Search

Akşehir XIX. Yüzyıl ortalarında Konya sancağına bağlı kazalardan birisidir. Çalışmamızda Akşehir kaza merkezinin sosyo-ekonomik ve demografik yapısını tahlil edebilmek amacıyla 1844 tarihli Akşehir nüfus ve temettuat defterleri kullanılmıştır. Nüfus defterinde Akşehir‟de yaşayan erkek nüfusun isim, yaş özellikleri, eşkâlleri, meslekleri ve nüfus hareketleri ile ilgili bilgilere ulaşılabilmektedir. Temettuat defterlerinde ise nüfusun isimlerinin yanı sıra hanelerin hayvan-arazi miktarları ile çeşitleri, ekonomik durumları, yıllık gelirleri ve vergileri gibi bilgilere ulaşmak mümkündür. Tüm bu ulaşılan bilgilere göre 1844 yılında Akşehir kaza merkezi sınırlarında yaklaşık 6.328 kişilik bir nüfus barınmaktadır. Oldukça genç bir nüfusa sahip olan Akşehir‟in yaş ortalaması 22,76‟dır. Dışarıya göç eden kişilerin oranı ise %4,55‟tir. Akşehir‟den yapılan nüfus hareketlerinin tüm dünyada da olduğu gibi batı yönünde ağırlık kazandığı görülmekle birlikte bu hareketlerin en fazla Çal kazası yönünde olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte kaza merkezinde yaşayan hanelerin çekirdek aile yapısına sahip olduğu görülmektedir. Kazanın temel geçim kaynağını sınaî ve ticari faaliyetler oluşturmaktadır. Kaza genelinde bu oran %71,07‟dir. Öne çıkan meslek kolu ise terzilik ve pabuçculuktur. Bunun yanı sıra kaza genelinde tarımsal faaliyetlerin yapıldığı; arpa, buğday, afyon, haşhaş üretiminin gerçekleştiği görülmektedir. Hane başına düşen yıllık gelir miktarı ise 721,03‟dür., Akşehir XIX. It is one of the districts of Konya sanjak in the middle of the century. In our study, Akşehir population and temettuat registers dated 1844 were used in order to analyze the socio-economic and demographic structure of the AkĢehir district center. Information on the name, age characteristics, descriptions, occupations and population movements of the male population living in Akşehir can be accessed in the population book. In addition to the names of the population, it is possible to reach information such as the amount and types of livestock and land of the households, their economic status, annual income and taxes in the Temettuat registers. According to all this information, a population of approximately 6,328 people lived in the borders of Akşehir district center in 1844. The average age of Akşehir, which has a very young population, is 22.76. The rate of people migrating abroad is 4.55%. Although it is seen that the population movements from Akşehir gain weight in the west direction as in the whole world, it has been determined that these movements are mostly in the direction of Çal kaza. However, it is seen that the households living in the district center have a nuclear family structure. The main source of income of the boiler is industrial and commercial activities. Overall, this rate is 71.07%. The prominent profession is tailoring and shoemaking. In addition, agricultural activities are carried out throughout the district; barley, wheat, opium and poppy are produced. The annual income per household is 721.03.

Bu makale 1845 tarihli Temettuat Defterleri üzerinden Bursa’nın üç mahallesinin ekonomik ve sosyal durumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Tarihsel bir veri olarak Temettuat defterlerinin Osmanlı ekonomik ve sosyal tarihi konusunda araştırmacıya sunacağı imkânları doğru bir şekilde değerlendirmek için tahrirlerin yapılış amacının bilinmesi gereklidir. Bu nedenle çalışma öncelikle Temettuat tahrirlerini ait olduğu tarihsel bağlama yerleştirmekle işe başlayacaktır. Akabinde defterlerin muhtevası hakkında kısa bir bilgi verilecektir. Takip eden bölüm bahsi geçen defterlerin Osmanlı Devleti’nin sosyal ve ekonomik tarihi açısından ehemmiyeti ve araştırmacıya sunacağı imkânlar üzerinedir. Çalışmada son olarak Bursa’nın Müslüman, Ermeni ve Rum nüfustan oluşan Timurtaş Paşa, Veled-i Kurt ve Bulgarlar mahalleleri ilgili defterlerde yer alan veriler doğrultusunda demografik, ekonomik ve sosyal durum açılarından karşılaştırmalı olarak analiz edilecektir. In this article it is aimed to analyze the socioeconomic situation of the three districts of Bursa based on 1845 Temettuat Registers. The study is, firstly, going to deal with the period in which Temettuat registers were implemented. This part of the study deals with the question of why Ottoman statesmen implemented these surveys. Then the contents of the registers are briefly introduced. The following part will be about the significance of the registers for the social and economic history of the Ottoman Empire. The last and crucial part of the study is devoted to the comparative analysis of the three districts, Timurtaş Paşa, Veled-i Kurt and Bulgarlar, which respectively populated with Muslim, Armenian and Greek people.

Belviran, XIX. yüzyıl ortalarında idarî açıdan Konya sancağına bağlı kazalardan birisidir. Çalışmamızda kazanın sosyo-ekonomik ve demografik yapısını tahlil edebilmek amacıyla 1844 yılına ait nüfus ve 1844-45 tarihli Belviran temettuat defterlerinden yararlanılmıştır. Nüfus defterinde Belviran'da yaşayan erkek nüfus, bu nüfusun isim ve baba isimleri, lakapları, eşkâlleri, meslekleri ve yaşları ile ilgili bilgilere ulaşılabilmektedir. 1844-45 tarihli temettuat defterinde ise Belviran'da yaşayan hane reislerinin isim, lakap, meslek bilgilerinin yanısıra sahip oldukları arazi ve hayvan miktarları, bu arazilerde yetiştirdikleri ürünler, gelir kaynakları gibi bilgiler ayrıntılı bir şekilde kaydedilmiştir. 1844 yılında Belviran yaklaşık 7500 nüfuslu bir kazadır. Kaza oldukça genç bir nüfusa sahiptir. Nüfusun yaş ortalaması 21,58'dir. Dışarıya göç hareketleri çevre kazalara kıyasla düşüktür. Belviran'daki aileler yaygın olarak çekirdek aile tipindedir. Kazanın temel geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğu görülür. Ekili tarım arazilerinde buğday, arpa, çavdar, burçak, yulaf, nohut, mıhtan ve mahlut üretimi yapılmaktadır. Bunun yanı sıra kazada bir miktar kökboya üretilmektedir. Bağcılık da kazadaki yaygın faaliyetlerden birisidir. Bu bağlamda kazada özellikle yoğun pekmez üretimi dikkat çekmektedir. Hayvancılıkta ise keçi yetiştiriciliği öne çıkmaktadır. Hane başına düşen küçükbaş hayvan miktarının çevre kazalardan daha yüksek olduğu görülmüştür., Belviran is one of the districts of the Konya sanjak in the middle of the 19th century. In order to analyze the socio-economic and demographic structure of the district, we used the population of 1844 and the Temettuat books of 1844-45. The population register includes information on the male population living in Belviran, the names and father names, nicknames, appearance data, professions and ages of the population. In the date of 1844-45, the head of households in Belviran were recorded in detail, including names, nicknames and occupations, as well as the amount of land and animals, the products they raised and the sources of income. In 1844 the Belviran has about 7500 inhabitants. The district has a fairly young population. The average age of the population is 21,58. Migration movements are low compared to the neighboring districts. Families in Belviran are widely used in the nuclear family type. Agriculture and animal husbandry are the main livelihoods of the district. Cultivated agricultural land, wheat, barley, rye, burcak, oats, chickpeas, mıhtan and mahlut are produced. In addition, a bit of rootstone is produced in the district. Viticulture is also one of the common activities in the district. In this context, especially intensive molasses production in the district is noteworthy. In livestock, goat breeding is prominent. It was found that the amount of small animal per household was higher than the surrounding districts.

