Search

Tanzimat Fermanı'yla birlikte Osmanlı Devleti'nde hayatın birçok alanında yeni düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Toplumsal ve askeri yeniliklerin yanında ekonomik hayata yönelik olarak da birtakım yenilikler yapılmıştır. Temettuat defterleri de sosyal ve ekonomik hayattaki düzenlemelerin bir sonucu olarak ortaya çıkan kayıtlardır. En küçük yerleşim birimine kadar buralarda yaşayan ahalinin isimleri, meslekleri, gelir kaynakları, sahip oldukları emtia ve senelik gelirleri gibi oldukça detaylı kayıtların olduğu bu defterler, her yerleşim biriminin sosyo-ekonomik yapısı hakkında bilgiler veren en önemli kayıtlar olarak görülmektedir. Sivas Eyaleti, Yozgat Sancağı'na bağlı Emlak Kazası'nın bir köyü olarak Sızır Karyesi'nde 1844 (M)/1260 (H) yılında tutulan kayıtlarda 88 hane reisinin adları, sahip oldukları mal-mülk ve bunlar üzerinden alınan vergiler detaylı olarak kaydedilmiştir. Hane reisleri 86'ya kadar numaralandırılmış, son iki haneye ise numara verilmemiştir. Bunlardan biri göçebe olarak karyede bulunmakta ve muhtar yamağı olarak çalışmaktadır. Bir diğeri ise amelelikte hayatını idame ettirmektedir. Anlaşın son iki sıradaki hane reisleri Sızır Karyesi'nde geçici olarak bulunmaktaydılar. Kayıtlara genel olarak bakıldığında, Orta Anadolu'nun tipik iklim özelliklerini gösteren Sızır Karyesi'nde ahali daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Meslek erbabı olan kişi sayısı azdır. Bunlar arasında yer alan "gurabcalık" adı ile geçen bir meslek oldukça dikkat çekmektedir. Günümüzde de kısmen devam eden, muhtemelen gilaboru meyvesi ticareti yapan bu kişilerin meslekleri yerel bir kavramla anılmaktadır. Bu mesleği günümüzdeki başka bir iş koluyla bağdaştıramadık. Kayıtlarda az da olsa hesaplama hatalarının yapıldığını görüyoruz. Ancak bunlar genel durumu etkileyecek derecede büyük hatalar değildir. Büyük bir kısmı tarım ve hayvancılıkla uğraşan ahaliden kazançlarına göre vergi alınmıştır. Bu da bize en azından Sızır Karyesi'nde Tanzimatla hedeflenen kazanca göre vergi alma politikasının başarıya ulaştığını göstermektedir. Sızır Karyesi'nin mikro seviyede sosyo-ekonomik durumuna ışık tutan bu kayıtlar titizlikle Latin harflerine aktarılmış ve her başlık kendi içince ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Oluşturulan genel bir tabloya göre başlıklar belirlenmiş ve buna göre bir inceleme sistemi benimsenmiştir. Metin içinde tekrar gibi görünen bazı hususlar, ya konuya dikkat çekmek ya da konuyu tamamlayıcı kılmak içindir., With the Tanzimat Edict, new regulations were made in many areas of life in the Ottoman Empire. In addition to social and military innovations, some innovations were made in terms of economic life. Temettuat registers are the records that emerge as a result of the regulations in social and economic life. These registers, which contain very detailed records such as the names, occupations, income sources, commodities and annual incomes of the people living here, down to the smallest settlement, are seen as the most important records that provide information about the socio-economic structure of each settlemen. In the records kept in Sızır Karyesi, a village of the Emlak District of the Yozgat Sanjak, Sivas Province, in 1844 (M)/1260 (H), the names of 88 households, the properties they owned and the records of the taxes collected on them were recorded in detail. The heads of the households are numbered up to 86, and the last two digits are not numbered. One of them is in the village as a nomad and works as a headman's assistant. Another is living in labor. Apparently, the last two heads of households were in the Sızır Village temporarily. When the records are examined in general, the population of Sızır Village, which shows the typical climatic characteristics of Central Anatolia, is mostly engaged in agriculture and animal husbandry. The number of people who are professionals is small. Among these, a profession called "gurabcalik" draws a lot of attention. The occupations of these people, who are probably still in the trade of gilaboru fruit, are mentioned with a local concept. We could not reconcile this profession with any other line of business today. We see that some calculation errors were made in the records. However, these are not large enough to affect the general situation. Taxes were taken from the people, most of whom were engaged in agriculture and animal husbandry, according to their earnings. This shows us that at least in Sızır Karyesi, the policy of collecting taxes according to the targeted income with the Tanzimat has been successful. These records, which shed light on the socio-economic situation of Sızır Karyesi at the micro level, have been meticulously translated into Latin letters and each title has been examined in detail in its own right. Headings were determined according to a general table created and a review system was adopted accordingly. Some issues that appear to be repetitive in the text are either to draw attention to the subject or to complement the subject.

