Search

Middle East and North Africa (MENA) countries lag behind most of the emerging economies in terms of economic complexity. This study contributes to the literature by exploring the determinants of economic complexity in the MENA region for the period between 1970-2015 by employing a system GMM approach. The findings reveal that human capital is positively associated with economic complexity. However, natural resource rent has a negative influence on economic complexity, supporting the existence of Dutch disease for this country group. The results also indicate that the effect of natural resource rents on economic complexity depends on the accumulation of human capital, Orta Doğu ve Kuzey Afrika (MENA) ülkeleri, ekonomik kompleksite açısından gelişmekte olan ekonomilerin çoğunun gerisinde kalmaktadır. Bu çalışma, 1970-2015 döneminde MENA bölgesi ülkelerinde ekonomik kompleksitenin belirleyicilerini sistem GMM yaklaşımı kullanarak araştırarak literatüre katkı sağlamaktadır. Bulgular, beşeri sermayenin ekonomik kompleksite ile pozitif olarak ilişkili olduğunu göstermektedir. Ancak, doğal kaynak rantının ekonomik kompleksite üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Bu da bu ülke grubu için Hollanda hastalığının varlığını doğrulamaktadır. Sonuçlar ayrıca, doğal kaynak rantlarının ekonomik kompleksite üzerindeki etkisinin beşeri sermaye birikimine bağlı olduğunu göstermektedir.

[No abstract available], Giriş -- Piyasa dengesi -- Esneklik -- Ekonomik etkinlik ve devletin rolü -- Tüketim kuramı -- Üretim kuramı -- Üretim giderleri -- Tam rekabet -- Tekel -- Tekelci rekabet -- Oligopol -- Faktör piyasaları -- Piyasa aksaklıkları -- Gelir dağılımı.

[No abstract available], Giriş -- Milli gelir -- :Enflasyon -- İşsizlik -- Para ve bankacılık -- Faizler ve para piyasası -- Döviz kurları -- Gelir-harcama dengesi -- Açık ekonomi gelir dengesi -- Toplam talep ve toplam arz -- Maliye politikası -- Para politikası -- Phillips eğrisi -- Uzun dönem ekonomik büyüme -- Makroekonomi düşünce okulları.

We analyze the extent and the direction of trade misinvoicing in the context of the new policy environment that has affected the Turkish economy in the post 1990 period. Utilizing bilateral partner country statistics between Turkey and its major trading partners, we observe persisting export overinvoicing and an oscillating pattern of import misinvoicing at the aggregate level. Country-specific data reveal different patterns. As opposed to the general trend in misinvoicing, exports to China are underinvoiced and imports are overinvoiced. We also analyze how the liberalization policies and the customs union agreement with the European Union countries affect trade misinvoicing. We find that, with trade liberalization policies, import misinvoicing has decreased at the aggregate level. However, contrary to the expectations, customs union agreement did not help decrease the extent of trade misinvoicing in Turkey.

Capital flight, which is defined as the transfer of the assets abroad by the residents of a country, is accepted as one of the important problems of the developing countries. In this paper, by utilizing two methods widely used in the literature concerned, the updated and revised estimates of capital flight are provided for Turkey between the years 1975 and 2007. The findings of the paper suggest that total real capital flight from Turkey is approximately $70 billion in the fixed dollar currency of the year 2000, which is greater than foreign direct investment inflows into Turkey during the same period. This amount amounts to a significant loss of capital in Turkey, which has been trying to attract foreign capital in order to finance her investments., Bir ülke yerleşiklerinin varlıklarını yurt dışına transfer etmesi olarak tanımlanan sermaye kaçışı, gelişmekte olan ülkeler için önemli bir sorun olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada, ilgili literatürde yaygın biçimde kullanılan iki yöntemden yararlanılarak, Türkiye’de 1975–2007 yılları arasındaki sermaye kaçışına ilişkin güncellenmiş ve yeniden düzenlenmiş tahminler verilmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular Türkiye’den kaçan toplam reel yerleşik sermaye miktarının 2000 yılı sabit dolar fiyatıyla yaklaşık olarak $ 70 milyar olduğunu göstermektedir. Tahmin edilen tutar Türkiye’ye aynı dönemde giren doğrudan yabancı yatırımları tutarından fazladır. Yatırımlarını finanse etmek için yabancı sermayeyi çekmeye çalışan ülkemizde bu tutar önemli bir sermaye kaybı anlamına gelmektedir.

