Search

Thorstein Bunde Veblen düşünce dünyası, fikirleri ve kişiliğiyle farklılıklar yaratan bir bilim adamı olmuştur. İktisat ve sosyoloji alanında katkı sağlamıştır. Marksist olmayan görüşleriyle kapitalist sistemi eleştirmiştir. Gösterişçi tüketim kavramını ilk kullanan iktisatçıdır. Veblen evrimci iktisat düşüncesine sahiptir. İktisadın evrimsel bir temelde “Post Darwinci” bir bilim olarak yeniden kurulması gerektiğini söylemiştir. Veblen’in yerleşik iktisat geleneğine yönelik ciddi eleştirileri olmuş ve Neoklasik iktisadın evrimsel anlayıştan uzak olarak nitelemiştir ve iktisadı Darwin öncesi bilimler gurubunda değerlendirmiştir. Kurumsal iktisadın oluşmasında büyük katkısı olmuştur. Kurumları, geçmişten gelen yerleşik düşünce alışkanlıklarının toplamını yansıtan ve bireylerin eğilimlerini, tercihlerini ve değerlerini biçimlendiren önemli bir unsur olarak ifade etmiştir. Bu çalışmada kısaca, iktisadi düşünce açısından önemi bir isim olan Thorstein Bunde Veblen hakkında genel bir değerlendirme yapılacaktır. Thorstein Bunde Veblen has been a scientist who created differences with his the thought of world, ideas, and personality. Veblen contributed. the field of economics and sociology. He criticized capitalist system with the views of non-Marxist thoughts. He is the first economist who used the concept of conspicuous consumption. Veblen has the idea of evolutionary economics. Veblen said that economics needed to be rebuilt, science of "Post-Darwinian" with the evolutionary foundations. Veblen has been serious criticisms about based as a - Economics tradition. Veblen described Neoclassical Economics as far from the evolutionary understanding and He evaluated economics in group of Pre-Darwinian sciences. Veblen has played an important role in the formation of Institutional Economics. According to him, institutions reflects practices of thinking from the past. He expressed institution as an important factor which reformat individuals tendencies, preferences, and values.In this study, basically, a general evaluation will be made of the importance of Veblen's.economic thought

1991 yılının sonlarında bağımsızlığını ilan eden ve uluslararası ekonomik ve politik istikrarın bir unsuru olmaya başlayan Azerbaycan hükümeti, ilk on yıllık bir süre boyunca yaşadığı gelişmelerle, serbest piyasa koşullarına ayak uyduran ekonomik sistem gelişimi için gayret sarf etmiştir. 1994 yılında imzalanan `Yüzyıl Sözleşmesi` ile başlayan, Azerbaycan'a, özellikle de enerji sektörüne yapılan yabancı yatırımlar önem kazanmıştır. Azerbaycan hükümetinin bağımsızlığını kazandıktan sonra ülkede yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik büyüme ülkenin kalkınmasında olumlu etkiler katmıştır. Kısa sürede kanunlaşan yasal ve idari düzenlemeler ekonomik göstergelere yansımıştır. Azerbaycan hükümetinin geçiş dönemi de, ekonomik olarak entegrasyonu süresi de kısa sürede gerçekleştirilmiştir. Bu on yıllık çalışma sınırlarında bu çalışmada Azerbaycan Cumhuriyeti, SSCB'n dağılması akabinde ülkede yaşanan ekonomik değişim ve ilerlemeler değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Azerbaycan ekonomisi, istikrar, geçiş dönemi At the end of 1991 Azerbaijan declared its independence and starting to become a factor of international economic and political stability of the government, with the developments he had experienced during the first ten years, free market economic system has made efforts for the development of adaptable conditions. Signed in 1994, `Contract of the century`, starting with Azerbaijan, especially in the energy sector foreign direct investments have gained importance. The government of Azerbaijan gained its independence after the country's political, social and economic growth has brought a positive impact in the country's development. In a short time the parliament is reflected in the economic indicators of legal and administrative arrangements. Also the duration of the transition period the economic integration of the government of Azerbaijan was carried out in a short period of time. This ten-year study the limit of this study, the Azerbaijan Republic, economic change and progress in the country after the collapse of the USSR are evaluated.Key words: Azerbaijan's economy, stability, transitional periodDizin Terimleri: Azerbaycan ekonomisi, istikrar, geçiş dönemiÖnerilen Dizin Terimleri: Azerbaijan's economy, stability, transitional period 92