Bu çalışma Bozöyük Kazâsı’nın iktisadi, idari ve sosyal yapısını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmanın ana kaynağını H. 1260 / 1261 M. 1844-1845 yılları arasında Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’ndeki 02810 numaralı Bozöyük Kazâsı temettuât defteri oluşturmaktadır. Bu defterde bölge halkının demografik, idari sosyal ve ekonomik yapısı hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca bu çalışmada Bozöyük kazâsında yaşayan halkın emlâk, arazi, hayvanât ve temettuât bilgileri de ele alınmıştır. Bozöyük kazâsı temettuât defterini anlamak için öncelikle bölgenin nüfusu, tarihi ve idari yapısı üzerinde durulmuş ve kazânın temettuât defterine değinilmiştir. Çalışma giriş, dört bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Bozöyük Kazası’nın hayvancılık faaliyetlerinin yoğun bir şekilde yapıldığı ve bunun yanında az da olsa tarımla ilgili faaliyetlerde de çalışıldığı görülmektedir. Her haneye önemli oranda gelir ve hayvan düşmektedir. Köyde yerleşik hiçbir gayrimüslim bulunmamaktadır. Bozöyük Kazası Temettuat Defteri o günkü Osmanlı Devleti’nin yerleşik yapısını çok iyi yansıtan örneklerden birini teşkil etmektedir. Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi’nde bulunan Bozöyük Kazâsı Temettuât Defterleri günümüz Türkçesine transkript edilmiş, tablolar oluşturulmuş ve değerlendirilmiştir. Bu bilgilerin incelenmesi ile Bozöyük Kazâsı’nın tarihi ve idari yapısı hakkında bilgiler verilmiştir. Bozöyük Kazâsı’nda bulunan köylerdeki haneler incelenerek aktarılmaya çalışılmıştır. Köyde yerleşik hiçbir gayrimüslim bulunmamaktadır. Defterde mahallelerin sosyo-ekonomik yapısı 1844-1845 tarihli Deftere göre halkının tamamı Müslüman olup “mahalle ekonomisi” hâkim olan tipik bir 19. yüzyıl Osmanlı yerleşim bölgesidir.

WOS:000857163800015 Osmanlı tarih araştırmalarında, XIX. yüzyılda tertip edilmiş olan nüfus ve temettüat defterleri, sosyal tarih ve ekonomi tarihi çalışmalarında önemli veriler sunmaktadır. Bu makalede, Osmanlı Rumeli’sinde önemli bir kaza olan Çirmen kazası içerisinde bulunan ve bir Müslüman köyü olan Kovancılar ile gayrimüslim (zimmî) köyü olan Gölcük’ün demografik ve sosyal yapısı ile ekonomik vaziyeti, karşılaştırmalı olarak tetkik edilmiştir. Kullandığımız temel kaynaklar, adı geçen köylerin nüfus ve temettüat defterleridir. Buna göre 26 haneli Kovancılar köyünün temel geçim kaynağı, tarım ve hayvancılıktır. 14 haneli olan ve daha yüksek gelire sahip gayrimüslim Gölcük köyünde ise en önemli geçim kaynağı kömürcülüktür. Tanzimat’ın getirdiği yeni vergi sistemine uygun olarak her iki köyden de şer’î vergiler dışında vergi-yi mahsûsa adıyla bir vergi tahsil edilmiştir. Tanzimat’ın, herkesin gelirine göre vergi verme prensibinin Rumeli’deki bu iki köyde uygulandığı görülmüştür. Nüfusu daha az olan Gölcük köyünün toplam yıllık geliri, Kovancılar köyünden daha yüksektir. Gölcük köyü, toplam yıllık gelirin çoğunluğunu kömürcülükten elde etmektedir. Oysa Kovancılar köyünde toplam yıllık gelirin yarıdan fazlası, tarım ve hayvancılıktan sağlanmaktadır. In the studies of Ottoman history, population and dividend books prepared in the XIX century provide important data in social and economic history studies. In this article, the demographic and social structure and economic status of Kovancilar, a Muslim village, and Golcuk, a non-Muslim (zimmi) village, located in the Omen district, which was an essential district in Ottoman Rumelia, has been examined comparatively. The primary sources we use are the population and dividend hooks of the said villages. Accordingly, the main livelihood of Kovancilar village of 26 houses is agriculture and animal husbandry. In the non-Muslim village of Golcuk, which has 14 houses and has a higher income, coal is the most important source of income. Under the new tax system introduced by the Tanzimat, a tax named apportioned tax was collected from both villages, apart from religious taxes. It is observed that Tanzimat's principle of taxation in accordance with everyone's level of income was applied in these two villages located in Rumelia. The total annual income of Golcuk village, which has less population, is higher than Kovancilar village. Golcuk village obtains the majority of its total annual income from coal mining. However, more than half of the total annual income in Kovancilar village is obtained from agriculture and animal husbandry.

