Search

Contains fulltext : 149833.pdf (Publisher’s version ) (Open Access)

In deze studie is bekeken welke veranderingen zijn opgetreden in plantengemeenschappen. De gegevens uit de Landelijke Vegetatie Databank (LVD) zijn gebruikt om trends in de soortensamenstelling van bepaalde plantengemeenschappen op te sporen. Vervolgens zijn deze trends gerelateerd aan veranderingen in de temperatuur. Hierdoor krijgen we inzicht in de kwetsbaarheid van de onderzochte plantengemeenschappen (en desbetreffende ecosystemen) voor klimaatverandering. De LVD bestaat momenteel uit meer dan 630.000 gedigitaliseerde vegetatieopnamen, gemaakt in de periode 1930-2012. De verandering in de soortensamenstelling van een aantal plantengemeenschappen is geanalyseerd voor de periode 1930-2010

In het kader van Natura 2000 worden in Europees perspectief zeldzame soorten en zeldzame vegetatietypen in Nederland beschermd. In dit rapport staan de Zuid-Limburgse kalkgraslanden (H6210) en heischrale graslanden (H6230) centraal. Bijna alle nog bestaande hellingschraallanden in Nederland liggen binnen de als Natura2000 aangewezen gebieden. Beide habitattypen zijn prioritair en de opgave in deze gebieden bestaat uit uitbreiding van het oppervlak en verbetering van de kwaliteit. Uit de 1e fase van het O+BN onderzoek aan de Zuid-Limburgse hellingschraallanden is gebleken dat veel karakteristieke planten- en diersoorten binnen de huidige natuurreservaten nog steeds achteruitgaan. Een belangrijke oorzaak hiervoor is de verhoogde beschikbaarheid van stikstof.

Mossmites are small micro-arthropods which live in the soil. In a number of ongoing Alterra proejcts and checks of the Plant Disease Control Unit nine mossmite species have been recorded which were not yet included in the recently published Dutch checklist, nor in the supplements. The total number of mossmites species in The Netherlands is now 336. More species are to be expected in underexplored areas and habitats, some of which are to be investigated in the near future

Tijdens veldwerk ten behoeve van habitatkarteringen in de binnendijkse terreinen langs de Oosterschelde werd een aantal populaties van Hordeum marinum (Zeegerst) aangetroffen in het natuurontwikkelingsgebied de Prunje aan de zuidkust van Schouwen. Omdat deze associatie tot de sterk bedreigde plantengemeenschappen van ons land behoort, wijden we een kort artikel aan de Zeeuwse Zeegerst-begroeiingen. We bespreken de huidige voorkomens, hun wetenschappelijke betekenis en stellen de syntaxonomische indeling van de associatie ter discussie

The grasslands on slopes in Southern Limburg belong to the most species-rich grasslands in the Netherlands and are included in EU Habitat Directive as protected habitat types. They are located on slopes with a clear gradient in soil material with gravel deposits from the river Maas on top of the calcareous bedrock (especially in the western part of Limburg). In the 20th century, the number and area of these grasslands decreased due to changing land use and the small, remaining reserves became fragmented, isolated, and lost characteristic species. Around 1980 restoration management started. In the first years, restoration seemed successful, but on the long-term however, the floristical quality and species-richness have declined even further. Further insight into the causes of this decline and opportunities for restoration were the main aims of a O+BN research project and the current thesis is derived from this research. Analyses of the long-term vegetation development in calcareous grassland (Chapter 2) showed that distinct calcareous grassland species declined and more common grassland species increased. Generally, the vegetation has developed towards more nutrient-rich circumstances. Eutrophication is one of the main factors hampering restoration and nitrogen is one of the most important limiting nutrients for terrestrial plant growth, especially under nutrient-poor circumstances. Experimental studies confirmed repressed potential nitrification activity in the matgrass sward vegetation, compared to the two adjacent vegetation zones (Chapter 3) and a four-month growth experiment revealed a negative effect of characteristic matgrass sward species on potential nitrification activity (Chapter 4). High ammonium concentrations and high ammonium:nitrate ratio are known to have toxic effects on the characteristic plant species, and therefore this can have contributed to the decline of this species-rich grassland vegetation. Restoration management for the accelerated re-creation of species-rich grasslands was studied on agricultural grasslands with a history of intensive use in an experimental design (Chapter 6) and on grasslands that have been abandoned for a long time (Chapter 7). The combination of sod cutting with hay transfer (the transfer of freshly mown material from a nearby well-developed grassland) was the most successful measure. In calcareous grasslands that had been fertilized in the past, the development on the longer term (25 years after the fertilisation has stopped) showed that the effects of nitrogen application have disappeared after 10 years, whereas the effects of phosphate application are still visible (Chapter 5). The results of this thesis and additional results of the O+BN research show that two approaches are needed to ensure optimal conservation and restoration. Firstly, the management in the reserves should be optimalized to ensure more nutrient removal. Secondly, the dispersal opportunities for species should be increased by enlarging and connecting the remaining grasslands, therefore reducing fragmentation and isolation. On the short term, sod-cutting in combination with the transfer of mown material seems to be a useful first step towards restoration on former agriculturally used grasslands. Additional research on the found repressed nitrification should reveal if this effect has a negative effect on the biodiversity in these grasslands and how this can be counterbalanced

