Search

De invasieve plant Alsemambrosia blijft zich uitbreiden in Nederland, waardoor het risico op gezondheidsklachten voor hooikoortspatiënten verder toeneemt. Deze plant komt nu vooral voor in particuliere tuinen, maar staat in andere Europese landen ook bekend als een schadelijk onkruid voor de akkerbouw. Wat kunnen we verwachten en wat is ertegen te doen?

Gele bieslelie is een plant die wordt verkocht als oever- en tuinplant. In 2005 is deze soort in Nederland voor het eerst in het wild gezien en is daarna op talrijke andere plekken waargenomen, ook in kwetsbare natuurgebieden zoals orchideeënweiden. Terreinbeheerders proberen de planten te verwijderen. Tot nu toe zonder veel succes.

Om risicovolle invasieve waterplanten beter te kunnen herkennen heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een herziene veldgids invasieve waterplanten uitgebracht. Herkenning is vaak lastig, maar wel belangrijk zodat snel actie kan worden ondernomen. Wil je helpen om te voorkomen dat invasieve waterplanten in de natuur komen? Gooi dan geen waterplanten in openbaar water.

De hooikoortsplant Alsemambrosia neemt nog steeds toe in Nederland. In 2022 was 60% van alle meldingen afkomstig uit particuliere tuinen. En dat is slecht nieuws voor iedereen die last heeft van hooikoorts, want deze plant bloeit laat en verlengt het hooikoortsseizoen met twee maanden. Voer je de vogels in je tuin? Check dan of Alsemambrosia opkomt, verwijder de plant en geef je waarneming door.

Dit praktijkadvies is bedoeld voor terreineigenaren en beheerders die te maken krijgen met waterteunisbloem in hun terreinen en watergangen. Het is van groot belang dat zij deze invasieve exoten direct na vestiging opmerken, omdat alleen dan een effectieve aanpak mogelijk is. Na het lezen van dit praktijkadvies weet je hoe je waterteunisbloemen kunt herkennen en hoe ze zich verspreiden. Je weet welke mogelijkheden er zijn om de soort uit te roeien dan wel te beheersen, hoe je dit op een verantwoorde manier aanpakt en wat je vooral wel en niet moet doen.

Wat hebben boomwurger, hemelboom en vlinderstruik met elkaar gemeen? Het zijn alle drie houtige planten die niet van nature in onze bossen thuishoren en schadelijke effecten kunnen hebben. Het zijn dus invasieve exoten. Ze staan ook samen in de nieuwe Veldgids Invasieve houtige planten in Nederland, waarin in totaal 45 uitheemse bomen en struiken worden beschreven.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft op dinsdag 31 januari bij een bedrijf in het westen van het land ongeveer een half miljoen waterplanten laten vernietigen. Het gaat om grote vlotvaren, een invasieve uitheemse soort die niet mag worden verhandeld.

Dit rapport beschrijft een risicobeoordeling van de exotische plant Gele bieslelie (Sisyrinchium californicum) in de Europese Unie. Gele bieslelie is een soort uit de lissenfamilie die vooral voorkomt in vochtige biotopen zoals natte duinvalleien en moerassen. De soort is inheems aan de westkust van de Verenigde Staten en Canada, maar is op diverse plekken ingevoerd als oever- en tuinplant waarna de soort zich hier in het wild heeft gevestigd. Niet-inheemse populaties zijn vooral te vinden in het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Nederland. Deze risicobeoordeling is gebaseerd op een uitgebreide risico-inventarisatie.

Tot voor kort kenden we in Nederland naast drie inheemse vederkruiden (Myriophyllum) ook twee uitheemse vederkruiden: Ongelijkbladig vederkruid en Parelvederkruid. Beide exotische soorten zijn behoorlijk invasief. Recent is op een bijzondere manier een derde exotisch vederkruid aan de twee toegevoegd.