19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde sosyal, siyasi, ekonomik, kültürel vb. pek çok alanda yenilik meydana gelmiştir. Bunlardan biri de Tanzimat dönemi mali alanda yapılan reformlardır. Bu dönemde Tanzimat'a kadar farklı adlarla tahsil edilen vergiler yerine vergi-yi mahsusa ihdas edilmiştir. Halkın mal varlığının belirlenmesi, devlet gelirlerinin kontrol altına alınması ve verginin herkesin ekonomik gücüne göre tahsil edilmesi amacıyla sayımlar yapılmaya başlamıştır. Hanelerin emlak, arazi ve hayvanatları kayıt altına alınmıştır. Vergi mükelleflerinin yıllık kazancı belirlenip, haneler bu kazanç üzerinden sorumlu tutulmuştur. Vergi vermeyen, emlak ve arazisi olmayan haneler de kayıtlara dâhil edilmiştir. Ortaya çıkan kayıt serilerine "Temettuat Defterleri" adı verilmiştir. Temettuat defterleri ait olduğu dönemin sosyo-ekonomik yapısını gün yüzüne çıkaran resmi kayıtlardır. Osmanlı Devleti'nin mali, sosyal ve demografik yapısı hakkında önemli bilgiler sunan yazılı kaynaklardır. Tanzimat dönemi yenileşme hareketlerindendir. Tahrir defterlerinin devamı niteliğinde olmakla birlikte tahrir defterlerindeki bilgilerden çok daha teferruatlısını ihtiva etmektedir. Bu çalışmanın amacı H.1261- M.1845 yılında, Kırşehir'in mahalle ve köylerinde yaşayan halkın sosyal ve ekonomik durumunu 798 numaralı temettuat defteri ışığında gün yüzüne çıkarmak ve değerlendirmeye tabi tutmaktır. Bu vasıta ile hem Osmanlı tarihi çalışmalarına hem de Kırşehir'in sosyo-ekonomik tarihi ile ilgili çalışmalara bir nebze de olsa katkı sağlamaktır. Bu bağlamda defter günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Adı geçen mahalle ve köylerde ikamet eden hane reislerinin isimleri, sülale adları, eşkâlleri, unvanları, lakapları emlak, arazi ve hayvanat gelirleri, sene-i sabıkada ödedikleri verginin miktarı ve hanelere göre dağılımı tarla, bağ ve bahçelerinin dönüm miktarı, büyük ve küçükbaş hayvanların cinsi ve sayıları, hane reisinin sanat ve ticaret ile sağladıkları gelirler kantatif verilerle ele alınıp incelenmeye tabi tutulmuştur. In the 19th century, innovations occurred in the Ottoman Empire in many fields such as social, political, economic, cultural, etc. One of these innovations is the reforms made in the financial field during the Tanzimat period. In this period, an apportioned tax (vergi-yi mahsusa) was created instead of the taxes collected under different names until the Tanzimat. Counts were started in order to determine the assets of the people, to control the public revenues and to collect the tax depending on the economic power of people. The real estate, land and animals of the households were recorded. Annual income of taxpayers was determined and households were considered responsible for this income. Households that do not pay taxes and do not have real estate or land were also included in the records. The resulting series of records were called "Temettuat Books" (Dividend Books). Temettuat books are official records revealing the socio-economic structure of the period they belong to. They are written sources that provide important information about the financial, social and demographic structure of the Ottoman Empire. The Tanzimat period is among the reform movements. Although they are the continuation of the Tahrir books (Cadastral Record Books), they contain much more detailed information than the Tahrir books. The purpose of this study is to reveal and evaluate the social and economic status of the people living in the neighborhoods and villages of Kırşehir in H.1261- C.1845 in consideration of the Temettuat book numbered 798. Thus, it is to contribute to the studies of both Ottoman history and the socio-economic history of Kırşehir, albeit to some extent. In this context, the book has been translated into modern Turkish. Names of the household heads residing in the said neighborhoods and villages, their family names, descriptions, titles, nicknames, real estate, land and animal incomes, the amount of tax paid in the previous year and distribution to households, the amount of acres of their fields, vineyards and gardens, the type and number of cattle and sheep, the incomes of the household heads obtained with art and trade were analyzed with quantitative data.