anemon Sivas1845 yılı Temettüat Defterleri kayıtlarına göre çoğunlukla Türk, Ermeni, Rum veKıpti nüfusuna sahiptir. Bu unsurların Müslüman ve Hıristiyan olduklarıbilinmektedir. Mesleklerinden Müslüman ve Hıristiyan din adamı olduklarıanlaşılan kimseler kayıtlıdır. Sivas'ta ikamet edenlerden yetişkin erkeklerinesnaf, zanaatkâr veya çiftçi oldukları, çocukların ise çıraklığa verildiklerive ücretleri olduğu tespit edilmiştir. Gayrimüslimlerin tamamının zanaatkârveya esnaf oldukları, çiftçilik ve hayvancılık ile uğraşanların yok denecekkadar az olduğu tespit edilmiştir. Askerlikle alakalı olanların tamamıMüslümandır. Ziraat ile uğraşanların çoğu aynı zamanda arabacılık yapmaktadır.Çiftçilik yapanlar daha çok buğday, arpa, fiğ ekmektedir. Sadece Gökçe BostanMahallesi'nde ikamet eden bazı çiftçilerin bu ürünlerin yanı sıra, tütün, afyon, susam ve börülce de ektikleri tespit edilmiştir. According to the records of Temettüat Notebooks, in 1845, Sivas had mainly the population of Turkish, Armenian, Grek and Copt.It has been known that these elements were Muslims and Christians. There werealso some people, who were known to be Muslim and Christian religious men, registered in the Notebook. It was discovered that the adult men living inSivas were tradesmen, craftsmen or farmers, and the children were apprentice, who took salaries. On the other hand all the nonmuslim adult population were thecraftsmen and tradesmen. There were only a few of them who were dealing withfarming and stockbreeding. All the people who were related to the soldiershipwere Muslims. People dealing with agriculture were also dealing with carting.Farmers mostly dug wheat, barley and fiğ (a kind of plant, which is used tofeed animals). People living in Gökçebostan district were also interested indigging tobacco, opium, sesame and kidney bean apart from those products. 420828

Osmanlı Devleti'nin sosyal ve iktisadi tarih çalışmalarına ışık tutan kaynaklar arasında 19. yüzyılda tutulmuş olan Temettü Defterleri ait oldukları döneme dair önemli bilgiler içermektedir. Kaza ve köylerin hane hane ele alınarak, herkese ait şahsî mal varlıklarının emlak, arazi, hayvanat ve ürün gibi bilgilerinin kaydedildiği teferruatlı bilgiler içeren defterlerdir. Bu defterlerde hane reisinin sahip olduğu mal varlığının yanında hane reislerinin meslekleri, hangi zanaat kolunun geliştiği, bir kasabada en çok hangi hayvanın beslenip yetiştirildiğine dair bilgilerin yanında; aile isimleri, şahıslara ait isimler ve lakaplar, akrabalık ilişkileri, vakfedilen emlak, ziraat yapılan alanlar, kazanç elde edilen hayvanlar, kazanç miktarları, yıllık gelirler ve daha birçok ayrıntılı bilgiye yer verilmiştir.Bu çalışmada, 1844-1845 yılında tutulan temettuat defterlerinde yer alan kayıtlardan hareketle Sivas Eyaleti, Amasya Sancağı, Akdağ Nahiyesinin 19. yüzyıl ortalarında sosyal ve ekonomik yapısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Akdağ Nahiyesi ahalisinin geçimini tarım ve hayvancılıktan sağladığını söylemek mümkündür. Tarımsal faaliyetler olarak, dutluk bağı, üzüm bağ, meyve bahçesi ve bunun yanında arıcılık ön plana çıkarken, büyükbaş hayvan olarak sağman inek, küçükbaş hayvan olarak yoz keçinin yetiştirildiği görülmektedir. Köydeki meslekler tarım ve hayvancılığa göre şekillenmiş olup, bahçıvanlık, ırgatlık ve çobanlık en çok görülen mesleklerdir. Halkın Vergü-yi Mahsusanınyanında ödedikleri vergilerin başında da öşr'i harir ve öşr'i üzüm gelmektedir. Among the sources that shed light on the social and economic history of the Ottoman Empire, the Dividend Registers, which were kept in the 19th century, contain important information about the period they belonged to. Accidents and households of households, taking into account the households, real estate, land, animal and product information such as the information is recorded in the book. information about which animals are fed and raised, as well as family names, personal names and nicknames, kinship relations, charitable real estate, agricultural areas, earning animals, earnings, annual income and many more detailed information is given.In this study, it was aimed to reveal the social and economic structure of Sivas Province, Amasya Sancağı and Akdağ Village in the middle of 19th century. It is possible to say that the livelihood of the population of Akdağ Village is derived from agriculture and animal husbandry. As agricultural activities, berry bond, grape vineyard, orchard and also beekeeping are prominent, while sheep as cow cattle and sheep as goat are raised. The occupations in the village are shaped by agriculture and animal husbandry, and gardeners, windmills and shepherds are the most common occupations. Beside the taxpayers paid by the public in the head of the taxpayers, they also pay perish and the grape comes. 174

Bu çalışmada 19. yüzyıl ortalarında Sivas eyaletinin Amasya sancağına bağlı Ezinepazar nahiyesinin sosyal ve ekonomik durumu temettuat defterleri çerçevesinde ortaya konmaya çalışılmıştır.Çalışmamızın amacı temettuat kayıtları çerçevesinde Ezinepazar nahiyesinin 19. Yüzyıl ortalarındaki sosyal ve ekonomik yapısının gün yüzüne çıkarılmasıdır. Çalışmamızın kaynakları Başbakanlık Osmanlı Arşivinden alınarak dijital ortama aktarılmış ve transkripsiyonu yapılmıştır. Transkripsiyonu yapılan belgelerden yerleşim yerlerine ait veriler ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen veriler Amasya ile ilgili yapılan diğer temettuat çalışmalarıyla karşılaştırılarak analiz edilmiş yerleşim yerlerinin kayıtlardaki sosyo- ekonomik durumu ile şimdiki durumu arasında bağlantı kurulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmamız 1845 yılında Ezinepazar nahiyesine bağlı yirmi altı köyü kapsamaktadır. En kalabalık köy 67 haneli Kale karyesidir. Bu yıllarda Ezinepazar nahiyesinde 770 hane bulunmaktadır. Yerleşim yerlerinde yaşayanların tamamına yakını Müslüman olup geçimlerini tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadırlar. Köylerin ekonomik durumları incelendiğinde genel anlamda ortalamanın üzerinde bir gelire sahip oldukları saptanmıştır. Devlete ödedikleri vergiler incelendiğinde ise ise vergü-yi mahsusa, ağnam ve öşür vergisi verdikleri görülmektedir.Çalışmamızdaki yerleşim yerlerindeki gayrimüslim nüfusun diğer bölgeler üzerine yapılan temettuat çalışmalarında ortaya koyulan gayrimüslim nüfus miktarlarından yok denecek kadar az olması, meslek çeşitliğinin tarım ve hayvancılık ile ilgili alanlarla sınırlı kalması araştırmamızın diğer çalışmalardan farklı yönleridir. In this study, the social and economic situation of Ezinepazar, a township of Amasya sanjak in the province of Sivas, in the 19th Century is tried to be put forth in the frame of temettuat books. The aim of our study is to bring light to the socio-economic factors of Ezinepazar in the framework of temettuat registers. The sources of our study taken from the Ottoman Archives of the Prime Ministry have been digitalized and transcribed. Data on the settlements have been acquired from the transcribed documents. Acquired data have been analyzed and compared to other temettuat studies on Amasya and a meaningful connection has been tried to be made between the socio-economic situations of the settlements in the registers then and now. This study includes 26 villages of Ezinepazar in 1845. The most crowded one is Kale with 67 households. At that time, there were 770 households in Ezinepazar. Nearly all of the population was Muslim and earned their living through agriculture and livestock. It is ascertained that the villages have had above-average income in general when we take into account the economic situations of the villages. It is seen that there are income tax (vergü-yi mahsusa), cattle tax (ağnam) and tithe (aşar) when the taxes paid to the state are taken into account.Our study is different from other studies in terms of the fact that the non-Muslim population in the settlements was few and the occupational diversity was limited to agriculture and livestock. 122

