Search

Introduction and purpose: Erythema nodosum is a most frequent form of panniculitis and it appears as erythematous, painful rounded, nodules typically localized on the pretibial area. The purpose of our review is to present diseases that can be underlying causes of erythema nodosum and to draw attention to accompanying symptoms that can guide us to the appropriate diagnosis. Brief description of the state of knowledge: Currently, erythema nodosum is thought to be a symptom associated with hypersensitivity reactions to various antigens. Although the majority of the causes are considered idiopathic, erythema nodosum may be caused by many etiological factors. Summary: Erythema nodosum is usually an acute condition that resolves without treatment. However, it can sometimes be the first sign of a serious condition - autoimmune diseases, infections or malignancy. In such cases it is essential to observe it carefully and implement appropriate diagnostics that allow us to make a correct diagnosis.

The article analyzes the results of a survey that assesses the knowledge and attitude of Generation Y Polish representatives toward the functioning of the local currency. The empirical material consists of the results of surveys conducted among a group of 619 Polish residents belonging to Generation Y. The analysis of the survey results confirmed the research hypothesis, which assumes that despite the low level of knowledge of Generation Y representatives about the functioning of local currencies, their attitude towards such a means of payment allows us to conclude that the carrying out of a large-scale educational campaign may significantly impact the development of complementary currencies in Poland. The work is mainly directed at local government officials and local initiative groups that want to influence the development of local entrepreneurialism and increase the wealth of residents by introducing local currency into circulation.

This article presents an analysis of the behavior of Polish women in the banking services market. The empirical material is the results of surveys conducted among 1217 randomly selected Polish women. Using the collected and organized empirical material, developed in a descriptive, tabular, and graphical form, through the method of comparative analysis, the article estimates Polish women’s level of interest in basic banking products, and their preferred forms of payment. It determines the level of customer satisfaction with the current banking service (the product portfolio offered, service quality, and bank employees’ approaches to serving women). In addition, it examines the attitudes of Polish women to the need to create an offer dedicated to women and a bank that would serve only women. This confirms the research hypothesis that Polish women do not see the need to create a special bank for women, but they expect more interest from banks in providing them with an offer specially dedicated to women. The results presented in the article expand the state of knowledge about the behavior of Polish women in the banking services market.

The purpose of the paper is to identify and assess changes in the financial situation of municipalities without Polish towns in Poland against the background of the whole country in the years 2010–2021. The empirical material of the paper concerns both the whole country and all municipalities without poviat towns in Poland. The numerical data comes from the Warsaw Central Statistics Office Local Data Bank and cover the years 2010–2021. The collected and ordered empirical material was elaborated in descriptive, tabular, and graphical form, using the method of comparative analysis. Furthermore, a point evaluation of all diagnostic features was made that illustrates the financial situation of municipalities without cities in Poland against the background of the entire country for the years 2010–2021, which constitutes a new approach to the research problem undertaken in the article. The analysis of the statistical data confirmed the research hypothesis assuming that the presence of a city, especially a bigger one, is a significant factor positively and permanently influencing the financial situation of communes without cities with poviat rights in Poland.

The aim of this article was to identify and assess the financial situation of naturally valuable rural communes in Poland, set against the background of other rural communes and the entire country. The empirical material of the article concerns the whole of Poland, as well as all its rural communes. The figures concerning the years 2019–2021 were retrieved from the Local Data Bank of the Central Statistical Office in Warsaw. The collected and structured empirical material was developed in a descriptive, tabular, and graphic form, using a comparative analysis. Furthermore, all diagnostic characteristics were presented as a score, illustrating the financial situation of naturally valuable rural municipalities in Poland compared to other rural municipalities as well as the entire country for 2019–2021. This was an innovative approach to the discussed research problem. The analysis of statistical data confirmed the research hypothesis that the local governments of naturally valuable rural communes in Poland use the resources of the natural environment and successfully cope with existing difficulties related to the need to protect nature. Thus, they achieve similar economic and financial results to other rural communes in the country.