In the studies of Ottoman history, population and dividend books prepared in the XIX century provide important data in social and economic history studies. In this article, the demographic and social structure and economic status of Kovancılar, a Muslim village, and Gölcük, a non-Muslim (zimmî) village, located in the Çirmen district, which was an essential district in Ottoman Rumelia, has been examined comparatively. The primary sources we use are the population and dividend books of the said villages. Accordingly, the main livelihood of Kovancılar village of 26 houses is agriculture and animal husbandry. In the non-Muslim village of Gölcük, which has 14 houses and has a higher income, coal is the most important source of income. Under the new tax system introduced by the Tanzimat, a tax named apportioned tax was collected from both villages, apart from religious taxes. It is observed that Tanzimat's principle of taxation in accordance with everyone's level of income was applied in these two villages located in Rumelia. The total annual income of Gölcük village, which has less population, is higher than Kovancılar village. Gölcük village obtains the majority of its total annual income from coal mining. However, more than half of the total annual income in Kovancılar village is obtained from agriculture and animal husbandry., Osmanlı tarih araştırmalarında, XIX. yüzyılda tertip edilmiş olan nüfus ve temettüat defterleri, sosyal tarih ve ekonomi tarihi çalışmalarında önemli veriler sunmaktadır. Bu makalede, Osmanlı Rumeli’sinde önemli bir kaza olan Çirmen kazası içerisinde bulunan ve bir Müslüman köyü olan Kovancılar ile gayrimüslim (zimmî) köyü olan Gölcük’ün demografik ve sosyal yapısı ile ekonomik vaziyeti, karşılaştırmalı olarak tetkik edilmiştir. Kullandığımız temel kaynaklar, adı geçen köylerin nüfus ve temettüat defterleridir. Buna göre 26 haneli Kovancılar köyünün temel geçim kaynağı, tarım ve hayvancılıktır. 14 haneli olan ve daha yüksek gelire sahip gayrimüslim Gölcük köyünde ise en önemli geçim kaynağı kömürcülüktür. Tanzimat’ın getirdiği yeni vergi sistemine uygun olarak her iki köyden de şer’î vergiler dışında vergi-yi mahsûsa adıyla bir vergi tahsil edilmiştir. Tanzimat’ın, herkesin gelirine göre vergi verme prensibinin Rumeli’deki bu iki köyde uygulandığı görülmüştür. Nüfusu daha az olan Gölcük köyünün toplam yıllık geliri, Kovancılar köyünden daha yüksektir. Gölcük köyü, toplam yıllık gelirin çoğunluğunu kömürcülükten elde etmektedir. Oysa Kovancılar köyünde toplam yıllık gelirin yarıdan fazlası, tarım ve hayvancılıktan sağlanmaktadır.

Kapaklı Köyü, Çankırı ilinin Kurşunlu ilçesine bağlıdır. Bu köy hakkındaki ilk bilgilere 16. Yüzyıla ait resmi kayıtlarda rastlanılmaktadır. Bu kayıtlar arasında tahrir ve temettuât defterlerinin önemi büyüktür. Özellikle 1845 tarihli temettuât defterindeki bilgilerin incelenmesiyle Köyün nüfus ve geçim kaynakları hakkında önemli bilgilere ulaşılmaktadır. Söz konusu Osmanlı dönemi kayıtları incelenerek geçmişteki Kapaklı Köyü hakkındaki bilgiler bir araya getirilmiştir. Cumhuriyet dönemi başlangıcından günümüze kadar olan gelişmeler ile köylülerden alınan bilgiler de araştırmamıza dâhil edilerek, Kapaklı Köyü'nün geleceği hakkında tahminler yapılmıştır. Çalışmamızın ana konusu Osmanlı'dan günümüze Kapaklı Köyü'dür. Bundan dolayı Kapaklı Köyü'nün bağlı olduğu il Çankırı ve ilçe Kurşunlu hakkında kısa ve öz bilgiler de teze eklenmiştir. Kapakli is one of the villages of the district of Kursunlu in the Cankiri Province. The first informations about this village can be found in the official records of 16th century. Among these records, temettuat (income) registries and tapu tahrir (land records) are of great importance. Especially by examining the information in the temettuat registry dated 1845, important information about the population and livelihoods of the village is reached. The Ottoman Turkish records were examined and the information about the previous Kapakli Village was gathered. The progress from the beginning of the Republican era to the present and the information received from the villagers were also included in our research and forecasts were made about the future of Kapakli Village. The main subject of our thesis is Kapakli Village from the Ottomans to the present. For this reason, brief and concise information about the province of Çankırı and district of Kurşunlu in which the village of Kapakli is attached is also included in thesis.

