Search

İstanbul’daki varlıkları hayli eski olan İranlılar, 19. asrın ikinci yarısından itibaren ticari ve kültürel açılardan güçlü bir topluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Topluluğun eğitim, sağlık gibi alanlarda kurumsallaşması, dinî yaşantılarını da etkilemiş ve din/mezhep temelli bir toplumsal kimlik inşa sürecini de beraberinde getirmiştir. Muharrem ayının ilk on günü gerçekleştirilen Azadarî merasimlerinin halka açık icra edilmeye başlaması, Şiî kimliğin en görünür hususiyetlerinden biridir. Bu çalışma İstanbul’daki İranlı Şiî topluluğun, Hüseyniye Tekkesi adını verdiği bir “Azadarî mabedi” inşa etme girişimi ayrıntılarıyla ele alınmaktadır. 1296/1879 yılının sonunda bir encümen kurulması ve gerekli finansmanın sağlanması için yardım sandığı oluşturulmasıyla başlayan bu girişim, arşiv belgelerinin yanı sıra topluluğa ait süreli yayınlardan ve hatırat, seyahatname türü eserlerden takip edilmektir. Bu girişimin ve diğer kurumsallaşma çabalarının bir yandan Şiîlerin dinî kimlik inşası açısından anlamı, öbür taraftan da Sultan II. Abdülhamid’in dinî politikasına mütekabiliyeti değerlendirilmektir. Ayrıca dönemin İran sefiri Muînülmülk Hacı Mirza Muhsin Han’ın Sultan II. Abdülhamid’e yakınlığının bu çabaları nasıl etkilediğine de değinilmektir. Having a long history of presence in Istanbul, Iranians have appeared as a _x000D_ strong community commercially and culturally from the second half of the _x000D_ $19^{th}$ century onwards. Institutionalization of the Iranian community in _x000D_ diverse fields like education and health effected on their religious life and _x000D_ brought out the construction process of a social identity simply based on the religion/sect. One of the most visible features of the Shi‘ī identity was the _x000D_ beginning to perform “Azādārī ceremonies” that take place publicly during _x000D_ the first ten days of the month of Muharram. This study deals in detail with _x000D_ the attempt of the Iranian community in Istanbul to build a “Takya _x000D_ Ḥosayniya”; “a temple for Azādārī”. This attempt that begins with the _x000D_ foundation of a council and aid fund for finance at the end of the year _x000D_ 1296/1879, is examined through the periodicals, memoires and travelogues _x000D_ published by the Iranian community in addition to the Ottoman archival _x000D_ documents. It aims to evaluate the meaning of this and other attempts of the _x000D_ Iranian community for the construction of a religious identity on the one _x000D_ hand and hand its accordance with Sultan Abdulhamid II’s religious policy _x000D_ on the other. Also it discusses the influence of the relationship between the _x000D_ Sultan and the Iranian ambassador of the time; Mu‘īn al-Mulk on this _x000D_ attempt.

Nantes Üniversitesi Tarih bölümünde akademik kariyerini sürdüren John V. Tolan, Orta Çağ Avrupa’sının İslam dünyasıyla ilişkileri konusundaki uzmanlığını şimdiye kadar yayınladığı Saracens: Islam in the Medieval European Imagination (2002), Sons of Ishmael: Muslims through European Eyes in the Middle Ages (2008), Saint Francis and the Sultan: the Curious History of a Christian–Muslim Encounter (2009) başlıklı üç kitapla ortaya koymuştu. Bu çerçevedeki son çalışması ise İslam Peygamberinin Batı Avrupa’da nasıl algılandığı üzerinedir.