This article identifies and assesses the importance of informational factors in shaping consumer demand for organic food in Poland, using demographic segmentation criteria, including gender, age, education, place of residence, and wealth. The empirical data came from a survey conducted among 850 randomly selected organic food consumers in Poland in December 2020, using the CAWI (Computer Assisted Web Interview) method, accessed via an internet panel. The collected and structured empirical data are presented in descriptive, tabular, and graphical form, using comparative analyses. The results of the research have allowed for the construction of three original models of organic food consumers, with regard to information credibility and reliability. Additionally, the results confirmed the research hypothesis, which assumes that consumers who recognize the credibility and reliability of information concerning organic food products purchase them more often and spend more on them. Thus, in the case of organic food, the impact of credible and reliable information on the process of shaping consumer demand is clear: it constitutes a significant factor that triggers demand.

Theoretical background: The issue of the functioning of local currencies is very rarely discussed in Polish literature, there are no comprehensive studies on this subject. Currently, there are several thousand local currencies in the world, the issue of which is aimed at stimulating the local economy. In Poland, there are also attempts to introduce local currencies into circulation. Therefore, it is important to examine the attitude of citizens to such a currency. Purpose of the article: Determining the level of knowledge of issues related to the functioning of local currencies among representatives of the young generation of Poles and examining their attitudes regarding the introduction of such currency to the market. Research methods: The analysis of the level of knowledge and acceptance of local currencies among the representatives of the young generation of Poles was based on own research and a review of the literature on the subject. The data used in the analysis was obtained from a survey conducted on a group of 784 respondents aged 18–25, carried out in the period from January to February 2020. Main findings: The conducted research allowed to state that among the representatives of the young generation of Poles, the issues related to the functioning of the local currency are known to a minimum degree. Almost half of them believe that there was no need to introduce an additional supplementary currency in their place of residence. Almost 25% of respondents declared their willingness to make payments in the local currency, which allows to state that in Poland there are opportunities for the development of local currencies. The issuers of such a currency should be entities with a high level of social trust and state guarantees. According to the respondents, the best method to carry out transactions using local currency is an electronic form.

The article assesses the material living conditions of the population in the eastern and western regions of Poland against the background of the country and its changes in 2010–2018. The spatial scope of the research covers the entire country, including the eastern and western regions of Poland, i.e., territorial government units (voivodships) where the administrative border is also the state border. The temporal scope of the research covers the years 2010 and 2018. The empirical material of the article consists of data from the Central Statistical Office in Warsaw, especially the Household Budget Survey. The empirical material was developed in a graphic form using the method of comparative analysis and a scoring method for all diagnostic features illustrating the material living conditions of residents in the studied regions of Poland against the background of the country in 2010–2018. The conducted analysis showed that there are regional disproportions in terms of the material living conditions of the inhabitants. Even though most of the studied regions improved in this regard over the period studied, the eastern regions of Poland are still falling short in comparison to the western regions. In addition, there are also discrepancies in this respect between individual eastern and western regions. The material living conditions of the inhabitants in most of the analyzed Polish regions should be treated, among other things, as the result of the implementation of the European Union cohesion policy, especially in the eastern regions, which are classified as the least economically developed in the EU.

Although the phenomenon of exclusion has been present in our reality for thousands of years, it only became the point of scientific interest a quarter of century ago. It seems a vital issue since it may concern any citizen in any of their walks of life. They may become financially excluded due to their educational background, income, financial status, nationality, sex or even lifestyle. In practice, excluded individuals are deprived of performing certain social activities despite their abilities or willingness to do so. This paper is aimed at identifying the awareness of issues concerning financial exclusion in a group of males in Poland. It provides the outcome of a survey held in a research group of 898 males on the topic of perceived financial exclusion. Moreover, the study elaborates on the determinants of financial exclusion in Poland, as well as individuals or whole social groups potentially at risk, in the opinion of the male respondents. The results enhance the wider knowledge of financial exclusion in Polish society.

