Search

Formaldehyde is de werkzame stof in veel desinfecteer- en conserveringsmiddelen, maar deze stof is kankerverwekkend. Daarom zal formaldehyde naar verwachting per 1 januari 2016 op Europees niveau als zodanig worden geclassificeerd (carcinogeen 1B). Dit kan betekenen dat formaldehyde-houdende middelen die momenteel op de markt zijn, niet meer worden toegelaten. Uit een eerste inventarisatie van het RIVM blijkt dat er voor de meerderheid van de toepassingen als desinfecteer- en conserveringsmiddel (biociden) voldoende chemische alternatieven beschikbaar zijn. Wel moet nog specifiek per sector en toepassing worden nagegaan of deze alternatieven daadwerkelijk geschikt zijn. Voorbeelden van toepassingen waar alternatieven voor zijn, zijn stal- en dierruimte ontsmetting, conserveringsmiddelen in wasmiddelen, verven en koelsystemen en slijmbestrijding in de papierindustrie. Voor sommige toepassingen zijn nauwelijks alternatieven gevonden. Dit betreft bijvoorbeeld de ontsmetting van champignonteeltcellen, schoeisel en de hoeven van vee. Hetzelfde geldt voor een aantal conserveringsmiddelen, bijvoorbeeld voor smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen. Voor de desinfectie van afvalbakken voor maandverband (dameshygiëneboxen) blijkt geen enkel geregistreerd chemisch alternatief voor formaldehyde op de markt aanwezig. Dit geldt ook voor het (tijdelijk) conserveren van lichamen, dieren en weefsels. Hoewel dat niet is toegestaan, is het gebruik van formaldehyde voor deze conserveringen nog gangbaar. Vanwege de kankerverwekkende eigenschappen van formaldehyde wordt aanbevolen de blootstelling eraan te beperken of te voorkomen, dit vooruitlopend op mogelijk restrictief beleid. Als er geen alternatieven zijn, moet worden gestimuleerd dat ze worden ontwikkeld (innovatie). Het is van belang hierbij oog te hebben voor niet-chemische alternatieven, zoals verhitting en uv-straling als conserveermethode. Wanneer goede alternatieven beschikbaar zijn, moet worden aangemoedigd om daarop over te stappen, bijvoorbeeld via voorlichting. Er is een Nederlandse versie van dit rapport, inclusief bijlagen, rapportnummer 2015-0069.

Formaldehyde is de werkzame stof in veel desinfecteer- en conserveringsmiddelen, maar deze stof is kankerverwekkend. Daarom zal formaldehyde naar verwachting per 1 januari 2016 op Europees niveau als zodanig worden geclassificeerd (carcinogeen 1B). Dit kan betekenen dat formaldehyde-houdende middelen die momenteel op de markt zijn, niet meer worden toegelaten. Uit een eerste inventarisatie van het RIVM blijkt dat er voor de meerderheid van de toepassingen als desinfecteer- en conserveringsmiddel (biociden) voldoende chemische alternatieven beschikbaar zijn. Wel moet nog specifiek per sector en toepassing worden nagegaan of deze alternatieven daadwerkelijk geschikt zijn. Voorbeelden van toepassingen waar alternatieven voor zijn, zijn stal- en dierruimte ontsmetting, conserveringsmiddelen in wasmiddelen, verven en koelsystemen en slijmbestrijding in de papierindustrie. Voor sommige toepassingen zijn nauwelijks alternatieven gevonden. Dit betreft bijvoorbeeld de ontsmetting van champignonteeltcellen, schoeisel en de hoeven van vee. Hetzelfde geldt voor een aantal conserveringsmiddelen, bijvoorbeeld voor smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen. Voor de desinfectie van afvalbakken voor maandverband (dameshygiëneboxen) blijkt geen enkel geregistreerd chemisch alternatief voor formaldehyde op de markt aanwezig. Dit geldt ook voor het (tijdelijk) conserveren van lichamen, dieren en weefsels. Hoewel dat niet is toegestaan, is het gebruik van formaldehyde voor deze conserveringen nog gangbaar. Vanwege de kankerverwekkende eigenschappen van formaldehyde wordt aanbevolen de blootstelling eraan te beperken of te voorkomen, dit vooruitlopend op mogelijk restrictief beleid. Als er geen alternatieven zijn, moet worden gestimuleerd dat ze worden ontwikkeld (innovatie). Het is van belang hierbij oog te hebben voor niet-chemische alternatieven, zoals verhitting en uv-straling als conserveermethode. Wanneer goede alternatieven beschikbaar zijn, moet worden aangemoedigd om daarop over te stappen, bijvoorbeeld via voorlichting.

