Search

De sleutelvariabelen voor biodiversiteit in weidegebieden zijn een hoge grondwaterstand en een laag bemestingsniveau. In de akkerbouw is het gebruik van insecticiden en fungiciden bepalend voor biodiversiteit. Diezelfde sleutelvariabelen, maar dan omgekeerd zijn bepalend voor de rentabiliteit van het boerenbedrijf. Volgens Frank Berendse, hoogleraar Natuurbeheer in Wageningen, past agrarisch natuurbeheer daarom slecht in een marktgerichte bedrijfsvoering.

Pseudocercospora fijiensis causes black Sigatoka disease of banana. It is one of the most damaging threats of the crop requiring excessive fungicide applications for disease control as the major export “Cavendish” clones are highly susceptible. The consequence of this practice is the reduced efficacy of disease management strategies due to increasing levels of fungicide resistance. In this thesis the history and current practices of black Sigatoka disease management as well as the underlying mechanisms of fungicide resistance to a major group of fungicides are described. We discovered that both target site mutations and promotor insertions are crucial for modulating sensitivity. The more insertions, the higher the expression of the gene and the more resistant the strain. Using this information, we advocate modern monitoring techniques and improved disease control strategies as well as the urgent need for innovative banana breeding to develop resistant varieties for a sustainable global banana production.

Een Phytophthora-stam die minder gevoelig is voor Shirlan manisfesteert zich in extreme situaties. Syngenta komt met een nieuw Shirlan-spuitadvies.

De schimmel Aspergillus fumigatus kan resistentiemechanismen verwerven waardoor deze ongevoelig wordt voor itraconazol, voriconazol en posaconazol. In Nederland komt er een dominant resistentiemechanisme voor, dat aangeduid wordt met TR/L98H. De prevalentie van azoolresistentie in Nederlandse ziekenhuizen varieerde van 0,8-9,4% bij Aspergillus fumigatus-stammen gekweekt uit klinische materialen. Het TR/L98H-resistentiemechanisme ontstaat waarschijnlijk in ons milieu, waar azolen veelvuldig worden toegepast voor gewasbescherming en voor preservering van voedsel en materialen. Het is waarschijnlijk dat de aanwezigheid van deze stammen in het milieu leidt tot klinische infecties door inademing van deze resistente sporen. Meer onderzoek is nodig om de omgevingsroute van resistentievorming te begrijpen en om effectieve maatregelen te nemen die resistentievorming in het milieu tegengaat. Artsen die patiënten behandelen met Aspergillus-ziekten dienen rekening te houden met de mogelijkheid van azoolresistentie, ook bij patiënten die niet eerder azooltherapie hebben ontvangen.

T1, T2 en soms ook nog een T3. Veel tarwes worden volgens een vast spuitschema beschermd tegen schimmelziekten. „Vaak is dat zonde van het geld”, zegt graanonderzoeker Ruud Timmer van PPO Lelystad. Moderne rassen met goede resistenties vragen om een andere aanpak. „Stel de T1-bespuiting eens uit, of sla hem over.”

Nog even en dan kleuren de strak getrokken aardappelruggen weer groen. Tijd om de laatste ontwikkelingen op het gebied van phytophthorabestrijding, en de nieuwe gewasbeschermingsmiddelen, op een rijtje te zetten. Al is de essentie van de boodschap van phytophthora-onderzoeker Huub Schepers niet anders dan anders: preventie, preventie, preventie.