The phenomenon of currency exchange first came into being approximately 2500 years ago. The Greeks are known to be the pioneers in currency exchange. General references to this kind of operations can also be traced to the Jesus Christ era and found in the Bible. Over centuries the demand for exchanging currency increased together with the growing number of countries issuing their own currencies. This clearly led to the development of an independent financial market segment and isolation of intermediaries dealing with this kind of services. Technical advances related to the launch of new distribution channels for Internet-based financial services did not circumvent the currency exchange market. In this field new alternative forms of foreign exchange offices were introduced at the beginning of 21th century which provided currency exchange referred to as online foreign exchange (online foreign exchange platforms). The article delivers main outcomes of conducted survey which attempted to specify customer preferences with regard to their online foreign exchange activities. The first part of the article introduces the reasons why customers decide to undertake foreign exchange operations via Internet. It elaborates on the determinants influencing customers’ choice of online exchange platforms as location of foreign currency exchange. The following part of the article elaborates on convertible currency types and exchange operations’ frequency with regard to online foreign exchange platforms. Finally, customers’ trust and its level is evaluated in the field of foreign currency exchange platforms.

Cel – Określenie preferencji przedstawicieli Polaków zaliczanych do grupy wiekowej 65+ w korzystaniu z podstawowych rodzajów produktów na rynku bankowym. Metoda badań – Badania ankietowe przeprowadzone na grupie 569 respondentów zaliczanych do generacji 65+; wykonane przy pomocy kwestionariusza ankietowego w okresie od marca do maja 2018 r. Poprzedzone badaniem pilotażowym zrealizowanym w styczniu 2018 r. Wynik – Określono zachowania Polaków zaliczanych do generacji 65+ na rynku usług bankowych. Oszacowano poziom zainteresowania produktami bankowymi i poziom aktywności w korzystania tych produktów oraz ustalono preferowane sposoby realizacji usług bankowych. Dokonano analiza portfela produktów bankowych tego segmentu klientów. Oryginalność/Wartość – Wyniki badań stanowią poszerzenie stanu wiedzy na temat zachowań klientów zaliczanych do generacji 65+ na polskim rynku usług bankowych.

Cel – Określenie preferencji przedstawicieli Polaków zaliczanych do grupy wiekowej 65+ w korzystaniu z podstawowych rodzajów produktów na rynku bankowym. Metoda badań – Badania ankietowe przeprowadzone na grupie 569 respondentów zaliczanych do generacji 65+; wykonane przy pomocy kwestionariusza ankietowego w okresie od marca do maja 2018 r. Poprzedzone badaniem pilotażowym zrealizowanym w styczniu 2018 r. Wynik – Określono zachowania Polaków zaliczanych do generacji 65+ na rynku usług bankowych. Oszacowano poziom zainteresowania produktami bankowymi i poziom aktywności w korzystania tych produktów oraz ustalono preferowane sposoby realizacji usług bankowych. Dokonano analiza portfela produktów bankowych tego segmentu klientów. Oryginalność/Wartość – Wyniki badań stanowią poszerzenie stanu wiedzy na temat zachowań klientów zaliczanych do generacji 65+ na polskim rynku usług bankowych.

Zjawisko wykluczenia finansowego będące wynikiem braku dostępu lub ograniczeniem dostępu dla indywidualnego konsumenta lub grupy konsumentów do określonego portfela produktów oferowanych na rynku finansowym jest znane w różnej postaci od tysięcy lat. Przez wieki najczęściej było ono związane z ograniczonym dostępem do pożyczek i kredytów. W wieku dwudziestym wraz z dynamicznym rozwojem rynków finansowych oraz oferowanych na nich produktów pojawiły się różne rodzaje wykluczenia finansowe (emerytalne, inwestycyjne, kredytowe, oszczędnościowe, płatnicze, ubezpieczeniowe). A od dwudziestu pięciu lat, kiedy to została opracowana pierwsza definicja tego zjawiska, wykluczenie finansowe stało się przedmiotem badań naukowych. W artykule zostały zaprezentowane wyniki badań ankietowych dotyczących postrzegania zjawiska wykluczenia finansowego przeprowadzonych na grupie respondentów, którzy w oparciu o kryterium wieku zaliczani są do pokolenia X. Celem tych badań było podjęcie próby oceny znajomości zagadnień związanych ze zjawiskiem wykluczenia finansowego w analizowanej grupie wiekowej Polaków oraz wskazanie determinantów, które ich zdaniem w sposób bezpośredni wpływają na występowanie tego zjawiska.W pierwszej części artykułu przedstawiono poziom znajomości zagadnień związanych z wykluczeniem finansowym wśród przedstawicieli pokolenia X. Następnie zaprezentowano wskazane przez respondentów przyczyny oraz osoby potencjalnie zagrożone możliwością wykluczenia. W dalszej części omówiono wyniki przeprowadzonej przez ankietowanych oceny poziomu tego zjawiska oraz wskazano kto ich zdaniem jest odpowiedzialny za przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia finansowego.

