Search

De Nederlandse overheid wil de luchtkwaliteit verbeteren omdat minder luchtvervuiling beter is voor de gezondheid. Ze heeft hiervoor in 2020 het Schone Lucht Akkoord (SLA) gesloten met inmiddels meer dan 100 gemeenten en alle provincies. Afgesproken is om in 2030 50 procent minder gezondheidseffecten te hebben van luchtvervuiling door Nederlandse bronnen dan in 2016. De SLA-partners hebben begin 2023 hun jaarlijkse plannen ingeleverd waarin staat hoe zij de uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof in Nederland gaan verminderen. Het RIVM heeft berekend dat de gezondheidseffecten als gevolg van luchtvervuiling in 2030 met 46 procent afnemen ten opzichte van 2016. Voorwaarde daarvoor is dat deze plannen volledig worden uitgevoerd. Als ook de effecten van maatregelen tegen klimaatverandering en stikstofneerslag worden meegerekend is een gezondheidswinst van 50 procent haalbaar. Een gezondheidswinst van 50% betekent dat mensen in Nederland gemiddeld per persoon 2,5-3,5 maanden langer leven., The Dutch government wants to improve air quality, since less air pollution is better for public health. To this end, it concluded the Clean Air Agreement (Schone Lucht Akkoord, SLA) in 2020. More than 100 municipalities and all provinces have since decided to sign up to this agreement. The agreement includes a commitment to reduce the health effects of air pollution from Dutch sources by 50% by 2030, compared to 2016. In March 2023, the SLA signatories submitted their annual plans indicating how they would reduce emissions of nitrogen oxides and particulate matter (implementation plans). According to calculations by the Dutch National Institute for Public Health and the Environment (RIVM), implementation of all of these plans will decrease the health effects of air pollution by 46% by 2030. Health gains of 50% are possible if the effects of additional measures to combat climate change and nitrogen deposition are also taken into account. A health gain of 50% would translate to a mean increase in life expectancy of 2.5-3.5 months per Dutch resident.

Bossen halen hun voedingsstoffen niet alleen uit de bodem, maar ook uit de lucht. Echter, te veel aanvoer van verzurende voedingsstoffen, zoals stikstof en zwavel, verandert de nutriëntenbalans en kan de bodem uitputten. Wetenschappers onderzochten wat dit betekent voor duurzaam bosbeheer. Hun advies: “Vermijd kaalkap om versnelde verzuring van de bosbodem te voorkomen.”

Bevat kamerbrief van Minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal-Zeggelink van 26 februari 2024 met bijgevoegd het tussenrapport van het RIVM "Kennisupdate 'Ammoniak aan Zee'", dat de status geeft van het lopende onderzoek naar de oorzaken van het verschil tussen modelberekeningen en metingen van ammoniak langs de kust. In de Nederlandse methodiek voor het monitoren van stikstofdepositie worden de door het model berekende waardes vergeleken met de metingen in het veld. Wanneer de metingen afwijken van de modelwaardes, worden de berekeningen daarvoor gecorrigeerd (de meetcorrectie). Uit de tussenrapportage van Bleeker et a. (2023) blijkt dat het verschil niet aan de metingen kan liggen. De meest waarschijnlijke oorzaak van het verschil moet dus gezocht worden in het rekenmodel zelf en/of de invoer die het model gebruikt.

Recente publicaties over de verspreiding en depositie van stikstof in relatie tot de afstand van de bron van emissie kregen veel media-aandacht en gaven aanleiding om het huidige stikstofbeleid ter discussie te stellen. Nieuwe metingen van stikstofdepositie komen echter overeen met de gebruikte modelberekening. We leggen de piekbelastersaanpak uit en stellen een aanpassing van stikstofbeleid voor.

Dit essay tracht de vraag te beantwoorden: ‘Is er een alternatief voor de KDW in de wet?’

De Nederlandse landbouw staat voor grote en complexe opgaven; deze opgaven variëren per provincie. De grote variatie hangt samen met het bodem- en watersysteem, het historisch landgebruik, de nabijheid van natuur en het type landbouw. Voortbouwend op deze variatie is het mogelijk om opgaven te prioriteren en waar nodig maatwerk in te zetten om duurzaam landbouw mogelijk te maken. Met dit visiestuk willen de auteurs het rijk en regionale overheden helpen door een bijdrage te leveren aan een (verdere) concretisering van het Nationaal Programma Landelijk Gebied door per provincie een overzicht te geven van de opgaven, deze te prioriteren en te koppelen aan maatwerkoplossingen.

