Search

Bij een uitbraak van hepatitis A (HAV) op een school in Amsterdam zijn metingen aan rioolwater ingezet om de virusverspreiding te volgen. Via monstername in rioolputten en -gemalen werden twee schoolgebouwen en de wijken eromheen gemonitord. In vier maanden waren er vijf ziektegevallen. In alle gevallen betrof het dezelfde virusstam. Dezelfde HAV stam kwam geregeld in lage concentraties voor in het rioolwater, en werd na begin februari niet meer aangetroffen. Dat bevestigde dat de uitbraak van die HAV-stam over was. Wel werd er later via de rioolmetingen ‘stille verspreiding’ van een andere HAV-stam in dezelfde wijk aangetroffen.

The COVID-19 pandemic has resulted in over 340 million infection cases (as of 21 January 2022) and more than 5.57 million deaths globally. In reaction, science, technology and innovation communities across the globe have organised themselves to contribute to national responses to COVID-19 disease. A significant contribution has been from the establishment of wastewater-based epidemiological (WBE) surveillance interventions and programmes for monitoring the spread of COVID-19 in at least 55 countries. Here, we examine and share experiences and lessons learnt in establishing such surveillance programmes. We use case studies to highlight testing methods and logistics considerations associated in scaling the implementing of such programmes in South Africa, the Netherlands, Turkey and England. The four countries were selected to represent different regions of the world and the perspective based on the considerable progress made in establishing and implementing their national WBE programmes. The selected countries also represent different climatic zones, economies, and development stages, which influence the implementation of national programmes of this nature and magnitude. In addition, the four countries' programmes offer good experiences and lessons learnt since they are systematic, and cover extensive areas, disseminate knowledge locally and internationally and partnered with authorities (government). The programmes also strengthened working relations and partnerships between and among local and global organisations. This paper shares these experiences and lessons to encourage others in the water and public health sectors on the benefits and value of WBE in tackling SARS-CoV-2 and related future circumstances.

In dit bedrijfsonderzoek wordt wetenschappelijke kennis over Adenovirus bij elkaar gebracht. Vervolgens wordt onderzocht wat de relevantie/het risico is van Adenovirus in typische situaties, zowel bij oppervlaktewater- als grondwaterwinning. Hieruit volgt of en welke kennis nog ontbreekt om een robuuste AMVD voor deze pathogenen uit te voeren. Het onderzoek geeft voorbeelden van het toepassen van deze kennis voor de AMVD van typische drinkwatersystemen in Nederland. Dit resulteert in een indicatie in welke situaties Adenovirus relevant kan zijn, en hoe dit wordt beïnvloed door hiaten in kennis. Bedoeling is dat drinkwaterbedrijven deze voorbeelden zo direct mogelijk kunnen gebruiken voor het opstellen van AMVD’s voor hun eigen specifieke systemen. Uit de kennishiaten zijn aanbevelingen opgesteld voor verder (BTO) onderzoek.

Tijdens de eerste COVID-19-golf van voorjaar 2020 bleek het mogelijk is om virusdeeltjes van de nieuwe ziekteverwekker in rioolwater aan te tonen. Dat leidde tot een projectplan om rioolwatersurveillance door te ontwikkelen als volgmethode van SARS-CoV-2 op wijk- of dorpsniveau. Dat project is baanbrekend gebleken voor de analyse van virusvarianten in rioolwater en voor de analyse van de relatie tussen ‘riooldata’ en data over positieve testen, artsenbezoek en ziekenhuisopnames.

Wastewater surveillance for pathogens using reverse transcription-polymerase chain reaction (RT-PCR) is an effective and resource-efficient tool for gathering community-level public health information, including the incidence of coronavirus disease-19 (COVID-19). Surveillance of Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2 (SARS-CoV-2) in wastewater can potentially provide an early warning signal of COVID-19 infections in a community. The capacity of the world's environmental microbiology and virology laboratories for SARS-CoV-2 RNA characterization in wastewater is increasing rapidly. However, there are no standardized protocols or harmonized quality assurance and quality control (QA/QC) procedures for SARS-CoV-2 wastewater surveillance. This paper is a technical review of factors that can cause false-positive and false-negative errors in the surveillance of SARS-CoV-2 RNA in wastewater, culminating in recommended strategies that can be implemented to identify and mitigate some of these errors. Recommendations include stringent QA/QC measures, representative sampling approaches, effective virus concentration and efficient RNA extraction, PCR inhibition assessment, inclusion of sample processing controls, and considerations for RT-PCR assay selection and data interpretation. Clear data interpretation guidelines (e.g., determination of positive and negative samples) are critical, particularly when the incidence of SARS-CoV-2 in wastewater is low. Corrective and confirmatory actions must be in place for inconclusive results or results diverging from current trends (e.g., initial onset or reemergence of COVID-19 in a community). It is also prudent to perform interlaboratory comparisons to ensure results' reliability and interpretability for prospective and retrospective analyses. The strategies that are recommended in this review aim to improve SARS-CoV-2 characterization and detection for wastewater surveillance applications. A silver lining of the COVID-19 pandemi

