Search

В статье рассматривается биография и творчество нашей современницы, художницы Н.Л. Бакановой (в девичестве Вейберт), имеющей немецкое происхождение и прекрасное образование в лучших традициях русско-советской художественной школы. Произведения графики художницы – как наиболее субъективного вида искусства – максимально ярко демонстрируют то, как в процессе творчества проявляется сама личность автора. Основной темой статьи, таким образом, стал не столько феномен изображения человека, сколько феномен отражения человека в его собственном творчестве.

The Russian Language of the 1920s and 1930s in the Distorting Mirror of the Three Translational Dictionaries The author compares key word entries of three translational dictionaries: Russian-German, Russian-Polish, and Russian-Lithuanian. These are moderately-sized dictionaries published about 1930. For their respective authors (a German, a Pole, and a Lithuanian), Russian was not their native language, and yet they each mastered it wonderfully, having spent part of their lives in the Russian Empire and in the USSR. The dictionaries studied were compiled in a period of unprecedented growth in new Russian lexis. Lexical resources expanded rapidly due to violent socio-political changes and the new phenomena they brought about that needed to be named, as well as the concomitant, equally dynamic scientific and technical advances, which also caused a sub­stantial increase in new lexis. The level of difficulty in constructing a list of key words was increased by the lack of current Russian definition dictionaries at the time. The author has shown that the editors of the Russian-German and the Russian-Polish dictionaries, that appeared in Moscow, included abundant neologisms: the most variegated Sovietisms (e.g., агитпункт, cоциал-предатель), scientific and technical vocabulary (авиация, автомобиль), acronyms (нэп, Главрепертком), as well as borrowings from the national languages of the USSR (арык, аул). At the same time, the Russian-Lithuanian dictionary published in Kovno (Kaunas) does not include a single Sovieticism, no acronyms, no “Soviet” orientalism, even a suprisingly modest showing of scientific and technical lexis (merely a few percent of the resources included in the Moscow dictionaries). This dictionary includes numerous archaic and regional vocabulary units (e.g., чаемый, чапыжник), omitted in the remaining dictionaries. These dictionaries present a false picture of the Russian vocabulary of the 1920s and 1930s. Whereas the Kovno (Kaunas) lexicographer reflected lexis that was to a large degree anachronic, belonging to another, irrevocably past era, the Moscow lexicographers were overzealous in the inclusion of political neologisms, often quite fresh, impermanent, even “for a day,” overloading the list with the code of the new authorities disproportionately. Język rosyjski przełomu lat 20. i 30. XX wieku w krzywym zwierciadle trzech słowników przekładowych Autorka porównuje siatki haseł trzech słowników przekładowych: rosyjsko-niemieckiego, rosyjsko-polskiego i rosyjsko-litewskiego. Są to słowniki średniej wielkości, opublikowane na przełomie lat 20. i 30. XX w. Dla ich autorów (Niemiec, Polak, Litwin) rosyjski nie był językiem ojczystym, opanowali go jednak doskonale, spędziwszy część życia w Imperium Rosyjskim i ZSRR. Badane słowniki powstawały w okresie niebywałego przyrostu nowej leksyki rosyjskiej. Zasoby słownikowe powiększały się szybko z powodu gwałtownych przemian społeczno-politycznych i wywołanych przez nie nowych zjawisk, które należało nazwać, oraz ze względu na towarzyszący im równie dynamiczny postęp naukowo-techniczny, także powodujący znaczny przyrost nowej leksyki. Skalę trudności w konstruowaniu siatek haseł powiększał brak w owym czasie aktualnych słowników definicyjnych języka rosyjskiego. Autorka wykazała, że redaktorzy słownika rosyjsko-niemieckiego i rosyjsko-polskiego, które ukazały się w Moskwie, obficie włączali leksykę neologiczną: najrozmaitsze sowietyzmy (np. агитпункт, cоциал‑предатель), słownictwo naukowo-techniczne (авиация, автомобиль), skrótowce (нэп, Главрепертком), a także pożyczki z języków narodów ZSRR (арык, аул). Tymczasem w słowniku rosyjsko-litewskim wydanym w Kownie nie ma żadnego sowietyzmu, żadnego skrótowca, żadnego „radzieckiego” orientalizmu, zaskakująco skromnie jest w nim reprezentowana leksyka naukowo-techniczna (zaledwie kilka procent zasobów umieszczonych w słownikach moskiewskich). Słownik ten zawiera bardzo dużo słownictwa przestarzałego i regionalnego (np. чаемый, чапыжник), z którego pozostali słownikarze słusznie zrezygnowali. Badane słowniki prezentują fałszywy obraz słownictwa rosyjskiego lat 20. i 30. XX w. Leksykograf kowieński odzwierciedlił leksykę w znacznym stopniu anachroniczną, przebrzmiałą, z innej, bezpowrotnie minionej epoki, słownikarze moskiewscy zaś nadgorliwie wprowadzali polityczną leksykę neologiczną, nierzadko bardzo świeżą, nieutrwaloną, „jednodniową”, przeciążając siatki kodem nowej władzy i naruszając proporcje.

Abstract: In Germany, the public system of addiction treatment is used less by migrants with addictive disorders than by their non-migrant counterparts. To date, the literature has focused primarily on language, sociocultural factors, and residence status when discussing access barriers to this part of the health care system. However, little attention has been paid to cultural differences in explanatory models of addictive behaviour. This is surprising when we consider the important role played by popular knowledge in a population''s perceptions of and responses to illnesses, including their causes, symptoms, and treatment. In the present study, we examined explanatory models of addictive behaviour and of mental disorders in 124 native German und Russian-German youth and compared these models to those observed in an earlier study of 144 German and Turkish youth. We employed the free listing technique German and to compile the terms that participating subjects used to describe addictive behaviour. Subsequently, we examined how a subset of our study population assigned these terms to the respective disorders by means of the pile sort method. Although the explanatory models used by the German and Russian-German youth in our study were surprisingly similar, those employed by Turkish youth did not make any fundamental distinction between illegal and legal drugs (e.g. alcohol and nicotine). German and Russian-German youth regarded eating disorders as “embarrassing” or “disgraceful”, but Turkish youth did not. Unlike our German and Russian-German subjects, the Turkish youth did not classify eating disorders as being addictive in nature. Moreover, medical concepts crucial to a proper understanding of dependence disorders (e.g. the term “physical dependence”) were characterised by almost half of our Turkish subjects as useless in describing addictions. These findings show that it is impossible to translate medical or everyday concepts of disease and treatment properly into a different language without considering the connotations and implications of each term as it relates to the respective culture. Terms that are central to Western medical models of disease may otherwise be misunderstood, misinterpreted, or simply rejected. [Copyright &y& Elsevier]