Search

Geleneksel törenlerimiz, geçmişten geleceğe uzayan kültür ve sanat köprümüzün en temel yapı taşlarından birini oluşturmaktadır. Bu nedenledir ki, geleneksel törenlerimiz en ince ayrıntısına kadar incelenmeli ve küreselleşme ile yok olmaya yüz tutan gelenek ve göreneklerimiz kayıt altına alınmalıdır. Bu araştırmada, Anadolu’nun her yöresinde olduğu gibi birçok kültürel ve sanatsal zenginliğe ev sahipliği yapan Malatya-Arguvan yöresinin geleneksel törenleri, çok yönlü olarak incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma durum tespiti yapmayı hedeflemesi bakımından betimsel bir özellik sergilemektedir. Araştırma sürecinde kaynak taraması, içerik analizi, kişisel görüşmeler, anket vb. araştırma tekniklerinden faydalanılmaya çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarından birkaçını sıralanacak olursak; yörede birçok geleneksel törenin olduğu, bu törenlerin “Kız İsteme, Nişan, Düğün, Kına Gecesi, Asker Uğurlama, Abdal Musa, Kış Yarısı” vb. şekillerde isimlendirildiği, törenlerin yapısına has çeşitli geleneksel müzik, kıyafet, yemek vb. unsurların törende yer aldığı, özellikle bu etkinliklerden bazılarının oldukça az sayıda birey tarafından sürdürülmesi bakımından unutulmaya yüz tuttuğudur

Evliliğe giden ilk adım olarak nitelendirebileceğimiz nişanlılık ilişkisi MK md. 118 gereğince tarafların birbirlerine yapacağı evlenme vaadi ile kurulur. Taraflar dilerse kendi aralarında bu vaadi dile getirebilecekleri gibi, aileleri ve yakın çevrelerinin hazır bulunduğu bir tören yapmak da isteyebilirler. Tören yapılması, yüzük takılması, hediye alınması gibi durumlar örf ve adet açısından uygun görülse ve toplumda genellikle bunların yapılmasına yönelik bir beklenti mevcut olsa da, kanunen bunların bulunması bir geçerlilik şartı değildir. Bununla birlikte, Yargıtay’ın son zamanlarda üst üste verdiği kararlarda nişanlanmanın geçerli olabilmesi için bir tören yapılmasını ve aile büyüklerinin şahitliğini aradığı tespit edilebilir. Betrothal is the first step towards marriage and according to art. 118 of the Turkish Civil Code a mutual promise to marry is considered enough to form the engagement. The parties may make that promise quietly on their own or they can prefer to have a ceremony with friends and family present. Eylül

İnsan hayatında doğum, sünnet, evlilik, ölüm gibi önemli geçiş dönemleri bulunmaktadır. Evlenme sürecinde yapılan nişan da, söz kesimi ve düğün arasında yapılan ve iki tarafın yakınları için düzenlenen bir törendir. Nişan törenleri ve bu törenlerdeki uygulamalar, ülkemizin her yöresinde farklı şekillerde yapılmaktadır. Çalışmada Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze Konya ilinde yapılan nişan tören uygulamaları hakkında bilgi verilmesi; ayrıca nişan törenlerinde gelinlerin giymiş olduğu giysilerin fotoğraflar üzerinden analiz edilerek dönem modaları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda Konya nişan uygulamaları hakkında kişiler ile yapılandırılmamış görüşmeler yapılmıştır. Giysi özelliklerinin belirlenebilmesi için de Koyunoğlu Müzesi arşivinde bulunan ve kişilere ait koleksiyonlarda yer alan fotoğraflar materyal olarak kullanılmıştır. Çalışma sonunda; Konya ilinde geçmişten günümüze nişan törenlerindeki uygulamaların zamana ve modaya göre değişim gösterdiği; geçmişte daha kalabalık şekilde yapılan nişan törenlerinin yerini aile arasında yapılan nişan törenlerine bıraktığı görülmüştür. Gelinlerin nişan törenlerinde giydikleri giysilerin, aksesuarların ve saç modellerinin moda sektöründe yaşanan hızlı değişimlere ayak uydurduğu görülmüştür. Aynı zamanda nişan giysilerinde kişisel zevklere göre farklı stillerin de tercih edildiği dikkat çekmiştir., In human life there are important transitional stages such as birth, circumcision, marriage and death. Engagement ceremony, a transitional stage before marriage, is held between affiance and engagement and for the relatives of the bride and groom. Engagement ceremonies and preparations applied in these ceremonies are held in different ways in every region of our country. In this study, it is aimed to give information about the engagement ceremonies and preparations in Konya since the foundation of the Republic and also analyze the photographs of clothes worn by the brides in the engagement ceremonies and compare them with the fashions of the period. In this context, unstructured interviews have been conducted with people about Konya engagement ceremony. The photographs in the archives of the Koyunoğlu Museum and the photographs in the collections of the individuals have been used as material in order to determine the characteristics of the clothes. At the end of the study, it has been seen that there is a change in the preparation in the engagement ceremonies in Konya since then according to time and fashion and the engagement held with a more crowded way has been placed by engagement ceremonies between the families. It has been observed that the clothes, accessories and hairstyles worn by the brides at the engagement ceremonies keep up with the rapid changes in the fashion industry. At the same time, it has been noted that different styles are preferred according to personal tastes in engagement clothes.