Formaldehyde is de werkzame stof in veel desinfecteer- en conserveringsmiddelen, maar deze stof is kankerverwekkend. Daarom zal formaldehyde naar verwachting per 1 januari 2016 op Europees niveau als zodanig worden geclassificeerd (carcinogeen 1B). Dit kan betekenen dat formaldehyde-houdende middelen die momenteel op de markt zijn, niet meer worden toegelaten. Uit een eerste inventarisatie van het RIVM blijkt dat er voor de meerderheid van de toepassingen als desinfecteer- en conserveringsmiddel (biociden) voldoende chemische alternatieven beschikbaar zijn. Wel moet nog specifiek per sector en toepassing worden nagegaan of deze alternatieven daadwerkelijk geschikt zijn. Voorbeelden van toepassingen waar alternatieven voor zijn, zijn stal- en dierruimte ontsmetting, conserveringsmiddelen in wasmiddelen, verven en koelsystemen en slijmbestrijding in de papierindustrie. Voor sommige toepassingen zijn nauwelijks alternatieven gevonden. Dit betreft bijvoorbeeld de ontsmetting van champignonteeltcellen, schoeisel en de hoeven van vee. Hetzelfde geldt voor een aantal conserveringsmiddelen, bijvoorbeeld voor smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen. Voor de desinfectie van afvalbakken voor maandverband (dameshygiëneboxen) blijkt geen enkel geregistreerd chemisch alternatief voor formaldehyde op de markt aanwezig. Dit geldt ook voor het (tijdelijk) conserveren van lichamen, dieren en weefsels. Hoewel dat niet is toegestaan, is het gebruik van formaldehyde voor deze conserveringen nog gangbaar. Vanwege de kankerverwekkende eigenschappen van formaldehyde wordt aanbevolen de blootstelling eraan te beperken of te voorkomen, dit vooruitlopend op mogelijk restrictief beleid. Als er geen alternatieven zijn, moet worden gestimuleerd dat ze worden ontwikkeld (innovatie). Het is van belang hierbij oog te hebben voor niet-chemische alternatieven, zoals verhitting en uv-straling als conserveermethode. Wanneer goede alternatieven beschikbaar zijn, moet worden aangemoedigd om daarop over te stappen, bijvoorbeeld via voorlichting.

Formaldehyde is de werkzame stof in veel desinfecteer- en conserveringsmiddelen, maar deze stof is kankerverwekkend. Daarom zal formaldehyde naar verwachting per 1 januari 2016 op Europees niveau als zodanig worden geclassificeerd (carcinogeen 1B). Dit kan betekenen dat formaldehyde-houdende middelen die momenteel op de markt zijn, niet meer worden toegelaten. Uit een eerste inventarisatie van het RIVM blijkt dat er voor de meerderheid van de toepassingen als desinfecteer- en conserveringsmiddel (biociden) voldoende chemische alternatieven beschikbaar zijn. Wel moet nog specifiek per sector en toepassing worden nagegaan of deze alternatieven daadwerkelijk geschikt zijn. Voorbeelden van toepassingen waar alternatieven voor zijn, zijn stal- en dierruimte ontsmetting, conserveringsmiddelen in wasmiddelen, verven en koelsystemen en slijmbestrijding in de papierindustrie. Voor sommige toepassingen zijn nauwelijks alternatieven gevonden. Dit betreft bijvoorbeeld de ontsmetting van champignonteeltcellen, schoeisel en de hoeven van vee. Hetzelfde geldt voor een aantal conserveringsmiddelen, bijvoorbeeld voor smeermiddelen en metaalbewerkingsvloeistoffen. Voor de desinfectie van afvalbakken voor maandverband (dameshygiëneboxen) blijkt geen enkel geregistreerd chemisch alternatief voor formaldehyde op de markt aanwezig. Dit geldt ook voor het (tijdelijk) conserveren van lichamen, dieren en weefsels. Hoewel dat niet is toegestaan, is het gebruik van formaldehyde voor deze conserveringen nog gangbaar. Vanwege de kankerverwekkende eigenschappen van formaldehyde wordt aanbevolen de blootstelling eraan te beperken of te voorkomen, dit vooruitlopend op mogelijk restrictief beleid. Als er geen alternatieven zijn, moet worden gestimuleerd dat ze worden ontwikkeld (innovatie). Het is van belang hierbij oog te hebben voor niet-chemische alternatieven, zoals verhitting en uv-straling als conserveermethode. Wanneer goede alternatieven beschikbaar zijn, moet worden aangemoedigd om daarop over te stappen, bijvoorbeeld via voorlichting. Er is een Nederlandse versie van dit rapport, inclusief bijlagen, rapportnummer 2015-0069.