Sermaye kaçışı büyüme ve kalkınma için çoğu zaman yeterlifinansal kaynaklardan yoksun bulunan gelişmekte olan ülkelerin önemlisorunlarından biridir. Bu yazıdaki amacımız, sermaye kaçışının tanımı veölçülmesi ile ilgili kavramsal ve metodolojik sorunları değerlendirmek vesermaye kaçışının sebepleri ve bunun diğer değişkenler ile arasındaki ilişkisiüzerine yapılmış bazı ampirik çalışmaları özetleyerek literatürdekieksiklikleri belirlemeye çalışmaktır., Capital flight is one of the most important problems fordeveloping countries which often lack the necessary financial resources topromote growth and development. In this paper, we aim to evaluate theconceptual and methodological problems related with the definition andmeasurement of capital flight and summarize the main findings of some of theempirical studies on the determinants of capital flight and its associationswith other variables in an attempt to identify the research gaps in theexisting literature.

Economic complexity is relatively a new concept developed in recent years to provide a holistic measure of the production characteristics of countries. Economic complexity not only explains the countries’ productive structures but also helps examine the income and growth differences across countries. This study aims to analyze the link between complexity and economic performance for a group of countries for the period between 1981 and 2015 by using the Economic Complexity Index developed by Hidalgo and Hausmann (2009). This thesis contributes to literature in various ways. First, the effect of economic complexity on economic growth and convergence is examined by applying a dynamic panel data methodology. Second, causal relationship between growth and complexity is investigated. Finally, the link between output volatility and economic complexity is also analyzed for a group of countries using a panel vector autoregressive model. The estimation results reveal that economic complexity is an important determinant of economic growth. Furthermore, the findings show that complexity also positively affects the speed of convergence. In addition, it is demonstrated that economic complexity also helps to stabilize an economy through reducing the negative effects of output volatility. These findings suggest that improving the economic complexity contributes greatly to the performance of an economy. Therefore, policies that aim to increase the economic complexity should be one of the major objectives of economies. TABLE OF CONTENTS ACCEPTANCE AND APPROVAL i DECLARATION ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv ACKNOWLEDGEMENTS v ABSTRACT vi TURKISH ABSTRACT vii TABLE OF CONTENTS viii TABLES x FIGURES xi ABBREVIATIONS xii INTRODUCTION 1 1. ECONOMIC COMPLEXITY INDEX 5 1.1. MEASUREMENT OF ECONOMIC COMPLEXITY 9 1.2. HOW ECONOMIC COMPLEXITY EVOLVES: A PRODUCT SPACE ANALYSIS 15 2. ECONOMIC COMPLEXITY AND ECONOMIC GROWTH 20 2.1. A BRIEF DISCUSSION OF THE ECONOMIC GROWTH RESEARCH 20 2.1.1. Adam Smith and Classical Views of Economic Growth 20 2.1.2. Keynesian Views of Economic Growth 21 2.1.3. Neo Classical Approach to Growth: Solow Model 22 2.1.4. Endogenous Growth Theories 23 2.1.5. Augmented Solow Model 25 2.1.6. Institutions and Growth 25 2.1.7. International Trade and Growth 27 2.1.8. The Structuralist Literature 28 2.2 THE IMPLICATIONS OF ECONOMIC COMPLEXITY ON ECONOMIC GROWTH 29 2.3. LITERATURE REVIEW OF COMPLEXITY AND GROWTH RELATIONSHIP 35 2.4. EMPIRICAL ANALYSIS OF GROWTH AND COMPLEXITY RELATIONSHIP 41 2.4.1. Data 42 2.4.2. Methodology 47 2.4.3. Estimation Results 50 2.5. CAUSAL ANALYSIS BETWEEN COMPLEXITY AND GROWTH 56 3. ECONOMIC COMPLEXITY AND OUTPUT VOLATILITY 64 3.1. THEORETICAL FRAMEWORK AND THE REVIEW OF THE LITERATURE 65 3.2. DATA 74 3.3. METHODOLOGY 79 3.4. ESTIMATION RESULTS 81 3.4.1 Estimation Results for the Full Sample 81 3.4.2 Estimation Results for Developing Countries 92 CONCLUSION 101 APPENDIX A 105 APPENDIX B 