Okula başlayan çocuklar için düzenlenen Âmin Alayı törenleri, tarihimizde önemli bir işlevi üstlenmiştir. Günümüz eğitim-öğretim camiasında da böyle bir kutlama törenine ihtiyaç duyulmaktadır.Çalışmamızda nitel yöntem kullanılmıştır. Doküman incelemesi tekniğinden istifade edilmiştir. Son bölümde ise teori kurma tekniği ile Âmin Alay Modeli ortaya konmuştur. Eğitim Tarihi açısından içerik analizi yapılması Âmin Alayları hakkında toplu bir veri elde etmemizi sağlamıştır.Birinci bölümde Osmanlı döneminde çocuk eğitimi ana hatlarıyla incelenmiştir. Bu bağlamda Sıbyan mektepleri ve özelliklerine yer verilmiştir. İkinci bölümde Âmin Alayının tarihsel süreci ele alınmıştır. Saraylarda ve halk arasında yapılan Âmin Alayları ile ilgili hatıralar, görseller ve ilahiler incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, günümüz pedagojisine Âmin Alaylarının aktarımı ele alınarak, yapılmış olan uygulamalar sıralanmıştır. Bu bölümde, Pedagojik açıdan faydaları belirtilerek günümüzde uygulanabilecek Âmin Alayı tören modeli ortaya konmuştur. Böylece tarihimizde yapılan geleneksel Âmin Alaylarının yeni bir format ile günümüz dünyasına aktarımının sağlanabileceği sonucuna varılmıştır. The ceremonies of the Amine Regiment, which was organized for new children, have played an important role in our history. Intoday's educational community, such a celebration ceremony is needed.Qualitative method was used in our study. Document review technique was used. In the last chapter, the Amine Regiment Model is in troduced with the theory of forming technique. Conducting contentanalysis in terms of History of Education has provided us with a collectivedata on the Amine Regiments.In the first part, the education of children in the Ottoman period is examined. In this context, the elementary school sand their properties are given. In the second chapter, the historical process of the Amine Regiment is discussed. Memories, visual sandhymns about the Amine Regiments made in the palace sand a mong the people were examined. In the third chapter, the transfer of the Amine Regiments to today's pedagogy is discussed and the applications are listed. In this section, the ceremonial model of the Amine Regiment, which can be applied today, has been put forward by stating its pedagogical be nefits. Thus, it has been concluded that the transfer of traditional Amine Regiments made in our history to today's world with a new format. 93

In this study, the functions of April 23rd National Sovereignty and Children's Day in forming the national identity of children are discussed. The study is limited to the Early Republican Period and the periodicals and children's magazines were scanned and data were obtained. The party's charter of the CHF was scanned at the point of creating the national identity ideology. The dormitory works published by the Ministry of National Education have been opened and evaluated under the heading of national education. The study consists of six chapters. In the first chapter, the historical aspects of the concepts of ‘child, ceremony and nationalism’ which constitute the main themes of the thesis, in the western and Turkish cultures have been examined until the Republic Period. In the second part, said the official holidays celebrated in the Republic of Turkey were discussed. In this context, the 29th Republic Day, 19 May Atatürk's Youth and Sports Day, 30 August Victory Day, 23 April National Sovereignty and Children's Day, except the official festivals, were discussed in the historical context. The process of preparing April 23rd National Sovereignty and Children's Day, the opening of the Grand National Assembly of Turkey (TGNA), the announcement of the National Sovereignty and the celebration of the first festivals in this framework; the period leading to Children's Day was analyzed for years. In the third chapter, the first appearance of the concept of ın Children's Day in 1925 was explained; festive speeches, poems, stories and epics, concise words, advertisements and cartoons, competitions, which are the elements that help children's national identity, are published in newspapers and magazines were analyzed between the years 1926-1938 in the context of April 23 National Sovereignty and Children's Day. The characteristics of the modern Turkish-ideal Turkish child, which is to be constructed, has been investigated under the title of Mustafa Kemal Atatürk and Turkish child. In the fourth chapter, the ‘Child Problem’, which is expressed as ’national case’, has been evaluated in the context of national identity, and in this way the problems of children in terms of their financial impossibilities, moral and manners solutions are researched, in the context of the issue of population, the issue of healthy and robust child rearing was tried to be analyzed in terms of the population problem of the period. In the fifth chapter, two effective institutions of the period and the successive Turk Ocaks and Halkevs were examined. In the sixth part of the thesis, the history and functions of Children's Days in celebrated throughout the world have been researched. In the final part of the thesis, it is stated that Children's Day, which is intended in the thesis study, contributes to the construction of children's national identity and and it was understood that Children's holidays were a process of constructing child identity. In the appendices, cover art of children's magazines, stamps and badges that were presented by Himaye-i Etfâl Society for Children's Day, and pictures of Gürbüz Children's Competition were put on. KABUL VE ONAY…………………………..