Search

Söylem olarak milliyetçilik, toplumsal pratikler içinde kendine ait bir yer bulmakta ve kültürel metinler aracılığıyla sosyal alana taşınmaktadır. Milliyetçi ideoloji ise genellikle militarist söylemler etrafında biçimlenmektedir. Günümüzde önemli bir ifade aktarım aracı olan medya, aynı zamanda ideolojik bir aygıt olma niteliğindedir. Dolayısıyla medya, militarist söylemin üretilmesinde, aktarılmasında ve bu sayede toplumsal rollerin inşa edilmesinde önemli bir yerde konumlanmaktadır. Bu toplumsal roller genellikle cinsiyet bağlamında kadınlık temsili üzerinden inşa edilmekte; ancak son zamanlarda erkeklik üzerine de çalışmalar yapılmaktadır. Yapılan çalışmada Türkiye’deki erkekliğin militarist söylemle yeniden üretildiği ve militarize edilmiş erkekliği inşa ettiği varsayımından yola çıkarak “Söz” dizisi söylem analiziyle incelenmiş ve bahsi geçen askeri dizide milliyetçi söylemle erkekliklerin militarize edilmiş olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca bu dizide militarizmin dramatik bir gösteri gibi sunulduğu, bu gösterinin yapısının erkek egemen ve otoriteryan olduğu, militarist bir mantıkla bu mekanizmanın ötekileştirme ve bastırma üzerine kurulu olduğu saptanmıştır.

Despite the fact that nationalism is a political construct which is builded from above/political elites, these constructs don't always overlap reality, theory doesn't always overlap practice and how nationalism is received from the society and with what dynamics it is internalized, adapted to actions or how its continuity is ensured cannot be kept under control of the states as pointed out by several thinkers who wrote about the subject of nationalism. This diversity of nationalism within a single society and variability of nationalism according to the conjuncture are also proof of this uncontrollability. In this article, populist nationalism is discussed not as an ideology, but as a discourse and the emotional tendencies triggered by this discourse. Nationalist romanticism is the expression of these emotional tendencies, and this form of romanticism includes interconnected elements such as masculinity, anti-intellectualism and violence/militarism. And in this article, romantic nationalist tendencies are discussed in the context of masculine centrism, anti-intellectualism and violence/militarism. Nationalist romanticism is based on masculine passions that are shaped by the effort to be strong and appear strong. While violence and militarism are sublimated as masculine values; intellectual, ethical and aesthetic efforts are devalued which are seen as the loss of power/masculinity within these framework. As a result, the sublimation and highlighting of masculine values ​​negatively affects the formation of a well-organized civilized society., Milliyetçilik yukarıdan/siyasi elitler/iktidarlar tarafından inşa edilen bir politik kurgu olmasına rağmen konu üzerinde yazanların da işaret ettikleri gibi, kurgular gerçeklerle, teori pratikle her zaman örtüşmez ve milliyetçiliğin toplum tarafından nasıl alımlandığı ve hangi dinamiklerle içselleştirilip, eylemlere uyarlandığı veya sürekliliğinin nasıl sağlandığı devletler tarafından kontrol altında tutulamaz. Milliyetçiliğin tek bir toplum içindeki çeşitliliği ve konjonktüre göre değişkenliği de bu kontrol edilemezliğin bir kanıtıdır. Bu yazıda popülist milliyetçilik bir ideoloji olarak değil bir söylem olarak ve tetiklediği duygusal eğilimler olarak ele alınmıştır. Milliyetçi romantizm bu duygusal eğilimlerin ifadesidir ve bu romantizm biçimi erillik, anti-entelektüalizm ve şiddet/militarizm gibi birbirine bağlı öğeleri içermekte olup, bu yazıda romantik milliyetçi eğilimler birbiriyle bağlantılı olan erilmerkezcilik, anti-entelektüalizm ve şiddet/militarizm bağlamında ele alınmıştır. Milliyetçi romantizm güçlü olma ve güçlü görünme çabası ile biçimlenen eril tutkulara dayanmaktadır. Bu çerçevede erkeksi değerler olarak şiddet ve militarizm yüceltilirken, erk(eklik)in kaybı olarak görülen düşünsel, etik ve estetik çabalar değersizleştirilmektedir. Eril değerlerin bu denli yüceltilmesi ve öne çıkıyor olması, sonuç olarak, iyi düzenlenmiş uygar bir toplumun oluşmasını olumsuz yönde etkilemektedir.

Uluslar ve milliyetçilikler modern dünyada önemli bir olgudur. Ancak modern bir devlet için en büyük sorun vatandaşlarından bir ulus çıkarabilmektir. Bu görevi yerine getirebilmek için modern devletler her türlü fırsatı ve aracı kullanagelmiştir. Ulusal ordular da bu araçlardan biridir. Türkiye Cumhuriyeti devleti de tıpkı diğer modern emsalleri gibi orduyu bir ulus yaratmak için vatandaşlarına bu fikri aşılamak üzere kullanagelmiştir. Binaenaleyh, ordunun kullanımı zamana yahut ordunun kendisiyle sınırlı kalmamıştır. Hem ordu hem de militarist söylem modern Türkiye’de başından beri toplumsal hayatın hemen her alanına sirayet etmiştir. Bu makale Türk ordusunu ve ordunun ülkedeki etkisini ele alan ilk makale değildir, ancak militarist söylem bütün karmaşıklığı içerisinde çok az çalışılmıştır. Bu çalışma Türkiye’deki askeri söylemin ve endoktrinasyon süreçlerini modernleşme bağlamıyla birlikte ordu, siyaset, eğitim ve medya açısından incelemeyi amaçlamaktadır., Nations and nationalisms are, in the modern world, quite a fact. However, the biggest problem for a modern state is to create a nation from its citizens. In order to fulfill this task modern states have used every opportunity and tool. The military is one of these tools. As has its modern counterparts, the Turkish Republic has used its military to indoctrinate its citizens to create a nation. However, the usage of military has never been limited to time, or to the military itself. Both the military and militarist discourse, in modern Turkey, have involved and permeated almost every aspect of social life from the very beginning. This article is not the first attempt to examine the Turkish military and its effects in the country. Nevertheless, the militarist discourse have never been studied in all its complexity. This study intends to examine militarist discourse and indoctrination processes in Turkey from military, political, educational, and media points of view with the context of modernization.