The results of this thesis and additional results of the OBN research show that two approaches are needed to ensure optimal conservation and restoration. Firstly, the management in the reserves should be optimalized to ensure more nutrient removal. Secondly, the dispersal opportunities for species should be increased by enlarging and connecting the remaining grasslands, therefore reducing fragmentation and isolation. On the short term, sod-cutting in combination with the transfer of mown material seems to be a useful first step towards restoration on former agriculturally used grasslands. Additional research on the found repressed nitrification should reveal if this effect has a negative effect on the biodiversity in these grasslands and how this can be counterbalanced

Deze gids geeft een compacte beschrijving van alle plantengemeenschappen in Nederland: van open water en moerassen, graslanden en heiden, kust en binnenlandse pioniermilieus, tot ruigten, bossen en struwelen. De gids biedt ook een toegankelijke inleiding over termen en begrippen in de vegetatiekunde. Per plantengemeenschap zijn verspreidingskaartjes, samenvattende tabellen met de belangrijkste soorten en grafieken over standplaats en levensvormen opgenomen. Bovendien bevat het boek determinatiesleutels waarmee de Nederlandse plantengemeenschappen op naam zijn te brengen. De sleutels leiden tot de juiste klasse, waarna aan de hand van standplaatskenmerken en soortensamenstelling op eenvoudige wijze de plantengemeenschap kan worden bepaald.

Item does not contain fulltext 440 p.

In opdracht van het Goois Natuurreservaat is onderzocht of recreatief gebruik van het Beschermd Natuurmonument Laarder Wasmeer mogelijk is zonder dat de natuurdoelstelling voor het gebied wordt aangetast, en zo ja, onder welke voorwaarden recreatief gebruik van het terrein dan kan plaatsvinden. Het advies is om het recreatief gebruik van het Laarder Wasmeer zeer extensief te houden om de natuurpotenties van het gebied maximaal te kunnen benutten. Dit betekent dat recreanten bij voorkeur slechts beperkt en onder begeleiding toegang zouden moeten krijgen tot het gebied.

De Zuid-Limburgse hellingschraallanden behoren tot de meest soortenrijke graslandtypen in ons land. Ze liggen op een gradiënt van zure heischrale graslanden bovenaan de helling en basische kalkgraslanden in het middendeel van de helling. Onderaan de helling komen voedselrijkere en dus meer ruige graslandtypen voor. Het oppervlak aan goed ontwikkelde hellingschraallanden is in de 20e eeuw sterk achteruit gegaan en ook de kwaliteit ervan. Om na te gaan wat de oorzaken zijn voor de achteruitgang van flora als fauna en hoe verder herstelbeheer moet plaatsvinden, is in 2005 in het kader van OBN een vierjarig onderzoek gestart. Hieruit blijkt dat er zeker nog perspectief is voor herstel van soortenrijke hellingsschraallanden. Het beheer binnen de hellingschraallanden kan verder geoptimaliseerd worden, zodat meer afvoer van nutriënten plaatsvindt en een meer heterogene vegetatiestructuur ontstaat. Ook moet de sterke mate van versnippering en isolatie van de hellingschraallanden worden aangepakt door het vergroten en onderling verbinden van de huidige reservaten.

