten, praktijkervaringen, kennisleemtes, literatuur en links.

Centrale vraag: Waar in de ZW Delta bestaan er momenteel knelpunten voor binnendijkse natuur op het gebied van droogte en verzilting en waar en wanneer zullen deze naar verwachting in de toekomst ontstaan, uitgaande van de deltascenario’s?