Post-kolonyal feminizm 1980’lerden sonra doğmuş ve feminist uluslararası ilişkiler kuramının üçüncü dalga hareketine dahil olmuş bir teoridir. Post-kolonyal feminizm klasik Batı feminizmin sadece orta sınıf beyaz kadınını ele aldığı yaklaşımlarını sorunsallaştırmıştır. Aynı zamanda liberal siyaset biliminde yer alan temel kavramları yapı-bozuma uğratmıştır. Milliyetçi ve militarist düşünce sistemine karşı çıkan teori, Batılı gözlerle Batı dışı toplumların konumunu anlamaya çalışmış, Batılı feministlerin Batı dışı toplumlardaki kadınların sorunlarını homojenleştirmesini ve ötekileştirmesini ise eleştirmiştir. Bu tezde, Batılı feministlerin Bosna Savaşı’na ve buradaki kadınların deneyimlerine yönelik yaklaşımları analiz edilerek, kadınların savaşları farklı şekillerde deneyimledikleri ileri sürülmektedir. Çalışmada feminist yaklaşımların yeni savaşlar argümanına, kimlik unsuruna ve savaş söylemlerine karşı bakış açısı da Bosna Savaşı üzerinden ele alınmaktadır. Çalışma bu teorik noktaları birleştirerek toplumsal cinsiyetin savaş zamanlarında siyasi liderler, iktidar ve medya tarafından nasıl kullanılabileceğine ve arka planda yatan motivasyonlara ışık tutmayı ummaktadır. Bosna-Hersek toplumundaki geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin savaşın gidişatını nasıl etkilediği ve ayrıca toplumsal cinsiyet ilişkilerinin savaştan hemen önce ve savaş sırasında nasıl değiştiği araştırılmaktadır. Savaşta kadın olgusunun Bosna Savaşı üzerinden feminist analizi ise, devlet-merkezli milliyetçi politikaların toplumsal cinsiyet kimlikleri boyunca ürettiği iktidar ilişkilerini açığa çıkarması nedeniyle önemlidir. Diğer bir ifadeyle bu tez, Bosna Savaşı’ndaki cinsel şiddetin sadece bireye yöneltilmiş fiziksel şiddet eylemleri olarak görülemeyeceğini, saldırıya uğrayan bireylerin bedeni üzerinden toplumun kültürünün hedef alındığını, milliyetçi ve militarist uygulamaların var olan toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirdiğini ve kadınların savaşları farklı şekillerde deneyimlediklerini savunmaktadır. Post-colonial feminism is a theory that emerged after the 1980s and was included in the third wave movement of feminist international relations theory. Postcolonial feminism has problematized the approaches of classical Western feminism that only deal with middle-class white women. At the same time, it deconstructed the basic concepts in liberal political science. The theory, which opposes the nationalist and militarist thought system, tried to understand the position of non- Western societies with Western eyes and criticized Western feminists' homogenization and marginalization of women's problems in non-Western societies. In this thesis, it is argued that women experience wars in different ways by analyzing the approaches of Western feminists to the Bosnian War and the experiences of women there. In the study, feminist approaches against the new wars argument, identity element, and war discourses are also discussed through the Bosnian War. By combining these theoretical points, the study hopes to shed light on how gender can be used by political leaders, power, and the media in times of war and the underlying motivations. It explores how traditional gender roles in Bosnia society affect the course of the war, and how gender relations changed just before and during the war. Feminist analysis of the phenomenon of women in war through the Bosnian War is important because it reveals the power relations produced by statecentered nationalist policies throughout gender identities. In other words, this thesis argues that sexual violence in the Bosnian War cannot be seen only as acts of physical violence directed at the individual, that the culture of the society is targeted through the bodies of the individuals who are attacked, that nationalist and militarist practices deepen existing gender inequalities, and that women experience wars in different ways.

Gender inequalities, which existed worldwide before the coronavirus pandemic, have deepened during the pandemic period, and the losses of women in economic and social life have been more severe than those of men. Considering that gender inequalities are the result of gender constructs of nationalist ideologies, this study examines militarism that is based on gender constructs during the pandemic period in Turkey. Focusing on militarism during the pandemic, which is not directly related to military service or war, provides an opportunity to examine militarism as a social process, thereby understanding the extent to which militarism is naturalized. Militarist discourse was examined via content analysis of newspapers in which the pandemic and the struggle against the pandemic are explained in line with the war metaphor. The analysis indicated a widespread and common militaristic discourse that refers to an internalized militaristic logic in Turkey, where militarism appears as an ideology above all ideologies.

Türkiye uluslaşma ve modernleşme tarihinin en önemli aktörlerinden birisi olan ordunun devlet sistemi içerisindeki politik otonomisi ve politikaya müdahil eylemleri demokrasi norm ve ilkeleriyle bağdaşmayan bir görünüm sergilemiştir. Ordu, demokrasi normlarına göre bir anomali teşkil eden bu konum ve eylemlerini, eğitim gibi kamusal diskur üretme araçları ile meşrulaştırma yoluna gitmiştir. Mevcut eğitim araştırmaları, Türkiye’de ordunun anti-demokratik konum ve eylemlerini meşrulaştıran militarist diskurların sosyal eğitim yoluyla nasıl yeniden üretildiklerine ve yaygınlaştırıldıklarına yeterli ilgi göstermemiştir. Bu çalışma, militarist diskurların eğitimde nasıl yankılandığını, 1950-2012 yılları arasında okutulmuş 16 adet ortaokul (8. sınıf) vatandaşlık ve sosyal bilgiler ders kitabının kritik söylem analizini yaparak göstermeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın bulgularına göre, militarist diskurlar, 1950’den itibaren değişen yoğunlukta ders kitaplarında yer bulmuş ve 28 Şubat 1997 askeri müdahalesi sonrası zirve yapmıştır. Ders kitaplarında tespit edilen militarist diskurlar ordunun devlet sistemi içerisindeki politik otonomisini ve demokratik sistemin işleyişine zarar veren veya onu kesintiye uğratan müdahalelerini normalize etmiş, doğallaştırmış ve hatta yüceltmiştir. Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyeliği için adaylık statüsü aldığı 1999 Helsinki Zirvesi sonrası azalmaya başlayan militarist diskurlar, 2010’lu yıllarda büyük ölçüde ders kitaplarından kaybolmuştur. Ders kitaplarının militarist diskurlardan temizlenmesinde AB üyelik reformlarının çok belirgin bir rol oynadığını ileri süren mevcut çalışma, militarist diskurların eğitimde tekrar yankılanmasını önlemeye ve Türkiye’de sosyal eğitimin demokratikleşmesine katkılar sunabilir.