Het gaat niet goed met de schaarse reservaten van hellingschraallanden. Al sinds de jaren tachtig wordt geprobeerd om deze unieke ecosystemen te herstellen, maar tot op heden met een tegenvallend resultaat. Onder leiding van het deskundigenteam Heuvelland is van 2004-2008 onderzoek gedaan naar de oorzaken van achteruitgang en de mogelijkheden voor herstel, met de nadruk op de mogelijke beheerstrategieën voor zowel de flora als de fauna. Tijdens deze veldwerkplaats presenteerden twee onderzoekers de resultaten van dit onderzoek en vertelde beheerder Patrick Kloet van Staatsbosbeheer over de pilot gescheperde beweiding.

Contains fulltext : 75443.pdf (Publisher’s version ) (Open Access)

De hellinggraslanden, hellingbossen en beekdalen van het heuvelland zijn van oudsher zeer soortenrijk en herbergen een groot aantal soorten planten en dieren die vrijwel nergens anders in Nederland voorkomen. Deze drie systemen zijn onderwerp van studie in het kader van OBN. Aan de hellingraslanden wordt al enkele jaren (veld)onderzoek verricht. Voor de hellingbossen en beekdalen zijn dit jaar preadviezen geschreven. In deze bijdrage wordt verslag gedaan van enkele resultaten van het onderzoek aan de hellinggraslanden. Tevens worden voor de hellingbossen en beekdalen op basis van bestaande kennis de belangrijkste knelpunten in beeld gebracht.

Contains fulltext : 72633.pdf (Publisher’s version ) (Closed access) 72 p.

Het onderzoek is uitgevoerd op een tweetal terreinen in Zuid Limburg, te weten een hellinggrasland ten noordoosten van de Bemelerberg, en de Keerderberg. In deze gebieden is geëxperimenteerd met de behandelingen: plaggen, maaien en hooi uitleggen in verschillende combinaties. Het artikel doet verslag van de effecten van deze experimenten voor de vegetatie.

Contains fulltext : 35261.pdf ( ) (Open Access) 53 p.

In 1979 werd opnieuw begrazing door schapen toegepast. Uit veldwaarnemingen blijkt dat diverse plantensoorten die reeds aanwezig waren vóór de begrazing, zich over het terrein hebben verspreid, maar dat er vrijwel geen nieuwe soorten zijn bijgekomen tussen 1977 en 2005. In het kader van het Overlevingsplan Bos en Natuur (OBN) wordt sinds medio 2004 onderzoek verricht naar het functioneren en het herstel van dergelijke hellingschraallandcomplexen in Zuid-Limburg

Schrale hellinggraslanden in Zuid-Limburg zijn van oudsher soortenrijk, maar zijn in de loop van de twintigste eeuw in kwaliteit,omvangen aantal sterk afgenomen. Herstelbeheer heeft voor de kal kgraslandflora weliswaar tot verbetering geleid, maar herstel van de hele gradiënt (van plateau tot dal) is niet bereikt. Ook zijn enkele kenmerkende faunagroepen sterk achteru itgegaa n, terwijl de huidige status van veel anderefaunagroepen in de hellingschraallanden onbekend is. Om te komen tot verder herstel van de hellingschraallanden in ons land is in 2004 nieuw onderzoek gestart naar de oorzaken van de achteruitgang en de mogelijkheden voor herstel van bodem, vegetatie en fauna. In deze bijdrage wordt nader ingegaan op de specifieke onderzoeksvragen en de geïntegreerde aanpak die wordt gehanteerd.

The concept of ecological networks is becoming increasingly important in both policies and practices of nature conservation throughout Europe. The establishment of the Pan Ecological European Network (PEEN) can be seen as one of the priority issues for nature conservation. For the establishment of such networks, it is essential to have adequate information on the threat status and distribution of plant and animal species throughout Europe. As there are thousands of plant and animal species, it is necessary to make a selection of species that are considered to be of specific conservation concern, so-called ‘target species’. In this report the concept of target species is developed, on the basis of a common set of criteria (legal protection, threat status and degree of endemism). A database has been developed which includes complete species lists for Europe for the following groups of organisms: vascular plants, vertebrates (freshwater fishes, reptiles, amphibians, birds and mammals) and butterflies. Based on the three criteria a provisional selection of target species has been carried out