Bu çalışmada, XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Sivas Eyaleti'nin Amasya Sancağı'na bağlı Geldiklan Nahiyesi'nin sosyal ve ekonomik durumu, temettüat kayıtları ışığında çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Çalışmanın amacı, temettüat kayıtları ışığında XIX. yüzyılın ortalarında Geldiklan Nahiyesi'nin sosyal ve ekonomik dinamiklerinin ortaya çıkarılmasıdır. Çalışma 1845 yılında Geldiklan Nahiyesi'ne bağlı köylerden 12'sini kapsamaktadır. Ele alınan bölgenin ilgili dönemdeki nüfus, üretim yapısı, işletmelerin nitelikleri, gelirin kaynakları, tarımsal verimlilik ve vergiler gibi ekonomik ve sosyal hayatın temel alanlarıyla ilgili ayrıntılı kantitatif bilgiler üretilmeye çalışılmıştır. In this study, the social and economic situation of the Geldiklan Township of Amasya Sanjak of the Sivas province of Ottoman State in the 19th century was examined in various aspects under the light of temettüat registers. The purpose of the study is to reveal the social and economic dynamics of the Geldiklan Township in the middle 19th century in the light of the temettüat registers. The study includes 12 villages belonging to Geldiklan Township in 1845. Detailed and quantitative information is tried to be provided concerning the basic areas of economic and social life such a population, structure of production, attributes of enterprises, sources of income, agricultural productivity and taxes of the considered region.

Osmanlı Devleti XIX. yüzyılın ortalarına doğru çağın gerisinde kalmamak için askeri, iktisadi ve içtimai alanlarda yenilikler içeren Tanzimat'la birlikte bir takım ıstılahatlar gerçekleştirmiştir. Bu alanda yapılan ıstılahatlardan birini temettuat defterleri oluşturmaktadır. Osmanlı Arşivi'nde bulunan temettuat defterleri dönemin demografik ve sosyo-ekonomik yapısına dair zengin bilgiler ve Tanzimat'la birlikte değişen vergileri içermektedir. Bu defterlerin içerdikleri verilerin incelenmesi dönemin sosyal ve içtimai hayatını aydınlatması bakımından önemlidir.Kumanova temettuat defterleri 1845 (H. 1260) yılında düzenlenmiştir. İncelenen defterlerdeki kayıtlara göre Kumanova 1845 tarihinde Üsküp eyaletinin Köstendil sancağına bağlı bir kasaba olarak görülmektedir. Kumanova'da sadece Müslümanların ikamet ettiği Mehmet Bey ve Orta Bunar isimli iki mahalle bulunmaktadır. Ayrıca şehir nüfusunun yarısını gayrimüslimlerin oluşturduğu görülmüş bundan başka farklı herhangi bir etnik ve dini gruba rastlanılmamıştır.Temettuat defterlerinden Kumanova'da pek çok mesleğin icra edildiği görülmektedir. Bunun yanında tarım ve hayvancılık da önemli yer tutmaktadır. Hem Müslümanlar hem de gayrimüslimlerden dönemin rayiç bedellerine göre vergiler toplanmış ve bu vergilerin miktarı temettuat defterlerine kaydedilmiştir. The Ottoman Empire implemented a set of reforms in the midst of the nineteenth century during the Tanzimat reform era in areas like the military, economic and social in order not to fall behind the age. One of the reforms implemented during this period is the dividend books. The temettuat books avalaible in the Ottoman archives are rich on information about the demographic and socio-economic structure and the changing tax system of that period. Analyses about the contents of these books are important in order to enlighten the era from a social point of view.Temettuat books of Kumanova has been set up in 1845. According to the content of the books examined it can be seen that in 1845 Kumanova was a town in the district of Köstendil in the province of Skopje. This thesis consists of three parts.There are two streets in Kumanova that are resided only by Muslims and these are Mehmet Bey and Orta Bunar. Furthermore it has been seen that half of the population are non-Muslims while any other different ethniciy or religious group hasn't been encountered.It can be seen from the dividend books that a great many professions has been carried out in Kumanova. Besides this agriculture and animal breeding was important in this context. Market value taxes were collected both from Muslims and non-Muslims and the amount of the collected taxes were registered in the dividend books. 219

Bu tez çalışmasında, H.1260 (M.1844) yılında Edirne Eyâleti, Vize Sancağı dahilinde Kırkkilise Kazası' na bağlı olan Karakaş, Cami-i Kebir, Yapraklı, Hatice Hatun ve Ermeni Mahalleleri' ne ait temettüat defterleri incelenerek, müslüman ve gayrimüslim ahalinin sosyal, ekonomik ve idari yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır.İncelenen mahallelerdeki halk Yapraklı mahallesinde çoğunlukla Kalaycılıktan, Ermeni mahallesinde tarım ve hayvancılıktan; Karakaş, Hatice Hatun ve Cami-i Kebir mahallelerinde ise esnaflık, tarım ve küçükbaş hayvancılıkla sağlamaktadır. Büyükbaş, küçükbaş ve yük hayvanı olarak ise: inek, öküz, koyun, keçi, bargir, katır v.b. yetiştirmekte olup, küçük bir oranda ise arıcılık yapmaktadırlar. Ayrıca birbirinden farklı, çok sayıda meslek kolu vardır. Çobanlık, kalaycılık, aşçılık, terzilik, abacılık, berberlik, bakkallık vb. icra edilen mesleklerdendir. Son olarak çalışmamızda bütün hane reislerinin tarım, hayvancılık ve meslek gelirleri hesaplanmış, ödemiş oldukları vergi-i mahsusa, aşar v.b. vergiler tablo ve grafiklerle ifade edilmiştir. Muslim and non-Muslim inhabitants' social, economical and governmental structures are exhibited in this thesis statement via temettüat books (statistical information about the social and economical data of the countryside of the Ottoman State) which belong to Karakaş, Cami-i Kebir, Yapraklı, Hatice Hatun ve Ermeni Districts within Kırkkilise District in Edirne Province's Vize Sanjak, in H.1260 (M.1844).The Public who lived in these districts and villages have generally lived on by tinnership in Bayraklı District, agriculture and animal husbandry in Armanian District; artisanship, agriculture and sheep animal husbandry fort he Karakaş, Hatice Hatun and Cami-i Kebir Districts.They were breeding crow, ox, sheep, goat, horse, garron, etc. as cattles and sheep and pack animals, and also active in beekeeping in a small portion. There are numerous different occupational groups as well. Shepherding, tinnership, cookery, tailoring, aba making, hairdressing, grocery etc. were also professions carried out.Finally all householder's agriculture, animal husbandry and profession income is calculated and their taxes like mahsusa tax, aşar (tithe) etc. are denoted with tables and graphics in our study 73