The OttomanState's tax collection methods and also rates changed with the change ofboundaries. Especially deteriorating central authority and received successivedefeats in the wars led to weakening of the public purse. The Ottoman Statewhich did not obtain the desired result of reform movements made somearrangements in order to correct bad going over time. One of the most importantof these arrangements was the taxes to be taken from the people. The cash moneyto be collected with taxes for treasure would give the opportunity to move in aplanned manner to the statesmen in the economic area. During theperiod from 1844 to 1845, a new registration work called " Dividend Book " was initiated in order to collect taxmore equitably by determining the existence of land, real estate, animals,goods and goods possessed by the people in the geography where the state isdominant. Dividend Books shed light especially on the history and otherdisciplines in point of showing up the economic and social situation of thatperiod. In Dividend Books the income that dwellings had in a year and theproperty that they had, were recorded then taxed in the name of thehouseholder. In this way, the profession of the people mentioned in the book,the amount and kind of land they work, the amount of product obtained and thenumber of animals were delivered to the center.TheDividend book, the subject of our research, belongs the year of 1844 (A.H1260-1261) of Karadere Quarter that located on 20 km north of today's Adapazarıdistrict, Sakarya province, is registered in The Ottoman Archives of the PrimeMinister’s Office with the number BOA, ML. VRD. TMT, 4183. At that time, thissettlement called the Karadere Divanıwas pretty croweded dwelling unit with 67 households when compared to the otherDivans of the district. Karadere Divan, which was on the way toKandıra-Adapazarı, was the most crowded Muslim settlement of Kaymas borough., Sınırlarınındeğişmesiyle birlikte Osmanlı Devleti’nin vergi toplama şeklinde ve oranlarındada değişiklik olmuştur. Özellikle, bozulan merkezi otorite ve yapılansavaşlarda alınan yenilgiler, hazinenin zayıflamasına neden olmuştu. Giriştiğiıslahat hareketlerinden istediği sonucu alamayan Osmanlı Devleti, kötü gidişidüzeltmek amacıyla zamanla bazı düzenlemeler yapmıştı. Bu düzenlemelerin enönemlilerinden biri de halktan alınacak vergilerdi. Toplanacak vergilerlehazineye girecek nakit para, devlet adamlarına iktisadi alanda planlı hareketetme fırsatı verecekti.1844-1845yıllarını kapsayan dönemde, devletin hâkim olduğu coğrafyada, halkın sahipolduğu arazi, emlâk, hayvan, eşya ve mal varlığının tespit edilerek vergilerindaha adil toplanması için “TemettuatDefteri” adında yeni bir kayıt çalışması başlatıldı. Temettuat Defterleri tutulduğudönemin ekonomik ve sosyal durumunu gözler önüne sermesi bakımından özelikletarih ve diğer bilim dallarına ışık tutmaktadır. Temettuat Defterlerinde,hanelerin bir senede elde ettiği gelir ve sahip olduğu mal varlığı hane reisiadına kayıt altına alınarak vergilendiriliyordu. Bu sayede defterde adı geçenkişilerin sahip oldukları meslek, işledikleri toprak miktarı ve nev’i, eldeedilen ürün miktarı ve hayvan sayıları merkeze kadar ulaştırılmış oluyordu. Çalışmamızakonu olan, günümüzde Sakarya ili, Adapazarı ilçesinin 20 km kuzeyinde bulunanKaradere Mahallesi’nin 1844 (Hicri 1260-1261) senesine ait Temettuat Defteri,Başbakanlık Osmanlı Arşivinde BOA, ML. VRD. TMT. 4183 sayısı ile kayıtlıdır. Odönemde Karadere Divanı 67 haneninbulunduğu, kazanın diğer divanlarına göre oldukça büyük yerleşim birimikonumundaydı. Kandıra- Adapazarı yolu üzerinde olan Karadere Divanı, Kaymaskazasının en kalabalık Müslüman yerleşim birimiydi.

Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Tanzimat dönemi ile birlikte Osmanlı Devleti'nde yeni bir dönem başlamış ve bu yeni dönemde çeşitli iyileştirmelere ihtiyaç duyan mevcut kurumların tekrar düzenlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla en büyük yenilikler ve düzenlemeler mali alanda yapılmış, gelir kaynaklarının tespiti ve adaletli vergi dağılımı amacı güdülmüştür. Yapılan çalışmalar neticesinde halkın sahip olduğu tüm arazileri, hayvanları, emlakı ve gelir getiren mesleklerinin kayıt altına alınabilmesi için temettuat sayımları yapılarak bunların Temettuat Defterleri'ne kayıt edilmesi usulü benimsenmiştir. Bu çalışmada, Hüdavendigar Sancağı'na bağlı Edincik Kazası merkez ve köylerinin, XIX. yüzyıl ortalarındaki sosyo- ekonomik ve demografik yapısı ele alınmıştır. Kullanılan temel kaynak, Edincik Temettuat Defterleri olup, yapılan inceleme sonucunda, o dönemde Edincik Kazası'nın demografik yapısı, tarım ve hayvancılık ile ilgili faaliyetleri ve bu faaliyetlerden elde edilen gelirler ile birlikte vergilerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu tez çalışmasında XIX. yüzyıl ortalarında Edincik Kazası'nın nüfusu, tarım arazileri, tarımsal üretim, hayvan sayıları gibi bilgilerle birlikte, meslekler, sülaleler ve ödenen vergi miktarları tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre bu dönemde Edincik Kazası daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve bünyesinde Gayr- i Müslim tebaanın da yer aldığı bir Osmanlı kazasıdır. Osmanlı'nın kurulduğu yıllarda bölgenin ve Rumeli topraklarının kara ve deniz yoluyla fethinde siyasi açıdan stratejik rol oynamıştır. Edincik Kazası'nda, Karesi Beyliği'nden tersaneler mevcuttur. Edincik Kazası, Günümüzde Balıkesir iline bağlı Bandırma İlçesi sınırlarında yer almaktadır. Günümüzde on iki köyü bulunan Edincik'in Osmanlı Dönemi'nde yirmi adet köyü ve dokuz adet mahallesi mevcuttu. Bu dönemde ayrıca beş adet çiftlik bulunmaktadır., After Tanzimat Reform Era a new period started in Ottoman Empire and it was aimed to reaarange the existing foundations. For this purpose, the biggest innovations and regulations were made in financially and it was aimed to detect and have a fair tax distrubition. After the study, it was accepted to have Temettuat Records in order to keep registry of the properties, animals, estate and yielding jobs of the public. In this study, the socio economical and demographic structure of both the center and the villages in Edincik Township bonded to Hudavendigar Dıstrict. The basic resource used is Edincik Temettuat Registry and after the research it was aimed to detect the demographic structure of Edincik, agricultural and stockbreeding activities, the taxes and the income. In this study, the population, agricultural estates, the number of animals and jobs, families in the Edincik Township were determined. According to the data acquired, Edincik was an Ottoman Township mostly dealing with agriculture and stockbreeding having non-Muslim in its structure. It had a strategic role in the conquest of Rumelia Land by both land and sea way in the years when the Ottoman Empire was established. In Edincik Township, there were shipyards belonging to Karesi Beylic. Edincik Township is in the Bandirma district which is in Balikesir now. Edincik having twelve villages now, used to have twenty villages and nine neighbourhood during the Ottoman Period. There were also five farms at that time.