Voor de implementatie van een geïntegreerde geoptimaliseerde jaarrond beheersingsstrategie is nog veel operationele kennis over de aardappelziekte nodig.Duurzame beheersing van Phytophthora infestans is pas mogelijk als de complexe onderdelen voldoende op elkaar zijn afgestemd en worden vertaald naar geïntegreerde praktische oplossingen. Binnen dit thema van het Parapluplan Phytophthora worden de resultaten uit de andere thema's vertaald naar praktische oplossingen. In dit artikel wordt een aantal van de projecten uit de Toolbox toegelicht

Phytophthora infestans is, vanuit populatiedynamisch oogpunt, misschien wel een van de meest sprekende voorbeelden van een opportunist (r-strategist) die we in de landbouw kennen. Grote populaties ontstaan tijdens het groeizeizoen en produceren enorme aantallen nakomelingen. Deze worden verspreid en in een enkel geval valt een nakomeling, in dit geval een sporangium, ín vruchtbare aarde' waarna infectie kan ontstaan. Wat daarvan het effect is in een regio met een hoge aardappeldichtheid, onder voor Phytophthora gunstige omstandigheden, laat het haardenkaartje van het MasterPlan Phytophthora voor het seizoen 2007 duidelijk zien

Greenpeace heeft in het voorjaar van 2014 bloembol- en knolproducten en tuinplanten in pot op residuen van gewasbeschermingsmiddelen en biociden laten onderzoeken. PPO Wageningen UR heeft op verzoek van KAVB, Anthos en de LTO Vakgroep Boomkwekerij en Vaste planten, de herkomst van de gevonden residuen geanalyseerd. Hierbij is voor 18 van de bemonsterde en 2 extra gewassen in beeld gebracht wat het toegelaten gebruik van fungiciden, insecticiden en acariciden in Nederland is. Vervolgens zijn voor dezelfde 18 gewassen de gevonden residuen vergeleken met de te verwachten residuen op basis van het toegelaten gebruik. Ook de herkomst van de residuen die niet te verklaren zijn op basis van het in Nederland toegelaten gebruik is geanalyseerd. Binnen deze studie zijn geen nieuwe proeven of metingen uitgevoerd, maar zijn schattingen van het verloop van de ordegrootte van residugehaltes gemaakt op basis van de eigenschappen van de betreffende stoffen.

Greenpeace heeft in het voorjaar van 2014 bloembol- en knolproducten en tuinplanten in pot op residuen van gewasbeschermingsmiddelen en biociden laten onderzoeken. PPO Wageningen UR heeft op verzoek van KAVB, Anthos en de LTO Vakgroep Boomkwekerij en Vaste planten, de herkomst van de gevonden residuen geanalyseerd. Hierbij is voor 18 van de bemonsterde en 2 extra gewassen in beeld gebracht wat het toegelaten gebruik van fungiciden, insecticiden en acariciden in Nederland is. Vervolgens zijn voor dezelfde 18 gewassen de gevonden residuen vergeleken met de te verwachten residuen op basis van het toegelaten gebruik. Ook de herkomst van de residuen die niet te verklaren zijn op basis van het in Nederland toegelaten gebruik is geanalyseerd. Binnen deze studie zijn geen nieuwe proeven of metingen uitgevoerd, maar zijn schattingen van het verloop van de ordegrootte van residugehaltes gemaakt op basis van de eigenschappen van de betreffende stoffen.

In this study Wageningen UR Greenhouse Horticulture developed together with LTO Glaskracht Nederland and a group of growers, advisors and producers a sustainable control strategy for mildew. Several green products with a systemic or a contact mode of action were tested on their contribution to a resilient plant system. Three systemic green products were able to stimulate hormonal signalling pathways against biotrophic organisms and effective combinations were possible with biological green products. This research shows the first proof-ofprinciple that in a young plant system with smart combining of green products infection of mildew spores can be prevented. Follow-up research in multiple cropping systems with longer cultivation periods have to indicate what the impact is on the disease development over a longer period of time under more commercial growing conditions. For the development of (early) indicators of plant resilience, it is clear that multiple measuring methods are needed at the same time, during a certain cultivation phase, because the germination and infection is dependent of several climate and plant factors.