In collaboration with Vitalfluid, TU Eindhoven, FloraHolland, Bactimm, Alewijnse and Medical faculty of UMC Radboud Wageningen UR Greenhouse Horticulture studied horticultural application for the use of plasma activated water. This research was funded by the GO programm Oost Nederland, the European Fund for Regional Development (EFRO) and Top sector Horticulture & Propagation materials. By using a specialized plasma reactor, an indirect air dielectric barrier discharge in close proximity to water can create an acidified, nitrogen-oxide containing solution called plasma-activated water (PAW). Plasma water is tested for properties as a biocidal product, plant protection treatment and as a fertilizer in horticultural applications. Mild plasma water with a short production time (15 min) can effectively control bacteria and meet the biocidal product legislation. Strong plasma water with a longer production time (45 min) is necessary for controlling molds as Fusarium, Botrytis and powdery mildew. The tomato mosaic virus can be reduced with strong plasma up to 80%. The crop treatments showed no damage on young gerbera plants, lettuce and tomato plants. Application of plasma water through the irrigation system to promote plant growth is not promising, because nitrogen supply is in general not limited. Application as seed disinfection is possible with low concentrations of plasma water.

In collaboration with Vitalfluid, TU Eindhoven, FloraHolland, Bactimm, Alewijnse and Medical faculty of UMC Radboud Wageningen UR Greenhouse Horticulture studied horticultural application for the use of plasma activated water. This research was funded by the GO programm Oost Nederland, the European Fund for Regional Development (EFRO) and Top sector Horticulture & Propagation materials. By using a specialized plasma reactor, an indirect air dielectric barrier discharge in close proximity to water can create an acidified, nitrogen-oxide containing solution called plasma-activated water (PAW). Plasma water is tested for properties as a biocidal product, plant protection treatment and as a fertilizer in horticultural applications. Mild plasma water with a short production time (15 min) can effectively control bacteria and meet the biocidal product legislation. Strong plasma water with a longer production time (45 min) is necessary for controlling molds as Fusarium, Botrytis and powdery mildew. The tomato mosaic virus can be reduced with strong plasma up to 80%. The crop treatments showed no damage on young gerbera plants, lettuce and tomato plants. Application of plasma water through the irrigation system to promote plant growth is not promising, because nitrogen supply is in general not limited. Application as seed disinfection is possible with low concentrations of plasma water. In samenwerking met Vitalfluid, TU Eindhoven, FloraHolland, Bactimm, Alewijnse en het UMC Radboud zijn door Wageningen UR Glastuinbouw toepassingen onderzocht voor plasma geactiveerd water in de glastuinbouw. Dit onderzoek is mogelijk geworden door een bijdrage vanuit het GO programma Oost Nederland, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) vanuit de Europese Unie en Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Plasmawater is te produceren door gebruik te maken van een gespecialiseerde plasmareactor. Met kraan- of demiwater is via een plasma een vloeistof op te wekken die rijk is aan stikstof- en zuurstofradicalen. Plasmawater is getest op zijn biocide, gewasbeschermings- en bemestende eigenschappen. Mild plasmawater met een korte productietijd (15 min) kan effectief bacteriën bestrijden die voldoet aan de biocide wetgeving. Sterk plasmawater met een langere productietijd (45 min) is nodig voor het bestrijden van schimmels als Fusarium, Botrytis en meeldauw. Het tomatenmozaïekvirus was eveneens met 80% te bestrijden met sterk plasmawater. Gewasbehandelingen leverden geen schade op voor jonge planten (sla, gerbera, tomaat) of snijbloemen. Toepassing van plasmawater via het irrigatiewater ter bevordering van de plantengroei lijkt weinig perspectiefvol omdat stikstof beschikbaarheid doorgaans niet beperkend is. Toepassing als zaadontsmetting is mogelijk met lage concentraties van plasmawater. Als toelating mogelijk wordt, heeft plasmawater zeker potentie als nieuw ontsmettingsmiddel binnen glastuinbouwtoepassingen.