Od tysiącleci do obrotu gospodarczego przestępcy wprowadzają sfałszowane pieniądze (monety, banknoty). Na przestrzeni wieków fałszowaniem pieniądza zajmowali się przedstawiciele różnych grup społecznych: władcy, szlachta, księża, żydzi oraz przedstawiciele chłopów. Działania ich różniły się jednak wykorzystywanymi metodami oraz ich skalą. Władcy zazwyczaj w majestacie prawa obniżali zawartość szlachetnych metali w monetach. Szlachta, księża i żydzi bili fałszywą monetę wykorzystując metale nie szlachetne. A chłopi obcinali wąskie skrawki srebra z obrzeża monety. Aktualnie procederem tym zajmują się działające na szeroką skalę na międzynarodowych rynkach zorganizowane grupy przestępcze oraz pojedyncze osoby, które wykorzystując nowoczesne technologie komputerowe liczą na szybki zarobek. Niepokojący jest fakt, że takie działania coraz częściej podejmują osoby niepełnoletnie. Każdy z uczestników rynku w wyniku swojej nie uwagi lub braku odpowiedniej wiedzy może stać się ofiarą procederu fałszowania pieniędzy. Dlatego niezwykle istotnym zagadnieniem jest prowadzenie działań mających na celu podniesienie poziomu wiedzy statystycznego obywatela na ten temat. W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych dotyczących znajomości zjawiska fałszowania pieniędzy przez przedstawicieli Polaków zaliczanych do grupy wiekowej 26–45 lat. Celem tych badań było podjęcie próby oceny stanu znajomości szaty graficznej i zabezpieczeń polskich banknotów przez ankietowanych oraz ich postawy w stosunku do obrotu fałszywymi znakami pieniężnymi. Ponadto określenie poziomu zaufania ankietowanych do obrotu gotówkowego w Polsce.

Directions of changes occurring in the world economy in recent years show the transformation of the industrial economy into a knowledge-based economy, using the technological and innovative potential. This transformation has highlighted the competitive advantages of countries and regions specializing in the production of hightech products. A lot of research has been trying to find out what the drivers of innovation really are, though there has not formed one consensus. The aim of the paper is to investigate influence of research and development (R&D) expenditure on economic growth in EU member states and to assess whether there is a significant relationship between countries’ R&D efforts and their innovation and between innovation and per capita income, as postulated by R&D based endogenous growth models. Basic source of data is Eurostat database and European Innovation Scoreboard reports. Results confirm positive and statistically significant impact of government R&D expenditure, which is the main driver for economic growth during the analysed period. Highly developed countries are conducting research to seek new sources of innovativeness and methods for creating innovative potential. The results also suggest that the EU countries that do not have effective R&D sectors seem to promote their innovation through technology spillovers from other countries.