Sömürgeciliğin çeşitli merhalelerini ortaya koyan Avrupa 18. yüzyılda Uzak Doğu'da sömürge imparatorluğu kurmak adına; çeşitli yollar arama gayreti içerisine girmişti. Bu aşamada Batı, sömürgeleştirme yöntemi olarak farklı yollar denese de bunların en önemlisi kaçakçılık yoluyla Çin'e afyon satımıydı. Güçlü bir imparatorluğun ithalat-ihracat dengesini bozacak olan bu durum imparatorluğun çöküşünü hızlandıran bir neden olacaktı. Afyon Savaşı, modern Çin tarihinin başlangıcıdır. Böylece Çin, bir feodal devletten yarı sömürge ve yarı feodal bir ülke haline geldi. Afyon ticareti yalnızca Çin halkının sağlığına ciddi zarar vermekle kalmadı, aynı zamanda Çin ekonomisini de ciddi şekilde harap etti. Bu çalışmada 19.yüzyıl çerçevesinde Batı'nın Çin üzerindeki etkisi ve Çin'in o dönemdeki dış ticaretyapısı ele alınacaktır. Europe which set forth the several various stages of colonialism endavoured in order to establish a colonial empire in Far East in the 18th century. The West tried different ways to colonize China at this stage but the most important of these was the sale of opium through smuggling. This situation which would distrupt the import-export balance of a powerful empire would be a reason to accelerate the collapse of the empire. The Opium War is the beginning of modern Chinese history. Therefore,China has become a semi-colonial and semi-feudal country from the feudal state. The opium trade not only seriously damaged Chinese people's health, but also seriously damaged the Chinese economy. In this study, I will consider the influence of the Western countries on China in the 19th century and China's foreign trade. 96

Akdeniz coğrafyasındaki ticari hareketlilikten, ticari beklentileri bulunan İspanya ve Osmanlı arasında on altıncı yüzyıldan sonraki dönemde meydana gelen ticari rekabetin ekonomik, politik ve askeri açıdan genel bir derlemesi yapılan bu çalışma, rekabetin jeopolitiğinden çok ekonomi politiğiyle ilgilenmektedir. Akdeniz havzasının ekonomi politiği kadim çağlara kadar uzanmakta olduğundan on altıncı yüzyıl ekonomi politiği geçmiş dönemleri de kapsamak zorunluluğunu ortaya koymuştur. Tarihi bir perspektiften ticaret yollarının hegemonyası adına verilen çatışmanın aktörleri olarak Osmanlı İmparatorluğu ve İspanya Krallığı analiz edilecektir. Rekabetin nedeni, hangi iktisadi ürünler üzerinde yapıldığı ve rekabetin neden ve nasıl bittiği izah edilmeye çalışılacaktır. This study, which is a general compilation of the commercial competition between Spain and the Ottoman Empire which has commercial expectations from commercial mobility in the Mediterranean geography, after the sixteenth century, is concerned with military aspects and political economy rather than the geopolitics rivalry. The political economy of the Mediterranean basin trace to the ancient times which is revealed the necessity to contain the political economy of the sixteenth century. From a historical perspective, the Ottoman Empire and the Kingdom of Spain will be analyzed as actors of the conflict for the hegemony of trade routes. The study will attempt to explain the reason for the competition, the competition for which economic products are made and why and how the competition ends. 95

