Search

The intensification of metallurgical production and the rise of social stratification that started around the end of the 4th millennium BC are well-represented in archaeological literature. During this period, numerous changes in architecture, burial customs, and ceramic manufacture can be detected in archaeological levels. Most of the analyses so far conducted on ceramics have focused on ware groups, forms, decorations, and functions, with less attention traditionally paid to the process of skeuomorphism, which has often been de-scribed as ‘imitation’. More recent studies have shown that the transfer of techniques, shapes and decorative elements between media and production processes (e.g. from metal or stone vessels to ceramic vessels) played an important economic role in ancient societies. This article employs the pottery of the Early Bronze Age from inland Western Anatolian, to understand the impact of metal vessel manufacture on ceramic production. Ex-amples of skeuomorphism are provided, particularly noting surface colours, handle attachments and decora-tion, and an analysis made of the contexts of retrieval to suggest the possible reasons for their presence.

This work aims to analyze the EB III votive pits of Küllüoba, a site that has been excavated by Prof. Turan Efe since 1996, by comparing them with the pits from contemporary sites in Anatolia. These pits were analysed with regard to the archaeological finds they yielded and the archaeological context in which they were found, as well as compared with later Hittite textual sources. The aim of the project was to shed light on the intentional deposition of artefacts in pits, a phenomenon that has been documented in several late EBA sites in Anatolia but has never been analysed in detail before. The work argues that these features should be identified as votive pits which were employed within the context of public ritual activities. It also argues that they should be contextualised within the broader dynamics of the western and central Anatolian Early Bronze Age III. This phase is characterised by the development of the first urban societies and the intensification of interregional exchange networks stretching from the northern Syria to Aegean, witnessed by the diffusion of new technologies (i.e. regarding pottery and metallurgy) and the circulation of finished products. The use of votive pits seems to be connected with these developments, and indicates that interaction with distant areas not only involved the exchange of goods but also had long-lasting impacts on the socio-cultural and ritual dynamics of the local Anatolian communities, Bu çalışma Küllüoba’da, 1996 yılından bu yana Prof. Dr. Turan Efe başkanlığında gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan adak çukurlarını çağdaş yerleşmelerde saptanan çukurlarla karşılaştırarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Söz konusu çukurlar içerisindeki buluntulara ve bulundukları kontekste dayanılarak değerlendirilmiş ve daha sonraki Hitit Dönemi yazılı kaynaklarındaki verilere dayanarak ele alınmıştır. Bu çalışma bugüne kadar pek çok geç İlk Tunç Çağı yerleşmesinde saptanmış ve detaylı olarak değerlendirilmemiş olan çukurlara ve bunların içerisine planlı bir şekilde bırakılmış olan buluntulara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle bu çalışma, genel ritüel uygulamaları çerçevesi içinde adak çukuru olarak tanımlanmasına neden olan özellikleri detaylı bir şekilde incelemektedir. Söz konusu çukurları batı ve orta Anadolu’da İTÇ III Dönemi’nde gerçekleşen yeni gelişmeler ışığında ele alınmıştır. İTÇ III Dönemi ilk şehirci topluluklar ve kuzey Suriye’den Ege’ye kadar uzanan bölgelerarası ticaret ağlarının güçlenmesi gibi gelişmelerle karakterize olur. Bu gelişmelere metalurji ve çanak çömlek üretimindeki yeni teknolojilerin yayılımı ve son ürünlerin dolaşımı eşlik eder. Çukurların kullanımı bu gelişmelerle ilişkili gibi görünmekte olup uzak bölgelerarası etkileşimin sadece ürün ticaretine dayanmadığını aynı zamanda Anadolu’daki toplulukların sosyo-kültürel ve ritüel dinamikleri üzerinde de kalıcı etkileri olduğuna işaret etmektedir