Aarfusarium leidt tot kwaliteitsverlies in graangewassen. Aarfusarium in granen wordt veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers van het geslacht Fusarium: De belangrijkste veroorzaker van aarfusarium is F. graminearum. De schimmel infecteert de aar tijdens de bloeiperiode, onder vochtige omstandigheden. Is het tijdens de bloei droog dan is er weinig kans op Fusarium. Is het tijdens en voor de bloei nat dan vergroot dat de kans op aarfusarium. Als een partij tarwe of gerst te zwaar geïnfecteerd is kan dat leiden tot een lagere bakkwaliteit, respectievelijk een lagere brouwkwaliteit. In opdracht van het Productschap Akkerbouw is onderzoek gedaan naar de bestrijding van Fusarium in de teelt van brouwgerst. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de gewasbeschermingsindustrie.

In this study Wageningen UR Greenhouse Horticulture developed together with LTO Glaskracht Nederland and a group of growers, advisors and producers a sustainable control strategy for mildew. Several green products with a systemic or a contact mode of action were tested on their contribution to a resilient plant system. Three systemic green products were able to stimulate hormonal signalling pathways against biotrophic organisms and effective combinations were possible with biological green products. This research shows the first proof-ofprinciple that in a young plant system with smart combining of green products infection of mildew spores can be prevented. Follow-up research in multiple cropping systems with longer cultivation periods have to indicate what the impact is on the disease development over a longer period of time under more commercial growing conditions. For the development of (early) indicators of plant resilience, it is clear that multiple measuring methods are needed at the same time, during a certain cultivation phase, because the germination and infection is dependent of several climate and plant factors. In dit onderzoek is in overleg met een brede klankbordgroep onder aansturing van LTO Glaskracht Nederland een eerste aanzet gegeven voor een duurzame beheersingsstrategie voor meeldauw. Dit onderzoek is gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Bij Wageningen UR Glastuinbouw zijn verschillende groene producten met een systemische of een contactwerking getest op hun bijdrage aan een weerbaar plantsysteem. Drie groene producten met een systemische werking waren in staat zijn om de hormonale afweerreacties van planten tegen biotrofe organismen te verhogen. Bij het stapelen van producten blijkt dat deze producten goed zijn te combineren met groene contactmiddelen. Hiermee is het eerste proof-of-principle geleverd dat een jong plantsysteem met tactische inzet van groene producten weerbaar is te maken tegen meeldauw. Vervolgonderzoek in meerdere teeltsystemen met langere teeltperioden zal moeten uitwijzen wat de invloed is op de ziekteontwikkeling over een langere termijn onder meer praktijkconforme condities. Bij de ontwikkeling van (vroegtijdige) indicatoren voor een weerbare plant is het duidelijk dat meerdere meetmethodes tegelijkertijd nodig zijn om de gevoeligheid van een plant aan te geven tijdens een bepaalde teeltfase, omdat de kieming en infectie van meerdere factoren uit het klimaat en in de plant afhankelijk is.

Aarfusarium leidt tot kwaliteitsverlies in graangewassen. Aarfusarium in granen wordt veroorzaakt door verschillende ziekteverwekkers van het geslacht Fusarium: De belangrijkste veroorzaker van aarfusarium is F. graminearum. De schimmel infecteert de aar tijdens de bloeiperiode, onder vochtige omstandigheden. Is het tijdens de bloei droog dan is er weinig kans op Fusarium. Is het tijdens en voor de bloei nat dan vergroot dat de kans op aarfusarium. Als een partij tarwe of gerst te zwaar geïnfecteerd is kan dat leiden tot een lagere bakkwaliteit, respectievelijk een lagere brouwkwaliteit. In opdracht van het Productschap Akkerbouw is onderzoek gedaan naar de bestrijding van Fusarium in de teelt van brouwgerst. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de gewasbeschermingsindustrie.