Kurumsal iktisat yaklaşımı yerleşik iktisadın göz ardı ettiği, belirsizlikleri ortadan kaldıran, iktisadi faaliyetlerin ve ekonomik istikrarın temel belirleyicisi olan kurumları analizinin merkezine alarak iktisat bilimine önemli katkılarda bulunmuştur. Kurumsal iktisat okulu kurumların incelenmesinde farklı metodolojik ve matematiksel araçlar kullanmasıyla geleneksel iktisadın eksik kaldığı boşlukları doldurmuştur. Kurumsal iktisatçılar da kendi aralarında fikir ayrılıklarına düşerek iki farklı geleneğin oluşmasına neden olmuşlardır. Veblen'in çalışmalarını izleyen eski kurumsalcılar, yerleşik paradigmanın iktisadi analizlerini tamamen dışlayarak birinci geleneği oluşturmuşlardır. Commons'ın geleneğini sürdüren Yeni kurumsal iktisatçılar ise hakim iktisadi düşünceyi reddetmeden fakat geleneksel iktisadın gerçek dışı varsayımlarına sert bir şekilde eleştiri getirerek yerine gerçekçi teoriler üretmişlerdir. Williamson, North ve Coase'ın öncülüğünü yaptığı yeni kurumsal okul, oyunun kuralları olarak nitelenen kurumlar ve organizasyonlar çerçevesinde mülkiyet hakları, eksik sözleşmeler, işlem maliyetleri, fırsatçılık, sınırlı rasyonalite gibi yeni analiz araçlarını iktisat literatürüne kazandırmışlardır. Yapılan bu çalışmada ilk olarak kurumsal iktisadın temel çerçevesi çizilerek, ardından yeni kurumsal iktisat genel hatlarıyla ele alınmıştır. En son olarak yeni kurumsal iktisat, işlem maliyetleri kavramını iktisat bilimine kazandıran Ronald Coase'ın perspektifinden sosyal maliyet, firma teorisi ve hukuk iktisadı üzerine çalışmaları incelenerek, yeni kurumsal okula yaptığı katkılar Coase Teoremi ile açıklanmaya çalışılmıştır. The institutional economic approach has made considerable contributions to the economics of economics, centering the analysis of institutions which are the main determinants of economic activity and economic stability, which ignore the uncertainties of established economics. Institutional economics have filled gaps in traditional economics with the use of different methodological and mathematical tools in studying institutions. Institutional economists have fallen into disagreements among themselves and have caused two different traditions to be formed. The old institutionalists who followed Veblen's work formed the first tradition, completely excluding the economic analysis of the established paradigm. The new institutional economists, who persisted in Commons' tradition, produced realistic theories instead of rejecting the dominant economic thought, but rigorously criticizing the unrealistic assumptions of traditional economics. The new institutional school, led by Williamson, North and Coase, brought new analytical tools such as property rights, transaction costs, limited rationality, opportunism, and incomplete contracts to the institutions and organizations described as game rules in the literature of economics. In this study, the basic framework of institutional economics was first drawn, and then the new institutional economics was discussed in general terms. Finally, the new institutional economics studied the social cost, firm theory and legal economics from the perspective of Ronald Coase, who brought the concept of transaction costs to the economics of economics, and tried to explain the contributions made to the new institutional school by Coase Theorem. 154

Sanayi Devrimi ve beraberinde oluşan meta fazlası, bu üretimi gerçekleştiren ülkeleri ulusal pazarlarının dışında yeni pazarlar aramaya ve artan üretim düzeyi nedeniyle yeni hammadde kaynakları yaratma yoluna sevk etmiştir. Osmanlı Devleti ise geleneksel iktisadi dünya görüşü ve siyasi koşullarının etkisi ile ulusal pazarlarını koruma altına alamamış, Balta Limanı Ticaret Antlaşması ve beraberindeki ticaret anlaşmalarının etkileri ile Avrupa'nın açık pazarı konumuna gelmiştir. Demiryolları, buharlı gemiler ve modernizmin etkisinde gelişen tüketim olgusu bu etkileşimin artmasına sebep olmuştur. Ticari antlaşmalar ve ulaşım alanındaki gelişmeler Osmanlı Devleti'nde ithal malların artmasının temel sebebidir. Ürünlerin tanıtımı ve tutundurulması, tanıtımın sağlanacağı farklı mecralar olmaması nedeni ile gazete reklamları ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı gazete reklamlarının gelişimi ve dönüşümü 19. yüzyıl iktisadi ve sosyal gelişmeleri temelinde değerlendirilmiş, dönem gazetelerinde uygulandığı düşünülen pazarlama anlayışları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Reklam, Osmanlı gazeteleri, ticari serbestleşme, tüketim, demiryolları, buharlı gemiler. Industrial Revolution and accompanying commodity surplus have led countries performed this production to seek for new markets out of national markets and create new raw material resources because of the increased production level. As for Ottoman Empire, it couldn't put its national markets under control with its traditional economic philosophy and effect of the political conditions and it became an open market for Europe by the effects of Balta Limani Treaty of Commerce and the following treaties of commerce. Consumption phenomenon developed with the effect of railways, steamboats and modernism caused an increase in this interaction. Commercial treaties and developments in the field of transportation are the main reasons of the increase in imported goods in Ottoman Empire. Publicity and promotional activity for the products were carried out through journal advertisements because of lack of different channels. In this study, development and transformation of Ottoman journal advertisements have been evaluated within the economic and social developments at 19th century and it has been tried to demonstrate senses of marketing supposed to be used in journals of that time.Key words: Advertisement, Ottoman Journal, commercial liberalization, consumption, railways, steamboats. 170