Bilindiği üzere batı Anadolu İlk Tunç Çağı kronolojisi bugüne kadar sağlıklı bir şekilde saptanamamıştır. Bunun altında yatan en önemli nedenlerden birisi Batı Anadolu'da İTÇ III'ün başlangıcını simgeleyen yeniliklerden biri olan çark yapımı çanak çömleğin ortak özelliklerle, tüm bölgede aynı yoğunlukta ve belli bir horizonda ortaya çıkmamasından dolayı yöresel kronolojilerin birbirleriyle yeterince güvenilir bir şekilde çakıştırılamamasıdır. Batı Anadolu ve Ege Dünyası İTÇ kronolojilerinin bugüne kadar sağlıklı bir şekilde senkronize edilememelerinin gerisinde de büyük oranda bu sorun yatmaktadır.Batı ve Orta Anadolu'da çark yapımı çanak çömleğin ortaya çıkışı ve yayılımı konusunda bugüne kadar yapılmış kayda değer bir çalışma bulunmamaktadır. İşte tez kapsamında, bu çanak çömleğin teknolojisi ve bu çanak çömlek ile temsil edilen yeni mal grupları ve formların dağılımları, yöresel özellikleri ve gelişimleri incelenmiş ve bunların `Batı Anadolu kronolojisi` içindeki yeri daha somut bir şekilde belirlenmeye çalışılmıştır; neticede, karakteristik İTÇ III çanak çömlek özelliklerinin Anadolu Yarımadası'nda ilk nerede ortaya çıktığı, bunun gerisinde yatan nedenler ve sonuçları irdelenmiştir.Eskişehir'deki Küllüoba kazılarında ele geçirilen çark yapımı çanak çömlek konusunda yapılan çalışmalar, uzak bölgeler arası ticaretin İTÇ III döneminde giderek yoğunlaştığını göstermektedir. Bu çalışma M.Ö. 3.Binyıl'ın ikinci yarısında, Mezopotamya ile Kuzey Ege ve dolayısıyla Troya arasındaki ilişkilerin güney ve batı Anadolu sahilleri boyunca denizyoluyla değil, İç Batı Anadolu üzerinden karayoluyla gerçekleştiği konusunda ilk somut verileri ortaya koymaktadır. Bu şekilde, yoğun ticaret sebebiyle, İç kuzeybatı Anadolu'dan Kuzey Ege'ye birtakım kültürel öğelerin de nüfuz ettiği daha bir açıklık kazanmaktadır. Dolayısıyla bu tez, batı Anadolu ve Ege'de İTÇ ile ilgili kültürel ilişki ve etkileşimleri yeni bir perspektiften ele alınması gerektiğini açıkça göstermiştir. The chronology of the Early Bronze Age in Anatolia has not yet been fully established. The most important underlying reason for this is that wheelmade pottery, a key innovation which marked the beginning of the EBA III in western Anatolia, has not been discovered with common characteristics and with the same density on a specific horizon in the entire region. This complicated a reliable synchronisation of the local chronologies considerably. As a result of this, the western Anatolian and the Aegean chronologies could not be satisfactorily correlated.So far, no noteworthy study has been made on the early use and distribution of the wheelmade pottery in western and central Anatolia. Within the framework of the thesis, the technology of this pottery and the distribution and local characteristics of its ware groups and forms are investigated and their significance is revealed, in a more concrete way, in the western Anatolian EBA chronology. In conclusion, the thesis examines the early distribution of the characteristic elements of the EBA III wheelmade pottery in the Anatolian peninsula, the reasons underlying it and its consequences.The studies on the wheelmade pottery recovered at Küllüoba near Eskişehir indicated to us the gradual intensification of trade relations in the EB III between far-reaching areas. The thesis clearly demonstrates that the relations between Mesopotamia and the North Aegean (Troy) were established, not along the south Anatolian and Aegean coastline but, on the contrary, over the land route, via inland western Anatolia. Thus, it has been clarified that certain cultural innovations were introduced to the Troad from inland northwestern Anatolia, due to the intensified trade relations. Consequently, the thesis emphasizes the need of dealing with the interrelations and interactions between western Anatolia and the Aegean in the EBA from a new perspective. 376