Bu çalışmanın amacı, 1844-1845 (H.1260-1261) yıllarında Anamur kazasının sosyal, iktisadî ve malî yapısını ortaya koymaktır.1844 yılında Anamur kazası, Karaman eyaleti İç-il sancağına bağlı bir kazadır.Osmanlı Devleti tanzimattan itibaren ekonomik ve malî sıkıntılara çözüm bulmak amacıyla önemli ıslahatlar gerçekleştirerek sayımlar yapmıştır. Bu sayımlarla halkın mal varlıkları, yıllık kazançları ve alınan vergiler temettüât defterlerine kaydedilmiştir. Temettüât defterleri o dönemin sosyal, ekonomik ve nüfus yapısıyla ilgili önemli bilgiler vermektedir.Temettüât kayıtlarına göre Anamur kazası ve köyleri, 1451 haneden oluşan bir kazadır. Türkler, Kıptiler ve Rumlar yaşamaktadır. XIX. yüzyıl ortalarında Anamur kazası ve köylerinin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarım ve hayvancılıkla uğraşanların oranı % 65.06' dır. Anamur kazasında iş bölümü gelişmiş olup 45 çeşit meslek mevcuttur. Anamur kazasının köylerinde ki tarım arazilerinin toplamı yaklaşık 792 dönüm olup hane başına düşen ortalama tarım alanı 0.54 dönüm civarındadır. Yetiştirilen tarım ürünleri; buğday, arpa, yulaf, darı, susam, pamuk ekiminden ibaret olup bunun yanında, az da olsa, bağcılık yapılmaktadır. Hanelerin, toplam yıllık kazancı 772.952 kuruştur. Hane başına düşen ortalama yıllık gelir 532.702 kuruştur. Anamur kazası ve köylerinde büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Bunun dışında az da olsa arıcılık da mevcuttur. Toplam hayvan sayısı 40.677 adettir. Hane başına 28.03 hayvan düşmektedir. Bu durum Anamur kazasında insanların temel geçim kaynağının tarım ve hayvancılık olduğunu göstermektedir. Vergilerin toplanması konusunda ise gelir - vergi dengesi pek fazla gözetilmemiş olup bunun sonucunda ise hakkaniyetsizliklerle karşılaşılmaktadır., The aim of this study is to reveal the social ,economical and financial structures of Anamur between 1844-1845. In 1844 Anamur is a district of Karaman province.As from the administrative reforms ,to find a solution for economical and financial problems , Ottoman Empire made countings by realizing important reforms. With these countings , the vested interests , annual incomes and taxes were recorded to the temettuat books.Temettuat books enlightens about social,economical and populational structures of that period.According to Temettuat records, Anamur district and its villages consist of 1451 residences. Turks ,Greeks and Gysps has been living. In the middle of the 19th century the main income sources are agriculture and livestock. The percentage of agriculture and livestock strugglers are %65.06. In Anamur co-operation is well developed and 45 types of professions exist The total sum of agricultural lands In the villages of Anamur is nearly 792 square meters and average agricultural land per home is about 0.54 square meters. Agricultural products that are grown ; wheat,barley,oats,corn,sesame,cotton furthermore a little viniculture is being made.The total annual gain of the residences is 772.952 kuruş. The annual average income is 532.702 kurus.Anamur and In the villages of it ,small cattle and great cattle livestocks are being made. Leastwise Bee keeping is being made apart from that .Total animal number is 40.677. 28.03 animal is per home. This situation shows that in Anamur the main income source is agriculture and livestock.The income-tax balance is not managed very well about tax collection and this result with unfairnesses.

Osmanlı Devleti, Tanzimat Fermanı ile tüm alanlarda yeniden yapılanma sürecine girmiştir. Bu amaçla mali alanda halktan vergi mükellefi olanların sahip oldukları mal ve mülklerin yıllık gelirleri üzerinden temettü vergisi alınması esası benimsenmiştir. Bu vergi kayıtları temettuat defterleri adı verilen defterlere yazılmıştır. Bu defterlerde vergi mükellefi hane sayıları, ilgili bölgedeki arazi miktarları, arazinin durumu, yetiştirilen ürünler, tüm gelirler, ödenen vergiler, hayvan sayıları, ticari faaliyetler ve dolayısıyla da halkın ekonomik durumu ile ilgili detaylı bilgiler bulunmaktadır. Bu çalışmada İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunan Temettuat defterlerinden, Şuhud’a ait BOA, ML.VRD.TMT. 9299-09354-09362-09365-09372-09375-09385-17754-17790 numaralı defterler incelenerek değerlendirilmesi yapılmıştır. Ottoman Empire entered a reorganization period in all fields with the Declaration of Reorganization. With this aim, getting an income tax basis from properties of the taxpayers living in public according to their annual income was considered. Those tax records were written in profit notebooks. In those notebooks there is detailed information about the numbers of the taxpayers houses, the amount of the fields in the related area, the condition of the land, grown crops, aii income rates, paid taxes, numbers of the animals, commercial activities and thereby the economic condition of the public. In this research, an evaluation was done by searching Suhud’s BOA, ML. VRD. TMT.9299-09354-09362-09365-09372-09375-09385-17754-17790 numbered notebooks in the profit notebooks of Istanbul Prime Ministry Ottoman Archive.

Yüksek Lisans Tezi Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla Osmanlı Devleti'nde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenleme çalışmaları sonucunda temettuât defterleri de oluşturulmuştur. Bu defterlerin tutuluş amacı vergi tespitidir. Defterler hane reislerinin meslek, emlak, arazi, hayvan sayıları, gelirleri gibi her türlü malını ve bunlar için ödemesi gereken vergilerini içermektedir. Defterlerde hane reislerinin ayrıntılı kaydının yapılması kişiler ve bölge hakkında önemli bilgiler vermektedir. Bu yönüyle defterler XIX. yüzyıl Osmanlı şehir ve köylerinin sosyo-ekonomik tarihine ışık tutmaktadır. Bu çalışmada H. 1260-1261 / M. 1844-1845 yıllarına ait Uzunköprü Temettuât Defterleri'ne dayanılarak şehrin sosyo-ekonomik yapısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Böylece bu dönemde şehrin nüfusu ile burada yaşayan insanların ekonomik ve sosyal durumu tespit edilmiştir. Abstract Various regulations were done in Ottoman State with the declaration of Tanzimat. As a result of these studies of regulation, Temettuât registers were constructed. The aim of keeping these registers is to determine taxes. These registers involve various belongings such as occupation, property, field, the number of animals and income, which belong to household heads and the taxes that are necessary to pay for these belongings. Keeping detailed records about household heads in Temettuât Registers gives important information about individuals and region. With this aspect, Registers enlighten the socio-economic history of Ottoman cities and villages in the nineteenth century. In this work, socio-economic form of the city was revealed based on Temettuât Registers about Uzunköprü belonging to H. 1260-1261 / M. 1844-1845. Thus, the population of the city in this period and economical and social status of the people who live in this region were determined.

Bu tez çalışmasında, H.1260 (M.1844) yılında Edirne Eyâleti, Babaeski Kazası'na bağlı olan Dindoru ve El-Hac Hasan Mahalleleri ile Cehillü, Cengerli, Çiftlikler, Doğanca-i Sağir, Dokuzöyük, Göçoba ve Çergenişin Kıptiyan Taifesi, Graba, İmampazarı, Karahalil, Karamesudlu, Kumrular, Natırlı, Oruçlu, Sarıcaali ve Yeniköy köylerine ait temettüat defterlerinden yararlanılarak, müslüman ve gayrimüslim ahalinin sosyal ve ekonomik yapısı ortaya konmaya çalışılmıştır.İncelenen mahalle ve köylerdeki halk geçimlerini genellikle tarım ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Ziraati yapılan ürünlerin başlıcaları: buğday, çavdar, arpa, üzüm, susamdır. Büyükbaş, küçükbaş ve yük hayvanı olarak ise: inek, öküz, koyun, keçi, beygir, katır v.b. yetiştirmekte olup, bazı köylerde ise: arıcılık da yapmaktadırlar. Ayrıca birbirinden farklı, çok sayıda meslek kolu vardır. Çiftçilik, çobanlık, demircilik, terzilik, berberlik, bakkallık ve değirmencilik en başta gelen mesleklerdendir. Son olarak çalışmamızda bütün hane reislerinin tarım, hayvancılık ve meslek gelirleri hesaplanmış, ödemiş oldukları vergi-i mahsusa, aşar, cizye v.b. vergiler tablo ve grafiklerle ifade edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Edirne Eyâleti, Babaeski Kazası, Temettuât Defterleri, Sosyal, Ekonomik, Tarım, Hayvancılık, Vergi. Muslim and non-Muslim folk's social and economical structures are exhibited in this thesis statement via dividend books which belong to Edirne province's Babaeski town's Dindoru and El-Hac Hasan district, Cehillü, Cengerli, Çiftlikler, Doğanca-i Sağir, Dokuzöyük, Göçoba ve Çergenişin Kıptiyan Taifesi, Graba, İmampazarı, Karahalil, Karamesudlu, Kumrular, Natırlı, Oruçlu, Sarıcaali ve Yeniköy in H.1260 (M.1844).The Public who lived in these districts and villages have generally lived on agriculture and animal husbandry. The major agriculture products were wheat, rye, barley, grapes and sesame. They breeds the cows, oxen, sheep, goats, horses, mules, etc. as a bovine, ovine and beast of burden and, in some villages were active in beekeeping. Furthermore there were a lot of different occupational groups. Farming , occupation of a shepherd, iron worker, tailoring, being a barber, grocery, milling were the main professions. Finally, All householder's agriculture, animal husbandry and profession incame was calculated and their taxes like mahsusa tax, tithe (aşar), jizya (cizye) were expressed with charts and graphics in our study.Key words : Edirne Province, Babaeski town, Dividend book, Social, Economical, Agriculture, Animal Husbandry, Tax. 132

Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla Osmanlı Devleti'nde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenleme çalışmaları sonucunda temettuât defterleri de oluşturulmuştur. Bu defterlerin tutuluş amacı vergi tespitidir. Defterler hane reislerinin meslek, emlak, arazi, hayvan sayıları, gelirleri gibi her türlü malını ve bunlar için ödemesi gereken vergilerini içermektedir. Defterlerde hane reislerinin ayrıntılı kaydının yapılması kişiler ve bölge hakkında önemli bilgiler vermektedir. Bu yönüyle defterler XIX. yüzyıl Osmanlı şehir ve köylerinin sosyo-ekonomik tarihine ışık tutmaktadır. Bu çalışmada H. 1260-1261 / M. 1844-1845 yıllarına ait Uzunköprü Temettuât Defterleri'ne dayanılarak şehrin sosyo-ekonomik yapısı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Böylece bu dönemde şehrin nüfusu ile burada yaşayan insanların ekonomik ve sosyal durumu tespit edilmiştir. Various regulations were done in Ottoman State with the declaration of Tanzimat. As a result of these studies of regulation, Temettuât registers were constructed. The aim of keeping these registers is to determine taxes. These registers involve various belongings such as occupation, property, field, the number of animals and income, which belong to household heads and the taxes that are necessary to pay for these belongings. Keeping detailed records about household heads in Temettuât Registers gives important information about individuals and region. With this aspect, Registers enlighten the socio-economic history of Ottoman cities and villages in the nineteenth century. In this work, socio-economic form of the city was revealed based on Temettuât Registers about Uzunköprü belonging to H. 1260-1261 / M. 1844-1845. Thus, the population of the city in this period and economical and social status of the people who live in this region were determined. 256

ÖZETTEMETTUAT DEFTERLERİ ÇERÇEVESİNDE KOÇANA/ÜSKÜP KAZASININ SOSYAL VE EKONOMİK YAPISI19.yy’da Osmanlı Devleti’nde Tanzimat fermanı ile birlikte bir takım mali ve iktisadi ıslahatlar yapılmıştır. Bu yenilikler çerçevesinde 1844 yılında yapılan tahrirler sonucu Osmanlı toplumunda hanelerin emlak, arazi ve gelirleri, ödedikleri vergiler ile birlikte temettuat defterlerine kaydedilmiştir. Bu çalışmada, 19.yy’da Osmanlı Devleti Üsküp Eyaleti, Köstendil Sancağı, Koçana kazasının temettuat defterleri incelenerek Koçana kazasının sosyal ve ekonomik yapısı irdelenmiştir. Koçana’nın gelir dağılımı Gini katsayısı ve Lorenz eğrisi kullanılarak hesaplanmıştır. Koçana kazasında Gini katsayısı 0,44 olarak bulunmuştur. Bunun yanı sıra, Koçana’da 42 ayrı meslek olduğu belirlenmiş ve nüfusun %55,6’sının ziraat ile geçimini sağladığı ortaya çıkmıştır. Koçana kazasında hanelerin ortalama geliri 529,7 kuruştur. Ayrıca pirinç ve tütün yetiştiriciliğinin oldukça yaygın olduğu anlaşılmıştır. ABSTRACTSOCIAL AND ECONOMIC SITUATION OF KOCANA/USKUP TOWN WITHIN THE FRAME OF TEMETTUAT RECORDSIn 19th century, some financial and economic reorganization was performed with Reform Declaration (Rescript of Gülhane). In the framework of these reforms real estates, lands and incomes of households of Ottoman society were registered in title temettuat books together with taxes they paid according to regulations made in 1844. In this study, we have examined title temettuat books of Koçana town of Köstendil city of Skopje Eyalet in Ottoman State and social and economic structure of Koçana town has been searched. Income distribution of Koçana was calculated by using Gini coefficient and Lorenz curve. Gini coefficient was found to be 0.44 in Koçana. Moreover, it has been determined that there were 42 profession groups in Koçana and 55.6 % of the population worked in agricultural sector. Average income of families in Koçana was 529.7 Kuruş. It has also been understood that rice and tobacco cultivation was widespread in Koçana.

Yerel tarih çalışmalarının önem kazanmasıyla, değişim sürecinin izlenebileceği idâri birimlerden olan köy, mahalle, kaza ve şehir tarihi üzerine pek çok çalışma yapılmaktadır. 19. Yüzyılda Kirmasti (Mustafakemalpaşa) Kazası'nın Sosyo-Ekonomik Durumu isimli bu tez çalışmasının temel problemi, Kirmasti Kazası'nda 19. Yüzyıl boyunca sosyo-ekonomik yönden yaşanan değişimi tespit etmek ve kaza tarihinin aydınlanmamış noktalarını ele almaktır.Genellikle tek kaynak türüne dayalı olarak yapılan yerel tarih çalışmalarının aksine, bu çalışmada değişimin yüzyıla olan etkilerini detaylı olarak inceleyebilmek için üç farklı tür kaynak kullanılmıştır. Bunlar, 1844 tarihli temettûat defterleri, Hudâvendigâr Vilâyeti Sâlnâmeleri ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan Kirmasti Kazası ile ilgili belgelerdir. İncelenen kaynaklardan elde edilen veriler çerçevesinde 19. Yüzyıl sürecinde Kirmasti Kazası'nın idâri yapısındaki değişimler ele alınmış, demografik yapısı incelenmiş, sosyal hayatın bir parçası olan esnaf teşekkülleri ve eğitim kurumları üzerinde durulmuş, gelir kaynakları çerçevesinde ekonomik faaliyetler ve vergilendirme sistemi detaylı bir şekilde irdelenmiş, son olarak da sosyo- ekonomik hayatı etkileyen olaylar üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır. With studies of local history that gained importance, many studies have been made on the history of village, quarter, district and city that are the administrative units of which the process of change can be followed. The basic problem of this thesis study named the Socio-Economic Situation of Kirmasti (Mustafakemalpaşa) district in the 19th century is to determine the socio-economic change experienced in Kirmasti district in the century of 19th and to discuss non-enlighten subjects in history of the district.In contrary to the local history studies generally made by depending on a single source type, in this study, three different kinds of sources were used to examine the effects of change on the century in detail. These are temettûat notebooks dated 1844, Hudâvendigâr Province Yearbooks and documents related to Kirmasti district kept in the Prime Ministry Ottoman Archive. Within the framework data obtained from the examined sources, changes in the administrative structure of Kirmasti district in the century of 19th were discussed, its demographic structure was examined, tradesmen organizations and education institutions were emphasized, economical activities and taxation system within framework of income sources were studied in detail and finally, evaluations were made on events that effected the socio-economic life.