Absorption of toxic substances via the skin is an important phenomenon in the assessment of the risk of exposure to these substances. People are exposed to a variety of substances and products via the skin, either directly or indirectly, while at work, at home or in public space. Pesticides, organic solvents and metalworking fluids are seen to be important contributors to adverse health effects due to occupational exposure via the skin. In daily life, cosmetics, clothing and household products are the most relevant commodities with respect to exposure via the skin. Given the importance of skin exposure in the assessment of the risk of toxic substances, the objective of this thesis was to further develop, evaluate and improve methods for including skin absorption data this assessment. In this thesis, four factors influencing dermal absorption, namely dermal loading (chapters 3 and 6), irritative/corrosive potential (chapters 3 and 4), frequency of exposure (chapters 3, 4 and 5) and the vehicle used (chapter 5), were investigated in more detail. Furthermore, a model to extrapolate infinite dose absorption data to finite dose conditions, baptized Dermal Absorption Model for Extrapolation (DAME), was developed and tested. I n chapter 2 of this thesis, the relationship between relative dermal absorption and dermal loading was investigated. Hundred-and-thirty-eight dermal publicly available absorption experiments with 98 substances were evaluated. The results obtained revealed that dermal loading ranged mostly between 0.001 and 10 mg/cm2. In 87 experiments (63%), an inverse relationship was observed between relative dermal absorption and dermal loading. On average, relative absorption at high dermal loading was 33 times lower than at low dermal loading. Known skin irritating and volatile substances less frequently showed an inverse relationship between dermal loading and relative absorption. It was concluded that when using relative dermal absorption in regulatory risk assessment, its value should be determined at or extrapolated to dermal loadings relevant for the exposure conditions being evaluated. I n chapter 3 of this thesis, a literature search was presented with the aim to investigate whether neglecting the effects of repeated exposure may lead to an incorrect estimate of dermal absorption. The results demonstrated that the effect of repeated versus single exposure does not demonstrate a unique trend. Nevertheless, an increase in daily absorption was frequently observed upon repeated daily exposure. The little information available mostly concerned pharmaceuticals. However, consumers and workers may be repeatedly exposed to other types of chemicals, like disinfectants and cleaning products, which often contain biocidal active substances that may decrease the barrier function of the skin, especially after repeated exposure. These biocidal products, therefore, may present a safety risk that is not covered by the current risk assessment practice since absorption data are usually obtained by single exposure experiments. Consequently, it was decided to investigate the importance of this issue for biocide safety evaluation. As the literature search revealed that hardly any data on absorption upon repeated dermal exposure to biocides are available, it was concluded that data need to be generated by testing. To cover the entire range of biocidal products in such testing, a representative series of biocidal substances should be tested, making in vitro testing of dermal absorption the preferred choice over in vivo testing. Based on an inventory made, it appeared that the 16 product types represented among the biocidal products authorised in the Netherlands could be clustered into 6 more or less homogeneous categories based on similarity in active substances. This result could facilitate experimental testing by providing a basis for selection of a limited number of representative compounds to be evaluated. I n chapter 4 of this thesis, the importance of the effect of repeated dermal exposure on skin permeability for biocide safety evaluation was investigated, using a selection of nine representative biocides from the inventory made in chapter 3. The in vitro dermal penetration of tritiated water and [14C]propoxur was chosen as a measure of the permeability and integrity of human abdominal skin after single and repeated exposure. The results indicated that single and repeated exposure to specific biocidal products (e.g. the quaternary ammonium chlorides DDAC and ADBAC) may significantly increase skin permeability, especially when the compounds are applied at high concentrations, while a substance like formaldehyde may reduce skin permeability under specific conditions. I n chapter 5 of this thesis, the in vitro dermal absorption kinetics of the quaternary ammonium compound didecyldimethylammonium chloride (DDAC) during single and repeated exposure was studied in more detail. In addition, the influence of biocidal formulations on the absorption of DDAC was investigated, because it was expected that formulation characteristics may be another factor influencing its dermal absorption. The analysis of biocidal products on the Dutch market, reported in chapter 3, indicated that DDAC is often used in combination with other active ingredients. DDAC was most frequently combined with formaldehyde, glutaraldehyde and/or alkyldimethylbenzyl­ammo­nium chloride (ADBAC). Consequently, commercial formulations containing one or more of these additional active ingredients were selected, in addition to one formulation containing only DDAC as an active ingredient. The selected commercial formulations tended to reduce skin penetration of DDAC. This was most pronounced with the formulation containing the highest concentration of formaldehyde (196 mg/mL) and glutaraldehyde (106 mg/mL), which reduced the flux of DDAC across the skin by 95%. The reduction caused by the only tested formulation containing no other active ingredients than DDAC, and thus incorporating no aldehydes, was smallest, and did not reach statistical significance. I n chapter 6 of this thesis, a simple in silico model to predict finite dose dermal absorption from infinite dose data (kp and lag time) and the stratum corneum/water partition coefficient (KSC,W) was developed. This model was tentatively called Dermal Absorption Model for Extrapolation (DAME). As dermal exposure may occur under a large variety of conditions leading to quite different rates of absorption, such a predictive model using simple experimental or physicochemical inputs provides a cost-effective means to estimate dermal absorption under different conditions. To evaluate the DAME, a series of in vitro dermal absorption experiments was performed under both infinite and finite dose conditions using a variety of different substances. The kp’s and lag times determined in the infinite dose experiments were entered into DAME to predict relative dermal absorption value under finite dose conditions. For six substances, the predicted relative dermal absorption under finite dose conditions was not statistically different from the measured value. For all other substances, measured absorption was overpredicted by DAME, but most of the overpredicted values were still lower than 100%, the European default absorption value for the tested compounds. In conclusion, our finite dose prediction model (DAME) provides a useful and cost-effective estimate of in vitro dermal absorption, to be used in risk assessment for non-volatile substances dissolved in water at non-irritating concentrations. I n chapter 7 of this thesis, the results of the research reported in chapters 2 to 6 were put into perspective, the pitfalls and promises emanating from them discussed and general conclusions drawn. The possible influence of vehicles on absorption and the possible impact of irritative or corrosive vehicles or chemicals on the skin barrier have been demonstrated in this thesis. An in silico predictive model tentatively called DAME was developed, which enables the user to evaluate a variety of dermal exposure scenarios with limited experimental data (kp and lag time) and easy to obtain physicochemical properties (MW and log KOW). The predictions of our experiments reported in chapter 6 were compared to those of the Finite Dose Skin Permeation (FDSP) model published on the internet by the US Centers for Disease Control and Prevention (CDC). DAME outperformed FDSP (R2 of the correlation predicted/measured potential absorption 0.64 and 0.12, respectively). At present, the applicability domain of DAME is limited to non-volatile substances dissolved in aqueous solvents. However, in future the model will be adapted to include volatile substances as well. Altogether, it is concluded that dermal exposure can be an important factor in risks posed by chemicals and should be taken into account in risk assessment. The methods to actually do this are still open for further improvement to better account for the various factors influencing skin penetration and to develop adequate combinations of in vitro and in silico models that can accurately predict human dermal absorption.