…………….……………..i YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ………ii ETİK BEYAN…………..…………………………………..……….....…iii TEŞEKKÜR …..…...……………………………………………………..iv ÖZET…………………………………………………………………..…..v SUMMARY………………………………………………………..……viii İÇİNDEKİLER…………………………………………………….……...x KISALTMALAR DİZİNİ ………..…………………………………... xvi GİRİŞ……………………………………………………………….…...…1 1. BÖLÜM: TEMEL KAVRAM VE YAKLAŞIMLAR 1.1. ARAŞTIRMANIN TEORİK VE METODOLOJİK ÇERÇEVESİ 1.1.1. Araştırmanın Konusu ve Amacı………………………...…………...6 1.1.2. Araştırmanın Yaklaşımı, Yöntemi, Sınırları ve Bağlamsal Şartları……………………………………………………………....6 1.1.3. Araştırmanın Önemi………..………………………………….........9 1.2. Çocuk Kavramı ve Çocukluğun Tarihçesi………………….....10 1.2.1. Çocuk Kavramının Batı Kültüründeki Gelişimi……….…….……..11 1.2.2. Çocuk Kavramının Türk Kültüründeki Gelişimi………....…...…..17 1.3. Bayram ve Tören Kavramının Kavramsal ve Tarihi Bağlamda Değerlendirilmesi ………………………………………...……. 24 1.3.1. Batı Kültüründe ‘Kutlama/Anma’ Kavramının Kavramsal ve Tarihi Bağlamında Değerlendirmesi………………………...……...….…25 1.3.2. Türk Kültüründe ‘Kutlama/Anma’ Kavramının Kavramsal ve Tarihi Bağlamında Değerlendirmesi……………………...………………27 2. BÖLÜM: TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ TARİHİNDE RESMİ BAYRAMLAR...……………………………………………34 2.1. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Dışında Kutlanan Millî Bayramlar...……...…………………………….35 2.2. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı…….………….38 2.2.1. Ulus- Devlet Bağlamında 23 Nisan 1920 Öncesi Tarihi Süreç ve ‘Milliyetçi’ Düşünce Perspektifinin Bu Sürece Katkıları…………..40 2.2.1.1. Milliyetçiliğin ve Ulus Devletlerin Tarihi…….…..………..41 2.2.1.2. Millet ve Milliyetçiliğin Tanımı ve Temel Tartışmalar .........43 2.2.1.3. Milliyetçilik–Millî Kimlik Çerçevesinde Osmanlıcılık, İslâmcılık ve Türkçülük…………………….………………46 2.2.2. 23 Nisan 1920 TBMM’nin Açılışı, Hâkimiyet-i Millîye Bayramının Îlânı ve Bu Bağlamda İcra Edilen Törensel Faaliyetler…………….50 2.2.2.1. 23 Nisan 1920 TBMM’nin Açılmasına Giden Süreç ……..50 2.2.2.2. 23 Nisan 1920 Tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı………………………………………………………53 2.2.2.3. 23 Nisan 1920 Tarihinin Millî Bayram Olarak İlan Edilmesi ……………………………………………………………...54 2.2.2.4. 23 Nisan 1920 Tarihinin Millî Bayram İlan Edilmesi Bağlamında İcra Edilen Törenler…………………………...58 2.2.2.5. Çocuk Haftası ve Bu Minvalde Çocuk Bayramına Giden Süreç ……………………………………………………………...61 2.2.2.6. 23 Nisan Hâkimiyet-i Millîye ve Çocuk Bayramı’nın İlk Kutlanışı …………..……………………………………….67 3. BÖLÜM TÜRKİYE’DE 1927-1938 YILLARI ARASINDA 23 NİSAN MİLLÎ HÂKİMİYET VE ÇOCUK BAYRAMI İLE ÇOCUK BAYRAMI BAĞLAMINDA MİLLÎ KİMLİK İNŞASI ….…..……71 3.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Bayram- Millî Çocuk” …………………………………………………………..74 3.1.1. Millî Hâkimiyet ve Çocuk Arasında Kurulan İlişki Bağlamında ‘Çocuk Bayramı’nın Gerekçesi……………………….……………74 3.1.2. Ankara ve İstanbul’da Çocuk Bayramı Kutlamaları …...…………..77 4.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Eğitim - Millî Çocuk” …………………………………………………………………..100 5.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Şiir - Millî Çocuk”..106 5.1.1. Çocuk Şiirlerinde Kimlik Arayışı ve Türk Kimliği ..………….… 106 5.1.2. Çocuk Şiirlerinde ‘Türk’ün Seciyeleri .…….……….…………… 110 5.1.3. Çocuk Şiirlerinde Vatansever Türk Çocuğu………………..……..112 5.1.4. Çocuk Şiirlerinde Bayrak Sevgisi ………...……………...……….114 5.1.5. Çocuk Şiirlerinde Kurtuluş Savaşı ……………...………………...118 5.1.6. Çocuk Şiirlerinde Şehitlik Kavramı ………………………………120 6.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında “Millî Destan ve Hikâye – Millî Çocuk”...............................................................................124 7.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Çocuk Özlü Sözleri ………...………………..……………………...………………..138 8.1. Millî Kimlik İnşası Bağlamında 23 Nisan Çocuk Bayramı’nda Yayımlanan Karikatürler ve Reklamlar……….……….……141 8.1.1. Çocuk Karikatürleri ……………………….................………..…141 8.1.2. Çocuk Reklamları ……….……...………………………………..147 9.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Çocuk Müsabakaları ……………………………………………………………….…153 10.1. Millî Kimliğin İnşası Bağlamında Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Çocuğu …………..………………………………….…160 4. BÖLÜM: ‘MİLLÎ DAVA’ OLARAK İFADE EDİLEN ‘ÇOCUK MESELESİ’NİN MİLLÎ KİMLİK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ ……………………………………….... 169 4.1. Çocuk Meselesi Bağlamında Çalışan ve Fakir Çocuk Sorunu….……...…………………………………………..…. 170 4.2. Çocuk Meselesi Bağlamında Çocukların Ahlâkî Eğitimi ve Terbiyesi Sorunu………………...…………………………… 175 4.3. Çocuk Meselesi Bağlamında Çocukların Sağlık ve Nüfus Meselesi………………………………………………………..180 4.3.1. Çocukların Sağlık ve Bakım Meselesi………………..……….….180 4.3.2. Çocuk Nüfusunu Nitelik ve Nicelik Yönünden Artırma Meselesi..183 4.3.2.1. Erken Cumhuriyet Döneminde Nüfus…...…..…........……183 5. BÖLÜM: MİLLÎ KİMLİĞİN OLUŞTURULMASINDA TÜRK OCAKLARI VE HALK EVLERİNİN İŞLEVLERİ ………...…...194 5.1. Türk Ocaklarının Millî Çocuk Oluşturma Noktasındaki Faaliyetleri………………...…………………………………..194 5.2. Halk Evleri’nin Millî Çocuk Oluşturma Noktasındaki Faaliyetleri…………………………………………………….199 6. BÖLÜM: ULUSLARARASI ÇOCUK GÜNÜ VE ÇOCUK GÜNÜNÜN AİT OLDUĞU KÜLTÜRDEKİ İŞLEVLERİ ……...204 6.1. Dünya Çocukları Günü………………………………………204 6.2. Türkiye’de Çocuk Bayramı…………………………………..204 6.3. Ulusal Aborjin ve Torres Boğazı Adalı Çocuk Bayramı …..206 6.4. Alman Dünya Çocukları Günü ….