A leaf wetness duration experiment was carried out in a potato field in the centre of the Netherlands during the growing season of 2003. A within-canopy dew simulation model was applied to simulate leaf wetness distribution in the canopy caused by dew and rainfall. The dew model is an extension of an earlier-developed energy budget model, distinguishing three layers within the potato canopy. To run the dew model successfully, information on the above-canopy wind speed, air temperature, humidity and net radiation as well as the within-canopy temperature and humidity must be available. In most cases leaf wetting starts in the top layer followed by the centre and the bottom layer, in that order. Leaf drying shortly after sunrise takes place in the same order. Leaf wetness lasted longest in the bottom layer. Rainfall was accounted for by applying an interception model. The results of the dew model agreed well with leaf wetness recorded with a resistance grid.

In de zomer van 2010 zijn veel telers onaangenaam verrast door phytophthora, zowel op het veld als in de bewaring. Bespuitingen leken soms niet te helpen. Was het een slechte timing? Een verkeerd middel? De verklaringen lopen uiteen. Het laat vooral zien dat alle stappen moeten kloppen, vanaf opkomst tot knolbescherming.

Een efficiënte Phytophthora-bestrijding vereist goede timing, korte spuitintervallen en het inzetten van de juiste middelen op het juiste moment. Effectiviteit is belangrijker dan kosten.

Maïskopbrand kan veel schade veroorzaken. Na constatering van de ziekte in Nederland is de vraag hoe de ziekte te bestrijden of beheerst kan worden. Op een zwaar besmet perceel in Megen is in 2012 een indicatief onderzoek gestart. De resultaten zijn aangevuld met informatie verkregen uit literatuuronderzoek.

De invloed van de ingezette experimentele middelen op het optreden van cavity spot en zwarte vlekken. Cavity spot werd in de proef op Vredepeel alleen betrouwbaar teruggedrongen door de eenmalige inzet van experimenteel middel 1. In de proef in de omgeving van Reusel was er geen effect te constateren van de eenmalige toepassing van experimenteel middel 1. Dit komt overeen met de resultaten van de proef in 2012, waarin een eenmalige toepassing van middel 1 niet en een tweemalige toepassing wel tot een betrouwbare verlaging leidde. De proef te Reusel gaf wel effecten te zien van enkele objecten waarin experimenteel middel 2 of middel 4 tijdens het groeiseizoen waren toegepast, op het optreden van zwarte vlekken na de bewaring. Deze middelen gaven een verlaging te zien van de zwarte vlekkenindex of het zwarte vlekken percentage. Niet alle objecten met deze middelen gaven een betrouwbare verlaging te zien, wellicht als gevolg van het feit dat de verschillen op de grens van betrouwbaarheid lagen. Daarom zijn de effecten van middel 2 en 4 op het terugdringen van de zwarte vlekken te beschouwen als goede aanwijzingen. De belangrijkste veroorzaker van de zwarte vlekken was Mycocentrospora acerina.

In groenten is sclerotinia een van de belangrijkste ziekten, en ook in aardappelen wordt deze ziekte in toenemende mate gevonden. Om de kracht van Signum aan te tonen is bij PPO in Lelystad een proef aangelegd waarbij in peen fungiciden in een doorspuitschema vergeleken zijn.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de effectiviteit van beide referenties tegen Alternaria tegen viel. In hoeverre dit te maken heeft met resistentieontwikkeling binnen de Alternaria populatie is niet duidelijk. In elk geval is het wenselijk om bij de Alternaria bestrijding gebruik te maken van fungiciden met verschillende werkingsmechanismen. Met de toelating van Narita is er voor de Nederlandse telers een extra optie bijgekomen. Phytophthora middelen met een nevenwerking op Alternaria kunnen een goed onderdeel vormen van de bestrijdingsstrategie.