Various essential oils, organic acids, Biosept, (grapefruit extract), Tillecur and extracts of stinging nettle and golden rod were tested for their antimicrobial properties in order to disinfect vegetable seed. In in vitro assays, thyme oil, oregano oil, cinnamon oil, clove oil and Biosept had the highest activity against the seed borne pathogens Xanthomonas campestris pv. campestris, Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis, Alternaria dauci and Botrytis aclada. Low antimicrobial activity was found for the organic acids against the fungal pathogens. Seed treatment for 0.5 h with selected essential oils or Biosept in concentrations between 0.1 and 1% eliminated > 99% of total bacteria associated with cabbage seed. It also reduced the percentage of seeds contaminated with fungi in blotter tests from 70% to less than 10%. Extended periods of treatment did not significantly improve results. Cinnamon oil and Biosept used in concentrations exceeding 1% had a negative effect on seed germination. Antimicrobial effects with organic acids were variable, but in general, the organic acids ascorbic acids, propionic acid, acetic acid and lactic acid at concentrations of 2.5% or higher, reduced seed-associated bacteria. Of the organic acids, only propionic acid reduced seed germination at a concentration higher than 1%. Thyme oil was considered the most promising natural compound for reducing seed borne pathogens in seed.Various essential oils, organic acids, Biosept, (grapefruit extract), Tillecur and extracts of stinging nettle and golden rod were tested for their antimicrobial properties in order to disinfect vegetable seed. In in vitro assays, thyme oil, oregano oil, cinnamon oil, clove oil and Biosept had the highest activity against the seed borne pathogens Xanthomonas campestris pv. campestris, Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis, Alternaria dauci and Botrytis aclada. Low antimicrobial activity was found for the organic acids against the fungal pathogens. Seed treatment for 0.5 h with selected essential oils or Biosept in concentrations between 0.1 and 1% eliminated > 99% of total bacteria associated with cabbage seed. It also reduced the percentage of seeds contaminated with fungi in blotter tests from 70% to less than 10%. Extended periods of treatment did not significantly improve results. Cinnamon oil and Biosept used in concentrations exceeding 1% had a negative effect on seed germination. Antimicrobial effects with organic acids were variable, but in general, the organic acids ascorbic acids, propionic acid, acetic acid and lactic acid at concentrations of 2.5% or higher, reduced seed-associated bacteria. Of the organic acids, only propionic acid reduced seed germination at a concentration higher than 1%. Thyme oil was considered the most promising natural compound for reducing seed borne pathogens in seed.