Tanzimat ilan edildikten sonra Osmanlı İmparatorluğu birçok alanda olduğu gibi ekonomi ve vergi alanında da yeni düzenlemeler yapmıştır. Bunun için temettuat tahrirleri denilen ve daha önce yapılmayan bir uygulamayla herkesin kazancına göre vergi vermesi usulünü benimsemiştir. Bu çalışma, H. 1260/61, M. 1844/45 yıllarında Amasya'nın Gümüşhacıköy kazasına bağlı Balıklı karyesi, Bademli karyesi, Kutluca karyesi, Ereli karyesi, Çebni karyesi, Saray-ı Müslimîn mahallesi, Artukabad mahallesi ve Hacı İsa mahallesinin temettuat defterlerinin incelenmesiyle ortaya çıkmıştır. H. 1260/61, M. 1844/45 yıllarına ait Gümüşhacıköy kazasının toplam sekiz temettuat defteri bulunmaktadır. Bunlar, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi'nin, Maliyeden Müdevver Defterler Kamil Kepeci tasnifleri içinde yer alan; `12916, 13566, 13567, 13568, 13569, 13570, 13572 ve 13573` numaralı defterleridir. Çalışmada öncelikle söz konusu defterler Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi'nden temin edilmiştir. Daha sonra bu defterlerin transkripsiyonu yapılmış, elde edilen veriler tablo ve grafikler eşliğinde değerlendirilmiştir.Birinci bölümde, Gümüşhacıköy kazasının sosyal yapısı ele alınmış olup hane reislerinin adları, unvan ve lakapları, meslekleri, bölgenin nüfusu ve idari yapısı hakkında ayrıntılı bir şekilde değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde, kazadaki tarım ve hayvancılık faaliyetleri ele alınmıştır. Gelir kaynakları içerisinde önemli bir yer teşkil eden tarım üzerinde detaylı bir bölümleme yapılarak tarım ürünlerinin dağılımı hakkında bilgiler verilmiştir. Karye ve mahallelerde bulunan hayvan türleri ve bunlardan elde edilen hasılat miktarları tablolar halinde ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise gelir ve vergi dağılımı incelenmiştir. Gelirler tarım, ticaret, meslek, işçilik, kamu gelirleri gibi ayrı ayrı sınıflandırılarak verilmeye çalışılmış ve bunlar üzerinden alınan vergiler hesaplanmıştır.Çalışmanın sonuç bölümünde araştırma sırasında elde edilen bulgular kısaca özetlenmiştir. After the declaration of the Edict of Tanzimat, the Ottoman Empire made some regulations in the fields of economy, taxes and many other areas. Hence, with the application called Temettuat Surveys, which had never been applied before, the procedure of paying taxes in accordance with the income was adopted. This study has emerged as a result of the examination of the Temettuat Defters of Balıklı, Bademli, Kutluca, Ereli and Çebni villages together with Saray-ı Müslimîn Artukabad and Hacı İsa quarters of Gümüşhacıköy District of Amasya between the years of 1844–1845. The 1844-1845 Temettuat Defters of Gümüşhacıköy District consist of eight books in total. The primary sources of this study are Temettuat Defters No. `12916, 13566, 13567, 13568, 13569, 13570, 13572, and 13573` located in the Ottoman Subdivision of General Directorate of State Archives under Kamil Kepeci classification of Maliyeden Müdevver Defters. As for the methodology of our study, first the aforementioned defters were procured from the Ottoman Archives of the General Directorate of State Archives. After the transcriptions of these defters, we converted the obtained data in to tables and graphics and analyzed them. In the first part, the social structure of Gümüşhacıköy Town is described and a detailed assessment has been made about householders' names, titles, jobs and the population and administrative structure of the area. In the second part, the agriculture and husbandry of the town is described. A detailed classification has been made about agriculture which is important among sources of income and information is given about distribution of agricultural products. Detailed tables of the animal species situated at villages and districts and the incomes obtained from them are given. In the third and final part, distribution of income and tax are examined. The incomes are tried to be shown by classifying separately as agriculture, commerce, profession, labour, public revenue and the taxes which are given from them are calculated. In `Conclusion`, results of the research are briefly outlined. 126