Faecal pathogens can be introduced into surface water through open defecation, illegal disposal and inadequate treatment of faecal sludge and wastewater. Despite sanitation improvements, poor countries are progressing slowly towards the United Nation's Sustainable Development Goal 6 by 2030. Sanitation-associated pathogenic contamination of surface waters impacted by future population growth, urbanization and climate change receive limited attention. Therefore, a model simulating human rotavirus river inputs and concentrations was developed combining population density, sanitation coverage, rotavirus incidence, wastewater treatment and environmental survival data, and applied to Uganda. Complementary surface runoff and river discharge data were used to produce spatially explicit rotavirus outputs for the year 2015 and for two scenarios in 2050. Urban open defecation contributed 87%, sewers 9% and illegal faecal sludge disposal 3% to the annual 15.6 log10 rotavirus river inputs in 2015. Monthly concentrations fell between -3.7 (Q5) and 2.6 (Q95) log10 particles per litre, with 1.0 and 2.0 median and mean log10 particles per litre, respectively. Spatially explicit outputs on 0.0833 × 0.0833° grids revealed hotspots as densely populated urban areas. Future population growth, urbanization and poor sanitation were stronger drivers of rotavirus concentrations in rivers than climate change. The model and scenario analysis can be applied to other locations.

Rioolwater bleek al vroeg tijdens de eerste golf van COVID-19 een belangrijke bron van informatie over het nieuwe coronavirus. In de afgelopen maanden is door een groot aantal instanties en onderzoekers hard gewerkt aan een onderzoeksopzet voor het hele land, en aan een correcte interpretatie van de metingen. Betrouwbare early warning tot op het niveau van wijken en bijvoorbeeld verpleeghuizen komt steeds dichterbij.

De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater staat onder druk, mede door riooloverstorten en door effluentlozingen vanuit rioolwaterzuiveringsinstallaties. Die kunnen onder andere fecale of andere schadelijke micro-organismen bevatten. Is DNA-fingerprinting geschikt om microbiële verontreinigingen te identificeren en de lokatie van de bron te achterhalen?

The overall objective of this study was to further develop the enterococci assay on the BACTcontrol and evaluate the applicability for analysis of drinking water and surface water (bathing water, drinking water intake) in a laboratory and on-site setting. The study first optimized the enterococci assay on the BACTcontrol (laboratory studies at KWR and HWL) to improve the detection limit and the reproducibility of the relation between the BACTcontrol signal and culturable enterococci concentrations in water samples. Subsequently, the BACTcontrol enterococci assay was applied in drinking water settings (Vitens Laboratory and HWL) and two recreational water settings (Hoogheemraadschap van Delfland).

Cryptosporidium is a protozoan parasite that can cause diarrhoea. Human faeces are an important source of Cryptosporidium in surface waters. We present a model to study the impact of sanitation, urbanization and population growth on human emissions of Cryptosporidium to surface waters. We build on a global model by Hofstra et al (2013 Sci. Total Environ. 442 10–9) and zoom into Bangladesh and India as illustrative case studies. The model is most sensitive to changes in oocyst excretion and infection rate, and to assumptions on the share of faeces reaching the surface water for different sanitation types. We find urban centres to be hotspots of human Cryptosporidium emissions. We estimate that 53% (Bangladesh) and 91% (India) of total emissions come from urban areas. 50% of oocysts come from only 8% (Bangladesh) and 3% (India) of the country area. In the future, population growth and urbanization may further deteriorate water quality in Bangladesh and India, despite improved sanitation. Under our 'business as usual' ('sanitation improvements') scenario, oocyst emissions will increase by a factor 2.0 (1.2) for India and 2.9 (1.1) for Bangladesh between 2010 and 2050. Population growth, urbanization and sanitation development are important processes to consider for large scale water quality modelling., Water Management, Civil Engineering and Geosciences