……….………….………208 6.5. Kanada Çocuk Hakları Günü ………...…………….……….210 6.6. Çin’de Çocuk Günü………....………………………………..211 6.7. Rusya’da Çocuk Günü ………………………………………212 6.8. Kosta Rika’da Çocuk Günü …..….………………………….212 SONUÇ …………………………………………………………………221 KAYNAKÇA.…………………………………………………………..228 EKLER………………………………………………………………….258 ETİK KURUL MUAFİYET FORMU………………………………...319 ORJİNALLİK RAPORU………………………………………………318 Bu çalışmada, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın çocukların millî kimliğini oluşturması noktasındaki işlevleri ele alınmıştır. Araştırma, Erken Cumhuriyet Dönemi ile sınırlandırılmıştır ve dönemin süreli yayınları olan gazete ve çocuk dergileri taranarak veriler elde edilmiştir. Millî kimlik ideolojisini oluşturma noktasında, dönemin partisi olan Cumhuriyet Halk Fırkası’nın parti tüzükleri ve Millî Eğitim Bakanlığı’nca yayımlanan yurt bilgisi eserleri de ‘millî eğitim’ başlığı için ayrı bir parantez açılıp değerlendirilmiştir. Ele alınan tez altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tezin ana temalarını oluşturan ‘çocuk, tören ve milliyetçilik’ kavramlarının batıda ve Türk kültüründeki tarihi seyri Cumhuriyet Dönemi sürecine kadar incelenmiş; ikinci bölümde Türkiye Cumhuriyeti’nde resmî bayramlar konusu ele alınmıştır. Bu suretle, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı; 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dışında kalan resmî bayramlar bahsinde, tarihi bağlamda ele alınmıştır. Araştırmada 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı hazırlayan süreç, TBMM’nin açılması, Millî Hâkimiyet Bayramı’nın ilan edilmesi ve bu çerçevede ilk bayram kutlamaları değerlendirilmiş; Çocuk Bayramı’na giden süreç yıl yıl tahlil edilmiştir. Üçüncü bölümde, 1925 yılında ‘Çocuk Bayramı’ kavramının ilk defa ortaya çıkışı açıklanmaya çalışılmış; Türkiye’de 1926-1938 yılları arasında 23 Nisan Millî Hâkimiyet ve Çocuk Bayramı bağlamında çocukların millî kimlik inşasına yardımcı unsurlar olan ve bayram kutlamalarında dile getirilen gazete ve dergilerde yayımlanan bayram nutukları, şiirleri, hikâye ve destanları, özlü sözleri, reklam ve karikatürleri ile müsabakaları analiz edilmiştir. Mustafa Kemal Atatürk ve Türk çocuğu alt başlığıyla verilen bölümde, inşa edilmek istenen modern–ideal Türk çocuğunun özellikleri araştırılmıştır. Dördüncü bölümde, ‘millî dava’ olarak ifade edilen ‘Çocuk Meselesi’nin millî kimlik bağlamında değerlendirilmesi yapılmış ve bu suretle çocukların maddi imkânsızlıkları kapsamında sorunları ele alınmış, ahlâkî ve terbiyevî çözümler araştırılmış, nüfus meselesi bağlamında ‘sağlıklı ve gürbüz çocuk yetiştirme meselesi’ dönemin nüfus sorunu ekseninde analiz edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde dönemin iki etkili kuruluşu ve birbirinin ardılı olan Türk Ocakları ve Halkevleri’nin, çocukların millî kimlik inşasına yönelik çalışmaları incelenmiş, tezin altıncı bölümünde ise dünya genelinde kutlanan ‘Çocuk Günleri’nin’ tarihi ve işlevleri araştırılmıştır. Tezin sonuç kısmında, tez çalışmasında amaçlanan Çocuk Bayramı’nın, çocukların millî kimliğin inşası bağlamında katkılarının olduğu ifade edilmiş ve bu minvalde çocuk bayramlarının çocuk kimliğini inşa edici bir süreç olduğu görülmüş ve anlaşılmıştır. Ekler kısmında çocuk dergilerinin kapak resimleri, Himaye-i Etfâl Cemiyeti’nin Çocuk Bayramı’nda satışa sunduğu pul ve rozet resimleri, Gürbüz Çocuk Müsabakası resimlerine yer verilmiştir.

Yüksek Lisans Tezi, Haç işareti Tarih Öncesi ve Tarihi Çağlarda farklı anlamlar yüklenerek çeşitli formlarda işlenerek kullanılmıştır. Hristiyanlık tarihinde İsa'nın çarmıha gerilmesiyle birlikte önemli bir simge haline gelmiştir. Hristiyanlarca 4-5. yüzyıldan itibaren dinsel bir sembol olarak bronz, gümüş, altın, demir, kurşun, ahşap gibi malzemelerden farklı teknik, bezemelerde ve formlarda işlenerek kilise ve evlerine koyulmuş, askı halkasıyla veya aplike olarak boyunlarına ve elbiselerine takılarak kullanılmıştır. Sikke, ağırlık, madalyon, buhurdan, kandil, polykandilion, lahit, mezar taşları ve mimari öğeler gibi malzemeler üzerinde çeşitli teknik ve formlarda işlenerek de kullanıllanıldığı günümüze ulaşmış eserlerden bilinmektedir. Bu çalışmada; Kapadokya Bölgesi içerisindeki Aksaray, Ereğli, Hacı Bektaş, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Niğde ve Ürgüp Müzelerinde muhafaza edilen Bizans Dönemine ait 174 adet madeni haç eser ele alınmıştır. Haçlar; bronz, kurşun, gümüş ve altın gibi malzemelerden çeşitli boyutlarda kalıba döküm ve kesim tekniğinde yapılmıştır. Dökümlerinde taş veya bronzdan (bakır+kalay) kalıplar kullanılmıştır. Üzerlerindeki geometrik, figürlü ve simgesel süslemeler kabartma veya kazıma teknikleri ile oluşturulmuştur. Bazı örneklerde süsleme için dairesel yuvalar açılmıştır. Latin, Yunan, Petrus, Christomonogram ve Staurogramm gibi formlara ait haçlar tür olarak; Pandantif Haçlar (102), Röliker Haçlar (48), Adak Haçı (1), Takdis Haçları (3), Tören Haçları (5) ve diğer haçlardan (15) oluşmaktadır. 