XIX. yüzyıl, Osmanlı Devleti'nde büyük dönüşümlerin yaşandığı, sosyal, ekonomik, siyasi ve askeri alanda reformların yapıldığı bir dönemdir. 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı en önemli adımlardan biridir. Bu fermanla ele alınan mali konularda büyük değişiklikler yapılmıştır. Özellikle gelir ve vergi konusunda yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerle devlet sayıma gitmiştir. Böylelikle nüfusunu, tarım arazisini ve hayvan sayısını tespit ederek gelir kalemlerini oluşturmuştur. Bunlar üzerinden de belli oranda vergi almıştır. Bu verilerin kayıt edildiği defterlere Temettüat defteri denmektedir.Çalışmamızın da ana kaynağı olan Temettüat defterlerine göre Ermenek Kazası'nın sosyo-ekonomik yapısı incelenmiştir. Defterlerdeki verilere göre hane sahiplerinin, isim ve lakapları, meslekleri, gelir düzeyleri, mal varlıkları tespit edilmiştir. Tarım arazi miktarlarını, hayvan sayılarını ve bunlardan sağlanan gelirleri değerlendirerek kazanın genel durumu hakkında bilgi verilmiştir.Ermenek Kazası'nın dokuz mahallesinin ve 44 köyünün değerlerini ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Nüfusu hakkında XVI. yüzyıldan XX. yüzyıla doğru genel bir tablo çizmeye çalıştık. Genel olarak ele aldığımız Ermenek Kazası'nı XIX. yüzyıl ortaları ağırlıklı olarak incelenmiştir.Ermenek kazası, yakın çevresi ve farklı bölgelerin verileri ile karşılaştırılarak Anadolu coğrafyasındaki diğer kazalarla olan benzerliklerini ve farklılıklarını göstermeye çalıştık. 19th century is a period in which great transformations occured in Ottoman State and many reforms were accomplished in social, economic, political and military spheres. Tanzimat Decree enounced in the year 1839, is one of the most important step of this process. Great changes were made in financial issues with Tanzimat Decree. New arrangements were made especially about the issues of income and tax. State made censuses with these new arrangements. Thus, the state composed its income items by determining population, agricultural land and the number of animals. It took tax from these items at specific rates. The books in which these data is registered are called temettuat books.Socio-economic structure of Ermenek is examined according to temettuat books which are main source of our study. The names and titles of house owners, jobs, income levels, wealths are determined according to the data in these books. Some information is given about the general layout about the town by evaluating the amount of agricultural land, animal numbers and the income provided from these items.We assess the values of 9 neighborhoods and 4 villages of Ermenek Town separately. We tried to draw a general table from 16. century to 20. century about the population. The town of Ermenek?s situation by the mid-nineteenth century is evaluated in general.We tried to show Ermenek?s similarities with and differences from other towns in Anatolian geography by comparing its data with the data of its environs and other different regions. 253

Tanzimat döneminde, toplam vergi yükünün mükellefler arasında adil dağılımı ve vergilerin düzenli olarak tahsil edilmesini sağlamak amacıyla, ahalinin mal varlığı ve kazançları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu maksatla 1840 ve 1844 yıllarında iki kez temettüât tahrirleri denilen bir çeşit sayım gerçekleştirildi. Yapılan bu sayımlar neticesinde temettüât defterleri denilen, arşiv kaynakları ortaya çıktı. Bu defterlerden bir yerin içtimaî, iktisadî, demografik, etnik ve dini yapısı ile kişilerin mal varlıkları, kazançları ve ödediği vergileri hakkında çok mühim istatistikî malumata ulaşılabilmektedir. Bu çalışmada, 3 merkezî mahalle ve 15 köy olmak üzere, Meğri kazasına bağlı 18 yerleşim yerini kapsayan, 1844 yılında yapılan ikinci tahrirlere ait, 18 adet temettüât defterini ele aldık. Kazanın köylerinde 630, merkezinde 410 olmak üzere, toplam 1040 haneye ait kayıt bulunur. Tanzimat döneminde Aydın eyaletinin Menteşe sancağına bağlı olan Meğri, ismi Fethiye olarak değiştirilen Muğla'nın bir ilçesidir. Meğri kazası, bugünkü Fethiye ilçesinin tamamını değil, merkez ve merkeze yakın köylerini ihtiva etmektedir. Meğri kazası üzerine yaptığımız bu çalışma, Batı Akdeniz ve Güney Ege'deki birçok yerleşim yerinin 19. yüzyıl ortalarındaki genel durumu hakkında fikir vermektedir., To provide fair distribution of total tax load between tax payers and collection of taxes regularly, property and incomes of the public were tried to be detected. For this purpose, two enumerations called as 'Dividend Registrations' in 1840 and 1844. As a result of these enumerations, archive records which were called dividend books appeared. Very important statistical information may be obtained about social, financial, demographic, ethnical, religious and economic structure of a place and properties and incomes and paid taxes of persons. In this study, 18 dividend books which belong to second registration performed in 1844 including 18 settlements as 3 central quarter and 15 villages were discussed. There are 1040 registrations in total including 630 registrations in villages and 410 registrations in the centre. Megri, the old name of Fethiye which was bounded Menteşe district of Aydın state in Reform Era is a district of Muğla. The district of Megri only includes the center and villages close to the centre, not the whole Fethiye district. This study which we have performed on Megri district gives idea about general status of many settlements in Western Mediterranean and Southern Aegean in middle of 19th century.

Osmanlı tarihinin en önemli alanlarından biri de Osmanlı şehirlerinin sosyal tarihidir. Şehirlerin sosyal tarihi ülke ve devletlerin sosyal gelişimini gelir durumunu, demografik yapısını ortaya koyan önemli bir göstergedir. İncelediğimiz dönemdeki Lüleburgaz'ın sosyo-ekonomik alandaki en önemli kaynakları Temettuat Defterleridir. Temettuat defterleri, kaydını içerdiği bölgelerde bulunan ekonomik potansiyeli çok geniş bir çerçevede veren önemli bir sosyal ekonomik tarih kaynağıdır. Bu defterlerden ayrıca bölge nüfusu ve nüfus hareketleri, mülki ve yönetsel yapı, akrabalık ilişkileri, gelir dağılımı ve sosyal hareketlilik, o dönemde geçerli mal fiyatları vb. öğrenilebilmektedir. Biz de Lüleburgaz'ın 1844 yılında düzenlenen Temettuat Defterlerini kaynak almak suretiyle şehrin sosyo-ekonomik yapısı hakkında değerlendirmelerde bulunmaya çalıştık. Böylelikle 1844 yılında Lüleburgaz'da yaşayanların nüfusu, isim, aile, adı lakapları ve meslekleri, bu mesleklerden elde edilen gelirler, arazileri, yetiştirdikleri ürünler, hayvanlar ile verdikleri vergiler tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler:Lüleburgaz, Temettuât, ekonomik, sosyal, gelir kaynakları, vergi. One of the most important field of otoman history is the social history of Ottoman cities. Social history of Ottoman cities is an important indicator of country and states which shows their social development income statues and demografic condiations. In the part of the socio-ecomoic condiation of Lüleburgaz in searched time, the most important Source of the city is Temettuat Registers. These temettuat registers are very important socio-ekonomic and historical sources that gave the economic potential in a large scale. By these tmeettuat registers we can also learn the population of the area, the movements, the administrative way, relationships, investments and income distributions including values and pripes and social dynamism. By the help to Temettuat Registers which is formed in order to determine the people?s real estates, lands and incomes, it becomes easier to get information about socio-ekonomic Structure. Buy using that cities Temettuat Registers, that is established in 1844. This names, family names, nicknames, jobs, incomes thouse jobs, own lands, agriculturel products, cattles and the taxes collected of the Lüleburgaz?s people in 1844. Thus, names, family names, nicknames, jobs, incomes thouse jobs, own lands, aqriculturel products, cattles and the taxes collected of the Lüleburgaz?s people in 1844 were distinquished from the Temettuat registers.Keywords: Lüleburgaz, Temettuât, economic, social, income sources, tax. 145