`Küllüoba İlk Tunç Çağı İÜ Çanak Çömleği`, başlıklı tez çalışmasının konusunu oluşturan malzeme, 1996-2003 yıllan arasında Küllüoba höyüğü kazılarında stratigrafîk olarak ele geçirilen erken İlk Tunç Çağı IH çanak çömleğidir. Çalışmanın amacı söz konusu çanak çömleğin mal ve biçim özelliklerinin ve gelişiminin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi ve bu malzemenin çevre bölgelerle olan ilişkilerinin saptanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle malzeme mal ve biçim özelliklerine göre ayrılmış ve istatistiki açıdan değerlendirilmiştir. Daha sonra ise özellikle Batı Anadolu'da uzun İlk Tunç çağı stratigrafileri veren Troya ve Beycesultan çanak çömleğine dayanılarak Küllüoba İlk Tunç Çağı IH çanak çömleğinin tarihlendirilmesine çalışılmıştır. Bu çalışma kapsamında ele alman erken İlk Tunç Çağı M çanak çömleği üç ana mimari evrede saptanmıştır. Aşağıdan yukarıya doğru m C, Di B ve HI A olarak isimlendirilen bu evrelerde gerek çanak çömlek yapım tekniklerindeki değişim gerekse form ve mal gruplarında ortaya çıkan yenilikler ve gelişme açıkça izlenebilmektedir. Söz konusu çanak çömleğin ortaya çıkışı ve gelişimi özellikle Troya, Beycesultan ve Tarsus ile önemli paralellikler göstermektedir. Ayrıca İlk Tunç Çağı II sonundan itibaren kuzeybatı Anadolu ile Kuzey Suriye ve Kilikya ile olan ticari ilişkiler bu dönemde yoğunlaşmıştır. Dolayısıyla, Küllüoba' da ileride yapılacak olan çalışmalar Troya, Beycesultan ile Tarsus kronolojilerinin karşılaştırılmasına ve daha sağlıklı bir Batı Anadolu İlk Tunç Çağı kronolojisinin saptanmasına önemli katkılarda bulunacaktır. In this thesis entitled as `Küllüoba Early Bronze Age Pottery` is studied the early EBA HI pottery excavated stratigraphically at Küllüoba between the years 1996-2003. The aim of this work, is to study the properties and the development of wares and forms of this pottery and its affinities with the pottery groups of the neighbouring regions. In doing this so, first the material is grouped according to the wares and forms, then evaluated statistically. Finally, The sequence of this pottery is synchronised with the long EBA Stratigraphies of Troia and Beycesultan. This material comes from three main architectural phases numbered EI C, IH B and HI A from top down respectively. One can trace the changes and developments both in the techniques of pottery making, and innovations and development in the groupings of wares and forms. The emergence and the development of this pottery demonstrate parallels especially with those of Troia, Beycesultan and Tarsus. From the end phases of EB II on, the trade relations were intensified between Northwestern Anatolia and the regions of Syro-Cilicia. Therefore, the further investigations at Küllüoba in the succeding years willl make immence contribution to synchronise the sequences of Troia, Beycesultan and Tarsus and to establish a more reliable Early Bronze Age chronology in Western Anatolia. in 171

Keçiçayırı, Eskişehir İli’nin Frigya Yaylası olarak bilinen dağlık güney kesiminde, Seyitgazi İlçesi sınırları içinde ve Seyitgazi’nin 18 km kadar güneyindeki Bardakçı Köyü yakınlarında yer almaktadır. Köy içinden geçen Bardakçı Çayı, kuzeyde Sakarya Nehri’nin kolu olan Seyit Suyu ile birleşip, daha sonra Bardakçı Köyü içinde, Yazılıkaya tarafından gelen Eşen Çayı ile birleşmektedir.

The chronology of the Early Bronze Age in Anatolia has not yet been fully established. The most important underlying reason for this is that wheelmade pottery, a key innovation which marked the beginning of the EBA III in western Anatolia, has not been discovered with common characteristics and with the same density on a specific horizon in the entire region. This complicated a reliable synchronisation of the local chronologies considerably. As a result of this, the western Anatolian and the Aegean chronologies could not be satisfactorily correlated. So far, no noteworthy study has been made on the early use and distribution of the wheelmade pottery in western and central Anatolia. Within the framework of the thesis, the technology of this pottery and the distribution and local characteristics of its ware groups and forms are investigated and their significance is revealed, in a more concrete way, in the western Anatolian EBA chronology. In conclusion, the thesis examines the early distribution of the characteristic elements of the EBA III wheelmade pottery in the Anatolian peninsula, the reasons underlying it and its consequences. The studies on the wheelmade pottery recovered at Küllüoba near Eskişehir indicated to us the gradual intensification of trade relations in the EB III between far-reaching areas. The thesis clearly demonstrates that the relations between Mesopotamia and the North Aegean Troy were established, not along the south Anatolian and Aegean coastline but, on the contrary, over the land route, via inland western Anatolia. Thus, it has been clarified that certain cultural innovations were introduced to the Troad from inland northwestern Anatolia, due to the intensified trade relations. Consequently, the thesis emphasizes the need of dealing with the interrelations and interactions between western Anatolia and the Aegean in the EBA from a new perspective.