5 bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümde; Çalışmanın konusu, amacı, yöntemi, konuyla ilgili kaynak ve araştırmalar ile Kapadokya Bölgesinin Tarihi ve Coğrafyası hakkında; İkinci bölümde, haçın tanımı yapılarak ortaya çıkışı, tarihsel gelişimi, tür ve formları hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde; Haçların türlerine göre kataloğu oluşturulmuştur. Dördüncü bölüm değerlendirme bölümü olup beş alt başlıktan oluşturulmuştur. Haçlar tür, form, bezeme, malzeme ve teknik bakımından değerlendirilerek Türkiye, Balkan Ülkeleri ve diğer ülkelerde çeşitli müze ve koleksiyonlarda bulunan ve çeşitli kazılardan elde edilen benzer örnekleriyle karşılaştırma ve tarihlendirme önerileri yapılmıştır. Sonuç bölümünü oluşturan beşinci bölümde ise; daha genel bir değerlendirme yapılarak, Kapadokya Bölgesi'nin Bizans Dönemi haç eserleri; tarihleriyle birlikte tür, form, bezeme, malzeme ve teknik özellikleriyle ortaya konulmaya çalışılmıştır., Crucifix symbol was used in various forms by loading different meanings in Prehistory and Historical Ages. In the history of Christianity, Jesus became an important symbol with the crucifixion of Jesus. Christians by M.S. IV-V. century as a religious symbol of bronze, silver, gold, iron, lead, such as materials and techniques in various techniques and forms were put into the church and home, hanging ring or applique necks and dresses were used as. Coins, weight, medallions, incensorys, oil lamps, polycandilion, sarcophagus, tombstones and architectural elements on materials such as the various techniques and forms are also known to have been used in the processing of works. In this study; In the Cappadocia Region, 174 mine crosses belonging to the Byzantine Period preserved in Aksaray, Ereğli, Hacı Bektaş, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Niğde and Ürgüp Museums were discussed. Crosses; bronze, lead, silver and gold materials in various sizes of die casting and cutting technique. Molds are made of stone or bronze (copper + tin) molds. The geometric, figurative and symbolic decorations were formed by embossing or engraving techniques. In some cases, nest pits have been opened for decoration. Crosses belonging to forms such as Latin, Greek, Petrus, Christomonogram and Staurogramm; The pendentive crosses (102) reliquary Crosses (48), aarti Crosses (1), the eucharist Crosses (3), Ceremonial Crosses (5) and other crosses (15). In the first part of the study consisting of 5 parts; The subject of the study, purpose, method, related resources and research on the history and geography of the Cappadocia Region; In the second chapter, the definition of the cross, its development, its historical development, its form and its types are given. In the third chapter; The catalog was created according to the types of crosses. The fourth part is the evaluation section and it is composed of five subheadings. Crosses type, form, decoration, materials and techniques in terms of evaluating Turkey, Balkan countries and compare them with similar samples obtained from various excavations and found in various museums and collections in other countries they are made and dating. In the fifth section that constitutes the conclusion section; by making a more general evaluation, the Byzantine period of Cappadocia; with the dates, form, decoration, material and technical features have been tried to put forward.

Denizli’de geçmişten günümüze sünnet töreni geleneklerinin incelendiği bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde yani giriş kısmında sünnetin tanımı ve kapsamı ile ilgili bilgilere yer verilmiş, çeşitli kültürlerde sünnet uygulamaları ile ilgili özelliklere değinilmiş daha sonra genelden özele doğru gelinerek geçmişten günümüze Türk kültüründe sünnet uygulamaları ile ilgili bilgilere yer verildikten sonra bu konuda daha önce yapılmış çalışmaların kritiği yapılarak ortaya konmuştur. Tezin ikinci bölümünde ise asıl araştırma konumuz olan Denizli yöresinde “sünnet” kavramının ne ifade ettiği ve niçin yapıldığı gibi konular üzerinde durulmuştur. Tezin üçüncü ve son kısmında ise Denizli yöresi sünnet törenlerinin tüm aşamaları kronolojik sıraya göre sünnete karar vermeden sünnet törenlerinin sonrasına kadar ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Sünnet törenleri ile ilgili Denizli yöresinin kendine özgü yapısı ortaya çıkarılmıştır. Özellikle “oku” geleneği, çocuk tek ise horoz kesme, sünnet işlemi esnasında çocuk tek ise horoz kesme, “Debildek” çalma geleneği, sağdıçlık geleneği” vb. uygulamalar Denizli yöresinin kendi şahsına münhasır özellikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu uygulamalara dair tespitler tezin içerisinde verilmiştir., This study in which Circumcision traditions from past to present consists of three parts. In the first part, in other words, in the Introduction, information about the description of a circumcision and its context are included; the features related to practise of circumcision in varied cultere’s is mentioned. Furthermore, previous evaluations in this subject is pointed out after information related to circumcision practices in Turkish culture from past to present, by deduction is included. In the second part, it is based upon the main search topic; what the concept of “circumcision” means for Denizli area and why it is carried out etc. In the third, final part, the whale process of circumcision ceramony in Denizli area, from past to present, from pre-decision making until past-circumcision ceremony is explained in a detailed way. Denizli’s own attitude to the circumcision ceremonies are revealed. Especially tradition of study, rooster cutting tradition for the only son in the family during the process of the circumcision, tradition of playing debildek, tradition of grooonsmnan are encountered as Denizli’s own rituals. The detection of these rituals are included in the thesis.