Budżet partycypacyjny stanowi narzędzie zarządzania budżetem jednostki samorządowej wykorzystywane na świecie od prawie trzydziestu lat. Jego stosowanie daje członkom lokalnej społeczności możliwość współdecydowania o sposobie podziału całości lub części dostępnych środków publicznych. Wpływa między innymi na wzrost aktywności obywateli, przełamanie barier występujących pomiędzy władzą a mieszkańcami, realizacje istotnych dla lokalnych społeczności projektów. Pozytywne efekty, jakie dało wykorzystanie tej idei przez samorządy południowoamerykańskich miast stało się impulsem do jej stosowania przez władze samorządowe na wszystkich kontynentach. Aktualnie jest ona realizowana przez władze samorządowe ok. 3000 jednostek. Również polskie samorządy od 2011 r. wykorzystują ją w praktyce. Od tego czasu z roku na rok zwiększa się liczba polskich samorządów ją stosujących. Można nawet stwierdzić, że w Polsce pojawiło się coś w rodzaju „mody” na budżet obywatelski.W artykule zaprezentowano wyniki badań ankietowych dotyczących poziomu znajomości zagadnień związanych z budżetem partycypacyjnym przez przedstawicieli pokolenia X, którzy na potrzeby przeprowadzonych badań zostali podzieleni na dwa segmenty wiekowe, będących mieszkańcami miasta Rzeszowa oraz stanu ich aktywności w tym zakresie. Na wstępie zaprezentowano ocenę stanu znajomości idei budżetu partycypacyjnego oraz poziomu wiedzy mieszkańców na temat procedur wykorzystywanych przy realizacji tej idei. W dalszej części dokonano oceny aktywności mieszkańców w zakresie budżetu partycypacyjnego oraz przeanalizowano czynniki wpływające na tą aktywność.

Young educated female Poles are referred to as a part of so called generation of elec­tronic era. They consider using electronic services as absolutely standard and directly affecting their quality of living. While selecting a bank, comfort, convenience and cost minimization are their top priority. Particular attention is often paid to the opportunity of using modern distribution channels for banking services, as well as the number and range of ATMs operated by their potential bank. Young women prefer their relatives or friends' recommendation to a bank advertisement or a bank clerk's suggestion. Last but not least, taking into consideration their current stage of life, they tend to choose basic banking services such as bank account or non-cash payments.

The issue of financial exclusion has been the topic of scientific research for decades now. Each and every individual may become excluded with respect to an array of criteria, such as for instance educational background, income level, financial status, nationality or even a way of living. This means they are not allowed to perform certain social activities, even though they are both able and willing to undertake them. This unfavourable condition is usually caused by other people's reluctance. The article addresses the issues of the perception of financial exclusion among young Poles by providing a survey 's outcome. Firstly, the awareness of financial exclusion problem among young people is presented. Secondly, the causes of the phenomenon are elaborated on, as well as types of individuals potentially endangered of such exclusion. Finally, the outcome of research is provided in terms of the evaluation of the phenomenon's range and identification of people in charge of counteracting it.

Sprawne funkcjonowanie, a tym samym możliwość systematycznego rozwoju każdego rynku dóbr konsumpcyjnych, w tym również rynku pojazdów samochodowych, jest bezpośrednio związane ze stopniem zaspokojenia przez produkty oferowane na tym rynku aktualnych potrzeb potencjalnych klientów. Podmioty działające na tym rynku muszą ciągle unowocześniać produkowane pojazdy, tak aby sprostały one systematycznym zmianom oczekiwań potencjalnych klientów. Zmiany te wynikają z jednej strony z przemian, jakie zachodzą na światowych rynkach i chęci posiadania przez konsumentów produktów, które są nowościami rynkowymi. Pojazdów, które w pespektywie kilku najbliższych lat będą postrzegane przez osoby ze środowiska, w jakim żyją jako atrakcyjne dobro. Z drugiej zaś strony z chęci wyróżniania się na tle określonej społeczności, która w dużym stopniu wpływa na jego preferencje zakupowe. Tak więc na jego decyzje zakupowe będą mieć również wpływ takie czynniki jak płeć, wiek, wykształcenie czy pozycja społeczna. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką realizacji przez konsumentów procesu zakupowego na przykładzie rynku pojazdów samochodowych. Przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań ankietowych dotyczących preferencji zakupowych konsumentów na tym rynku. Omówiono m.in. wpływ czynników ekonomicznych, technicznych, estetycznych oraz wybranych elementów wyposażenia pojazdu na podjęcie przez konsumenta decyzji zakupowej. Zajmowano się również wpływem czynnika ludzkiego na podejmowaną decyzję, czyli wskazano osoby, których opinie wpływają na podjętą decyzję zakupową.