In dit rapport worden enkele eerste resultaten beschreven van onderzoek aan het desinfecterend vermogen van chloordioxide in drinkwater. Hiertoe zijn in eerste instantie de bereiding van zuiver chloordioxide c.q. de kwantitatieve bepaling hiervan in drinkwater in het concentratiegebied van 0-1 mg ClO2/l geoptimaliseerd. Vervolgens zijn in een modelsysteem de inactiveringssnelheden bepaald voor diverse micro-organismen, zowel in buffers vrij van organische stoffen als in een tweetal typen drinkwater (Amsterdam-Leiduin en 's Gravenhage). Voor de drie onderzochte bacterie species, te weten S.faecalis, E.coli en L.pneumophila serogroep 1, geldt dat de inactiveringssnelheden in nagenoeg alle experimenten in dezelfde grootte-orde liggen. Als gevolg van een waarschijnlijk initieel chloordioxide verbruik door in het drinkwater aanwezige stoffen zijn over het algemeen in beide typen drinkwater de inactiveringssnelheden circa een factor vier lager dan in de gebruikte bufferoplossingen. In het temperatuurgebied van 15 graden C tot 25 graden C is de inactiveringssnelheid praktisch evenredig met de temperatuur. Een verhoging van de pH van pH=7.5 tot pH=9 leidt maximaal tot een verdubbeling van de inactiveringssnelheid.

De huidige bewaar-, verwerkings- en ontsmettingssystemen voor bloembollen functioneren verre van optimaal: de bewaring wordt gekenmerkt door een hoog energieverbruik, tijdens het verwerken en ontsmetten treedt verspreiding van ziekten op, en stress en verwonding van de bollen dragen bij aan uitval door ziekten en andere vormen van kwaliteitsverlies. Daarnaast staat het ontsmetten onder grote druk door de risico’s van blootstelling van medewerkers en emissie van middelen naar het milieu. Het sorteren van bollen voorkomt niet dat in de broeierij grote variatie in groeisnelheid en bloemkwaliteit optreedt en de onmogelijkheid om bollen geautomatiseerd rechtop te planten brengt hoge arbeidskosten met zich mee. Dit project had tot doel innovatieve technieken voor de verschillende onderdelen van het verwerken (inclusief ontsmetten) en bewaren te inventariseren en die te integreren tot een totaalsysteem waarin energiezuinig bewaard wordt, blootstelling aan en emissie van middelen tot het verleden behoren, en gezondere en kwalitatief betere bollen geproduceerd worden.

Het optreden van vruchtrot kan leiden tot aanzienlijke verliezen van geoogste en opgeslagen appels en peren. Fungiciden worden doorgaans gebruikt om deze verliezen te beperken. Ondanks toepassing van fungiciden komt het optreden van vruchtrot voor. Verschillende winkelketens hanteren normen met betrekking tot de aanwezigheid van residuen van gewasbeschermingsmiddelen die boven de wettelijke normen liggen. Naast wettelijke normen vormt dit een extra aanleiding om te komen tot aangepaste werkwijze ter bestrijding van vruchtrot schimmels. Meerdere schimmels zijn verantwoordelijk voor het optreden van vruchtrot. Daaronder zijn ook schimmels die via het oppervlak van de vruchten, veelal via een wond, vruchten infecteren. Bij de oogst kunnen, afhankelijk van de zorgvuldigheid waarmee geplukt wordt, wonden optreden die een invalspoort vormen voor schimmels. In dit project is aandacht besteed aan het voorkomen van infecties.