Session A-9: Resilience of Ecosystems, 18 april 2022, Contains fulltext : 287696.pdf (Publisher’s version ) (Open Access)

De Nederlandse landbouw staat voor een aantal urgente maatschappelijke opgaven. Om de agrarische sector duurzaam perspectief te geven is in dit tijdschrift eerder een landschappelijke zonering voorgesteld. Deze aanpak biedt inspiratie en stimuleert overheid en markt om actief sturing te geven aan de inrichting van het platteland. Zonder een concrete vertaling naar maatregelen op het boerenerf verliest deze aanpak echter haar glans. Door het agrarisch bedrijf centraal te stellen in de zoneringsaanpak, is het mogelijk om elke boer toekomstperspectief te bieden om landschap, natuur en landbouw optimaal te combineren.

Op 10 juni presenteerde Christianne van der Wal, minister voor Natuur en Stikstof haar startnotitie “Nationaal Programma Landelijk Gebied” met daarin zogenaamde “richtinggevende emissiereductiedoelstellingen” voor ammoniak per gebied. En dat sloeg bij de boeren in als een bom. Professor Wim de Vries van Wageningen University gaat in vier vragen en antwoorden in op de kabinetsplannen.

In een notitie van twee emeritus hoogleraren van WUR wordt de wetenschappelijk basis van het stikstofbeleid aangevallen. Hoogleraren en onderzoekers van WUR en RUG leggen in onderstaand artikel, aan de hand van een aantal stellingen uit die notitie, uit waarom dit niet klopt.

Is de veerkracht van onze bomen en bossen toereikend om hetere en drogere periodes en aanhoudende bodemverzuring in de toekomst te overleven? Welke bosbeheermaatregelen zijn mogelijk en nodig om de verschillende bosfuncties te behouden? Om deze vragen te beantwoorden en de gevolgen van klimaatverandering en bodemverzuring in kaart te brengen zijn wij – een consortium van wetenschappers en bosgebruikers – een bosexperiment gestart. Het doel is om de reacties van bomen, bodems en uiteindelijke hele bossen op verschillende beheeringrepen te begrijpen in relatie tot veranderingen in bodem en klimaat. Dit artikel geeft een introductie van het experiment.

Herinrichting van het landelijk gebied wordt steeds vaker genoemd als de weg uit de stikstofcrisis en als oplossing voor andere ruimtelijke problemen, zoals vervuiling van grond- en oppervlaktewater, droogteschade aan huizen en natuur, verlies aan biodiversiteit en bodemorganische stof, en de uitstoot van broeikasgassen.

Item does not contain fulltext

De landbouw heeft in ons land grote verworvenheden gebracht, maar is in zijn huidige vorm niet langer houdbaar. Het jaren ‘90 idee dat marktwerking tot een gezonde agrarische sector leidt, is een illusie gebleken en heeft de sector speelbal gemaakt van stuurloosheid en hindermacht. Het landschap, de natuur en de dieren hebben hiervoor de prijs betaald, evenals alle boeren die voortijdig de ‘race to the bottom’ hebben moeten verlaten. Het is tijd voor een radicale transformatie. Een ruimtelijk plan voor een radicaal andere koers die een doorbraak uit de huidige impasse kan betekenen.

Waterkwaliteitsdoelstellingen worden nog lang niet overal gerealiseerd in Nederland. Het concept 7e Actieprogramma voor de Nitraatrichtlijn (NAP) stelt daarom maatregelen voor om deze te bereiken. Helaas houden deze onvoldoende rekening met de lokale situatie. Daardoor beïnvloeden ze de inzet en motivatie van boeren negatief. Ook wordt onvoldoende rekening gehouden met de gevolgen voor het boerenbedrijf, coöperaties en verwerkende partijen in de voedselketen. Voor het realiseren van de NAP-doelen dient er daarom, naast generieke maatregelen, ruimte te zijn voor bedrijfsgericht maatwerk.