110 APPENDIX C 115 REFERENCES 117 APPENDIX 1 134 APPENDIX 2 135 Ekonomik kompleksite, ülkelerin üretim özelliklerinin bütünsel bir ölçümünü sağlamak için son yıllarda geliştirilen yeni bir kavramdır. Ekonomik kompleksite yalnızca ülkelerin üretim yapılarını açıklamakla kalmaz, aynı zamanda ülkeler arasındaki gelir ve büyüme farklılıklarını da açıklamaya yardımcı olur. Bu çalışma, Hidalgo ve Hausmann (2009) tarafından geliştirilen Ekonomik Kompleksite Endeksi'ni kullanarak kompleksite ve ekonomik performans arasındaki bağlantıyı bir grup ülke için 1981 - 2015 yılları arasında analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu tez, literatüre çeşitli şekillerde katkıda bulunmaktadır. İlk olarak, ekonomik kompleksitenin ekonomik büyüme ve yakınsama üzerindeki etkisi dinamik panel veri metodolojisi uygulanarak incelenmiştir. İkinci olarak, büyüme ve kompleksite arasındaki nedensel ilişki araştırılmıştır. Son olarak, çıktı oynaklığı ile ekonomik kompleksite arasındaki ilişki, panel vektör otoregresif model kullanılarak çeşitli ülkeler için analiz edilmiştir. Tahmin sonuçları, ekonomik kompleksitenin, ekonomik büyümenin önemli bir belirleyicisi olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, bulgular, kompleksitenin, yakınsama hızına pozitif bir etkisi olduğunu da göstermiştir. Ek olarak, ekonomik kompleksitenin, çıktı oynaklığının olumsuz etkilerini azaltarak ekonominin istikrara kavuşmasına yardımcı olduğu da gösterilmiştir. Bu bulgular, kompleksitenin geliştirilmesinin bir ekonominin performansına büyük katkı sağladığını göstermektedir. Bu nedenle, ekonomik kompleksiteyi arttırmayı amaçlayan politikalar, ekonomilerin temel amaçlarından biri olmalıdır.

Son yıllarda, Amerikan Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası gibi önde gelen Merkez bankaları para politikalarında normalleşmeye gitmeyi ve genişleyici para politikalarına son vermeyi tartışmaktadırlar. Merkez bankalarının bu tutumları sonucu global likiditede meydana gelebilecek azalmanın Türkiye gibi gelişen ülkelerin borç yükü, risk primi ve tahvil getiri farkları üzerinde uzun dönemde olumsuz etkisi olması olasıdır. Bu çalışma, 2003-2017 yılları arasında global likidite ile Türkiye'nin tahvil getiri farkı üzerindeki doğrusal ve doğrusal olmayan ilişkiyi 2001 yılında Paseran tarafından geliştirilen `ARDL sınır testi yaklaşımı` ile 2014 yılında Shin tarafından öne sürülen `NARDL Yaklaşımı` yarıdımıyla test etmiştir. Çalışma literature iki yönden katkı sağlamıştır. Öncelikle literatürdeki çoğu çalışmanın panel veri analizinden yararlanarak global likidite ile ülke tahvil getiri farkı arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalıştığı; global likiditenin tahvil getiri farkı üzerindeki önemini ülke bazlı inceleyen çok az çalışma olduğu görülmektedir. İkincisi, bildiğimiz kadarıyla global likidite ile ülke tahvil getiri farkı arasındaki doğrusal olmayan ilişkinin çok fazla incelenmediği, söz konusu ilişkinin NARDL modeli yardımıyla ise daha önce analiz edilmediği görülmektedir. Bu çalışma, global likidite ile ülke tahvil getiri farkı arasındaki doğrusal olmayan ilişkiyi göstererek literaturdeki bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Model sonuçları, global likidite ile Türkiye tahvil getiri farkı arasında bir ilişki olduğunu ve global likiditenin ülke riski üzerinde asimetrik bir etkisi olduğunu göstermiştir. The leading central banks such as the Federal Reserve (FED) and European Central Bank (ECB) have been discussing normalization of their monetary policy actions and ending accommodative monetary policies in recent years. Such actions of the central banks and the reversal of the global liquidity can bring about a detrimental impact on the external debt burden, the risk premium and the sovereign bond spread of emerging markets including Turkey in the long run. This study investigates the relation between global liquidity and the sovereign bond spread of Turkey via employing