Late blight caused by Phytophthora infestans is one of the most important diseases worldwide. Also in Indonesia control of late blight is very important in potato and tomato, especially in the rainy season. In order to learn more about the important factors that determine late blight control - such as product choice, application frequency, spray volume and use of adjuvants - two demo plots were laid out in the potato growing regions of Garut and Pangalengan. The treatments in the demo-plots consisted of different fungicide application strategies.

Late blight caused by Phytophthora infestans is one of the most important diseases worldwide. Also in Indonesia control of late blight is very important in potato and tomato, especially in the rainy season. In order to learn more about the important factors that determine late blight control - such as product choice, application frequency, spray volume and use of adjuvants - two demo plots were laid out in the potato growing regions of Garut and Pangalengan. The treatments in the demo-plots consisted of different fungicide application strategies.

Veldexperiment om de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen ter bestrijding van Botrytis aclada gedurende het veldseizoen te bepalen. Hierbij is naast doorspuitschema's in overleg met de sector ook gekozen voor spuitstrategieën zoals deze in de praktijk kunnen worden toegepast.

De meest gebruikte methode van ontsmetting van bloembollen en –knollen is een dompeling in een mix van fungiciden. In het proces van bolontsmetting worden partijen bollen na elkaar ontsmet in hetzelfde dompelbad. Met een partij bollen kan een dompelbad behoorlijk vervuild raken met bijvoorbeeld (stengel)aaltjes, mijten en sommige virussen. Hiermee vindt vervolgens verspreiding plaats naar andere partijen bollen. De middelen in het dompelbad doden deze organismen niet allemaal. Verspreiding van organismen via een dompelbad zou sterk verminderd kunnen worden wanneer het bad gedurende een half uur verhit kan worden tot 65°C. Het is echter niet bekend of de gewasbeschermingsmiddelen in het bad, voornamelijk fungiciden, bestand zijn tegen een dergelijke verhitting. Doel van dit project was na te gaan of verhitting van dompelbadvloeistof gevolgen heeft voor de concentratie, de effectiviteit en de pH van de dompelvloeistof. Een dompelbad met een mix aan fungiciden is een aantal keren verhit gedurende 30 minuten op 65°C. Al na een eerste verhitting was een duidelijk verschil in kleur en schuimlaag te zien in vergelijking met een normaal koud bad (20°C). Ondanks dat de dompelvloeistof voortdurend in beweging werd gehouden, ook tijdens de periode van afkoeling, ontstond er residu op de bodem van het verhitte bad. In plaats van een mix is vervolgens voor vier fungiciden, Brabant captan (captan), Mirage Elan (prochloraz), Rudis (prothioconazool) en Securo (pyraclostrobin + folpet), die afzonderlijk in oplossing waren gebracht, twee keer een serie analyses bepaald na een aantal keren verhitting. Ondanks het soms grillige verloop in opeenvolgende metingen vallen een aantal aspecten op: • van captan, folpet en prothioconazool werden voornamelijk de afbraakproducten gemeten. Er zijn geen grote verschillen gemeten in concentraties van deze stoffen tussen een koud en een verhit dompelbad. • de concentratie prochloraz was wisselend tussen een verhit en een normaal koud bad • in de concentratie pyraclostrobin zijn grote fluctuaties gezien, waarbij zelfs een hogere concentratie dan de beginwaarde werd gemeten. Dit was zowel bij een verhit als bij een koud bad het geval. Wanneer een mix aan fungiciden in het dompelbad aanwezig is daalt de pH sterk na verhitten. Al na één keer verhitten was de pH-waarde gedaald naar 1.7. Bij verhitting van dompelbaden met één fungicide werd duidelijk dat de pH vooral bij captan en folpet sterk daalde. In een normaal dompelbad daalde de pH bij captan en folpet licht. Bij andere middelen daalde de pH lichtt of bleef stabiel. In dompelvloeistof waaraan een kunstmatige besmetting met Fusariumsporen was toegevoegd, bleek dat de dompeloplossingen met Brabant captan, Mirage Elan, Rudis of Securo na negen keer verhitten nog een goede bestrijding van Fusariumsporen gaven. In deze labproef was duidelijk te zien dat bij koude dompelvloeistof veel bacteriën uitgroeiden en na verhitting van de dompelvloeistof geheel niet. Voor de vier onderzochte fungiciden lijkt verhitting mogelijk, mits bij verlies van middelen voldoende wordt aangevuld en mits de pH voldoende op peil wordt gehouden. Verhitting van het dompelbad lijkt, gezien dit onderzoek, mogelijk. Op deze manier kunnen schadelijke organismen in het dompelbad worden gedood en kan verspreiding worden beperkt. De resultaten van dit project geven aan dat als een combinatie van fungiciden wordt verhit er reacties kunnen optreden waardoor de concentratie en daarmee de werking niet meer gegarandeerd is. Voor iedere combinatie zal bepaald moeten worden of verhitting mogelijk is zonder negatieve gevolgen. Bollen zijn niet bestand tegen de hoge temperatuur van 65°C. Verhitting zal dus moeten worden uitgevoerd op een moment dat geen bollen worden gedompeld, bijvoorbeeld aan het eind van de dag.