Od setek lat niepewność i ryzyko są nieodłącznym elementem każdej działalności człowieka zarówno w sferze prywatnej, jak i w sferze gospodarczej. Zagadnienia te od ponad stu lat stanowią przedmiot szczegółowych badań w różnych dyscyplinach naukowych. W naukach ekonomicznych pierwotnie główne kierunki badań związane były z występowaniem ryzyka w działalności podmiotów gospodarczych. Do dziś znaczny odsetek społeczeństwa właśnie tam upatruje możliwości występowania tego zjawiska. W literaturze przedmiotu można odnaleźć wiele różnych definicji tego zjawiska w zależności od obszaru sytuacji decyzyjnej i sposobu jego analizy. Tak więc w teorii zarządzania przyjęto, że ryzyko stanowi możliwość nieosiągnięcia założonego celu. W XX wieku w Stanach Zjednoczonych pojawiła się nowa dyscyplina naukowa określana mianem zarządzania ryzykiem. Pierwotnie miała ona stanowić jedynie element zarządzania ubezpieczeniami. Aktualnie zarządzanie ryzykiem, zorientowane na ograniczanie niepewności, jest procesem, który na trwałe został powiązany z prawie wszystkimi sferami działalności człowieka. Kolejną taką sfera, która jeszcze na początku XXI wieku nie była analizowana pod kątem związanego z jej działalnością ryzyka, jest działalność jednostek samorządu terytorialnego. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką ryzyka w jednostkach samorządu terytorialnego. Zagadnienia te w polskich warunkach stały się przedmiotem szczegółowych badań w ostatnim okresie w związku z wprowadzeniem przepisów nakładających na jednostki samorządu terytorialnego podjęcia działań w zakresie zarządzania ryzykiem. Wcześniej jednostki samorządowe miały jedynie obowiązek podjęcia działań związanych zminimalizowaniem ryzyka finansowego poprzez wdrożenie standardów i systemowego podejścia do kontroli zarządczej. W pierwszej części artykułu przedstawiono definicję i klasyfikację ryzyka występującego w jednostkach samorządu terytorialnego. W dalszej części omówiono zagadnienia związane z zarządzaniem ryzykiem w tych podmiotach.

Ryzyko i związany z nim proces zarządzania ryzykiem stanowi obiekt badań przedsta-wicieli wielu dziedzin nauki. W dobie kryzysów niezwykle ważnym zagadnieniem jest łącz-ne wykorzystanie tego dorobku. Szczególnie należy położyć nacisk na połączenie ze sobą dorobek nauk ekonomicznych i nauk społecznych. Wynika to przede wszystkim z tego, że aspekty psychologiczne są nierozerwalnie związane z zagadnieniami ryzyka gospodarczego. Na skuteczność procesu zarządzania ryzykiem decydujący wpływ mają cztery podstawowe elementy: informacja, strategia, organizacja procesu oraz menedżerowie, którzy nim kierują. To właśnie cechy osobowościowe menedżerów w znacznym stopniu decydują o preferencji i percepcji ryzyka. Postawa menedżerów względem ryzyka musi uwzględniać, że z jednej strony nie każde podjęcie ryzyka jest szansą dla podmiotu, którym kierują, z drugiej zaś nie każde uniknięcie ryzyka pozwoli podmiotowi odnieść sukces. Natomiast ocena ryzyka po-winna mieć zawsze charakter obiektywny. Tak więc cechy psychologiczne menedżerów uczestniczących procesie zarządzania ryzykiem mają znaczący wpływ na kierunki działal-ności podmiotu gospodarczego, a umiejętne zarządzanie przez nich ryzykiem należy zali-czyć do podstawowych czynników determinujących sukces. W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z problematyką ryzyka i procesu za-rządzania ryzykiem. Omówiono, czym jest ryzyko dla menedżerów. Przedstawiono podsta-wowe postawy oraz główne typy zachowań menedżerów względem ryzyka. Następnie scha-rakteryzowano miejsce menedżerów w procesie zarządzania ryzykiem oraz pełnione przez nich w tym procesie funkcje.