both autoregressive distributed lag (ARDL) proposed by Pesaran et al. (2001). and nonlinear autoregressive distributed lag (NARDL) model developed by Shin et al. (2014). Our study contributes to the literature in two different ways. First, most of the existing studies use panel data analysis and there are only few studies considering individual country cases to show the importance of global liquidity on sovereign bond spread. Second, to the best of our knowledge, the relation between global liquidity and sovereign bond spread has not been examined using nonlinear autoregressive distributed lag (NARDL) cointegration model. Thus, the aim of this study is to fill the gap in the existing literature by presenting the nonlinear relation between global liquidity and sovereign bond spread of Turkey. While the results of the study provide evidence for the cointegration between global liquidity and sovereign bond spread, they also identify the asymmetric impact of global liquidity on the country risk of Turkey. 80

2008'deki küresel finansal kriz sırasında, dünya ticareti büyük ve şiddetli bir çöküş yaşamıştır. 2008 ve 2009 yılları arasında, dünya ihracatı ve Türkiye'nin ihracatı sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 22 oranında düşmüştür. Son zamanlardaki çalışmalar küresel talepteki durgunluk ve finansman koşullarındaki daralmanın ihracat düşüşünün ardındaki temel faktörler olduğunu göstermektedir. Bu tez, küresel finansal kriz sırasında Türkiye'nin ihracatındaki düşüşün nedenlerini araştırmakta ve finansman kısıtlamasının bu çöküşte etkisinin olup olmadığını Markov rejim değişimi yaklaşımını kullanarak değerlendirmektedir. Bu tez literatüre üç yolla katkıda bulunmaktadır: Öncelikle, bu çalışma küresel kriz sırasında ticaret kredilerinin Türkiye'nin ihracatı üzerindeki etkisini araştıran ilk çalışmadır. İkinci olarak önceki çalışmalar ihracat ve ihracat kredileri arasında doğrusal bir ilişki olduğunu varsayarken bu çalışmada, ihracatın belirleyicilerini araştırmak için doğrusal olmayan yöntemler kullanılmaktadır. Son olarak bu tezde, ihracat ve ihracat kredileri arasındaki nedensellik ilişkisi literatürde son zamanlarda önerilen Markov rejim değişimi Granger nedensellik analizi kullanılarak araştırılmaktadır. Markov rejim değişimi modeline dayalı sonuçlar ihracat kredilerinin ihracatı açıklamada öngörü gücüne sahip olduğunu ancak ihracat kredilerinin ihracat üzerindeki etkisinin asimetrik olduğunu göstermektedir. Genişleme dönemlerinde ihracat kredilerinin ihracat üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmazken, daralma dönemleri boyunca ihracat kredileri ihracatı pozitif olarak etkilemektedir. Bu bulgu özellikle daralma dönemlerinde olumsuz kredi koşullarının ihracat üzerinde önemli bir rol oynadığına işaret etmektedir. Son olarak, Markov rejim değişimi Granger nedenselliği analizine dayalı sonuçlar, ihracat kredilerinden ihracata doğru nedenselliğin özellikle daralma dönemleri boyunca daha güçlü olduğunu göstermektedir. During the global financial crisis in 2008, the world trade has experienced a large and severe collapse. Between 2008 and 2009, world exports and exports in Turkey decreased by 16 per cent and 22 per cent respectively. The recent research has shown that the slowdown in global demand and tight financing conditions are the main factors behind this drop in exports. This dissertation examines the reasons of the decline in exports in Turkey during global financial crisis and assesses whether the financing constraints have contributed to this collapse employing Markov regime switching approach. This dissertation aims to contribute to the literature in three ways: First of all, this study is the first one investigating the effect of trade credits on exports in Turkey during global financial crisis. Second, while the previous studies assume that there is a linear relation between exports and export credits, this study employs nonlinear methods to