Matrix-Assisted Laser Desorption Ionisation–Time of Flight Mass Spectrometry (MALDI–TOF MS) has increasingly been used for rapid and reliable identification of clinically relevant micro-organisms. The aim of this study was to establish the applicability of this technique in (drinking) water quality analysis., Water Management, Civil Engineering and Geosciences

Maintaining the microbial quality in distribution systems and connected installations remains a challenge for the water supply companies all over the world, despite many years of research. This book identifies the main concerns and knowledge gaps related to regrowth and stimulate cooperation in future research. Microbial Growth in Drinking Water Supplies provides an overview of the regrowth issue in different countries and the water quality problems related to regrowth. The book assesses the causes of regrowth in drinking water and the prevention of regrowth by water treatment and distribution., Water Management, Civil Engineering and Geosciences

Water Management, Civil Engineering and Geosciences

KWR Watercycle Research Institute, de TU Delft, STOWA, Stichting RIONED en Waternet volgen in 2012 een gezamenlijke onderzoeksagenda met betrekking tot de watercyclus. De afstemming op landelijk niveau gebeurt voor de eerste keer. Het is de reactie op de oproep in het Bestuursakkoord Water richting kennisinstituten voor de waterketen en het stedelijk waterbeheer om toe te werken naar zo'n gezamenlijke kennisagenda.

Civil Engineering and Geosciences

De titel van mijn oratie is: "Watercyclus & waterziektes". De rode draad van mijn verhaal is dat deze twee erg dicht tegen elkaar aan liggen. Een kleine ontsporing in de watercyclus en je hebt waterziektes. Hoe verspreiden ziekteverwekkers zich via de watercyclus? Wat kunnen we doen om dat te stoppen? Dat zijn de kernvragen van mijn vakgebied Water & Gezondheid.

Nederland en Japan hebben een lange historie samen. Nederland is heel lang Japans' venster op de wetenschap geweest. Nederlandse ingenieurs hielpen met de aanleg van de watersystemen in Japan. Hoe zit het nu? De situatie in beide landen kent veel parallellen: de hoge urbanisatiegraad en industriële ontwikkeling vergroten de druk op het watersysteem, de opwarming van de aarde beinvloedt het watersysteem en er is aandacht voor nieuwe technologie, milieu en duurzaamheid. Sommige problemen in Japan hebben we in Nederland al opgelost (DDT en drins in oppervlaktewater), maar op andere terreinen werkt Japan aan oplossingen voor de toenemende druk op het watersysteem, waar wij nog minder ver mee zijn, bijvoorbeeld hergebruik van grijs water in de stad, industrie en landbouw. Meer dan voldoende aanleiding om weer (de zesde in de serie) een Nederlands-Japanse workshop over watertechnologie te organiseren, oktober 2009 in Kyoto

De verwijderingscapaciteit van pathogene micro-organismen is de belangrijkste factor bij de systeemkeuze van het zuiveringsproces bij de nieuwe oppervlaktewaterzuivering De Punt van Waterbedrijf Groningen. Daarbij wordt zwaar ingezet op het gebruik van UV voor de inactivatie van Campylobacter

De algemene indruk uit het onderzoek is dat het met de microbiologische en chemische kwaliteit van het gewonnen grondwater in Nederland goed is gesteld. Op een aantal plaatsen is (extra) aandacht nodig voor de bescherming van de goede kwaliteit. De kennis en modelinstrumenten (Respond ST, Expermodelbodempassage) helpen waterleidingbedrijven bij het inventariseren en evalueren van de microbiologische en chemische veiligheid van hun winningen.