The era of Mamlūk rule that lasted for two and a half centuries (1250-1517) over Egypt, Bilād al-Shām and Hijaz regions represents a new phase in the Islamic scholarly tradition, differentiating from it’s predecessor in various aspects. In regard to the sīra field, it is also estimated that some important developments must have happened. Nevertheless, such claims have remained unattested up until now. Thus, it requires substantiating with a thorough examination of scholars and their texts and developments in all dimensions related to the subjects of sīra. Pretending to be an introduction to the historiography of sīra during the Mamlūk era, this study firstly examines an established list of sīra works written in this period in terms of contents, methods, and subjects put forward by scholars. Secondly, it discusses some controversies on sīra subjects and texts compiled because of these controversies. Finally, it tries to emphasize the source value of treatises and fatwa compilations for the historiography of sīra since treatises were written by scholars to defend their views in the scholarly debates and fatwa compilations depict the transmission of religious knowledge produced within scholarly circles to social practices., İki buçuk asrı aşkın bir zaman dilimi boyunca Mısır, Bilad-ı Şam ve Hicaz bölgelerinde hüküm süren Memlükler dönemi (1250-1517), İslâmî ilimlerin her alanında önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönemdir. Siyer yazıcılığı açısından da benzer gelişmelerin yaşandığı tahmin edilmektedir. Ancak bu konuda kapsamlı bir çalışma yapılmadığı için bu yargılar, şimdiye kadar tahminden öteye gitmemiştir. Dolayısıyla dönemin siyer yazıcılığı hakkında dile getirilen tahminlerin âlimler ve eserleri üzerinden test edilmesi ve muhtemel gelişmelerin bütün boyutlarıyla tespit edilmesi bir gerekliliktir. Memlükler Dönemi siyer yazıcılığına bir giriş olma iddiasındaki bu makalede, öncelikle tespit edilebildiği kadarıyla bu dönemde yazılmış siyeri konu alan eserler; muhtevaları, benimsenen usuller ve öne çıkarılan konular bağlamında incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise Memlükler döneminde siyer konularına dair yürütülen bazı tartışmalar ve bu tartışmalara bağlı olarak telif edilen eserler söz konusu edilmektedir. Son olarak gerek âlimler arasında cereyan eden ilmî tartışmalarının bir ürünü olarak kaleme alınan küçük hacimli risalelerin, gerekse bilginin toplumsal düzleme aktarımında yaşanan tartışmaları yansıtan en önemli kaynaklardan fetva mecmualarının, siyer yazıcılığı açısından kaynaklık değeri vurgulanmaya çalışılmıştır.

Ottoman Empire, after extension of its boundaries in manner of includingHijaz Territory and control of the roads reaching there, undertook the responsibilityof hajj organization which has primarily religious but also political, social andcommercial aspects. Thus the pilgrims coming all over the world for perform thisreligious duty were hosted in Ottoman lands. Persian pilgrims also traveled throughOttoman territories by following various routes and their travels had influence overOttoman-Persian interaction, encounter of these two societies and constructing relationsin different levels.This article, dealing with various hajj travelogues; Safarnāma’s, will focus on bringingup impressions of Persian pilgrims who stopped by Istanbul during their pilgrimagesas limited to the religion and its social and psychological manifestations. It also aimsto reach some conclusions about how they saw and perceived Istanbul and the interactionwhich is thought to be., Osmanlı Devleti, XVI. asrın başlarında hâkimiyet alanını Hicaz bölgesi ve burayagiden yolları da kontrol edecek şekilde genişleterek, başta dini olmak üzere siyasi, sosyalve ticari yönleri de olan hac organizasyonunu üstlenmiş oldu. Böylece dünyanın heryerinden hac ibadetini ifa etmek üzere gelen hacılar Osmanlı topraklarında ağırlandılar.İranlı hacılar da farklı güzergâhlar takip etmek suretiyle Osmanlı topraklarındangeçerek hac yolculukları yaptılar. Bu yolculuklar iki milletin karşılaşması, farklı düzeylerdeilişkiler tesis etmesi ve Osmanlı-İran etkileşimi açısından oldukça etkili oldu.Bu çalışma çeşitli sefernâmeler üzerinden hac yolculukları esnasında İstanbul’a uğrayanİranlı hacıların izlenimlerini, dini çerçeveyle sınırlı kalmak ve sosyal ve psikolojiktezahürleriyle ele almayı ve var olduğu düşünülen etkileşime dair bazı sonuçlarelde etmeyi, söz konusu sefernâmeler üzerinden İstanbul’un nasıl görüldüğünü vealgılandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Hz. Peygamber’in (sav) hayatı asırlar boyunca farklı usullerle çeşitli telif türlerinin konusu oldu. Yakın zamanlarda ‘imaj’ ve ‘algı’ gibi göreceliğin altını çizen yeni kavramlarla ifadeedilmeye başlanan bu farklı yaklaşımları değerlendiren çalışmalar, genellikle ya Oryantalistlerin ve Avrupalıların ya da müslümanların kendi içindeki çeşitliliklerini konu alırken 2014 yılının sonunda yayımlanan Kecia Ali’nin ele aldığımız eseri, bu tek yönlü değerlendirmelerin ötesine geçip iki cenah arasındaki etkileşim ve geçişliliği resmetmeyi amaçlayan bir çalışmaolmasıyla dikkat çekmektedir. Halen Boston University, Department of Religion’da öğretim üyesi olan ve İslam Hukuku, kadın ve cinsiyet, etik ve biyografi üzerine çalışan Kecia Ali, Sexual Ethics and Islam: Feminist Reflections on Qur’an, Hadith, and Jurisprudence (2006), Marriage and Slavery in Early Islam (2010) isimli eserleriyle tanınmaktadır.