Met de import van sierplanten liften onbedoeld ook uitheemse planten, dieren en andere organismen mee. Een aantal daarvan vestigt zich in ons land. Hoe vaak komt dit voor en is dat een probleem voor de natuur?

De sierteeltketen is een belangrijke introductieroute van uitheemse planten. Verschillende uitheemse sierplanten verwilderen, en vestigen zich in ons land buiten tuinen. Een deel van deze verwilderde sierplanten is (potentieel) invasief en kan de biodiversiteit nadelig beïnvloeden.

Er worden in Nederland steeds vaker zaden aangetroffen bij Japanse duizendknoop. Japanse duizendknoop kan kruisen met andere plantensoorten. Uit onderzoek blijkt dat sommige kruisingen zaden opleveren die kunnen kiemen en zich vestigen. Dit heeft invloed op de wijze van beheer van deze plantensoorten.

Watercrassula (Crassula helmsii, foto 1A&1B) heeft zich in Europa ontpopt tot één van de meest invasieve plantensoorten. Deze inmiddels in Nederland wijdverspreide en moeilijk te bestrijden exoot is vaak aanwezig in natuurontwikkelingsgebieden. Hoe zijn de vestiging en woekering van watercrassula te verhinderen of in te dammen?

In Europa zijn zeker 24 uitheemse springzaadsoorten in de handel. De reuzenbalsemien (Impatiens glandulifera) is al wijd verspreid in Nederland en België en veroorzaakt problemen door dominantie van de vegetatie. De Europese Commissie nomineert deze plantensoort voor de lijst van invasieve exoten van EU belang. Na plaatsing op de zogenoemde Unielijst zijn omvangrijke beheerinspanningen verplicht, maar is uitroeiing van deze exoot of indammen van zijn verspreiding nog wel mogelijk? Welke andere risicovolle springzaden kunnen zich in het wild vestigen?

Watercrassula is een toenemend probleem in natuurgebieden. Deze invasieve exoot kan in ondiepe wateren en oevers dichte vegetaties vormen en daarbij de biodiversiteit zeer nadelig beïnvloeden. Het kan vooral zeer dominant worden op oevers en in het water van zwak gebufferde wateren zoals poelen, vennen en waterhoudende laagtes in zandgebieden.

Presentatie van Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit op VBNE workshop invasieve exotische planten 2014. Met specifieke aandacht voor oeverplanten en ambrosia.

De laatste decennia kent de Nederlandse flora een sterke toename van exoten. Soorten die door een sterke uitbreiding of verdichting van hun areaal overlast veroorzaken, worden invasieve soorten genoemd. De overlast van invasieve soorten (vaak kortweg invasieven genoemd) kan bestaan uit economische schade en gezondheids- en/of veiligheidsproblemen. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft daarom het Uitvoeringsconsortium Invasieve Plantensoorten een FES‑subsidie verleend om in vier jaar tijd een informatiesysteem over potentieel invasieve exotische plantensoorten op te zetten. Doel is informatie aan te leveren op basis waarvan ingeschat kan worden hoe groot de kans is dat exotische soorten zich bij introductie in Nederland invasief zullen gaan gedragen. Daarnaast is het doel hulp te bieden bij het herkennen van zulke soorten als ze worden geïmporteerd. Het informatiesysteem is ondergebracht in Q-bank.

Voor het herkennen van invasieve plantensoorten moeten instrumenten ontwikkeld worden die door zowel inspecteurs als onderzoekers en andere geïnteresseerden gebruikt kunnen worden. De ontwikkeling hiervan vindt plaats in het werkpakket 3 van het FES-programma ‘Versterking infrastructuur plantgezondheid’. De instrumenten die ontwikkeld worden, zijn gevalideerde digitale identificatiesleutels naar (groepen van) potentieel invasieve plantensoorten en hun gelijkende verwanten, en visuele hulpmiddelen in de vorm van kenniskaarten per soort en soortgroep.