Devlet müdahaleciliğinin sınırlarına yönelik tartışmalar, iktisadi düşünce kuramlarının merkezinde yer almaktadır. Bu çalışma, Türkiye'de devlet müdahaleciliğinin etkinliğinin, iktisadi büyümenin itici gücünü oluşturan imalat sanayi üzerinden incelenmesi amacını taşımaktadır. Türkiye iktisat tarihinin belirli bir döneminde oluşturulmaya çalışılan ekonomi politiğin nicel ve nitel açıdan incelenmesi, sanayileşme sorununun çözümüne katkı sağlayacaktır. Çalışmada Türkiye'de devlet müdahaleciliği kapsamında uygulanan politikalar ile yasal ve kurumsal düzenlemeler müdahaleciliğin planlama uygulaması ile somutlaştığı 1963-1989 dönemi için incelenmiştir. Ayrıca devlet müdahaleciliğinin imalat sanayi üzerindeki etkinliği ampirik olarak test edilmiştir. İmalat sanayinde uygulanan devlet işletmeciliği modelinin analizinde, üretilen toplam imalat sanayi katma değeri ile yapılan sabit sermaye yatırımları içerisinde imalat sanayine ayrılan payın iktisadi büyüme üzerindeki etkisine bakılmıştır. Özel kesime ve kamu kesimine ait verilerin birlikte kullanıldığı modelde, devlet işletmeciliği modelinin etkin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca 1963-1989 döneminde imalat sanayi üzerinde sıklıkla kullanılan müdahale araçlarının toplam imalat sanayi katma değerinin GSYİH içerisindeki payı üzerindeki etkisi test edilmiştir. İmalat sanayinde ihracata uygulanan vergi iade oranları, yatırım teşvikleri içerisinde imalat sanayine ayrılan pay, sabit sermaye yatırımları içerisinde imalat sanayine ayrılan pay ve dışa açıklık oranının imalat sanayi katma değerinin GSYİH içerisindeki payı üzerinde pozitif yönde bir etki yaratmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ampirik bulgular devlet müdahaleciliğinin imalat sanayi üzerinde etkin olmadığı sonucunu desteklemektedir. The discussions for the limits of the state interventionism occur in the centre of the economic thought. The purpose of this study is to research the efficiency of state interventionism in Turkey through the manufacturing industry that compose the driving force of the economic growth. The research of the economic policy that wants to be created in a specific period of the economic history of Turkey, in terms of both quantitative and qualitative, contributes for the solution of industrialization issue. In this study the economic policy and legal arrangements were investigated when the interventionism became concrete by the planning execution in 1963-1989. Furthermore the economic efficiency of state interventionism on the manufacturing industry was analyzed by the selected datas. Total added value of public sector in manufacturing industry and fixed-capital investment were used for analyzing the model of state entrepreneurship in manufacturing industry. The model of state entrepreneurship wasn't efficient in the analysis which is used both of public and private sector variables. Furthermore instruments of intervention on the manufacturing industry were analyzed for the period of 1963-1989. There wasn't any effects of tax repayment rate of the manufacturing export, fixed-capital investment in manufacturing industry, investment incentives on the manufacturing industry and openness index on the industrialization rate. As a result of this analysis, the state interventionism was not efficient on the manufacturing industry. 298