Araştırmanın; konusu ve içeriği ile Türkiye’de kültürün gelişmesi ve yayılmasında öncülük eden tarikatlardan biri olan Kadiri Tarikatının Hüseyni koluna bağlı Afyonkarahisar, Emirdağ Karacalar köyünde gerçekleştirilen ritüellerde gelenekler ve musikinin kullanımının incelenmesi, burada yaşayan bireylerin müziğe bakış açılarının belirlenmesi, Kadirilikte müziğin, icra başta olmak üzere yerinin belirlenmesi alanında özgün ve yeni bir çalışma olması, alana ülkemizde yeni çalışma alanlarından olan “sosyal psikoloji” biliminin yöntem ve tekniklerinden yararlanması bakımlarından önemli olduğu düşünülmektedir. Çalışma, Kadiri Tarikatının Hüseyni koluna bağlı Afyonkarahisar ilinin Emirdağ ilçesinin, Karacalar köyü ile sınırlandırılmış; tarama modelini esas alan nitel yöntemlerin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Çalışma sonucunda; Alt problemlere göre düzenlenen veriler işlenmiş ve kültürel değerleri oluşturan âdetlerin, geleneklerin, ritüellerin ve müziğin bireylerin yaşantısındaki rolleri, müzikle ilgili inançlar, müziğin, âdetlerin, geleneklerin, törenlerin kadiri inancındaki yeri ve önemine yönelik değerlendirmelere yer verilmiştir. Çalışmanın alana katkı sağlayıcı, özgün ve konu üzerinde yeni çalışmalara destek olacağı düşünülmektedir. The research is considered to be important in the following aspects; the traditions, beliefs and rituals of the Kadiri cult which pioneered the development and spreading of Islam in Turkey is analyzed, the viewpoint of individuals about music in Kadiri? is defined, it is a new and original research on defining the place of music (especially performance) in Kadiri, methods and techniques of social psychology (which is relatively a new field of study in Turkey) are utilized. This study is limited to the village of Emirdağ, Afyonkarahisar province Karacalar village, the meaning of qualitative methods based on screening model is a descriptive research. As a conclusion of the research; data ordered according to sub problems have been processed and the role of traditions, rituals and music in lives of individuals, beliefs about music, the place and importance of music, customs, traditions and rituals has been assessed. The research is believed to be unique, contributing and supportive to the field and new studies on the subject.

Müslüman Tatarlarla köken, dil ve tarih birliği bulunan Kreşinler, vaftiz olmalarıyla başlayan ve günümüze kadar devam eden tarihî süreçte ayrı bir etnik gurup gibi görülmüşlerdir. Genellikle, Slav kökenli olmadıkları için Ruslar, Müslüman olmadıkları için de Tatarlar tarafından dışlanmışlardır. Fakat Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rus Ortodoks Kilisesi Kreşinlerle yoğun bir yakınlaşma çabası içine girmiştir. Kreşin Tatarları, İslam’dan Hıristiyanlığa geçen bir Türk gurubu olmaları bakımından Türk kültür ve Türk din tarihi açısından ilgi çekici ve önemlidirler. Bu bakımdan Türk kültürünün farklı bir boyutunu da oluşturmaktadırlar. Kryashens who have oneness in roots, language and history with Tatars have considered as a different ethnic group from the beginning of their baptizing until nowadays during historical process. Generally, they were excluded by Russians because of not being Slavs, and by Tatars because of not being Muslims. However, after the collapse of the Soviet Union Russian Orthodox Church has tried to get closer to them. Regarding Kryashen Tatars as a Turkish group who passed from Islam to Christianity they are very interesting and important from Turkish cultural and Turkish history of religion point of view. From this perspective they also carve out a different aspect of Turkish culture.

Müslüman Tatarlar'la köken, dil ve tarih birliği bulunan Kreşinler, vaftiz olmalarıyla başlayan ve günümüze kadar devam eden tarihî süreçte ayrı bir etnik gurup gibi görülmüşlerdir. Kreşinler Slav kökenli olmadıkları için genellikle Ruslar, Müslüman olmadıkları için de Tatarlar tarafından dışlanmışlardır. Fakat Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rus Ortodoks Kilisesi Kreşinler'le yoğun bir yakınlaşma çabası içine girmiştir. Tatar tarihçileri Kreşinler'in her ne kadar Tatar olduklarını ileri sürseler de, Kreşinler bunu kabul etmemektedirler. Kreşin Tatarları, İslam'dan Hıristiyanlığa geçen bir Türk gurubu olmaları bakımından Türk kültür ve Türk din tarihi açısından ilgi çekici ve önemlidirler. Kreşinler kendi öz dini yaşayışlarında Hıristiyan ibadetlerini uygulamaktan ziyade Hıristiyanlık öncesine, hatta İslam'a ait olan bazı ibadetleri yerine getirmektedirler. Günümüzde bu geleneksel ibadetler Ortodoks Kilisesi takvimine göre yapılmakta ve Hıristiyan adı taşımaktadırlar. 1731 yılında Vaftiz Bürosu kuruluncaya kadar vaftiz edilmiş olanlarını `eski`, bu tarihten sonra vaftiz edilenleri ise `yeni` Kreşinler olarak adlandırmaktadırlar. Tarihçilere göre Müslümanlığa dönme hareketleri esnasında yeni Kreşinler tekrar İslam'a dönmüş; erken dönemde vaftiz edilmiş eski Kreşinler ise Hıristiyanlıkta kalmışlardır. The Union of Muslim origin, language and the Kryashens with Tatars, starting at their baptism and continues to the present day historical process as a separate ethnic group was. Kryashens Slavic Russians, they were not usually have nothing to do for the Muslim Tatars by theoktistos. But after the dissolution of the Soviet Union, the Russian Orthodox Church has entered into an intensive effort to get close to Kryashens. Tatar historians Kryashens Although Tan takes forward that they do not accept it in. Daycare center after a Turkish group converted to Christianity from İslam, Tatars are in terms of Turkish culture and religion in terms of history is interesting and important.Kryashens the application of Christian worship in your own religious rather than living Christianity before, even some that belong to İslam in place of worship. Today, these traditional prayers are made according to the calendar of the Orthodox Church and Christian name. 1731 christened until the Office of Baptism in the `old`, after this date, baptized `new` Kryashens as a nation-State. According to notes in the Muslim way movements made new Kryashens again returned to İslam; in the early phase of the baptized is the old Kryashens in Christianity. 158