De huidige bewaar-, verwerkings- en ontsmettingssystemen voor bloembollen functioneren verre van optimaal: de bewaring wordt gekenmerkt door een hoog energieverbruik, tijdens het verwerken en ontsmetten treedt verspreiding van ziekten op, en stress en verwonding van de bollen dragen bij aan uitval door ziekten en andere vormen van kwaliteitsverlies. Daarnaast staat het ontsmetten onder grote druk door de risico’s van blootstelling van medewerkers en emissie van middelen naar het milieu. Het sorteren van bollen voorkomt niet dat in de broeierij grote variatie in groeisnelheid en bloemkwaliteit optreedt en de onmogelijkheid om bollen geautomatiseerd rechtop te planten brengt hoge arbeidskosten met zich mee. Dit project had tot doel innovatieve technieken voor de verschillende onderdelen van het verwerken (inclusief ontsmetten) en bewaren te inventariseren en die te integreren tot een totaalsysteem waarin energiezuinig bewaard wordt, blootstelling aan en emissie van middelen tot het verleden behoren, en gezondere en kwalitatief betere bollen geproduceerd worden.

In teelten die los van de ondergrond op verschillende substraten worden geteeld, wordt het drainwater gerecirculeerd. In het recirculatiewater kunnen diverse pathogenen (ziekteverwekkers) zoals schimmels, bacteriën en virussen voorkomen. Daarom wordt op veel bedrijven het drainwater ontsmet en dit kan op verschillende manieren worden gedaan met ontsmettingsapparatuur en ontsmettingsmiddelen. Bij de teelt in de vollegrond vindt nu nog geen of nauwelijks recirculatie van drainagewater plaats. De samenstelling van drainagewater verschilt aanzienlijk van drainwater. Daardoor is de ontsmettingsmethodiek niet per definitie gelijk. Zo kunnen organische stof en ijzerdeeltjes de transmissie sterk omlaag brengen. Dit kan tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld een UV-ontsmetting onvoldoende werkt. Drainagewater behoeft daarom soms een voorbehandeling voordat het met een standaard ontsmettingsmethode behandeld kan worden. Voor drainagewater worden op basis van analyses en interviews aanbevelingen gedaan voor verbetering om tot een goede ontsmetting van drainagewater te komen.

Bij narcis valt het gebruik van formaline weg als basis voor de bolontsmetting bij voorweken, koken en de ontsmetting vlak voor planten. In dit PPO-onderzoek is een aantal alternatieve middelen(combinaties) getest op hun werking tegen Fusarium bolrot, huidziek en Penicillium en beoordeeld op invloed op de opbrengst. Captan en combinaties van prochloraz + thiofanaat-methyl waren instaat formaline goed te vervangen ten aanzien van de opbrengst en huidkwaliteit. Als de bollen na het koken nog worden verwerkt is het gebruik van captan sterk af te raden i.v.m. blootstellingsrisico’s. De bestrijding van bolrot viel in alle gevallen zwaar tegen. Zowel bij de oude adviezen met formaline als bij de alternatieve middelencombinaties zonder formaline trad zeer veel bolrot op. Achteraf bleek de gebruikte partij Dutch Master zeer zwaar latent besmet te zijn met Fusarium. Een conclusie ten aanzien van de bolrotbestrijding viel daardoor niet met zekerheid te trekken. Vervolgonderzoek is noodzakelijk om na te gaan of formaline voor het voorkomen van de bolrotverspreiding, kan worden vervangen door de andere middelen captan, prochloraz en thiofanaat-methyl. De werking van de middelen werden niet meetbaar beïnvloed door het tijdstip van de warmwaterbehandelingen (vroeg of laat) met of zonder voorweken. Getest is zowel bij voorweken gevolgd door een warmwaterbehandeling van 4 uur 47°C, als bij een vroege (half augustus) en late (half september) warmwaterbehandeling bij 2 uur 45°C. Vroeg koken leidde soms wel tot meer bolrot dan laat koken. De geteste cultivars waren Tête-à-Tête (o.a. Penicillium), Barrett Browning (o.a. huidkwaliteit) en Dutch Master (o.a. bolrot).