De American Academy for Microbiology hield vorig jaar oktober een colloquium over acceptabele microbiologische risico's voor drinkwater: 'Clean water. Acceptable microbial risk', gesponsord door de US Environmental Protection Agency, de American Water Works Association en de AWWA Research Foundation, de UK Drinking Water Inspectorate, het National Water Research Institute én Kiwa Water Research

Nederlandse waterleidingbedrijven hebben en krijgen te maken met diverse acties vanuit de Europese Unie. WISE (Water Information System for Europe) is relevant, maar ook de Europese consultatie op 23 oktober 2007 rond de herziening van de Drinkwaterrichtlijn, de nieuwe generatie pesticiden en de nieuwe verordening voor chemische stoffen REACH

Langzame zandfiltratie in de integrale zuivering is een effectieve (micro)biologische veiligheidsbarriere tegen lage kosten. Dit was een conclusie van de BTO-workshop op 25 oktober 2006. Onder leiding van Rob Visser van het Duinwaterbedrijf Zuid-Holland bespraken de stand van de kennis over het proces als barriere voor ziekteverwekkende micro-organismen, deeltjes en AOC en wisselden bedrijfservaringen met kwantitatieve microbiologische risicoanalyse en langzame zandfilters uit. Samen formuleren de aanwezigen welk verder onderzoek gewenst is

De openbare drinkwatervoorziening is geen verspreidingsroute van betekenis voor het vogelgriepvirus, evenmin als voor andere griepvirussen. Op basis van de beschikbare wetenschappelijke kennis over het vogelgriepvirus en over de mate van bescherming van drinkwater tegen virussen is het zeer onwaarschijnlijk dat het vogelgriepvirus via het openbare drinkwaternet op pluimvee of de mens wordt overgedragen. Desondanks moeten medewerkers bij waterleidingbedrijven en waterschappen opletten en waakzaam blijven

Bij de herziening van het Waterleidingbesluit in 2001 is voorgeschreven dat een risicoanalyse moet worden opgesteld om aan te tonen dat het risico op infectie met ziekteverwekkers via drinkwater kleiner is dan 10.000 per persoon per jaar. In een werkgroep 'Protocol infectierisico's' werd een VROM-inspectierichtlijn opgesteld die deze maand aan de bedrijven zal worden toegestuurd en vanaf dan van kracht zal zijn. Om de richtlijn bedrijfstakbreed bekend(er) te maken, werd november jongstleden een bijeenkomst gehouden in het Waterhuis in Nieuwegein. Ongeveer 55 vertegenwoordigers van waterleidingbedrijven, VEWIN, VROM, RIVM en Kiwa Water Research kwamen op de workshop af

De nieuw ontwikkelde real-time PCR-methode voor E. coli-koloniebevestiging is een eenvoudig uitvoerbare en interpreteerbare methode, waarmee zeer snel kan worden bepaald of een verdachte stam op een kweekplaat behoort tot de bacteriesoort E. coli. Vergelijking van de resultaten van deze nieuwe test met de biochemische tests, die standaard worden toegepast bij de waterlaboratoria, toont aan dat de real-time PCR-methode een snellere (twee uur versus 24 uur) en betere (100 procent juist versus 91 procent juist) bevestiging oplevert. Met deze nieuwe methode kunnen waterlaboratoria snel en met grote zekerheid zicht krijgen op de aan- of afwezigheid van fecale verontreiniging van drinkwater. De methode vraagt aanschaf van apparatuur, maar is in arbeid en reagentia niet duurder dan de conventionele bevestiging. Ze kan bovendien relatief eenvoudig bij de waterlaboratoria worden geïmplementeerd

De UV-desinfectie te Roosteren inactiveert virussen, Cryptosporidium en Giardia in voldoende mate, zo heeft een biodosimetrie-onderzoek uitgewezen. Tijdens een dergelijk onderzoek worden micro-organismen gedoseerd waarvan de reactiekinetiek bekend is; uit de gemeten inactivatie is dan de UV-dosis te herleiden. Uit de experimenten blijkt dat de desinfectiecapaciteit van de UV-installaties te Roosteren meer dan voldoende is. In de praktijksituatie is zelfs sprake van extra desinfectie, omdat de UV-installaties meestal bij een hogere UV-dosis functioneren dan de minimale dosis zoals aangetoond tijdens de testen. Biodosimetrie wordt inmiddels in diverse landen gebruikt om voor certificatie te testen of UV-installaties aan minimumeisen voldoen. Het onderzoek in Roosteren heeft aangetoond dat biodosimetrie ook kan worden ingezet om in de praktijksituatie de werkelijke desinfectiecapaciteit van een UV-installatie vast te stellen

De Water Environment Research Foundation (WERF) in de Verenigde Staten discussieerde op 11 en 12 december jl. tijdens een bijeenkomst in San Antonio in de Verenigde Staten met 47 (inter)nationale deskundigen over goede indicatoren voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende micro-organismen in afvalwater, overstorten en afvalwaterslib en de verwijdering hiervan