De meest gebruikte methode van ontsmetting van bloembollen en –knollen is een dompeling in een mix van fungiciden. In het proces van bolontsmetting worden partijen bollen na elkaar ontsmet in hetzelfde dompelbad. Met een partij bollen kan een dompelbad behoorlijk vervuild raken met bijvoorbeeld (stengel)aaltjes, mijten en sommige virussen. Hiermee vindt vervolgens verspreiding plaats naar andere partijen bollen. De middelen in het dompelbad doden deze organismen niet allemaal. Verspreiding van organismen via een dompelbad zou sterk verminderd kunnen worden wanneer het bad gedurende een half uur verhit kan worden tot 65°C. Het is echter niet bekend of de gewasbeschermingsmiddelen in het bad, voornamelijk fungiciden, bestand zijn tegen een dergelijke verhitting. Doel van dit project was na te gaan of verhitting van dompelbadvloeistof gevolgen heeft voor de concentratie, de effectiviteit en de pH van de dompelvloeistof. Een dompelbad met een mix aan fungiciden is een aantal keren verhit gedurende 30 minuten op 65°C. Al na een eerste verhitting was een duidelijk verschil in kleur en schuimlaag te zien in vergelijking met een normaal koud bad (20°C). Ondanks dat de dompelvloeistof voortdurend in beweging werd gehouden, ook tijdens de periode van afkoeling, ontstond er residu op de bodem van het verhitte bad. In plaats van een mix is vervolgens voor vier fungiciden, Brabant captan (captan), Mirage Elan (prochloraz), Rudis (prothioconazool) en Securo (pyraclostrobin + folpet), die afzonderlijk in oplossing waren gebracht, twee keer een serie analyses bepaald na een aantal keren verhitting. Ondanks het soms grillige verloop in opeenvolgende metingen vallen een aantal aspecten op: • van captan, folpet en prothioconazool werden voornamelijk de afbraakproducten gemeten. Er zijn geen grote verschillen gemeten in concentraties van deze stoffen tussen een koud en een verhit dompelbad. • de concentratie prochloraz was wisselend tussen een verhit en een normaal koud bad • in de concentratie pyraclostrobin zijn grote fluctuaties gezien, waarbij zelfs een hogere concentratie dan de beginwaarde werd gemeten. Dit was zowel bij een verhit als bij een koud bad het geval. Wanneer een mix aan fungiciden in het dompelbad aanwezig is daalt de pH sterk na verhitten. Al na één keer verhitten was de pH-waarde gedaald naar 1.7. Bij verhitting van dompelbaden met één fungicide werd duidelijk dat de pH vooral bij captan en folpet sterk daalde. In een normaal dompelbad daalde de pH bij captan en folpet licht. Bij andere middelen daalde de pH lichtt of bleef stabiel. In dompelvloeistof waaraan een kunstmatige besmetting met Fusariumsporen was toegevoegd, bleek dat de dompeloplossingen met Brabant captan, Mirage Elan, Rudis of Securo na negen keer verhitten nog een goede bestrijding van Fusariumsporen gaven. In deze labproef was duidelijk te zien dat bij koude dompelvloeistof veel bacteriën uitgroeiden en na verhitting van de dompelvloeistof geheel niet. Voor de vier onderzochte fungiciden lijkt verhitting mogelijk, mits bij verlies van middelen voldoende wordt aangevuld en mits de pH voldoende op peil wordt gehouden. Verhitting van het dompelbad lijkt, gezien dit onderzoek, mogelijk. Op deze manier kunnen schadelijke organismen in het dompelbad worden gedood en kan verspreiding worden beperkt. De resultaten van dit project geven aan dat als een combinatie van fungiciden wordt verhit er reacties kunnen optreden waardoor de concentratie en daarmee de werking niet meer gegarandeerd is. Voor iedere combinatie zal bepaald moeten worden of verhitting mogelijk is zonder negatieve gevolgen. Bollen zijn niet bestand tegen de hoge temperatuur van 65°C. Verhitting zal dus moeten worden uitgevoerd op een moment dat geen bollen worden gedompeld, bijvoorbeeld aan het eind van de dag.