Bu çalışmada Dunkirk (Christopher Nolan, 2017) filminin İngiliz ulusal kimliğiyle ilgili ne tür temsiller sunduğu değerlendirilmekte ve bu temsillerin ulusun militarizasyonu ve antimilitarizasyonu bakımından anlamı sorgulanmaktadır. Çalışmanın temel savı, filmin İngiliz ulusal kimliğine ilişkin belirli mitleri inşa ederken ve sivillerle birlikte bazı askerlerin kahramanlığı üzerinden militarist bir bakış açısı sunarken, aynı zamanda askerlerin travmatik yıkımını göstererek anlatıya bazı çatlakların sızmasına izin vermesidir. Ancak Dunkirk, genel olarak savaşın yarattığı yıkımı askerlerin travmaları, başarısızlıkları ve etik ikilemleri etrafında sergilese de bunları savaş karşıtı bir söylemin dolaşıma sokulması için kullanmamaktadır. Filmin sonunda askerlerin eve dönüşünün zafer olarak nitelendirilmesi, sivillerin desteğiyle tahliye edilen askerlere kahraman payesi yüklenmesi ve Churchill’in bir sonraki savaşa ilişkin gelecekteki kahramanlık vurgusu İngiliz milliyetçiliğini ve militarizmi yeniden üretmektedir. Ayrıca filmin söylemini çerçevelendiren Churchill’in Alman işgali karşısında İngiltere’nin sömürgelerinden yardıma gelecek askeri desteğe atıfta bulunması aracılığıyla İngiliz emperyalizminin olumlu bir içerik kazanması mümkün kılınmaktadır., In this study, it is evaluated what kind of representations Dunkirk presents about British national identity and the meaning of these representations in terms of militarization and antimilitarization of the nation is questioned. The main argument of the study is that while the film builds certain myths about the British national identity and offers a militaristic view of the heroism of some soldiers and civilians, it also allows some cracked lines to infiltrate the narrative by showing the traumatic destruction of soldiers. However, although Dunkirk exhibits the destruction of war in general around the traumas, failures and ethical dilemmas of the soldiers, it doesn’t use them to circulate anti-war discourse. At the end of the film, the return of the soldiers to home is described as a victory, the soldiers who released with the support of civilians are honored and Churchill's emphasis on future heroism for the next war reproduces British nationalism and militarism. In addition, in this speech framing the discourse of the film, it is possible to gain a positive content for British imperialism through Churchill's reference to military support from Britain's colonies in the face of the German occupation.

Kadınlara yönelik militarist şiddet geçmişte olduğu gibi bugün de devam eden şiddet türlerinden biridir. Özellikle isyan, savaş, darbe gibi olağanüstü dönemlerde her zaman kadınlara dönük bu tip bir şiddete daha sık rastlanmaktadır. Erken Cumhuriyet döneminde çıkan isyanlarda bazı askerler kadına yönelik fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddet eylemlerinde bulunmuşlardır. Bu araştırmada 1938 yılında Tunceli bölgesinde bu tip mağduriyetlerin yaşandığı yönünde ciddi bulgulara erişilmiş, Dersimli kadınların deneyim ve tanıklıklarına yer verilmiştir. Meydana gelen bu üzücü olayları operasyonda görevli askerlerin hepsine mal etmek doğru değildir ve böyle bir yaklaşım o askerlere haksızlık olacaktır. İsyan bölgesinde ele geçirilmiş kadınlara merhametli davranıp, cansiperane onların can, mal, ırz ve namuslarını koruyan askerlerin varlığı da bir gerçektir. “Tarih değil hatalar tekerrür eder” diyen II. Abdülhamid’in ifade ettiği gibi yaşananlardan dersler çıkararak bundan sonrasında bu tip trajedilerden korunmak ve bu hataların bir daha yaşanmasına izin vermemek gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Dersim, Tunceli, 1938, Kadın, Askeri Şiddet, Militarizm., For women by soldiers violence in the past is one type of violence that continues today. In particular, riots, war, facing women in times of emergency, such as a violent impact of this type is more common. Some soldiers have been acts of violence against women during riots in the early Republican period. It has experienced this type of victimization in Tunceli in 1938. This event is not true and it would be unfair to attribute all soldiers. Some soldiers are not involved in violence. “History is not repeating mistakes” as said Sultan II. Abdülhamid, after removing experienced those lessons to protect themselves from such a tragedy and mistakes and it is necessary to allow them to more experienced.Keywords: Dersim, Tunceli, 1938, Women, Military Violence, Militarism.

A Bu makale, ortak savas temalarina sahip olmalari nedeniyle secilen; A zori zdes tikhie / The Dawns Here Are Quiet (Sakindi Oranin Safaklari, Stanislav Rostotski, 1972), Schindler’s List (Schindler’in Listesi, Steven Spielberg, 1993) ve The Pianist (Piyanist, Roman Polanski, 2002) filmlerindeki kadin karakterleri feminizm kurami cercevesinde cozumlemeyi hedeflemektedir. Bu baglamda militarizm ve milliyetcilik kavramlari etrafinda kadin karakterlerin savas esnasindaki konumlari ve kadin emeginin nasil yeniden-uretildigi sorunsallastirilmaktadir. Makale, incelenen savas filmlerindeki kadin karakterlerin, toplumsal cinsiyet (gender) icerisindeki konumlarina; Nira Yuval-Davis’in kadinlarin etnik ve ulusal surece katilimini ortaya koydugu dort ana basliktan ucu temel alinarak, onlarin militarizasyon surecine aktif ve/veya pasif olarak dâhil olmalarina odaklanmaktadir. Yuval-Davis’in Cinsiyet ve Millet kitabindaki; biyolojik uretici, kultur aktaricisi, ordu ve savasa katilim basliklari ile kadinlarin savastaki erkek egemenligine karsi konumlarina ve kadin emeginin yeniden uretilmesine vurgu yapmaktadir. Erkeklerin askerlik ve savasla bagdastirilmasindan yola cikilarak, savas filmlerindeki kadin karakterlerin nasil temsil edildigi sorusunun yaniti, bu calisma kapsaminda aranmaktadir. Orneklem olarak secilen filmlerdeki kadin karakterlerin, savas esnasinda insan olarak var olma cabalarina karsin, erkek egemenligi karsisinda bir kabullenis gosterdikleri gorulmektedir.