Bij narcis valt het gebruik van formaline weg als basis voor de bolontsmetting bij voorweken, koken en de ontsmetting vlak voor planten. In dit PPO-onderzoek is een aantal alternatieve middelen(combinaties) getest op hun werking tegen Fusarium bolrot, huidziek en Penicillium en beoordeeld op invloed op de opbrengst. Captan en combinaties van prochloraz + thiofanaat-methyl waren instaat formaline goed te vervangen ten aanzien van de opbrengst en huidkwaliteit. Als de bollen na het koken nog worden verwerkt is het gebruik van captan sterk af te raden i.v.m. blootstellingsrisico’s. De bestrijding van bolrot viel in alle gevallen zwaar tegen. Zowel bij de oude adviezen met formaline als bij de alternatieve middelencombinaties zonder formaline trad zeer veel bolrot op. Achteraf bleek de gebruikte partij Dutch Master zeer zwaar latent besmet te zijn met Fusarium. Een conclusie ten aanzien van de bolrotbestrijding viel daardoor niet met zekerheid te trekken. Vervolgonderzoek is noodzakelijk om na te gaan of formaline voor het voorkomen van de bolrotverspreiding, kan worden vervangen door de andere middelen captan, prochloraz en thiofanaat-methyl. De werking van de middelen werden niet meetbaar beïnvloed door het tijdstip van de warmwaterbehandelingen (vroeg of laat) met of zonder voorweken. Getest is zowel bij voorweken gevolgd door een warmwaterbehandeling van 4 uur 47°C, als bij een vroege (half augustus) en late (half september) warmwaterbehandeling bij 2 uur 45°C. Vroeg koken leidde soms wel tot meer bolrot dan laat koken. De geteste cultivars waren Tête-à-Tête (o.a. Penicillium), Barrett Browning (o.a. huidkwaliteit) en Dutch Master (o.a. bolrot).

Bacterieziekten vormen een toenemend probleem in de bloemisterij. Voor met name de zomerbloemenbranche, maar feitelijk bloemisterij breed, wordt gezocht naar effectieve behandeling van (jong) plantmateriaal en volgroeide gewassen tegen bacteriën. Er zijn geen chemische middelen beschikbaar om deze bacterieproblemen het hoofd te bieden. Hygiëne maatregelen zijn noodzakelijk, maar niet altijd voldoende ingepast in de bedrijfsvoering. Er bestaat sterk de behoefte aan meer informatie over bacteriebeheersing uit andere branches. Daarnaast is onderzoek naar beschikbare mogelijkheden om bacterieziekten in de sierteelt in ieder geval beter beheersbaar te kunnen maken, noodzakelijk.

Ozon lijkt een comeback te maken binnen de glastuinbouw. Waar de ontsmettingsinstallaties vorige eeuw nogal eens te maken hadden met storingen en veiligheidsproblemen, lijken die aspecten tegenwoordig beter onder controle. Dit maakt de weg vrij voor andere toepassingen van de techniek dan alleen ontsmetting. Agrozone onderzoekt momenteel samen met Wageningen UR Glastuinbouw wat de toepassingsmogelijkheden zijn.

Ozon lijkt een comeback te maken binnen de glastuinbouw. Waar de ontsmettingsinstallaties vorige eeuw nogal eens te maken hadden met storingen en veiligheidsproblemen, lijken die aspecten tegenwoordig beter onder controle. Dit maakt de weg vrij voor andere toepassingen van de techniek dan alleen ontsmetting. Agrozone onderzoekt momenteel samen met Wageningen UR Glastuinbouw wat de toepassingsmogelijkheden zijn.

Bacterieziekten vormen een toenemend probleem in de bloemisterij. Voor met name de zomerbloemenbranche, maar feitelijk bloemisterij breed, wordt gezocht naar effectieve behandeling van (jong) plantmateriaal en volgroeide gewassen tegen bacteriën. Er zijn geen chemische middelen beschikbaar om deze bacterieproblemen het hoofd te bieden. Hygiëne maatregelen zijn noodzakelijk, maar niet altijd voldoende ingepast in de bedrijfsvoering. Er bestaat sterk de behoefte aan meer informatie over bacteriebeheersing uit andere branches. Daarnaast is onderzoek naar beschikbare mogelijkheden om bacterieziekten in de sierteelt in ieder geval beter beheersbaar te kunnen maken, noodzakelijk.

Een laag kiemgetal betekent niet altijd dat de reiniging optimaal verloopt. Optimaliseren van de reiniging leidt tot een effectief gebruik van de reinigingscomponenten en kan zelfs leiden tot besparingen.

Het PAV heeft twee methoden onderzocht om afvalwater uit de witloftrek te zuiveren en te ontsmetten: ontsmetting met ultra violet licht + Reciclean en zuivering met een helofytenfilter. Het gezuiverde water is in beide gevallen van goede kwaliteit en kan tijdens de trek opnieuw als proceswater worden gebruikt