examine the determinants of exports. Finally, the dissertation explores the causality relation between exports and export credits using Markov Switching Granger causality analysis, which is a new method recently proposed in the literature. Our results based on Markov regime switching approach indicate that export credits have predictive power in explaining exports, but the effect of export credits on exports is found to be asymmetric. While export credits do not have a significant influence during expansions, export credits affect exports positively during contraction periods. This finding implies that adverse credit conditions play an important role on exports especially during contraction periods. Finally, the results based on Markov switching Granger causality analysis show that the causality running from export credits to exports seems to be stronger during the contractionary periods. 143

Gelişmekte olan ülke ekonomileri küresel piyasalarda sermayenin serbest dolaşımının önündeki engellerin kaldırılmasıyla yabancı sermaye yatırımlarının odak noktası haline gelmiştir. Bu ülkeler 1990'lı yıllardan itibaren global finansal piyasalara önemli ölçüde entegre olsa da ekonomilerinde hakim olan belirsizlikler ve oynaklıklar yatırımcılar için risk olgusunu öne çıkarmıştır. Dolayısıyla yükselen piyasa ekonomilerinin riskliliğinin analiz edilmesi, bu ekonomilerin gelecek durumu hakkında öngörüsel bilgi elde edilmesi önemli hale gelmiştir. Bu amaçla yapılan konjonktür tahminlerinde faiz oranları, ülke ekonomilerinin anlık ve gelecek durumunu yansıtması açısından önemli bir gösterge olarak kabul edilmiştir.Bu çalışmanın amacı 2007 – 2009 yılları arasında ABD'de başlayan ve küresel ekonomiyi etkisi altına alan kredi krizinin etkilerini içeren güncel bir veri setiyle yükselen piyasa ekonomilerinde, getiri eğrisinin gelecek dönemde gerçekleşecek resesyonu tahmin etme gücünü analiz etmektir. Bu amaçla Güney Afrika, Türkiye ve Meksika ülkelerine ait getiri farkları elde edilerek, probit modeli vasıtasıyla gerçekleşecek olan resesyon olasılıkları tahmin edilmiştir. Ampirik analiz sonuçlarına göre getiri eğrisi Güney Afrika, Türkiye ve Meksika ekonomileri için resesyon tahmininde başvurulabilecek bir araç olsa da bu ülkelerdeki yüksek enflasyon, ekonomik ve politik belirsizlik ile finansal göstergelerdeki oynaklık dolayısıyla öngörü kabiliyeti oldukça sınırlı kalmaktadır.Anahtar SözcüklerGelişmekte Olan Ülkeler, Faiz Oranları Vade Yapısı, Getiri Farkı, Resesyon, Probit Developing countries have become the focus of foreign investments with the removal of restrictions on free movement of capital in global market. Although these countries have been considerably integrated to global financial markets since the 1990s, risks arising from uncertainty and volatility have been prominent for investors. Therefore, the assessment of risk in emerging markets and forecasting economic conditions have become important. Reflecting current and future expectations, interest rates used at conjunctural analysis are considered to be an important indicator.The aim of this study is to analyze the predictive power of the term structure of interest rates with updated data set, which includes impacts of global economic crisis originated from the US between 2007 – 2009. To this end, the spread differentials are obtained for South Africa, Turkey and Mexico and probit model is used to estimate recession probability. Although results of empirical analysis indicate that yield curve is a tool to forecast recession in South Africa, Turkey and Mexico, forecasting capability is considerably limited due to high inflation, economic and political uncertainties and volatility in financial indicators.Key WordsDeveloping Countries, Term Structure of Interest Rates, Recession, Probit 82