Bu çalışma, Cumhuriyet Türkiyesi'nde devletçilik politikasının uygulanmaya başladığı 1933-1950 döneminde devlet eliyle kurulmuş Sümerbank'ın, Cumhuriyet ekonomisinin sanayileşmesinde bir öncü olarak görevlerini layıkıyla yerine getirdiğini ve ülkede devletçilik politikasından liberal ekonomi politikasına geçişin yaşandığı 1950-1960 yılları aralığında ülkenin sanayileşmesindeki görevlerini hiç kuşkusuz devam ettirdiğini ortaya koyucu nitelikte bir çalışmadır.Araştırmada öncelikli olarak Sümerbank gibi bir iktisadi müessesenin var olabilmesi için gerekli olan ekonomik yapı, yani Cumhuriyet'in kuruluş yıllarının iktisadi yapısı ve Sümerbank'ın kuruluş yılına kadar iktisadi gelişmeler irdelenerek bu çalışmanın alt yapısı oluşturulmuştur. Akabinde, Cumhuriyet'in iktisadi yapısı 1950 yılına kadar ele alınarak Sümerbank'ında kurulmuş olduğu yıllarda ülkenin genel ekonomik yapısındaki gelişmeler ortaya koyulmuş, Sümerbank ana hatlarıyla ele alınmış ve devletçilik politikalarının uygulanmaya başladığı ve sona erdiği dönemler arasında Sümerbank'ın gelişimi, ülke sanayileşmesindeki payı ve önemi ortaya koyulmuştur. Çalışmanın devamında ise ülkede politika değişikliğinin yaşandığı ve liberal ekonomi politikası uygulamalarına geçildiği 1950-1960 yılları, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgeleriyle desteklenerek Sümerbank'ı kapsayan kararlar, Sümerbank'ın gelişimi, ülke sanayileşmesindeki payı ve öneminin bu dönem içerisinde de varlığı ortaya koyulmuştur.Araştırmanın sonucunda; Türkiye Cumhuriyeti'nde Sümerbank'ın iki dönem olarak ele alınan devletçilik ve liberal dönemde de politika uygulamaları farketmeksizin ülke sanayileşmesinde bir ön ayak ve sürekli bir gelişim içerisinde olduğu kanısına varılmıştır. This study reveals that Sumerbank, which was established by state in the years between 1933 and 1950 when the policy of statism was begun to be implemented, did properly its missions by being a pioneer in industrialization of economy of republic and it indubitably continued its missions in industrialization of country in the years between 1950 and 1960 when there was a transition from policy of statism to policy of liberal economy in country.Primarily, the economic structure which is necessary for existence of Sumerbank; in other words, by examining the economic structure in founding years of republic and economic developments till the founding year of Sumerbank , the basis of this study was constituted. Subsequently, by studying economic structure of republic till 1950 and the founding years of Sumerbank, developments in general economic structure of country were revealed, Sumerbank was generally dealt with and the progress of Sumerbank in the periods between beginning of implementation of statism policy and end of that policy, its percentage and importance in industrialization of country were revealed. Later, the years between 1950 and 1960 when there was a change of policy in country and there was begun to implementations of policy of liberal economy, the decisions corroborated by documents of Archive of Prime Ministry about Sumerbank, progress of Sumerbank and its percentage and importance were revealed.As a result of this study, it is found out that political implementations of Sumerbank in two periods which were the periods of statism and liberal in Republic of Turkey, initiated the industrialization of country and they were continually developing. 137

İslam ekonomisi ya da İslamî ekonomi, İslami bilim insanları tarafından `İslam din ve gelenekleri ile uyumlu bir ekonomik düzeni teşvik etme` şeklinde tanımlanır. İslam'da insan mutlak anlamda hür değildir. Dolayısıyla insan, diğer tüm alanlarda olduğu gibi, ekonomiyle ilgili faaliyetlerinde de Kura,da belirtilen Allah'ın koyduğu sınırlara uymak zorundadır. İslami bilim insanları, İslam ekonomisini kapitalist ya da sosyalist olarak tanımlamaz. İslam ekonomisinin her iki sistemin de negatif özelliklerine sahip olmayan bir `üçüncü yol` olduğunu tezini savunurlar. Sosyal piyasa ekonomisinde talep edilen esassen adil bir finans sistemdir. Bu düzen de tam olarak İslâm ekonomisinde mevcuttur. Çünkü, İslâm ekonomisi, serbest piyasa ekonomisinin kendi prensiplerine göre ahlak ile düzenlenmiş halidir. Bu sebeplerden dolayı İslâm ekonomisi sistemi sosyalizmin yıkılmasını takiben sarsılan kapitalizme bir alternatif olarak tüm dünyada ele alınmaktadır.Anahtar Kelimeler: İslami ekonomi, İş ahlakı. Islamic Economics is defined `Islamic religion and traditions as an economic scheme compatible with incentive` by Islamic scientists. In Islam, the human is not the free person in absolute terms. So the person also has to obey Allah's directions about economics as other activities. Muslim scholars define the economy of Islam neither Capitalist nor Socialist. They declare Islamic economy is the third way which is don't have negative features as other two ways have.A fair economic system is basically searching for the social market economy. This scheme is available in the Islamic economy. Because of Islamic economics is essentially regulated by the state ethics of the free market economy. That is why the Islamic economic system to the subsequent collapse of socialism as an alternative to capitalism shaken the world is discussed in public.Keywords: Islamic economics, Work ethic. 83