Rituals that have been seen with especially religious stylesstarting from the time before the process of nationalization have begunto be systematic by having distinguishing aspects in association withbeing a nation which resulted from the formation of the commoncustoms in the following times. While the feeling of being a communityas a result of nationalization allows the rituals having historicalbackground to continue, new social and political acceptations make upnew ceremonies and new rituals to be put into practice in theseceremonies. Rituals and ceremonies which are performed so as todisplay the awareness of the people who have different political viewsdespite being in the same cultural circle, or to ensure the coalition overa shared entity have continued and will continue so long as thefundamental synergy, which constitutes the party, continues.The Turkish Republic founded after the collapse of the OttomanEmpire have inherently a social and political construction in whicheither formal or informal ceremonies and related rituals are performedin accordance with the common frame whose essential elements werecited above. The governors discountenance every action and movementoutside their constitution and such organizations that they interfere inaccordance with the flexible / rigid regulations of the domestic andglobal political conditions are the reflections of an attitude from past tothe future. In the Turkish Republic, it is also possible to see a numberof ceremonies and related rituals accepted as legal or illegal in line withthe statements. The participants perform the ceremonies and theirrituals again with the aim of realization of the early time of event andmostly reformation of the place where it took place. Every newrecurrence backs up the group awareness and motivates the newparticipant to share this moment. Rituals that have some sort ofsacredness at this point turn into sometimes only a memorial ceremonyof a group and sometimes the first steps of a riot among a crowd. Withthe frame of stated knowledges, it is tried to given the basic acceptanceof the persons that holding the power and in and after the period ofTurkish Republic’s foundation in this study.And also the place and the meaning of ceremony in mythology andfinally with the reference of the stated knowledges the political rituals inTurkey are mentioned in this study. Ritüel, devlet ya da din kurumları oluşmadan önceki zamanlardan başlayarak insan hayatının önemli bir parçası olmuştur. Erken dönemlerde yalnızca kutsal olanla ilişkilendirilen ritüeller, ilerleyen süreçte ortak bir değerler dizgesinin oluşumunun getirdiği milletleşmeye paralel biçimde ayırt edici unsurlar kazanarak sistemleşmiştir. Milletleşmenin getirdiği birliktelik duygusu tarihsel arka planı olan ritüellerin yaşamasına olanak verirken yeni sosyal ve siyasal kabuller, aynı misyonu kendi amaçlarına uyarlamak üzere yeni törenler ve bu törenlerde uygulanan ritüeller oluşturmuştur. Aynı kültür dairesinden olmakla birlikte farklı siyasal görüşlere mensup kitlelerin belirli zamanlar içerisinde farkındalıklarını göstermek, ortak bir öğe üzerinde birleşmeyi sağlamak gibi amaçlarla var ettikleri tören ve ritüeller siyasalı oluşturanların ilkesel birlikteliği süresince devam etmiş ve etmektedir.Osmanlı İmparatorluğu sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti de doğal olarak yukarıda temel unsurları belirtilen genel çerçeveye uygun bir şekilde gerek resmi gerekse gayrı resmi tören ve bağlı ritüellerin gerçekleştirildiği bir politik ve sosyal yapıya sahiptir. İktidar sahiplerinin, anayasaları içerisinde belirtilenler dışındaki her tür eylem ve hareketliliği sıcak karşılamamaları ve içinde bulundukları iç ve dış politik şartlar doğrultusunda esnek/katı kurallarla müdahale ettikleri bu tür organizasyonlar geçmişten geleceğe taşınan siyasal bir duruşun yansımalarıdır. Türkiye Cumhuriyeti içerisinde de belirtilenler doğrultusunda yasal ve yasa dışı kabul edilen çok sayıda tören ve bu törenlere bağlı gerçekleştirilen ritüeli görmek mümkündür. Bu törenlerin katılımcıları törenlerinin ve ritüellerinin ilk eylem anını, gerçekleşme zamanını ve çoğunlukla gerçekleştiği mekânı yeniden var etme, yaşatma ilkesi içerisinde tekrarlamaktadırlar. Her yeni tekrar, grup bilincini desteklemekte ve yeni katılımcıyı bu andan pay sahibi olma yönünde güdülemektedir. Katılımcı için bu yönüyle özel bir kutsiyete sahip olan ritüeller, yöneticiler açısından zaman zaman sadece bir grubun anma programı zaman zaman da bir kitlenin ayaklanma girişiminin ilk adımlarına dönüşmektedir.Belirtilenler çerçevesinde bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, iktidarı elinde bulunduranların temel kabulleri, mitolojide törenin yeri ve anlamı son olarak da belirtilenlerden hareketle Türkiye’deki politik ritüellerin yeri verilmeye çalışılmıştır.

"Antik Çağ'da Bayramlar ve Festivaller" adlı bu çalışmada Antik Dönemde Yunanistan ve Roma uygarlıklarında kutlanmış olan festivaller ve bayramlar incelenmiştir. Çalışma ile Antik Dönemdeki dini inanışların günümüze olan etkilerini anlamak ve anlatmak amaçlanmıştır. Yunan ve Roma olarak iki bölümde ele alınan konuda festival ve bayramlar tanrı ve tanrıça isimleri ile oluşturulan başlıklar altında toplanmıştır. Bu aşamada tanrı ve tanrıçalar hakkında genel hatlarıyla kısa bilgiler verilmiştir. Gerçekleştirilen şenliklerde görülen ayin, ritüel ve oyunlar antik kaynaklar referans alınarak olabildiğince konu bütünlüğünü bozmayacak şekilde anlatılmaya çalışılmıştır., The study that calls "Holidays and Festivals in Ancient Times" examines the festivals and holidays that were celebrated in Greek and Rome civilizations in ancient times. The aim of this study is to describe and understand the influence of religious beliefs from the ancient times to the present. The subject is discussed in two sections that are called Greek and Rome in which the festivals and the holidays are grouped under the titles of god and goddess. At this stage, there is brief information, in general terms, about god and goddesses. Ritual and games that were performed in carnival has been explained as far as without changing any origin with reference to the ancient sources.