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. XIX. yüzyılda Adapazarı kazâsı ve Söğütlü ile ilgili temettuât kayıtlarına dair daha önce yapılmış çok az sayıda çalışma vardır. Çalışmamız, günümüzde Sakarya ilinin bir ilçesi konumunda bulunan Söğütlünün XIX. yüzyıldaki sosyal ve ekonomik yapısını ele almakla Adapazarı tarihinin de aydınlatılmaya çalışılması açısından önemli bir örnek olacaktır.Bu çalışmanın amacı, 1844 yılına ait temettuat defteri verilerine göre, tarım ve hayvancılığın temel ekonomik faaliyet olduğu görülen Söğütlü karyesinde sosyal ve ekonomik yapıyı ortaya çıkarıp günümüz verileriyle mukayese ederek süreç içerisinde Söğütlünün söz konusu alanlardaki gelişimini ortaya koymaktır.Bu çalışmada esas olarak Başbakanlık Osmanlı Arşivi?nde yer alan Söğütlü karyesi temettuât defterlerinden faydalanılmıştır. Bunun yanı sıra temettuât kayıtlarının mukayesesi ve bu kayıtların tutulması esnasında doğan farklardan dolayı daha sağlıklı yorum yapabilmek üzere; temettuat defterleri ile alakalı daha önce yapılmış birçok akademik çalışmadan faydalanılmıştır.Üç bölümden ibaret olan bu çalışmanın birinci bölümünde Osmanlı Devleti?nin sosyal yapısı ve bu yapı içerisinde Söğütlü karyesi ele alınarak elde edilen veriler günümüz verileri ile mukayese edilmiştir. İkinci bölümde ekonomik yapı incelenmiştir. Osmanlı ekonomisi ve bu yapı içerisinde 1844 yılında Söğütlü karyesinde gerçekleşen ve günümüzde Söğütlü ilçesinde gerçekleşmekte olan ekonomik faaliyetler bu bölümün konularını oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde Söğütlü karyesine ait temettuat defterlerinin transkripsiyonu orijinal metinlere sadık kalarak aynen çeviri ile düzenlenmiştir. Anahtar kelimeler: There are few studies that have been done about gain records of Adapazarı town and Söğütlü village in 19th century.By handling Söğütlü where is now a district of Sakarya province and its socio-economic structure in 19th century, the study will be a considerable example in terms of enlightening Adapazar?s history. The purpose of this study is revealing the socio-economic structure of Söğütlü Village where agriculture and animal husbandry seen as the main economic activity according to inputs of gain books in 1844 and displaying the development of Söğütlü village during this period in stated fields by comparing to the current data. In this study mainly, Söğütlü village gain books which take place in the Prime Ministry Ottoman Archives are used. On the other hand, many academic theses and researches related with record books were used in order to make better reviews because of differences arising during the comparision of gain records. This study consists of three sections, the social structure of the Ottoman Empire is considered in the first part. Ottoman social structure and the Söğütlü village within this structure is discussed.The eceonomic structure is examined in the second part. Ottoman economic structure and economic activities that occured in 1844 in Söğütlü village within this structure constitutes the issues of this section.In the third section, transcription of the Söğütlü village gain books is regulated by translation that is adhered to the original texts. Keywords: $GDSD]DUL*DLQ%RRN6|ù WO 9Lllage

Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan Temettuat Defterleri, XIX. yy. Osmanlı taşrası hakkında önemli bilgiler vermektedir. Mahalle ve köylere göre tanzim edilen bu defterlerde, hane reislerinin isimleri ve meslekleri yanında ödediği aşar, ağnam gibi vergiler kaydedilmiştir. Ayrıca hanenin sahip olduğu arazi miktarı, ürettiği tarım ürünleri, hayvan türleri ve sayıları ayrıntılı olarak verilmiştir. Bütün bu verilerden mahalle ve köylerin sosyoekonomik yapısı ile ilgili önemli tespitler yapılabilmektedir. Seydişehir, temettuat kayıtlarının tutulduğu yıllarda Beyşehir sancağı sınırları içinde bir kazadır. Nüfus yapısı itibarıyla sancağın orta büyüklükte kentleri arasındadır. Kent merkezinin ekonomisi tarım, hayvancılık ve küçük sanayiye dayanmaktadır. Buğday, arpa ve yulaf gibi tarım ürünleri ile yetiştirilmekte; büyük ve küçükbaş hayvan beslenmektedir. Bu araştırmada, Seydişehir’in sosyoekonomik yapısı Temettuat Defteri’ne göre tespit edilmiştir. Günümüzde Konya’nın ilçelerinden biri olan Seydişehir’in Osmanlı’dan günümüze tarım, hayvancılık ve küçük sanayiye dayalı ekonomik yapısının çok fazla değişmediği anlaşılmaktadır. Temettuat registers which are in the Prime Ministry Ottoman Archive gives important datas about the Ottoman country in XIX’th century. The name of chief of house and their profession also tax like aşar and ağnam had been recorded in this registers which are adjusted to district and villages. Also the amount of the land which house had, agricultural product which had produced, the number and the kind of animal’s had given. Important determination which are related to the socio-economic structure of district and villages can be made from all this datas. Seydişehir district of Beyşehir sanjak on the years when the temettuat resgister was recorded. Seydişehir was one of medium sized town as the structure of demographic. It is understood that Seydişehir’s economy depended on agriculture, livestock and small industry. Agricultural products like wheat, barley, oat, cattle and small ruminant were produced. Seydişehir’s socio-economic structure was determined according to temettuat register in this research. It’s understood that Seydişehir’s ecomomic structure based on agriculture, livestock and small industry from Ottoman to nowadays hadn’t more chaged.