Anadolu Üniversitesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi tarafından ortak yürütülen program. Bu çalışma Kayseri Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından adıma izin doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Müzede korunan ve 1948-2010 yılları arasında yapılan Kültepe kazıları esnasında ele geçirilen 93 adet ağırşak ve 130 adet tezgah ağırlığı incelenmiştir. Kültepe ağırşaklarında 4 ana ve 6 alt grup tespit edilmiştir. Ağırşakların 66 adedi pişmiş topraktan, 23 adedinin taştan ve 4 adedinin ise kemikten üretilmiştir. Pişmiş toprak ağırşakların hamur renkleri; siyah, gri, devetüyü, bej tonlarında değişmektedir. Ağırşakların yüzeyinde yer alan motiflerin genellikle çizilerek veya yivler ile ve ayrıca kazıma, çentik ve nokta baskı bezeme ile yapıldığı belirlenmiştir. Birkaç örnekte motiflerin beyaz boya ile boyandığı görülmüştür. Söz konusu motiflerin çoğunlukla ağırşakların iğ deliği çevresine uygulandığı saptanmıştır. Tezgah ağırlıkları 6 ana ve 6 alt grup tespit edilmiştir. Söz konusu eserlerin 126 adedi pişmiş topraktan, 4 adedi ise taştan üretilmiştir. Pişmiş toprak tezgah ağırlıklarının hamur renkleri gri, siyah, devetüyü ve kiremit tonlarında değişmektedir. Tezgah ağırlıklarının bir kısmının yüzeyinde kare ve yuvarlak biçimli damga mühür baskısı varlığı saptanmıştır. Bu çalışma ile Kültepe'de Asur Ticaret Kolonileri Çağı tekstil üretimine yönelik aletler tespit edilerek, kullanım alanı ve teknikleri belirlenerek, tipolojik olarak sınıflandırmak amaçlanmıştır. This study was carried out with the permission given by the Kayseri Archaeological Museum. 93 spindle whorls and 130 loom weights which are unearthed during the Kültepe excavations conducted between 1948 and 2010 were examined. There are 4 main and 6 sub-groups in the spindle whorls of Kültepe. 66 of the spindle whorls were made of terracotta, 23 of them were made of stone and 4 of them were made of bone. Clay colors of terracotta spindle whorls are black, gray, buff, beige tones. The motifs on the surface of the spindle whorls were usually made by drawing or grooving and also by scraping, notching and dot printing. A few examples show that the motifs were painted with white paint. These motifs were mostly applied around the spindle hole of the spindle whorls. Weight of the looms has 6 main and 6 sub-groups. 130 of these works were made of terracotta and 4 of them were made of stone. The clay colors of terracotta weights vary in gray, black, buff and tile tones. The purpose of this study was to determine the tools for textile production during the Assyrian Trade Colonies period in Kültepe, to determine their usage area and techniques and to classify them typologically.

Bu tez çalışması 1996 yılından bu yana Prof. Dr. Turan Efe başkanlığında Küllüoba’da gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan çukurları Anadolu’da çağdaşı olan diğer yerleşmelerdeki çukurlarla karşılaştırarak incelemeyi amaçlamaktadır. Söz konusu çukurlar içerisindeki buluntulara ve bulundukları kontekste dayanılarak değerlendirilmiş ve daha sonraki Hitit dönemi yazılı kaynaklarındaki verilerle karşılaştırılmıştır. Bu çalışma bugüne kadar pek çok geç İlk Tunç Çağı yerleşmesinde saptanmış ve detaylı olarak değerlendirilmemiş olan çukurlara ve bunların içerisine planlı bir şekilde bırakılmış olan buluntulara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle bu çalışma genel ritüel uygulamaları çerçevesi içerisinde “adak çukuru” olarak tanımlanmasına neden olan söz konusu bu özellikleri detaylı bir şekilde incelemektedir. Aynı zamanda bu çalışma söz konusu çukurları Batı ve Orta Anadolu’da İTÇ III döneminde gerçekleşen yeni gelişmeler içerisinde ele almaktadır. Sözkonusu dönem ilk şehirci topluluklar ve Kuzey Suriye’den Ege’ye kadar uzanan bölgelerarası ticaret ağlarının güçlenmesi gibi gelişmelerle karakterize olur. Bu gelişmelere metalurji ve çanak çömlek üretimindeki yeni teknolojilerin yayılımı ve son ürünlerin dolaşımı eşlik eder. Adak çukurlarının kullanımı bu gelişmelerle ilişkili gibi görünmekte olup, uzak bölgelerarası etkileşimin sadece ürünlerin ticaretine dayanmadığını aynı zamanda Anadolu’daki toplulukların sosyo-kültürel ve ritüel dinamikleri üzerinde de kalıcı etkileri olduğuna işaret etmektedir. The thesis investigates the archaeological horizon of EB III pits of Anatolia by comparing them with the pits from Küllüoba near Seyitgazi/Eskişehir, a site that has been excavated by Prof. Turan Efe since 1996. These pits were analysed with regard to the archaeological finds they yielded and the archaeological context in which they were found, as well as compared with later Hittite textual sources. The aim of the project was to shed light on the intentional deposition of artefacts in pits, a phenomenon that has been documented in several late EBA sites in Anatolia but has never been analysed in detail before. The thesis argues that these features should be identified as “votive pits” which were employed within the context of public ritual activities. It also argues that they should be contextualised within the broader dynamics of the western and central Anatolian Early Bronze Age III. This phase is characterised by the development of the first urban societies and the intensification of interregional exchange networks stretching from the northern Syria to Aegean, witnessed by the diffusion of new technologies (i.e. regarding pottery and metallurgy) and the circulation of finished products. The use of votive pits seems to be connected with these developments, and indicates that interaction with distant areas not only involved the exchange of goods but also had long-lasting impacts on the socio-cultural and ritual dynamics of the local Anatolian communities.