Türkiye'de 1980'lerden itibaren farklı etnik, dini ve kültürel kimliklerin hak taleplerinin hem siyasal hem de kültürel alanda belirgin hale geldiği söylenebilir. 1990'larda ise AB üyelik müzakereleri, PKK ile devam eden çatışmalar, ekonomideki neoliberal politikaların yarattığı sınıf eşitsizliği gibi etkenler de eklenince, 1990'lar farklı kimliklerin görünür hale geldiği ve bu farklı kimliklerin toplumsal ve siyasal alanda söz hakkı talep ettiği bir ortama sahip olmuştur. Bu tarihsel bağlamla paralel olarak, Türkiye sinemasında da benzer dönüşümler yaşanmış, ortak bir dili barındıran, kimlik meselesi, aidiyetsizlik gibi temalar etrafında şekillenen filmler üretilmiştir. Bu yeni yönelim, tezde Yeni Türkiye Sineması tanımlamasıyla karşılık bulmaktadır ve söz konusu sinemada Kürt kimliğinin ve Kürt Sorununun nasıl temsil edildiğine odaklanılmaktadır. Tez kapsamında Yeni Türkiye Sineması'nın popüler sinema kanadına dâhil olan Güneşi Gördüm (Mahsun Kırmızıgül, 2009) filmi ile popüler sinemayla `alternatif sinema` arasında konumlandığı söylenebileceğimiz Nefes: Vatan Sağ Olsun (Levent Semerci, 2009) filmi, Kürt kimliğinin Türklük karşısında, militarist-milliyetçi bakış açısı çerçevesinde nasıl konumlandırıldığını incelemek üzere örnekleme dâhil edilmiştir. Babamın Sesi/ Dengê Bavê Min (Orhan Eskiköy, Zeynel Doğan, 2012) ve Annemin Şarkısı/ Klama Dayîka Min (Erol Mintaş, 2014) filmleri ise hem anlatısı hem de biçimsel özellikleri ile ilk iki filmden farklılaşarak, seyirciye Kürt Sorununa `içeriden` bakma olanağı tanımaktadır. Bu iki film aynı zamanda Yeni Türkiye Sinemasının politik film örnekleri arasındadır. Kürtlerin ve Kürt sorununun temsilinin incelendiği örnekleme dâhil edilen dört filmde yer alan temsiller, askerlik ve militarizm, ulus-devlet, ulusal kimliğin ve `öteki`nin inşası, zorunlu göç, dil ve kimlik ilişkisi, travma ve tanıklık gibi temalar etrafında tartışılmaktadır. It can be said that from the 1980s onwards in Turkey, different ethnic, religious and cultural identity of the claim can be said to have become apparent in both political cultural areas. In the 1990s, when factors such as EU membership negotiations, ongoing conflicts with the PKK, and class inequality created by neoliberal policies in the economy were added, the 1990s had an environment where different identities became visible and demand a voice in the social and political sphere. In parallel with this historical context Turkish cinema also experienced similar transformations; the visibility of the films that host a common language, that shape around themes such as identity issues, belongingness. This new tendency is located with the expression of the New Turkish Cinema in the thesis and in this cinema, the representations of the Kurdish identity and the Kurdish Issue are focused on. From the films discussed that the movie I Saw the Sun that is involved in the part that forms the popular cinema side of the New Turkish Cinema and the movie Breath: Long Live the Homeland that can be said to be located between popular cinema and ''alternative cinema'' is important for examining how Kurdish identity is positioned against Turkishness within the framework of militarist-nationalist perspective. The movies Voice of My Father/Dengê Bavê Min (Orhan Eskiköy, Zeynel Doğan, 2012) and Song of My Mother/Klama Dayîka Min (Erol Mintaş, 2014) differentiate from the first two films with both narrative and formal features, allowing the audience to look at the Kurdish Issue from the ''inside''. These two films also take part in political cinema samples of the New Turkish Cinema. The representations in these four films which are in sample group, in which the Kurds and the Kurdish Issue are discussed around themes such as military and militarism, the nation-state, the construction of national identity and the `other'', the relationship between forced migration, language and identity, trauma and testimony. 135

Human history is full of countless wars. While the history books talked about the causes and consequences of these wars, on the one hand, art depicted the battlefields. These depictions sometimes emphasize the severity of the collision, sometimes a document of destruction or victory. B.C. From the ruins of the 3000s to the contemporary works, we can see that the soldier figure is depicted in many different positions. The soldier sometimes filled the back of the painting and sometimes became the face of drama. Their identity is unclear. The goal is to show the war or the victory. However, one of the hundreds of figures shown in the background, and we know nothing about it, has a background, laughter, anger, experience, feelings, cultural backgrounds, thoughts and emotions. When we bring our view closer to the soldier figure a little more inside the battlefields, we can see the person who is camouflaged within the uniform of his feelings and thoughts. In this context, when we bring together the words of the ‘’soldier’’ and ‘’the individual’’, the concept of a ‘’soldier individual’’ emerges as an ironic discourse. When we look at the soldier more closely; It is obvious that the individual takes part in an atmosphere in which he is seen as the same with everyone, in his own universe, which he has squeezed into the uniform, with duties, order, beliefs, rules, loyalty and responsibilities that can affect his own life and the lives of other soldiers. While looking at the darkness of the night while keeping watch, when there is nowhere to go to the right place, you start to go towards yourself. That's where the Mental Escape comes out. To be the closest to yourself, the farthest away from yourself. Consciousness, which is a mediator between the orders and the body, follows itself out of the body where the soul is stuck in and out of the space, clothes and even time. Yunus Emre’s '' there's an inside within me, deep, deeper than I'' he pointed out that the inside, covered, hidden all the non-self that is beyond me has the chance to see me. With this approach, personal experiences become a source of light in the effort of making visible the reflections in the layers of consciousness of the individual soldier through artistic expression methods. Forming a pure narrative of internalized emotions and essences will create a strong bond with the viewer. ÖZ ABSTRACT İÇİNDEKİLER GÖRSEL DİZİNİ GİRİŞ BÖLÜM 1: MİLİTARİZM ve TARİHSEL SÜRECİ BÖLÜM 2: HAZIRLIK ÇAĞI 2.1 Savaş Çağrısı 2.2 Beden Eğitimi, İzcilik, Milli Güvenlik BÖLÜM 3: ASKERLİK ÇAĞI 3.1 Mekansal Algı Bulanıklığı 3.2 Disiplin 3.3 Benliğin Dışında Kalmak 3.4 Kamuflaj BÖLÜM 4: SANAT TARİHİNDE ASKERLİK VE SAVAŞ KAVRAMLARI 4.1 Şişli Atölyesi 4.2 Altan Gürman BÖLÜM 5: UYGULAMALAR 5.1 Dekupe Askerlik Anıları 5.2 Anadolu Kamuflajı 5.3 Geometrik Asker SONUÇ KAYNAKLAR Etik Beyanı Yüksek Lisans Tezi Orijinallik Raporu Master’s Thesis Originality Report Yayımlama Ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı İnsanlık tarihi sayısız savaşla doludur. Tarih kitapları bu savaşların sebeplerinden ve sonuçlarından bahsederken, bir taraftan sanat da savaş meydanlarını betimlemiştir. Bu betimlemelerde kimi zaman çarpışmanın şiddeti vurgulanırken, kimi zaman bir yıkım veya zafer belgelenmiştir. M.Ö. 3000’li yıllara ait kalıntılardan günümüz eserlerine, asker figürünün pek çok farklı konumda tasvir edildiğini görebiliriz. Asker, kimi zaman resmin arka planını doldurmuş, kimi zaman yaşanılan dramın yüz ifadesi olmuştur. Kimlikleri belli değildir. Arka planda gösterilen yüzlerce figürden biri olan ve hakkında hiç bir şey bilmediğimiz asker figürünün de bir arka planı, gülmeleri, öfkeleri, tecrübeleri, hisleri, kültürel birikimleri, düşünceleri ve duyguları vardır. Bakışımızı savaş meydanlarından biraz daha içeriye, asker figürüne yakınlaştırdığımızda, duygu ve düşünceleri üniformasının içerisinde kamufle olmuş bireyi görebiliriz. Bu bağlamda, ‘’asker’’ ve ‘’birey’’ kelimelerini yan yana getirdiğimizde ironik bir söylem olarak da değerlendirebileceğimiz ‘’asker birey’’ kavramı ortaya çıkar. Asker bireye daha da yakından baktığımızda ise; bireyin, üniforma içerisine sıkıştırdığı kendi evreninde, görev, düzen, inanç, kurallar, bağlılık ve tüm bunların uç noktasında kendi hayatını ve diğer askerlerin hayatını da etkileyebilecek sorumluluklarla, herkesle aynı görüldüğü bir atmosferin içerisinde yer aldığı göze çarpar. Gecenin karanlığına bakarak nöbet tutarken, gidecek hiç bir yeri kalmadığında en doğru yere, ‘’kendine’’ doğru gitmeye başlıyor insan. İşte ‘’Zihinsel Firar’’ burada ortaya çıkıyor. Kendinizden en uzakta, kendinize en yakın olmak. Emirler ve beden arasında bir aracı olan bilinç, içinde bulunduğu mekânın, kıyafetin hatta zamanın dışına bir yerde, ruhun, içerisine sıkıştığı bedenden dışarı çıkıp kendini izler. Yunus Emre’nin ‘’Bir ben var bende benden içeri’’ diye işaret ettiği içte yaşayan, örtülü, gizlenmiş olan tüm ben olmayan benlerin ötesindeki gerçek beni görme şansı bulur. Bu yaklaşımla kişisel deneyimler, asker bireyin bilinç katmanlarındaki yansımaları sanatsal ifade yöntemleriyle görünür hale getirme çabasında bir ışık kaynağı olur. İçselleşmiş duygulardan yola çıkılarak bir anlatı oluşturulması, sunulan eserin izleyicinin alanıyla kuvvetli bir bağ kurmasını sağlayacaktır.