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 118-127) x, 128 leaves Tez kapsamında yaşadığımız coğrafyanın, antik ritüellerden iktidarı toplumun benimsemesine uzanan sürecinde, şenlikler ve törenlerin, Cihat Burak’ın resminde sanata yansıması ele alınmıştır. Tezin ilk bölümünde şenlik ve tören kavramları açıklanmış, Antik Yunan toplumunda Dionysos adına düzenlenen eğlence ve dansın bir araya geldiği ritüel ele alınmıştır. Yeniden doğuşu simgeleyen Dionysos şenliklerinden, Yunan tragedyasına ve komedyalara uzanarak, kendinden sonraki uygarlıklara iktidarın meşruiyetinde temsiliyet olgusu miras bırakan tarihsel sürece değinilmiştir. Bizans ve Osmanlı imparatorluklarının kültürel zenginlikleriyle harmanlanmış İstanbul ve şenlikleri tezin ikinci bölümünde ele alınmıştır. Yaşadığımız toprakların, Bizantion adlı küçük yerleşimden, bir Doğu Roma kenti olan Konstantinopolis’e ve Osmanlı’nın İstanbul’una uzanan yolculuğu ona büyük bir simgesel olgular hazinesi aktarmaktadır. Bu çalışmada, ilk önce hipodrom/atmeydanı olarak adlandırılan alanda yapılan şenlik ve törensel etkinlikler, iktidarın ve halkın buluştuğu bir arena olarak, toplumsal yaşamdaki iktidar olgusunun bir yansıması olarak ele alınmıştır. Bizans ve Osmanlı şenliklerinde görülen ortak simgeselliklere değinilmiş, Osmanlı şenliklerinin kaydedildiği sûrnâmeler ve bu gelenekte yer alan minyatürlerin belgesel niteliği taşıyan bakış açısıyla, şenlik ve törenler üzerinden geleneksel sanatlara bir pencere açılmıştır. Şenlik ve tören olgularının günümüze uzanan tarihsel yolculuğunda, Modern Cumhuriyet’in temsiliyet törenleri niteliğine bürünen Cumhuriyet Bayramlarına değinilmiş, iktidar, güç, otorite kavramlarının yeniden değerlendirildiği günümüz toplumuna uzanılmıştır. Bütün bu tartışmaların toplandığı ve birleştiği tezin son bölümünde; Osmanlı’da doğan, tarih bilincine sahip, geleneksel sanatlara duyarlı bir Cumhuriyet sanatçısı olarak Cihat Burak ve Onun resimlerindeki şenlikli anlatı incelenmiştir. Bu çalışmada incelenen yönüyle sanatçı, geçmiş kültürlere gönderme yaptığı imgelerinin yarattığı kendi şenlik alanında, iktidarın söylemek isteyip de söyleyemediklerinin gizlendiği, bir sergi alanı yaratmaktadır. Cihat Burak’ın eserlerinde, mizahçı kişiliğiyle figür ressamlığı arasında denge kurabilen anlatısına bir yolculuk yapılmış, sanatçının seçilen eserlerinde, şenlik ve törenler üzerinden iktidar olgusuna ve toplumsal hayattaki yansımasına yer verilmeye çalışılmıştır. In this thesis, the practice of antic rituals, festivals and ceremonies as methods of implantation of political power towards the society in our geography and their reflection in art as seen in the Cihat Burak's paintings have been explored. In the first part of the thesis, the terms festival and ceremony have been explained and the rituals that combine the entertainment and dance attributed to Dionysos in Ancient Greek society have been discussed. From the Dionysos ceremonies that symbolize the rebirth, to Greek tragedy and comedy, the historical period as a legacy of political representation of power for forthcoming civilizations have been further established. In the second part of the thesis, Istanbul, the heart of cultural richness of Byzantine and Ottoman Empires, and it's festivals have been discussed. Istanbul's symbolic treasure is attributed to the journey from small Byzantine settlement to Eastern Roman city, Constantinople to today's Istanbul. In this paper, the ceremonies and festivals located in the hippodrome where the government meets the public, have been explored as the reflection of ruling power on the society. Furthermore, the mutual symbols seen in Byzantine and Ottoman festivals have been pointed out. The albums that recorded ottoman festivals and miniatures that are acknowledged as official documents have opened a window for traditional arts. Lastly, regarding the historical journey of festival and ceremony phenomenons, the Republic Day celebrations, embodiment of Modern Republic ceremonies, have been mentioned along with the today's society which reevaluated the terms: government, power and authority. In the last part of the thesis, Cihat Burak, the Republic artist with respectable historical knowledge and sensibility towards traditional arts, and his paintings that portray the festive mood have been studied. In his own festive world, created by the images referring to ancient cultures, Cihat Burak establishes an exhibition in which he covertly expresses the issues that cannot be uttered by the political power. The balance between Burak's humorous personality and his figurative paintings has been further revealed and the ruling power phenomenon and its reflection on public society in the selected art works by the renowned painter have been explained. Giriş Şenlik, Tören Kavramları ve Tarihsel Gelişimi Rit, Ayin, Bayram, Tören, Şenlik Kavramları Antik Yunan’dan Günümüze Uzanan Şenlik ve Törenler Şenlikler ve Törenlerdeki İktidar Olgusu Bizans ve Osmanlı’da Şenlik ve Törenler İstanbul ve Kent Meydanı Bizans’ın Hipodromu ve Osmanlı’nın Atmeydanı Osmanlı Şenlikleri Minyatürler ve Sûrnâmeler Bizans ve Osmanlı Şenlikleri Üzerine Değerlendirme Cumhuriyet Törenleri Cihat Burak Resminde Şenlikler ve Törenler Kimdir Cihat Burak Cihat Burak’ın Mizah Anlayışına Geleneksel Türk Sanatları Penceresinden Bir Bakış Gölge Oyunu Meddahlık ve Orta Oyunu Cihat Burak Resminde Şenlik ve Törenler Düğün Şenlikleri ve Bu Temayla İlgili İmgelerin Çağrıştırdığı Şenlikler Tüketilen Şenlikler Bir iktidar Sembolü Olarak Erkeklik İmgesinin Şenlikli Halleri Tarihsel Şenlikler Şenlikli Şehirler Modern Cumhuriyetin Şenlikleri Sonuç