The Second Constitutional period, the most significant stage of the modernization of the Ottoman Empire, affected Islamic historiography and also historiography of sîra like it did in other fields. In this article in which it is aimed to deal with one of the sîra authors of this period Düzceli Yusuf Suad and his book Aqwam al-siyar, primarily biography of Düzceli Yusuf Suad whose name is heard only in Caucasus studies is indited and it is tried to complete the gaps in the literature. Then Aqwam al-siyar which is written in the Second Constitutional period and differs from other books about the life of Prophet by its some characteristics is introduced, and the debate in the press which caused by the work itself is handled. Critiques and responses asserted in this debate of which Kılıczâde Hakki is on the opposite side, are exposed in detail., Osmanlı modernleşmesinin en önemli basamağını oluşturan II. Meşrutiyet’in etkileri, her alanda olduğu gibi İslam tarihi ve siyer yazıcılığında da kendini göstermiştir. Bu dönemin siyer müelliflerinden biri olarak Düzceli Yusuf Suad’ı ve eseri Akvemü’s-siyer’i ele almayı amaçlayan bu makalede ilk olarak, ismine sadece sınırlı bir alanda ve özellikle Kafkasya çalışmalarında rastlanan Düzceli Yusuf Suad’ın biyografisi kaleme alınarak bu konudaki boşluk doldurulmaya çalışılmıştır. Ardından II. Meşrutiyet döneminde telif ettiği ve belli özellikleriyle aynı dönemde yazılan diğer siyerlerden ayrılan Akvemü’s-siyer tanıtılmış ve bu eserin matbuat hayatında sebep olduğu tartışma ele alınmıştır. Karşı tarafta Kılıçzâde Hakkı’nın yer aldığı bu tartışmada serdedilen tenkitler ve verilen cevaplar ayrıntılarıyla ortaya konulmuştur

Abdurrahman es-Süheylî (508-581/1114-1185) hicrî altıncı asırda yaşamış Endülüslü bir âlimdir. Nahiv, lugat, tefsir, ensab, fıkıh, kıraat ve kelam ilimlerinde otorite kabul edilmekle birlikte İbn İshâk-İbn Hişâm'ın es-Sîretü'n-Nebeviyye'sine yazdığı er-Ravzü'l-Ünüf fî Şerhi's-Sîreti'n-Nebeviyye li'bni Hişâm isimli şerhi ile tanınmıştır.Bu çalışmada Abdurrahman es-Süheylî'nin hayatı ve genel olarak eserleri ele alındıktan sonra ilk siyer şerhi olma özelliğini haiz er-Ravzü'l-Ünüf kaynakları ve kaynak kullanım usûlü açısından incelenmiştir. Tefsir, hadis, fıkıh, kelam, nahiv ve tarih gibi çeşitli ilimlere ait yüz otuzdan fazla eserden istifade edilerek telif edilen er-Ravzü'l-Ünüf'ün, hem hâşiye ve muhtasarları, hem de sonrasında yazılan hacimli siyerlere, genel tarih kitaplarına, Mekke ve Medine üzerine yazılan şehir tarihlerine ve nahiv kitaplarına kaynaklık etmiş olması sebebiyle önemine işaret edilmiştir. Abd al-Rahm?n al-Suhayl? (508-581/1114-1185) is a scholar who lived in Al-Andalus in the sixth century of Hegira. He is characterized as an authority in the disciplines of Arabic Grammar (nahv), Linguistics (lugat), Exegises (tafsir), Genealogy (ansab), Islamic Law (fıqh), Recitation (qiraah) and Islamic Theology (kalam). He is rather well-known for his commentary of Ibn Ish?k-Ibn Hish?m?s al-S?ra al-Nabawiyya which is called al-Rawd al-Unuf f? Sharh al-S?ra al-Nabawiyya li-Ibn Hish?m.After dealing with the life and works of Abd al-Rahm?n al-Suhayl?, this study analyzes the sources of al-Rawd al-Unuf which is the first commentary on the s?ra in terms of its sources and method of using more than one hundred and thirty books belonging to various disciplines like Exegises (tafsir), Tradition (hadith), Islamic Law (fıqh), Islamic Theology (kalam), Arabic Grammar (nahv) and history, is important with both annotations (hashiya) and abridgements (muhtasar) written on it, and volumed books on the life of Prophet (May Allah honour him and grant him peace), general history books, urban history books about Mecca and Medina and Arabic grammar books those use al-Rawd al-Unuf as a main source. 188