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Bu tezde, Türkiye'de 1923-1950 yılları arasında ulus devlet yapılanması bağlamında gençlerin politik inşasında rol oynayan etkenleri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, dönemin ders kitaplarının yanı sıra gençler için yazılmış süreli yayınlar, kitaplar, gençlerin eğitiminde rol alan öğretmen ve ebeveynler için yazılmış pek çok eser araştırmamıza dahil edilmiştir. Araştırmamızda, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Ulus devlet oluşum süreçlerinde öncelikle Avrupa'da gençliğin nasıl bir politik özne olarak kurgulandığı üzerinde durulmuştur. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren Avrupa'da ulus devlet idealleri doğrultusunda inşa edilen gençlik toplumsal bir kategori olarak siyasal arenada görünür hale gelmiştir. Militarist değerler ve vatanseverlik kavramları üzerinde inşa edilen gençlik ulus devletlerin yegane koruyucusu ve kollayıcısıdır. 19. yüzyılda Osmanlı'da da kurulan modern eğitim kurumlarında eğitim alan gençlerin devleti yıkımdan kurtarma misyonunu içselleştirdiği, buna çareler aradığı ve böylece politik bir özne olarak belirdiği görülmektedir. II. Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte gençler, artan Türklük vurgusuyla kaybedilen toprakların intikamını alacak neferler olarak inşaya tabi tutulmuştur. Türkiye'de gençliğin politik inşası ulus devlet yapılanması süreçlerinden elbette doğrudan etkilenmiştir. Dolayısıyla Türkiye'de ulus devletin siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik sınırlarının çizilmesi de bir zorunluluktur. Gençliğin politik bir özne olarak ulus devletin ihtiyaç duyduğu vatandaş özellikleri arasında farklı açılardan ilişki kurulmuştur. Dönemin gençliği; medeni yaşam tarzını benimsemiş, vatansever, Türklük kimliği etrafında şekillenen ve Osmanlı'yı dışlayan, rejime ve ilkelerine bağlı, sağlıklı, dayanışmacı, militarist değerlerle yoğrulmuş, gerektiğinde vatanı için canını vermekten çekinmeyecek bireyler olarak idealize edilmiştir., In this thesis, it was aimed to reveal the factors that played a role in the context of nation-state structure in the political building of the youngsters in Turkey between the years of 1923-1950. In accordance with this purpose, many works written for teachers and parents involved in the education of young people have been included in our research besides the textbooks of the period such as periodicals written for young people and books. Document analysis method which is one of the qualitative research methods is used in our research. It has been emphasized how youth in Europe is structured as a political subject in nation-state formation processes. Especially from 19th century, the youth that is built in the direction of nation state ideals in Europe has become visible in the political arena as a social category. The youth built on the concepts of militaristic values and patriotism is the only guardian and watcher of nation states. It is seen that young people who are educated in the modern educational institutions established in the 19th century also in the Ottoman Empire internalize the state's destruction rescue mission and look for remedies and thus become a political subject. With the announcement of the 2nd Constitutionalist Period, young people have been subjected to construction as soldiers who will take revenge for the lands lost with the increasing emphasis on Turkishness. The political structure of the youth in Turkey is certainly influenced directly by the processes of nation-state building. Various aspects have been established between the citizen characteristics of youth as a political subject that the nation state needs. The youth of the period are idealized as individuals who embraced the civilized lifestyle, patriotic, shaped around the identity of Turkishness who are excluding the Ottoman Empire, who are loyal with the regime and principles, healthy, solidarist, grown with militarist values and would not hesitate to give life for the country when necessary.

Süreyya Berfe (d. 1943), modern Türk şiirinin 1960’tan sonraki tüm aşamalarına hem tanıklık eden hem de bu aşamaları yaşayan şairlerden biridir. Şiir serüveninin ilk döneminde soyut ve imgeci şiir anlayışını benimseyen şair, 1960’lı yılların sonunda toplumcu gerçekçi bir çizgi yakalar. Dünyada ve Türkiye’de gerçekleşen toplumsal ve siyasal olaylar onun şiirlerinde yansımalarını bulur. Savaş da, kimi zaman ideolojik çerçeve içinde şiire dâhil olurken ağırlıklı olarak insani ve vicdani yönleriyle Berfe’nin şiir evrenine girer. Savaş ve etkileri politik malzeme olmanın ötesinde ölüm, açlık, yoksulluk, yıkım ve kaybolan masumiyetle bir araya getirilir. Kıbrıs Savaşı’ndan Kore Savaşı’na, Şili’den Portekiz’e devrimci savaşlar, yarattığı trajik etkilerle birlikte Süreyya Berfe’nin şiirlerinde karşılık bulur. Bu çalışmada Süreyya Berfe’nin şiirlerinde savaş ve militarist anlayışın toplumsal/bireysel boyutlarıyla ele alınma biçimi değerlendirilmeye çalışılacaktır. Süreyya Berfe (b. 1943) is one of the poets who both witnessed and alsolived all the phases of the development of modern Turkish poetry after the year 1960. The poet, who adopted an abstract and imagist approach during the first years of his poetry adventure, shifted to a socialist and realist style towards the end of the 1960s. Social and political events that took place in the World and in Turkey always had reflections in his poems. War as a subject also madeits way into the poetic universe of Berfe, sometimes within an ideological framework, but mostly through its humanistic and conscientious aspects. Therefore, war and its effects do not appear in Berfe’s poems within a political stand point, but with a manifestation of death, starvation, poverty, devastation and the disappearance of innocence. Wars at Cyprus and Korea, and the global revolutionary wars from ChiletoPortugal all found a place in Süreyya Berfe’s poems with the tragic effects they had. In thisstudy, the way in which war and militarist mentality were evaluated through their social / individual aspects in Süreyya Berfe’s poems will tried to be interpreted.