Bu tez çalışması 1996 yılından bu yana Prof. Dr. Turan Efe başkanlığında Küllüoba'da gerçekleştirilen kazılarda ortaya çıkarılan çukurları Anadolu'da çağdaşı olan diğer yerleşmelerdeki çukurlarla karşılaştırarak incelemeyi amaçlamaktadır. Söz konusu çukurlar içerisindeki buluntulara ve bulundukları kontekste dayanılarak değerlendirilmiş ve daha sonraki Hitit dönemi yazılı kaynaklarındaki verilerle karşılaştırılmıştır. Bu çalışma bugüne kadar pek çok geç İlk Tunç Çağı yerleşmesinde saptanmış ve detaylı olarak değerlendirilmemiş olan çukurlara ve bunların içerisine planlı bir şekilde bırakılmış olan buluntulara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle bu çalışma genel ritüel uygulamaları çerçevesi içerisinde `adak çukuru` olarak tanımlanmasına neden olan söz konusu bu özellikleri detaylı bir şekilde incelemektedir. Aynı zamanda bu çalışma söz konusu çukurları Batı ve Orta Anadolu'da İTÇ III döneminde gerçekleşen yeni gelişmeler içerisinde ele almaktadır. Söz konusu dönem ilk şehirci topluluklar ve Kuzey Suriye'den Ege'ye kadar uzanan bölgelerarası ticaret ağlarının güçlenmesi gibi gelişmelerle karakterize olur. Bu gelişmelere metalurji ve çanak çömlek üretimindeki yeni teknolojilerin yayılımı ve son ürünlerin dolaşımı eşlik eder. Adak Çukurlarının kullanımı bu gelişmelerle ilişkili gibi görünmekte olup, uzak bölgelerarası etkileşimin sadece ürünlerin ticaretine dayanmadığını aynı zamanda Anadolu'daki toplulukların sosyo-kültürel ve ritüel dinamikleri üzerinde de kalıcı etkileri olduğuna işaret etmektedir. The thesis investigates the archaeological horizon of EB III pits of Anatolia by comparing them with the pits from Küllüoba near Seyitgazi/Eskişehir, a site that has been excavated by Prof. Turan Efe since 1996. These pits were analysed with regard to the archaeological finds they yielded and the archaeological context in which they were found, as well as compared with later Hittite textual sources.The aim of the project was to shed light on the intentional deposition of artefacts in pits, a phenomenon that has been documented in several late EBA sites in Anatolia but has never been analysed in detail before. The thesis argues that these features should be identified as `votive pits` which were employed within the context of public ritual activities. It also argues that they should be contextualised within the broader dynamics of the western and central Anatolian Early Bronze Age III. This phase is characterised by the development of the first urban societies and the intensification of interregional exchange networks stretching from the northern Syria to Aegean, witnessed by the diffusion of new technologies (i.e. regarding pottery and metallurgy) and the circulation of finished products. The use of votive pits seems to be connected with these developments, and indicates that interaction with distant areas not only involved the exchange of goods but also had long-lasting impacts on the socio-cultural and ritual dynamics of the local Anatolian communities. 313