Bu çalışmada; Hüdavendigar Eyaletine bağlı Karahisar-ı Sahib Sancağı sınırları dâhilinde bulunan Danişmendli Kazası köylerinin, XIX. Yüzyıl ortalarındaki sosyo-ekonomik ve demografik yapısı ele alınmıştır.Kullanılan temel kaynak, 1844-45 yıllarına ait Temettuât Defterleri (ML_VRD_TMT_d_ 13178-86) olup, yapılan inceleme sonucunda Danişmendli Kazasının demografik yapısı, tarım ve hayvancılık ile ilgili faaliyetleri ile bunlardan elde edilen gelirler ve vergiler tespit edilmiştir.Danişmendli Kazası, günümüzde Afyonkarahisar ili Dinar İlçesi sınırlarında yer alan, Osmanlı döneminde idare merkezi ve ticaret yolları güzergâhında bulunan ve dokuz köyden oluşan bir yerleşim yeridir. Bu tez çalışmasında Danişmendli Kazasının nüfusu, tarım arazileri, tarımsal üretim, hayvan sayıları gibi bilgilerle birlikte, meslekler, sülaleler ve ödenen vergi miktarları tespit edilmiştir. Elde edilen verilere göre bu dönemde Danişmendli daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve nüfusunun tamamı Müslüman olan bir Osmanlı kazasıdır.Anahtar Kelimeler: 1861, Danişmendli Kazası, Temettuât Defteri, Ziraat, Hayvancılık, Gelir Kaynakları, Vergi, Ekonomi. In this study, the socioeconomic and demographic structure of Danişmendli Township, which is located within the boundaries of Sahib-i Karahisar Sanjak, in the province of Hudavendigar, has been examined. Located within the boundaries of the Sanjak Sahib Karahisar Danişmendli Accident is a settlement consisting ofnine villages. The main source used, temettuat books fort he years 1844-45 (ML_VRD_TMT_d_13178-86) and the demographic structure of district Danişmendli result of the investigation, agriculture and animal husbandry and related activities and revenues from these taxeshave been identified. Danişmendli district, now located in Afyon province in Dinar district, and the Ottoman period, the administration center of trade routes and the route is a settlement. he aim of this study is to determine the demographic structure, agricultural lands, agricultural production, the number of animals, occupations, families, and the amount of taxes paid in Danişmendli district. According to the information gathered, Danişmendli is an Ottoman township with a whole population of Muslims who are engaged in agriculture and animal husbandry in the above mentioned period.Key Words: 1861, Danişmendli, district, Temettuât Book, agriculture, animal husbandry, Sources of ıncome, Tax, Economics.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde ML.TMT 8274 numaralı temettuat defterine dayalı olarak yapılan bu çalışmada elde edilen veriler; köy halkının ekonomik ve sosyal yapısı ile köy ekonomisi üzerine dair sınırlı da olsa bazı çıkarımlar yapabilmek amacıyla kulla­nılmıştır. Bu nedenle, bir köy ölçeğinde elde edilen bu verileri; Osmanlı imparatorluğu gibi çok ge­niş bir coğrafya da kırsal ekonomiye sahip bir devlette, bölgeler hatta köyler arasında bi­le önemli farklılıkların oluşabileceği gerçeğini dikkate alarak köylü ekonomisi bağlamın­da ve "bütünü" oluşturmaya yönelik atılmış bir adım olarak değerlendirilmelidir., The data gained from the ML.TMT.8272 temettuat register in the Ottoman Archieve, is used to make inferences about the economical and social conditions of the inhabitants of the village, although they seem to be very restricted. Therefore, these data attained through a village scale to can be considered as an attept to subject of form a "wity" an "village economy" in the Ottoman Empire, which expanded on a large geographical space and depend on rural economy, noticing the regional differences whih are prevalent even between varying village.