Çalışmanın ilk bölümünde nefret ve nefret söylemi ele alınmakta, nefret söylemi kavramının tarihsel süreç içerisindeki gelişimi anlatılmaktadır. Ayrıca nefret söylemi kavramının ortaya çıkmasında etkili olan ayrımcılık, ön yargı, homofobi, damgalama, kalıpyargı ve zenofobi kavramları detaylı bir şekilde incelenmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde Türk spor basınının tarihsel gelişim süreci ele alınmaktadır. Türk spor basınının ortaya çıkışından günümüze kadar geçen süre içerisinde yaşadığı değişim ve dönüşümlere değinilerek, Türk spor basının haber üretim aşamasında kullanmış olduğu ataerkil, militarist ve cinsiyetçi söylemlere odaklanılmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise Türk yazılı spor basınının haber metinlerinde kullandığı nefret söylemleri AMK, Fanatik ve Fotomaç gazeteleri örneğinde söylem analizi yöntemine tabi tutularak incelenmektedir. In the first part of the paper, the hatred and hate speech are handled, and the development of the concept of hate speech is explained in the historical process. In addition, the concepts of discrimination, prejudice, homophobia, stigmatization, stereotyping and zenophobia which are effective in the emergence of the concepts of hate speech are examined in detail. In the second part of the study, the historical development process of the Turkish sports press is considered. It is focused on the patriarchal, militarist and sexist discourses that the Turkish sports press has used in the news production stage, by touching on the changes and transformations of the Turkish sports press during the period from the emergence to the present day. In the last part of the study, the hate speeches thet the Turkish written sports press used in news texts are examined by subjecting to the discourse analysis in AMK, Fanatik and Fotomac newspapers. 155

Filistin’de yeni modern bir ulus-devlet oluşturmaya yönelen Yahudiler, kadın ve erkek bütün unsurları ulus yaratma sürecine dahil etmiştir. Ulus devletlerin inşasına kadınların katılım biçimleri, erkeklerinkinden farklıdır. İsrail, özel olarak Ortadoğu’da ve bütün ataerkil toplumlar arasında kadınların zorunlu askerlik hizmeti gerçekleştirmek suretiyle özgün bir örnektir. Kadınların özel birlikler, koruma muhafızları olarak konumlandırılmasından ötesinde, bütünüyle askerlik görevinin içerisinde yer almaları bu özgünlüğü göstermektedir. Bu bildiride, toplumsal cinsiyet ve milliyetçilik bağlamında ulus devlet ve uluslaşma sürecinde kadınlara yüklenen rollere değinilmiştir. Ülkede kadınların askerlik görevini yerine getirmelerinin ataerkil toplumsal düzeni değiştirmediği vurgulanmıştır. İsrail’de militarizasyonun ülkede yaşayan herkes için üst düzeyde olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, son derece militarize bir toplum olan İsrail’de kadınların askerlik görevini icra etmelerinin ülkede var olan toplumsal cinsiyet rollerini değiştirmediği sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak İsrail'de kadınlar için var olan zorunlu askerlik uygulaması ve orduda profesyonel asker olmak, toplumsal cinsiyet rolünü değiştirmemi; ama toplumun militarizasyonunu pekiştirmiştir. Publisher's Version

En genel tanımıyla militarizm, ordu ve askerliğe ilişkin değerlerin, normların ve zihniyetin yüceltilmesi ve toplumsal/politik yaşamın her alanına egemen olmasıdır (Altınay, 2005: 352; Altmay, 2009: 144; Belge, 2012: 258). Bir ordunun varoluş sebebi olarak ortaya çıkan savaş durumunun ve bunun sonucunda oluşan askerî yönetim stratejilerinin ekonomik, siyasal ve sosyal tüm toplumsal ilişkilere sirayet etmesiyle oluşan militarist ideoloji, Aydınlanma'nın ışığında parıldayan modern çağın bir bakıma karanlık yüzüdür. Bir yüzüyle kente girenleri, diğer yüzüyle kentten ayrılanları selamlayarak kentin güvenliğini sağlayan iki yüzlü Roma tanrısı Janus gibi, modern dünya da, güvenliğini iki farklı şekilde sağlamıştır. Toplumsal yaşamda ortaya çıkan çatışmaların ve an-tagonizmalann çözümünde birinci yol demokrasinin ve liberal değerlerin üzerine inşa edilen ikna ve karşılıklı uzlaşmaya dayalıyken; diğeri ikna yerine imhayı, müzakereden ziyade muharebeyi tercih eden şiddet/zor yoludur. Modemite-nin ilk militarist dalgası ise milliyetçilik ile taçlandırılmış olan ulus-devletlerin kuruluş anına denk düşer. Ancien Regime'in tabakalara ayrılmış toplumsal yapısını militer yurttaş ekseninde bütünleştiren milliyetçi-militarist ideoloji, aslında kendi içinde modern bir hiyerarşi inşasına neden olmuştur. Böylece erken modern toplum 'savaşçılık, silah, güç, nizam, otorite ve disiplin' üzerine kurulu eril bir yapı olarak belirir. Üstelik savaşlar da bu erken modern militarist yapı ile birlikte, politikanın başka araçlarla devamı (Clausewitz, 1984: 35) olacak biçimde dönüşmeye başlamıştır.

