ÖZET Ekstremite Yerleşimli Benign-Malign Kemik Ve Yumuşak Doku Tümörlerinde Embolizasyon Bu çalışmada amaç, ekstremite yerleşimli benign- malign kemik ve yumuşak doku tümörlerinde preoperatif, palyatif veya küratif amaçlı uygulanan embolizasyonun etkinliğinin ve gûvenilMiğinin ortaya konmasıdır. Mart 2000 ile Mart 2004 tarihleri arasında ortopedi, genel cerrahi ve onkoloji kliniklerince Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Dijital Substraksiyon Anjiografisi ünitesine gönderilen yaşlan 5-70 yıl (ortalama 33) arasında değişen ekstremite yerleşimli 11 anevrizmal kemik kisti, 12 hemanjiom, 5 arteryovenöz malformasyon, losteosarkom, 1 dev hücreli tümör, 4 yumuşak doku sarkomu, 4 tiroid folliküler ve tiroid papiller karsinom metastazı, 2 renal hücreli karsinom metastazı tamları olan 16 kadm (% 40), 24 erkek (%60) toplam 40 hasta çalışmaya dahil edildi. 9 hemanjiom, 6 anevrizmal kemik kisti, 3 arteryovenöz malformasyon, 1 osteosarkom, 1 renal hücreli karsinom metastazı ve 1 yumuşak doku sarkomu olmak üzere toplam 21 hasta anjiografide yeterli arteryal kanlanma saptanmaması nedeniyle çalışma dışı bırakıldı. Kalan hastaların 12'sine preoperatif kanama kontrolü, 7'sine ise küratif veya palyatif amaçlı dijital substraksiyon anjiografisi eşliğinde embolizasyon uygulandı. Embolizasyon, 17 hastada selektif veya superselektif kateterizasyon, 2 hastada ise intralezyoner enjeksiyon ile gerçekleştirildi. İşlemin etkinliği anjiografi, direkt grafi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans gibi diğer görüntüleme yöntemleri ve operasyon bulguları ile değerlendirildi. Preoperatif embolizasyon yapılan 12 hastanın 10'unda intraoperatif ve erken postoperatif dönemlerde kanama miktanmn belirgin azaldığı, cerrahi sırasında tümör manipülasyon ve eksizyonunun kolaylaştığı dikkati çekti. Lezyona yönelik embolizasyon yapılan 7 hastanın 4'ünde kısmi veya tam yanıt saptandı. Diğer 3 hasta, takiplerde lezyon boyutlarında artış görülmesi üzerine öpere edildi. Ekstremite yerleşimli benign- malign hipervasküler kemik ve yumuşak doku tümörlerinde preoperatif, palyatif ve küratif amaçlı selektif-superselektif intaarteryal embolizasyon, hemodinamiği elverişli olan vakalarda, uygun embolizan maddeler seçilerek, deneyimli bir ekip tarafından uygulandığında etkin sonuçlar alınabilecek gelişmekte olan bir yöntemdir. Preoperatif ve palyatif amaçlı uygulamalar intra- postoperatif kanama riskini azaltmakta, tümör eksizyonunu ve manipülasyonunu kolaylaştırmakta, medikal tedaviye yanıt alınamayan ağrı, kanama gibi semptomlara nisbeten daha uzun vadeli çözümler getirmektedir. Anahtar Sözcükler: Embolizasyon, girişimsel radyoloji, kemik tümörü selektif kateterizasyon, yumuşak doku tümörü. 64 SUMMARY Embolization In Benign And Malign Soft Tissue And Bone Tumors Localized At Extremities The aim of this study is to demostrate the efectivity and reliability of preoperative palyative or curative embolization in benign - malign soft tissue and bone tumors localized at extremity. Forty patients that were refered to Ankara University Faculty of Medicine Department of Radiology unit of digital substraction angiography by orthopedics, surgery, and oncology clinics who were 5-70 years old (mean 33),who had the diagnosis of aneurysmal bone cyst (11), hemangioma (12), arteriovenous malformation (5), osteosarcoma (1) giant cell tumor (1), soft tissue sarcoma (4), tyroid follicular and papillary carcinoma metastases (4), renal cell carcinoma metastases (2) and 16 women (%40), 24 men (%60) included the study between March 2000 and March 2004. Twenty one patients 9 with hemangioma, 6 with aneurysmal bone cyst, 3 with arteriovenous malformation, 1 with osteosarcoma, 1 with renal cell metastases and 1 with soft tissue sarcoma were excluded the study because of insufficent perfusion during digital substraction angiography. Preoperative embolisation to 12 and curative or palyative embolisation to 7 remaining patients were applied. Embolisation is accomplished by selective or supraselective catheterization in 17 and intralesion injection in 2 patients. The effectivity of procedure was evaluated by angiography, radiography, computed tomography and magnetic resonance imaging techniques and with operation findings. Bleeding was apperently decreased and manuplation and exsicion of tumor during surgery were facilitated in 10 of 12 patients to whom preoperative embolisation were applied.There was partial or complete response in 4 of the 7 patients who were applied embolisation directly to lesion. Other 3 patients were operated becuse of progression of lesion during follow up. Preoperative palyative or curative selective or superselective intraarterial embolisation in benign or malign hypervasculary bone and soft tissue tumors located at extremity is an effective and developing method with favorable results in the cases with suitable hemodinamics and by suitable selection of subtances for embolisation and with an exprienced team. Preoperative and palyative applications decreases the intraoperative bleeding risk, facilitating the tumor exicion and manuplation and may presents relatively long term solutions to the problems like bleeding and pain refratory to medical treatment. Key Words: Bone tumor, embolisation, interventional radiology, selective catheterization, soft tissue tumor. 65 71