795 NUMARALI TEMETTUAT DEFTERİ'NE GÖRE KIRŞEHİR MERKEZ KAZASI SOSYO-EKONOMİK DURUMU(1250/1834-35) Murat GÜNÇIKTI Selçuk Üniversitesi, Tarih Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 189 Sayfa, Ocak 2010 Danışman: Doç. Dr. Hilmi BAYRAKTAR Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Fermanı'na giden süreçte ve Tanzimat Fermanı'nın ilanından sonra , devleti içinde bulunduğu çöküntüden kurtarmak için önemli reformlar yapılmıştır.Adil bir vergi sisteminin oluşturulması da bu reformlardandır.Bu bağlamda yeni sayımlara ihtiyaç duyulmuş ve Temettuat dediğimiz sayım sistemi doğmuştur. Bu çalışma, 795 numaralı Kırşehir Temettuat Defteri'ni incelemeye almıştır.Temettuat defterlerinin ortaya çıkışı, özellikleri, içeriği ve 795 numaralı defterin genel yapısı konu ve kaynaklar kısmında incelenmiştir.Kırşehir'in coğrafi yapısı , tarihi geçmişi ise giriş bölümünde yer almaktadır.Bu tez çalışması 4 bölümden oluşmaktadır.I. Bölüm'de Kırşehir'in İdari yapısı, II. Bölüm'de Kırşehir'in sosyal yapısı, III. Bölüm'de Kırşehir'in iktisadi yapısı ve IV. Bölüm'de ise 795 numaralı Temettuat Defteri'nin tablolaştırılmış transkripsiyonu yer almaktadır.Bütün bölümlerde bilgiler kullanılan tablo ve grafiklerle somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda, Kırşehir'in idari, sosyal ve iktisadi yapısıyla ilgili olarak ortaya çıkan bulgular değerlendirilmiş ve somut olarak sayısal verilerle açıklanmaya çalışılmıştır., SOCIO-ECONOMIC STATUS OF CENTRAL DISTRICT OF THE PROVINCE KIRŞEHİR ACCORDING TO INCOME REGISTER NO.795(1250/1834-35) Murat GÜNÇIKTI Selçuk Unıversity, Department of Hıstory Master Thesis, 189 Pages, January 2010 Supervısıng Assocıate Professor Dr. Hilmi BAYRAKTAR Important reforms were carried out in order to prevent the depression which the Ottoman Empire experienced until the Reforms Edict, was declared and after the reforms Edict were declared.One of these administrative reforms was the formıng of a fair tax system.In this context, new censuses were needed and a new census system which was called ?Income Register? was born. Income Regıster No. 795 has been searched with this study. The formıng of the ıncome register, the attributions, the content and the general structure of the Income Register no. 795 have searched in the chapters of subject and resources. The general feautures of Kırşehir such as geographical and historical features have been explained in the introductory chapter. There are four man chapters in this thesis study. İn the first chapter the admınıstratıve structure of Kırşehir , in the second chapter the socıal structure of Kırşehir , in the third chapter the economical structure of Kırşehir have been explained and tabulated transcription of the Income Regıster No. 795 has a part in the fourth chapter. It has been tried to be concretized all the information with the tables and graphics in all chapters. The findings which have come forward related to the admınıstratıve, socıal and economıcal structures of Kırşehir have been evaluated and it has been tried to be explained with the numeric datum in a concrete way at the end of this study.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Osmanlı Devleti'nin XIX. yüzyıl ortalarında içinde bulunduğu demografik ve soyo-ekonomik yapısına dair fevkalade zengin bilgiler sunan ve tanzimatla birlikte şekillenmiş olan vergilerin kaydedildiği defterlere Temettuat defterleri denilmektedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri'nde bulunan bu defterlerin araştırılması ve bilgilerinin gün yüzüne çıkarılması dönemin demografik, soysal ve ekonomik hayatına ışık tutacak ve kapalılığı giderecektir.Bu tezde Hüdavendigâr sancağı dâhilinde bulunan İnegöl Kazası'na ait toplam 127 defter incelenmiş ve bu defterlerde geçen bilgilerle istatistikî sonuçlara ulaşılmıştır. Üç bölümden oluşan tezin giriş bölümünde çalışmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi ile İnegöl'ün kısa tarihi hakkında bilgi verilmiştir.Birinci bölümde, genel anlamda temettuat defterlerinin üslubu, içeriği, kapsamı ve özelde de İnegöl temettuat defterleri hakkında bilgiler sunulmuş, değerlendirmeler yapılmıştır.İkinci bölümde, İnegöl Kazası'nın sosyal ve demografik yapısı incelenmiş, mahalle ve köylerin yerleşimi, nüfusu, hane reislerinin isimleri, unvan ve lakapları, tablolar ve grafikler yardımıyla aktarılmıştır.Üçüncü bölümde ise; İnegöl Kazası'nın iktisadi yönü, gelir dağılımı, gelir kaynakları, tarım arazileri ve topraklarının mahalle ve köylere göre dağılımları ele alınmıştır. Hayvancılığın, vergi çeşitlerinin mahalle ve köylere göre dağılımları tablolar ve grafikler eklenerek incelenmiştir.Sonuç bölümünde ise; çalışmadan elde edilmiş olan bulgular ana hatlarıyla ortaya konulmuş ve konuya ne derecede katkı sağladığı vurgulanmıştır. Bu anlamda bir takım tespitler de aktarılarak çalışma sonlandırılmıştır. Notebooks which give crucial information about socio-economic and demographic structure of Ottoman Empire at the middles of 19th century are called ?Temettuat Notebooks?. They took their shapes after the reform movements. Studying on these notebooks that are stored at the Premiership of Ottoman Archieves is very important in order to lighten the demographic and socio-economic situation of mentioned period.In this thesis, 127 Temettuat notebooks belong to İnegöl in Hüdavendigar County are examined and obtained information is evaluated by using statistical methods. It is divided by 3 categories. In the entrance part, the subject of the study, its important, its purpose and methods and a short history of İnegöl are shared.In the first part, usual content and language of Temettuat Notebooks are mentioned. As a special case, some evaluations are placed about İnegöl Temettuat notebooks about content and language.In the second part, social and demographic conditions of İnegöl county are studied. What is more, location, population, names, nicknames, apellations and occupations of chieftains of families are searched by following statistical methods.In the third part, financial structure of İnegöl, distribution of imcome, sources of income, agricultural terrains, distribution of agricultural terrains according to villages and districts, animal husbandry, distribution of animal husbandry according to villages and districts, types of taxation in İnegöl and distribution of them according to villages and districts are studied by using charts and graphics.In the conclusion part, information taken from this study is evaluated and its contributions is questioned. By sgaring some determinations the study is concluded.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Bu çalışmanın hazırlanması 1844 ? 1845 tarihlerinde Taraklı kazasının sosyal,ekonomik ve demografik yapısının aydınlatılması amacına yöneliktir. Bu çerçevede çalışmanın ana kaynağını teşkil eden 4823 numaralı Taraklı Temettuat Defteri ilk olarak Latin harflerine transkript edilmiş, ortaya çıkan metin gerekli metodlar kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın kapsamı, temettuat defterlerine giden süreç, defterlerin kayıt altına alınması ve özellikleri, deftere adını veren yöre olan Taraklı'nın tarihçesini, demografik ve ekonomik yapısını tahlil ve tetkik etmeyi içermektedir.Bu çerçevede, incelemeye çalıştığımız Taraklı Temettuat Defteri şu bulguları elde etmemizi sağlamıştır:Defterlerin hazırlanış amacı vergilerin adil bir şekilde toplanmasını sağlamak ise de içerdiği çeşitli bilgilerle bu amacından çok daha fazlasını bünyesinde barındırdığını görmemize vesile olmuştur. Bunun sebebi defterlerin kayıt altına alınış felsefesinde aranmalıdır. Diğer bir ifadeyle Tanzimat Devri'nde yeni ve kapsamlı bir tahrir yapma ihtiyacıdır diyebiliriz. Defterler Tanzimat'ın ilk yıllarında tutulduğu için o devrin sosyo ? ekonomik konjonktürüne de ışık tuttuğunu tespit edebilme imkanını yakaladık. Yerel tarih araştırıcılığı açısından vazgeçilmez kaynaklardan birisi olan temettuat defterleri, sahip olduğu zengin içerik ile ait olduğu yörenin özellikle iktisadi potansiyelini gözler önüne sermesi bakımından önem arz ederken, günümüz sosyo ?ekonomik yapısı ile de bir karşılaştırma imkanı vermektedir. Preparation of this study is oriented to provision of full information regarding social, economic and demographic structure of Tarakli county between 1844 and 1845. Within this framework, Tarakli Temettuat Books (Official Books including demographic data for mainly economic purposes) with number 4823, constituting main source of the study, has been firstly transcribed into Latin alphabet and the resultant text has been evaluated using required methods. Scope of the study includes process leading to temettuat books, taking books under record, properties of these books and analysis and inspection of history and demographic and economic structure of Tarakli, county denominating the books.Within this framework, we have obtained the following findings from Tarakli Temettuat Books that we have attempted to examine:Although purpose of preparation of such books is to maintain fair collection of taxes, various information they include has made us to realize that they contain more than such purpose. Reason for this should be searched in philosophy of their being taken under record. In other words, we may say that the reason is requirement for preparation of a new and comprehensive register in Tanzimat (1839 Ottoman Reforms) era. Since books were kept in first years of Tanzimat, we have found opportunity to determine that they also offer an insight to socio-economic conjuncture of that period. Temettuat Books, which are one of indispensible sources in terms of local history research, present importance in terms of displaying especially economic potential of district they belong to through rich content they own, while they provide an opportunity for comparison with contemporary socio-economic structure.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. 3179 Sayılı Temettüat Defterlerine Göre Tekke-i Ümmi Kemal Karyesi? başlıklı çalışmamız, 1844 yılında yapılan Temettüat tahrirleri esnasında hazırlanan Tekke-i Ümmi Kemal Karyesi Temettüat defterlerine dayanmaktadır. Tanzimatla başlayan mali alandaki düzenlemeler bu dönemde hız kazanmış ve oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Bu dönemde mali alandaki düzenlemeler sayesinde vergilerin daha düzenli ve adil bir şekilde toplanması söz konusu olmuştur. Kişilerin mali gücüne göre vergi konulması amacı ile Anadolu ve Balkanlar'daki şehir, kasaba ve köylerde yaşayan halkın emlak, arazi, hayvan ve gelirlerinin sayımları yapılarak temettüat defterleri oluşturulmuştur. Bu defterler ele aldığı dönemde Osmanlı Devleti'nin sosyo-ekonomik yapısı hakkında çok geniş bilgiler içermektedir.Biz de bu çalışmamızda Tekke-i Ümmi Kemal Karyesi temettüatlarını inceleyerek bu köyün sosyo-ekonomik yapısı hakkında bazı değerlendirmeler yaparak bu meyanda köye adını veren Ümmi Kemal'in hayatı, yaşadığı dönem, tahsili, ailesi, yakın çevresi ve yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca köyde bulunan nüfus, halkın meslekleri, bu mesleklerden elde ettikleri kazançları, toprak miktarları, hane başına düşen toprak miktarı, tarım ürünleri, hangi ürünlerin yetiştirildiği, bu ürünlerden elde edilen kazanç miktarı, köyde varolan meslekler ve bu mesleklerle uğraşan hane sayıları, hayvancılık alanında yapılan çalışmalar ve burada beslenen hayvan türleri ve bu hayvanlardan elde edilen gelirlerin miktarları, hayvan sayıları ele alınmıştır. Son olarak burada bulunan vergi sistemi ve gelirlerden alınan vergilerin çeşitlerine de değinilmiştir.Anahtar kelimeler: Temettüat Defterleri, Tekke-i Ümmi Kemal Köyü, Osmanlı Devleti Sosyal- Ekonomik Yapısı According to tax Records, numbered 3179 our study named ?Tekke-i Ümmi Kemal Village? is based on the Tax Record of Tekke-i Ümmi Kemal Village prepared during the analysis of taxes made in 1844. Economical improvements started with ? Tanzimat? reached a high speed and tax studies are extended to a great degree.Scale in this term, besides the regulations in this term facilitated the tax work and enabled more fair and regular tax payment. So this regular cycle added to the payment of taxes due to the income of individuals.With the purpose of the payment of taxes due to incomes of indivuals, there had been organized a tax record after counting the incomes of the people in Anatolia and Balkans in terms of field, animal, house.These records contain wide scaled information about the socio-economic structure of Ottoman Empire.This study aims at evaluating the socio-economic structure of the village by analysing the tax records of Tekke-i Ümmi Kemal. The study also contains information about Ü. Kemal from whom the village took it?s name,his life, his time , education, family ,works. Our study deals with the population of the village, the jobs&interests of society, their incomes, the quality of field that a family has, agricultural materials, the income of agriculture, the animals grown, their rates and the quantity of income of animals. Finally, the tax system here and types of taxes got from each income is dealt with.Keywords: Tax Records, Tekke-i Ümmi Kemal Village, socio-economic structure of Ottoman Empire