STOWA heeft een studie laten uitvoeren naar de aanwezigheid van Legionella op rioolwaterzuiveringsinstallaties. Dat gebeurde onder meer door metingen in het rioolwater en in de lucht. De gehaltes Legionella in de lucht op rwzi-onderdelen met de meeste aërosolvorming liggen lager dan in situaties waar Legionella-infecties optraden. Het optreden van legionellose onder rwzi-medewerkers is daarmee niet uitgesloten, maar wel onwaarschijnlijk. Nevenopbrengst van deze studie was een inschatting van het risico op darminfecties via de omgevingslucht op rwzi's

Na de Legionella-epidemie op de Flora in Bovenkarspel zijn ook rioolwaterzuiveringen door de Arbeidsinspectie bestempeld als locaties waar blootstelling aan Legionella plaats zou kunnen vinden. De risico's lijken echter niet groot te zijn. Op de zuiveringinstallaties bestaat een groter risico op blootstelling aan darmpathogenen en endotoxines

Binnenkort komt het Ministerie van VROM met een definitief beleidsstandpunt betreffende de centrale levering van een tweede waterkwaliteit aan huishoudens. Dit beleidsstandpunt zal grotendeels zijn gebaseerd op onderzoek dat Kiwa Water Research in opdracht van het ministerie en in samenwerking met een aantal proefprojecthouders van huishoudwatervoorzieningen heeft uitgevoerd naar de microbiologische en toxicologische veiligheid, naar het milieurendement en de behoefte aan voorlichting van de klant over huishoudwater. Het onderzoek bevestigt dat gebruik van huishoudwater niet zonder risico is. Deels is dat het gevolg van een onvoldoende borging van de juiste aanleg van systemen en verkeerd gebruik van huishoudwater, waardoor sprake kan zijn van een verhoogde blootstelling aan ziekteverwekkende micro-organismen. Maar ook bij juist gebruik van huishoudwater verder blijkt de voorlichting aan gebruikers niet afdoende, aangezien bewoners zelfstandig verkeerde aansluitingen maken en huishoudwater verkeerd gebruiken. Tenslotte is vastgesteld dat het milieu-rendement van huishoudwater in absolute zin zeer beperkt is

Recentelijk is in het nieuwe Waterleidingbesluit opgenomen dat een kwantitatieve risicoanalyse vereist is bij de productie van microbiologisch betrouwbaar drinkwater uit oppervlaktewater. Voor het uitvoeren van deze risicoanalyse is kennis nodig over de eliminatiecapaciteit van zuiveringsprocessen voor micro-organismen. In dit artikel wordt duidelijk gemaakt dat met het bepalen van fecale indicatorbacteriën in grote monstervolumes deze kennis kan worden verzameld. De ontwikkelde methodiek geeft bruikbare informatie over de effectiviteit van zuiveringsprocessen als desinfectie, membraanfiltratie, langzame zandfiltratie en een volledige zuivering met meerdere processen. De techniek sluit aan bij de dagelijkse praktijk van een laboratorium en is goedkoop. In het bedrijfstak-onderzoek wordt nu de relatie tussen de verwijdering van indicatorbacteriën en pathogene micro-organismen onderzocht om een goede meetstrategie voor het bepalen van het zuiveringsrendement ontwikkelen

Na een eeuw lang te zijn uitgegaan van het gebruik van E. coli en enterococcen als indicatororganismen voor veilig drinkwater, is de regelgeving inmiddels aangevuld met een kwantitatieve risicobenadering, waarin (oppervlakte)waterleidingbedrijven met een kwantitatieve risicoanalyse de veiligheid van hun drinkwater moeten aantonen. Deze benadering vraagt veel informatie van de bedrijven over ziekteverwekkers in ruw water en de effectiviteit van zuiveringsprocessen. Deze kennis is in ontwikkeling. In dit themanummer wordt een aantal aspecten daarvan belicht. Een parallelle ontwikkeling vormt het gebruik van HACCP voor het aanpakken van microbiologische risico's. Risicoanalyse en risicomanagement moeten met elkaar worden verweven. In dit nummer zijn de eerste ervaringen van waterleidingbedrijven met deze aanpak te lezen