Modern çağın “ideolojisi” olarak militarizm, askeri değer, norm, kural, ba-kış açısı, pratik, yaklaşım ya da düşünme biçimlerinin ‘yüceltilerek’ gün-delik yaşamın pek çok alanına sirayet etmesini ve bu yolla toplumsal ve politik yapının biçimlendirilmesini hedefleyen bir “zihniyettir” (Belge, 2012: 125, 147-150; Altınay, 2009: 144; Altınay, 2005: 352). Bu nedenle yalnızca savaş, şiddet ve askeri yapıların yüceltilmesi anlamlarını içer-mekle kalmaz, cinsiyetçilikten milliyetçi ideolojik söyleme kadar pek çok ayrımcılık biçimiyle iç içe geçmiştir. Militarist zihniyet, şekillendirdiği sivil yaşamı “ikincil bir konuma” gerilettiği gibi, yurttaşlar arasında da “hiye-rarşik bir ilişki” (Altınay, 2003) geliştirir. Hiyerarşik ilişkide ast konu-munda yer alan birey, emir-komuta zincirinde hareket eden, “can veren, kan döken”, öldürmeyi meşru, ölmeyi “kutsal” addeden, kendisini gerekti-ğinde “feda eden” (Altınay, 2009: 144, 160), yurttaşlık görevlerini bireysel haklarının önüne yerleştiren, sorgulama yetisini büyük ölçüde terk etmiş bir varlıktır. Bu birey “kolektif şiddeti ve şiddet araçlarına başvurmayı ka-tegorik olarak reddetmeyen her türlü düşünce geleneğine ve eyleme ek-lemlenebilir” (Öztan, 2014: 7). Böylesi bireylerden oluşan bir toplumsal yapıda türlü “değerlerin bütün insanlığı kapsayan tartışılmaz değerler olarak sunulması” ve yurttaşlardan bu değerler manzumesine “uygun davranmalarının talep edilmesi” kuvvetle muhtemel olacaktır. Doğru ve/ya yanlışa dair kesin hükümleri nedeniyle militarizm, Çayır’ın (2005: 139) belirttiği üzere, aslında bir tür “akıl tutulmasıdır”. Egemen olanın ge-liştirdiği çözüm dışında farklı yollar aranması anlamsız ve gereksiz görü-leceğinden, aslında politik alana/olana da çok fazla yer bırakılmaz. Sözü edilen bu olumsuzlukların somutlaşması adına militarist zihniyetin, nor-malleşerek sorgulanmaz (Altınay, 2005: 359) kılınması, diğer bir deyişle ideolojik aygıtlar dolayımıyla yeniden üretilerek hegemonik bir düşünmebiçimine dönüştürülmesi gerekir. Tam da bu hususta Alfred Vagts’ın1 “mi-litarizmin savaş zamanından çok barış zamanında geliştiği”, “yurttaşların “barış zamanında militer bir ruhla doldurulmaları” gerektiği tespiti önem-lidir (Altınay, 2013: 221; 2005: 352). Milliyetçilikle hemhal olmuş milita-rist düşünce hegemonik hale geldiğinde, örneğin terör ya da savaşta ço-cuğunu kaybetmiş bir anne/baba üzülmek bir yana -varsa- diğer çocukla-rının da şehit olmasını arzu edecektir (Belge, 2012: 261). Çünkü milita-rizmin “şiddete dayalı imgeler, düşünceler, duygular, kavrayış ve tahayyül şekilleri” yurttaşları etkisi altına aldığında, “herhangi bir çatışmanın silah zoruna başvurmaksızın çözüme kavuşturulması” düşünülemeyecektir. Şiddetin hâkim olduğu toplumsal ve politik bir düzende düşünme ve ifade biçimlerini ‘savaş, mücadele, zafer, dövüş, kan, şehitlik, mağlubiyet, kah-raman, hain, ihanet, düşman’ türü kavram seti belirleyecek, medya başta olmak üzere sivil kurumlar askeri terminolojiyi (harekât planı, hedef, im-ha, operasyon vb.) içselleştirecek, fakat bu ilişki biçiminin beraberinde ge-tirdiği ‘zararlar, acılar, trajik sonuçlar, yıkımlar, nefret söylemi’ görünmez kılınacaktır. Bilhassa toplumların en fazla kaybeden kesimini oluşturan alt sınıflardan gelen bireyler, militarizmin ürettiği zihniyetle en fazla özdeş-leşen, militarist kavram seti ve düşünme biçimi aracılığıyla kendilerini ge-reğinden güçlü hisseden aktörlere dönüşürler (Saigol, 2013: 231-241). Türkiye toplumunda sıklıkla karşılaşılan, bayramlarda çocuklara asker üniforması giydirilmesi, askere gidecek gençlere davullu zurnalı uğurla-malar yapılması, resmi törenlerde zırhlı araçları görme telaşı, askeri disip-linin ahlaki bir değer olarak kavranması, erkek çocukların birer paşa ada-yı olarak yetiştirilmesi, sünnet merasimlerinin erkeklik ve paşalığa adım atma ritüeli olarak anlamlandırılması militarizmin varlığını ve yeniden-üretim kanallarını örneklemesi adına anlamlıdır. Bireyin çocukluktan iti-baren askeri değer ve normlarla donatılması askerliği, “askerliğin dışına” çıkarmakta ve hatta onu “genel bir ‘yaşama üslubu’ haline” (Belge, 2012: 150) getirmektedir.

Bireyin politik görüşleri, ahlaki değer yargıları ya da dini inançları doğrultusunda askerlik hizmetini reddetmesi olan vicdanî reddin, Türkiye’de tartışılmaya başlanması yeni olmakla birlikte, konu yoğun bir ilginin odağı haline gelmiştir. Vicdani reddin ülkemizde tartışılması, Türk toplumsal yapısının askerliğe ilişkin dinamiklerinin yüceltilmesi ile militarizmin eleştirisi arasında ve hukuki boyutlarıyla birlikte ilerlemektedir. Türkiye’de bu eksendeki tartışmaların yalnızca hukuki boyuta indirgenmesi, hukuki boyuta temel teşkil eden toplumsal gerçekliğin ihmali olacağından, askerlik hizmetine ilişkin toplumsal ve tarihsel bakıştan hareketle konu incelenmiş, çalışma toplumsal ve hukuki boyut üzerine inşa edilmiştir.

Novels which tell about women who actively engage in wars, or work in homefront largely differ in women sexuality from those which give place to women only as soldiers’ spouses/fiancées/lovers in post-war conditions. We could discern that self-sacrificing and hard-working women characters fighting in fronts and homefront lose their sexes, and what is more important, masculinize; on the other hand, in post-war novels women regain their feminine qualities, and end up with being sexual fetishes. With the end of the war, women who replaced men’s jobs during wartime are directed back to their former roles; good wives for men, and good mothers and good educators for children. This article, which detects sports as a “discipliner” for women body in post-war conditions, studies the changing sexuality roles of women over time in early Republic period novels in accordance with militarist values., Erken Cumhuriyet döneminde kadınların aktif olarak savaşa katılmalarını, cephe gerisi hizmetlerde bulunmalarını anlatan romanlar ile kadınları savaş sonrası şartlarda yalnızca asker eşleri/nişanlıları/sevgilileri olarak gösteren romanlarda kadınların cinsiyeti konusuna yaklaşım açısından bir farklılık söz konusudur. Cephelerde ve cephe gerisinde savaşan fedakâr ve çalışkan kadın karakterlerin cinsiyetsizleştikleri ve daha önemlisi maskülenleştikleri; öte yandan, savaş sonrasını ele alan romanlarda kadın karakterlerin feminen özelliklerini yeniden kazandıkları ve cinsel arzu nesnesine dönüştükleri görülür. Savaş sırasında erkeklerden boşalan alanları dolduran kadınlar savaşın sona ermesiyle, özellikle de popüler romanlar aracılığıyla, eski rollerine; erkekler için iyi eş, çocuklar için iyi anne ve iyi eğitici olmaya yönlendirilirler. Savaş sonrasında kadın bedeninin “terbiye”sinde sporun da etkin bir araç olarak kullanıldığını ortaya koyan bu çalışmada erken Cumhuriyet dönemi romanlarında militarist değerlere uygun olarak kadınların zamanla değişen cinsiyet rolleri incelenecektir.

This thesis discusses the intersection between hegemonic masculinity and militarism in Turkey, the role of conscription in this intersectionality, conscientious objection as a possible way of challenging it and conscientious objectors, in particular. Military service is obligatory for male-citizens and it is one of the most important components of hegemonic masculinity in the Turkish Republic. Conscription is used by the state to construct the citizen identity in the society. As a result it constructs hegemonic masculinity through militarism. However, militaries or militarization processes do not create only ideal citizens but they also create pacifists, rebels or conscientious objectors, which is directly related to conscription as a modern concept. I claim that conscientious objection- refusal of the citizenship obligation- is a resistance to hegemonic masculinity, which is tightly related to militarist discourse.