Bu çalışma XIX. yüzyılın ortalarında Sivas Eyaleti'nin merkezinin(Sivas Kazası) Sosyoekonomik durumunu ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmada 1845 yılı Temettüat Defterleri'nin tamamını temel olarak almaktadır. Sivas tarih boyunca önemini korumuştur. Gerek Roma döneminde gerekse Selçuklu döneminde önemli bir merkezdir. Osmanlı döneminde ise eyalet merkezi olmuştur. Sivas 1845 yılı Temettüat Defterleri kayıtlarına göre çoğunlukla Türk, Ermeni, Rum ve Kıpti nüfusuna sahiptir. Bu unsurların Müslüman ve Hıristiyan oldukları bilinmektedir. Mesleklerinden Müslüman ve Hıristiyan din adamı oldukları anlaşılan kimseler kayıtlıdır. Sivas'ta ikamet edenlerden yetişkin erkeklerin esnaf, zanaatkâr veya çiftçi oldukları, çocukların ise çıraklığa verildikleri ve ücretleri olduğu tespit edilmiştir. Gayrimüslimlerin tamamının zanaatkâr veya esnaf oldukları, çiftçilik ve hayvancılık ile uğraşanların yok denecek kadar az olduğu tespit edilmiştir. Askerlikle alakalı olanların tamamı Müslümandır. Ziraat ile uğraşanların çoğu aynı zamanda arabacılık yapmaktadır. Çiftçilik yapanlar daha çok buğday, arpa, fiğ ekmektedir. Sadece Gökçe Bostan Mahallesi'nde ikamet eden bazı çiftçilerin bu ürünlerin yanı sıra, tütün, afyon, susam ve börülce de ektikleri tespit edilmiştir. Temettüat Defterleri'nde bir önceki yıla ait vergi kayıtları mevcuttur. Büyük çoğunlukla bu vergi ?Vergiyi Mahsûsa? olarak belirtilmiş, nadiren aşar vergisi gösterilmiştir. Gayrimüslimler için cizye kayıtları büyük çoğunlukla mevcuttur. Yine çoğunluğunda verginin miktarı belirtilmişken, bazı mahallelerde de cizyenin ait olduğu kategori belirtilmiştir. Gayrimüslimlerden alınan cizye 3 gruba ayrılmıştır: Durumu iyi olanlar (âlâ), durumu orta olanlar (evsat) ve ekonomik durumu düşük olanlar (ednâ) olarak gruplandırılmışlardır. Gayrimüslimlerin ekonomik durumlarının Müslümanlardan daha iyi olduğu ortalama hane başı gelirlerinden anlaşılmaktadır.Ayrıca tımarlı zaptiyeler istisna edildiğinde gelir durumunda Müslümanlar aleyhine büyük bir fark ortaya çıkmaktadır., This study aims to bring out the situationof the socio economic structure of the Central Sivasprovince in the mids of the 19 th Century. To reach this aim, the study is based on the entire Temettüat Notebooks, which was written in 1845. Sivas has been preserving its importance since history. It was an important center both in Roman and in Seljuk period. It was also the center of the province in Otoman Period. According to the records of Temettüat Notebooks, in 1845. Sivas had mainly the population of Turkish, Armenian,Grek and Copt. It has been known that these elements were Muslims and Christians. There were also some people, who were known to be Muslim and Christian religious men, registered in the Notebook. It was discovered that the adult men living in Sivas were tradesmen, craftsmen or farmers, and the children were apprentice, who took salaries. On the other hand all the nonmulim adult population were the craftsmen and tradesmen. There were only a few of them who were dealing with farming and stockbreeding. All the people who were relatedto the soldiership were Muslims. People dealing with agriculture were also dealing with carting. Farmers mostly dug wheat, barley and fiğ (a kind of plant which is used to feed animals). People living in Gökçebostan district were also interested in digging tobacco, opium, sesame and kidney bean apart from those products. Temettüat Notebooks include the tax registration about the previous years. The tax was mostly called as `Vergiyi Mahsusa? but the term, `Aşar tax? was hardly used. In the Notebooks there are Cizye registrations ( another kind of tax taken from nonMuslims). In most of the registrations the amount of the tax was made clear, and in some of the districts the category was pointed out, whichcizye belonged to. Cizye, which was taken from the nonMuslims was seperated into three groups: Taxes taken from the people who were in good ( ala ), moderate (evsat ) and bad ( edna ) conditions. It is understood that the economic situation of nonMuslims was beter than Musl,ms, when looking at the income of each house, And also when excluding the groomed gendarme, it can be realized that there is a big diversity in opposition to Muslims about the income.