This dissertation examines the relationship between foreign direct investment inflows (FD I) and institutional development for developing countries by applying various empirical methods. This study contributes to the literature in several ways. First, in this study, a dynamic threshold panel methodology is employed to analyze whether a certain level of institutional development should be attained to attract more foreign direct investment. Second, the impact of the institutional development is analyzed by using both a composite index constructed by principal components method and by using differe nt institutional indicators individually. Finally, this study considers the effect of Great Recession in 2008 - 2009 on foreign direct investment inflows and extends the determinants of foreign direct investment literature by adding global liquidity and glob al risk measures. Our empirical results are based on 126 developing countries over the period 2002 - 2012. T he results of the study suggests that when aggregated index is used, the institutional development affects foreign direct investment inflows positivel y and significantly only after this measure exceeds a certain threshold value. Using different dimensions of institutional development, it is found that there are threshold effects in terms of control of corruption, government effectiveness, regulatory qua lity and voice and accountability. Therefore, policy makers in developing countries should take measures to improve institutional development to attract more FDI. TEŞEKKÜR ................................ ................................ ................................ ................... iv ÖZET ................................ ................................ ................................ ............................... v ABSTRACT ................................ ................................ ................................ .................... vi İÇİNDEKİLER ................................ ................................ ................................ ............. vii KISALTMALAR DİZİNİ ................................ ................................ .............................. x TABLOLAR DİZİNİ ................................ ................................ ................................ ...... x GRAFİKLER DİZİNİ ................................ ................................ ................................ ... xi GİRİŞ ................................ ................................ ................................ ............................... 1 BÖLÜM 1 1990 - 2014 SERMAYE HAREKETLERİNİN BELİRLEYENLERİ ...... 6 1.1 1990 - 2007 Sermaye Hareketl erinin Belirleyenleri ................................ .............. 9 1.2 2007 - 2014 Sermaye Hareketlerinin Belirleyenleri ................................ ............ 21 1.3 1990 - 2007 Doğrudan Yabancı Yatırımların Gelişimi v e Belirleyenleri ......... 28 1.3.1 Doğrudan Yabancı Yatırımların Geleneksel Belirleyicileri ........................... 41 1.3.2 Doğrudan Yabancı Yatırımların Y eni Belirleyicileri ................................ ..... 47 BÖLÜM 2 KURUMLAR ................................ ................................ .............................. 52 2.1 1990 - 2007 Kurumların Amacı ................................ ................................ ............ 53 2.2 1990 - 2007 Kurumların Oluşumu ................................ ................................ ....... 57 2.2.1 İşlem Maliyetleri ................................ ................................ ............................. 62 2.2.2 Biçimsel ve Biçimsel Olmayan Kurallar ................................ ........................ 69 viii 2.3 Ülkeler Arası Kurumsal Farklar ................................ ................................ ....... 78 2.4 Ekonomik ve Politik Kurumla r ................................ ................................ .......... 85 2.4.1 Mülkiyet Hakları ................................ ................................ ........................... 85 2.4.2 Yolsuzluk ve Bürokrasi ................................ ................................ ................. 96 2.4.3 Politik İstikrar ................................ ................................ .............................. 107 2.4.4 Hukuk Düzeni ................................ ................................ ............................. 114 BÖLÜM 3 SERMAYE AKIMLARI VE KURUMLAR İLİŞKİSİ: TEORİK LİTERATÜR ................................ ................................ ................................ ............... 125 3.1 Lucas Paradoksu v e Kurumlar İlişkis i ................................ ............................ 127 3.1.1 Lucas Paradoksuna İlişkin Ekonomik Temellere Dayanan Açıklamalar .... 131 3.1.1.1 Kayıp Üretim Faktörleri ................................ ................................ .... 131 3.1.1.2 Hükümet Politikaları ................................ ................................ ......... 132 3.1.1.3 Kurumlar ve Toplam Faktör Verimliliği ................................ ........... 132 3.1.2 Lucas Paradoksuna İlişkin Piyasa Aksaklığına Dayanan Açıklamalar ....... 135 3.1.2.1 Asimetrik Bilgi Problemi ................................ ................................ .. 136 3.1.2.2 Geri Ödememe Riski ................................ ................................ ......... 137 3.2 Dağılım Bulmacası ve Kurumlar İlişkisi ................................ ......................... 138 3.3 Doğrudan Yabancı Yat ırımlar ve Kurumlar İlişkisi ................................ ..... 149 BÖLÜM 4 DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR VE KURUMLAR İLİŞKİSİ: UYGULAMALI LİTERATÜR ................................ ................................ .................. 164 BÖLÜM 5 EKONOMETRİK ANALİZ ................................ ................................ ... 181 5.1 Veri ................................ ................................ ................................ ...................... 182 5.2 Yöntem ................................ ................................ ................................ ................ 189 ix 5.2.1 GMM Yöntemi ................................ ................................ ............................ 190 5.2.2 Dinamik Panel Veri Eşik Değer Yönte mi ................................ ................... 192 5.3 Sonuçlar ................................ ................................ ................................ .............. 196 5.3.1 GMM Sonuçları ................................ ................................ .......................... 196 5.3.2 Dinamik Panel Veri Eşik Değer Sonuçları ................................ .................. 203 SONUÇ ................................ ................................ ................................ ........................ 221 KAYNAKÇA ................................ ................................ ................................ ............... 230 EK 1 Çalışmada Kullanılan Ülkeler ................................ ................................ .......... 254 EK 2 Çalışmada Kullanılan Veriler ve Tanımları ................................ ................... 25 5 EK 3 Doğrudan Yabancı Yatı rımlar ve Kurumlar İlişkisi: Uygulamalı Literatür Tablosu ................................ ................................ ................................ ......................... 256 EK 4 Dünya Bankası World Governance Indicators Veri Tabanındaki Kurumsal Göstergelerin Genel Tanımları ................................ ................................ ................. 261 EK 5 Etik Kurul İzni Muafiyet Formu ................................ ................................ ..... 262 EK 6 Orijinallik Raporu ................................ ................................ ............................. 