Is het nu wel of niet een goed idee om groenafval van bermen, natuurgebieden en sloten op te brengen op landbouwpercelen? Het lijkt een simpele vraag, maar het beantwoorden ervan is niet eenvoudig. Dit artikel geeft een kritische evaluatie van het gebruik van deze reststromen in het perspectief van kringlooplandbouw.

Elke editie van Vlinders vertellen onze projectleiders u wat zij over vlinders en libellen gelezen (en geschreven) hebben in wetenschappelijke literatuur.

Het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof is in december 2019 begonnen aan de eerste fase van zijn opdracht om advies te geven over de wetenschappelijke kwaliteit van de Nederlandse systematiek voor het meten van en rekenen aan stikstofverbindingen ter onderbouwing van het (toekomstig) beleid van de Rijksoverheid en provincies. Het uitgangspunt was de vraag: zijn de data, methoden en modellen die worden ingezet van voldoende wetenschappelijke kwaliteit en daarmee doelgeschikt?

Momenteel is de vergunningverlening gebaseerd op een toelaatbare toename van de stikstof-depositie op een nabijgelegen natuurgebied. Dat beleid is ingewikkeld en om meer redenen niet optimaal. Het is zinvol om de focus te verleggen van lokaal depositiebeleid naar meer generiek emissiebeleid, met daarin opgenomen het realiseren van een nationaal emissieplafond in 2030 en 2050. Dit sluit aan op de systematiek van het klimaatakkoord en is bestuurlijk en juridisch beter te verdedigen. Het haalt bovendien de overmatige aandacht weg van economische activiteiten rondom Natura 2000-gebieden en zal positief uitpakken voor de natuur.

Circulaire landbouw is volhoudbaar als aan- en afvoer van nutriënten goed op elkaar zijn afgestemd en de bodemkwaliteit wordt gehandhaafd en verbeterd. Het vereist niet alleen maximale inzet van reststromen, maar ook de juiste inzet van minerale meststoffen. Vakmanschap van de agrarische ondernemer is daarbij cruciaal.

Contains fulltext : 201411pub.pdf (publisher's version ) (Open Access)

Contains fulltext : 205872.pdf (publisher's version ) (Open Access)

Factsheet t.b.v. Tweede Kamer Commissie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

In dit artikel wordt een samenvattend overzicht gegeven van een reeks van drie artikelen die in aansluitende uitgaven van V-focus verschijnen. Hierbij is over de periode 1990-2015 gekeken naar de trends in emissie en depositie van ammoniak (te verschijnen in juli), de bijbehorende trends van ammonium en nitraat in bodemvocht en grondwater in natuurgebieden (te verschijnen in september) en trends in korstmossen (te verschijnen in november)

Dit artikel geeft de laatste stand van zaken aan de hand van een analyse van metingen in regenwater en lucht in de periode 1990-2015. We beschrijven de resultaten van deze belangrijkste meetreeksen gerelateerd aan ammoniak en vervolgens geven we aan welk algemeen beeld hieruit af te leiden valt.

Op bomen groeiende korstmossen worden sinds de jaren tachtig door een aantal provincies gebruikt om de effecten van ammoniak in kaart te brengen en te monitoren. Zij blijken goede indicatoren voor ammoniak.

Met gebruik van gedetailleerde bodem- en bemestingsgegevens uit agrarische meetnetten en een integraal nutriëntenmodel is het mogelijk om gebiedsgericht inzicht te geven in de bodemkwaliteit én de landbouwkundige emissies van stikstof en fosfor naar het watersysteem.

Bomen hebben nutriënten nodig voor de groei. Veel bossen in Nederland staan op arme zandgronden terwijl bosbeheerders in het houtconvenant hebben afgesproken het oogstniveau te verhogen. Maar daarmee voeren ze wel extra nutriënten af. De vraag is wat vanuit de nutriëntenbalans de mogelijkheden zijn voor een duurzame houtoogst.

‘Brancheorganisaties en overheid, waar blijven jullie met handhaving chemieverbod?'

Positon paper voor het rondetafelgesprek over de ontwikkeling van de biodiversiteit en de mogelijke oorzaken daarvan op 29 november 2017, georganiseerd door de vaste commissie voor Economische Zaken (EZ).