Demokrasilerde askeriye seçilmiş sivillerin kontrolü altındadır, seçilmiş sivillerin üstünlüğü ilkesinin tabii bir sonucudur bu. Sivil kontrolün yansıma biçimlerinden birisi de askeri görünürlüğün azalmasıdır. Askeri görünürlük somut veya soyut olabilir. Şehir merkezlerindeki kışlalar, askeri kıyafetleriyle kolluk görevlileri, resmi törenlerde önlerde yer alan askerler ve buna benzer fiziki varoluşlar askeri görünürlüğün fiziki boyutunu oluşturmaktadır. Askeriyede üretilen ve buradan yayılan mahsus ideoloji de soyut görünümü oluşturmaktadır. Bu şekilde askeriyenin siyaseti ve toplumu kontrol etmesi kolaylaşmaktadır. Bu makalede Türk Silahlı Kuvvetlerinin her zaman her yerde denilebilecek bir görünürlüğe sahip olduğu ve bunun sivil kontrolünü güçleştirdiği savunulmaktadır. In democracies military is under control of elected civilians that is normal consequence of supremacy of elected officials principle. One of the reflection of civil control is decreasing of military appearance. Military appearance can be tangible or intangible. Military barracks in city centers, law enforcement officials in their military uniform, military officers that has a ringside seat position at official ceremonies, and likewise physical military existence that build physical dimension of military appearance. Peculiar ideology manufactured in and stem from military that builds intangible military appearance. In this manner to control politics and society becomes easy for military. In this paper I argue that Turkish Armed Forces has ‘omnipresent’ appearance and this gives difficulty to its civil control.

Bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Tüm bölümler tarihsel arka plan ile bütünleştirilerek oluşturulmuştur. Birinci bölümde, tezin metodolojisi belirtilmiş ve hangi yöntemlerin kullanıldığı açıklanmıştır. Daha sonra içerik analizi ile ilgili bilgi verilmiş ve içerik analizinin teze nasıl uygulandığı açıklanmıştır. İkinci bölümde, önce `militarizm' sözcüğünün etimolojik ve antropolojik kökenleri açıklanmış daha sonra bu sözcüğün imlediği tarihsel ve sosyolojik anlamlar ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde, modernizm kavramsal olarak incelenmiştir. Osmanlı ve Cumhuriyet döneminin siyasal tarihi vurgulanmıştır. Türk Modernleşmesinin Militarist Karakteri üzerine tartışmalar yapılmıştır. Ordunun Osmanlı Devleti ve Türkiye içindeki önemi ve konumu tartışılmıştır. Ordunun, toplumsal ve siyasal hayat üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Dördüncü bölümde, Türkiye'de Eğitim Sisteminin Yapısal Özellikleri ve Türkiye'de Milli Eğitim Politikaları ve Eğitimin Örtük İdeolojisi Olarak Militarizm açıklanmıştır. Beşinci bölümde ise, ilköğretim ders kitapları içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Sözcükler verilere dönüştürülmüş, tablolaştırılmış ve yorumlanmıştır., This work consists of five sections. All the sections are presented with the associated historical background. In the first section, the methodology of the thesis have explicited and which processes have been used is explained. After that, content analysis is informed and how the content analysis is applied to thesis is explained. In the second section, the etymologic and anthropologic origin of the word ?militarism? is explained and the historical and sociological meaning implied by this word is presented. In the third section, modernism is analyzed in the historical periods. The political history of the Ottoman and the Republic periods is stressed. The militarist characteristic of the Turkish Modernization is discussed. The importance and the role of the army in The Ottoman Empire and Turkish Republic is discussed. The effect of the army on the public and political life is investigated. In the fourth section, the structural charecteristics of the Turkish Education System and national education policies in Turkey and the militarizm as the implicit ideology of the education is explained. In the fifth section, the primary school books are analyzed by ?content analysis method?. The words are transformed into data, tabulated and interpreted.

Bir askere alma biçimi olan zorunlu askerlik modeli özellikle ulus-devletlerin siyasi arenaya çıkmakta olduğu dönemlerde yaygın bir model olarak kullanılagelmiştir. Çoğu ülke sonradan farklı askere alma modellerine geçmiş olsa da Türkiye Cumhuriyeti kurulduğu günden bu yana askere alma modeli olarak zorunlu askerliği kullanmaktadr. Zorunlu askerlik hizmeti Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için bir yükümlülüktür ve yasalarla düzenlenmiştir. Özellikle ülkenin kurulduğu ilk yıllar düşünüldüğünde bu modelin farklı amaçlar doğrultusunda kullanıldığı aşikardır. ‘Makbul vatandaşı’ belirlemede kışlaya alınan ve çoğunluğunu köylü erkeklerin oluşturduğu kışlalar bir eğitim yuvası olmuştur. Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet döneminde toplumsal cinsiyet rolleri bu yeni vatandaşlık modelinin en önemli parçalarından biridir. Devletin kadın ve erkek vatandaşla ilişkisini farklı kurduğunu ve yeni erkek modelini zorunlu askerlik kavramıyla net bir şekilde görebilmekteyiz. Bu nedenle dönemin Türkiye’sinde hegemonik erkeklik rollerinin araştırılmasında devletin zorunlu askerlik uygulaması büyük önem taşımaktadır. Bu tezde de bu askere alma modelinin hegemonik erkeklikle ilişkisi incelenecektir. Anahtar Kelimeler: zorunlu askerlik, Türkiye Cumhuriyeti, milliyetçilik, militarizm, toplumsal cinsiyet, hegemonik erkeklik. Male-only conscription has been used as the primary military labor source by many nation states for the last three centuries. Although many nation states have changed their military labor source model, Turkey has been using it since its founding day. Military service is obligatory for male-citizens and regulated by laws. It is obvious that conscription was used not only as a military labor source but also with different aims of the state. Militaries had turned into schools for male citizens, mostly from the rural areas, to construct ‘ideal citizens’. Gender was one of the most important components of this ideal citizen in Late Ottoman and Early Republican era. Military service makes the gendered relationship between the state and its citizens obvious. Therefore, since it is crucial to study the connection between hegemonic masculinity and conscription in this era, I will try to explore this relationship.

The story of Soldier and Cinderella, analysed text, tells an humanistic interaction between an Israeli soldier and a little Palestinian girl. The language which used to explain this interaction is quite symbolic and meaningful. The narrative is based on the claim of misrepresentation the one of –Israel- two sides. In this study, we endeavor to decrypt the symbolic language used in the story and to read the hidden messages in the line breaks. We claim that the author tries to adopt his message, on the basis of repeating same concepts with the similar expressions, by the technique of repeatingly suppression, Söylem analizine girişilen Asker ve Sindirella hikayesi bir İsrail askeriyle Filistinli küçük bir kız arasındaki insani etkileşimi anlatmaktadır. Bu etkileşim anlatılırken kullanılan dil, oldukça sembolik ve anlam yüklüdür. Anlatı, taraflardan birinin –İsrail- medya tarafından yanlış gösterildiği iddiası üzerine kuruludur. Bu çalışmada, incelenen hikayedeki sembolik dil deşilmeye ve yazarın veya yazarların satır aralarına sakladıkları mesajlar okunmaya çalışılmıştır. Yazarın mesajını, aynı kavramların benzer ifadelerle sık sık verilmesi esasına göre benimsetmeye çalıştığı yani tekrarlı baskılama tekniğini kullandığı iddia edilmektedir