263 x KI SALTMALAR DİZİN AB: Avrupa Birliği BIS: Bank of International Settlements GMM: Generalized Method of Mo ments OLS: Ordinary Least Squares S&P: Standard and Poors WGI: Worldwide Governance Indicators UNCTAD: United Nations Conference on Trade and Developmen t 2SLS: Two Stage Least Squares TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1: Kurumsal Göstergelere ait Temel İstatistikler 186 Tablo 2: Değişkenler Arasındaki Korelasyonlar 187 Tablo 3: Korelasyon Matrisine Göre Hesaplanan Özdeğerler 188 Tablo 4: Korelasyon Matrisine Göre Hesaplanan Özvektörler 188 Tablo 5: Korelasyon Matrisi 189 Tablo 6: Temel İstatistikler 189 Tablo 7: Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Kurumsal ge lişmişlik (KG) Sistem GMM Sonuçları 1 98 Tablo 8: Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Farklı Kurumsal Göstergelerin İlişkisi Sistem GMM Sonuç ları 2 01 Tablo 9: Doğrudan Yabancı Yat ırımlar ve Kurumsal Gelişmişlik Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 2 05 Tablo 10: Doğrudan Yabancı Yatırıml ar ve Yolsuzluğun Kontrolü (YK) Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 2 09 Tablo 11: Doğrudan Yabancı Yatırı mlar ve Hükümet Etkililiği (HK) Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 2 11 Tablo 12: Doğruda n Yabancı Yatırımlar ve Politik İs tikrar ve Şiddetin Yokluğu (Pİ) Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 213 Tablo 13: Doğrudan Yabancı Yatırıml ar ve Düzenleyici Kalitesi (DK) Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 2 15 Tablo 14: Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Hukuk Düzeni (HD) Dinamik xi Panel Eşik Değer Yöntemi 2 17 Tablo 15: Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve İfade Özgürlüğü ve Hesap Verilebilirlik (İÖH) Dinamik Panel Eşik Değer Yöntemi 219 GRAFİKLER DİZİNİ Grafik 1: Toplam Doğrudan Yabancı Yatırım Girişleri ( % GSYİH) 1990 - 2014 31 Grafik 2: DYY’ın Yoğunlaştığı Gelişmekte olan Bölgeler (% G SYİH) 31 Grafik 3: Doğu Asya ve Pasifik Gelişme kte olan Ülkelerindeki DYY Girişleri (% GSYİH) 32 Grafik 4: Latin Amerika ve Karayipler Gelişmekte olan Ülkelerindeki DYY Girişler i (% GSYİH) 33 Grafik 5: Avrupa ve Orta Asya Gelişmekte olan Ülkelerindeki DYY Girişleri (% GSYİH) 34 Grafik 6: Orta Doğu ve Kuzey Afrika Gelişmekte olan Ülkelerindeki DYY Girişleri (% GSYİH) 35 Grafik 7: Sahra - altı Afrika Ülkelerindeki DYY Girişleri (% GSYİH ) 36 Grafik 8: Gelişmekte olan Ülkeler Arasında En Çok DYY Çek en İlk 10 Ülke 36 Grafik 9 : Doğrudan Ya bancı Yatırımların Sektörel Dağılımı 38 Grafik 10: Doğrudan Yabancı Yatırımların Bölgesel olarak Sektörel Dağılımı 38 Bu tez, gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırım girişleri (DYY) ve kurumsal gelişmişlik arasındaki ilişkiyi çeşi tli uygulamalı yöntemler kullanarak incelemektedir. Çalışma, literatüre birçok yönde katkı sunmaktadır. İlk olarak, bu çalışmada dinamik panel veri yöntemi ve daha çok doğrudan yabancı yatırım çekebilmek için belirli bir kurumsal gelişme düzeyine ulaşılıp ulaşılmaması gerektiğini incelemek için dinamik panel veri eşik değer yöntemi kullanılmaktadır. İkinci olarak, kurumsal gelişmişliğin etkisi, hem temel bileşenler yöntemi ile oluşturulan tek bir endeks yardımıyla hem de kurumsal boyutlar ayrı ayrı dikkate alınarak incelenmektedir. Son olarak, bu çalışma 2008 - 2009 yıllarındaki küresel finansal krizin etkilerini dikkate almakta ve küresel likidite ve küresel risk değişkenlerini ekleyerek literatürü geliştirmektedir. Çalışmada elde edilen sonuçlar, 126 gelişm ekte olan ülke ve 2002 - 2012 dönemini kapsayan verilere dayanmaktadır. Çalışmanın sonuçları, toplulaştırılmış endeksle yapılan analizde kurumsal gelişmişliğin belirli bir eşik düzeyi geçmesi halinde doğrudan yabancı yatırımları pozitif ve anlamlı etkilediği ni göstermektedir. Kurumsal gelişmişliğin farklı boyutları kullanıldığında yolsuzluğun kontrolü, hükümet etkililiği, düzenleyici kalitesi ve ifade özgürlüğü ve hesap verilebilirlik göstergeleri için eşik değer etkilerinin olduğu bulunmuştur. Gelişmekte ola n ülkelerin politika yapıcıları, daha çok doğrudan yabancı yatırım çekmek için kurumsal gelişmişliği iyileştirecek önlemler almalıdır.