De invloed van de ingezette experimentele middelen op het optreden van cavity spot en zwarte vlekken. Cavity spot werd in de proef op Vredepeel alleen betrouwbaar teruggedrongen door de eenmalige inzet van experimenteel middel 1. In de proef in de omgeving van Reusel was er geen effect te constateren van de eenmalige toepassing van experimenteel middel 1. Dit komt overeen met de resultaten van de proef in 2012, waarin een eenmalige toepassing van middel 1 niet en een tweemalige toepassing wel tot een betrouwbare verlaging leidde. De proef te Reusel gaf wel effecten te zien van enkele objecten waarin experimenteel middel 2 of middel 4 tijdens het groeiseizoen waren toegepast, op het optreden van zwarte vlekken na de bewaring. Deze middelen gaven een verlaging te zien van de zwarte vlekkenindex of het zwarte vlekken percentage. Niet alle objecten met deze middelen gaven een betrouwbare verlaging te zien, wellicht als gevolg van het feit dat de verschillen op de grens van betrouwbaarheid lagen. Daarom zijn de effecten van middel 2 en 4 op het terugdringen van de zwarte vlekken te beschouwen als goede aanwijzingen. De belangrijkste veroorzaker van de zwarte vlekken was Mycocentrospora acerina.

Maïskopbrand kan veel schade veroorzaken. Na constatering van de ziekte in Nederland is de vraag hoe de ziekte te bestrijden of beheerst kan worden. Op een zwaar besmet perceel in Megen is in 2012 een indicatief onderzoek gestart. De resultaten zijn aangevuld met informatie verkregen uit literatuuronderzoek.

Echte meeldauw in aardbei kan zowel het blad als de vrucht aantasten. In de praktijk wordt de schimmel bestreden door regelmatige inzet van gewasbeschermingsmiddelen. Het is gewenst om die inzet te beperken tot het noodzakelijke. Dit is zowel economisch en milieutechnisch aantrekkelijk. In het algemeen kunnen waarschuwingssystemen helpen om het tijdstip van de inzet van gewasbeschermingsmiddelen te optimaliseren. Voor echte meeldauw zijn er een aantal beslissingsondersteunende systemen (BOS) op de markt (PlantPLus van Dacom Plant service en Aardbei bericht van Agrovision). In de teelt van aardbei wordt een advies gegeven voor vruchtrot en een advies voor meeldauw. Ervaring leert dat het advies voor meeldauw toch lastig is door wisselende weersomstandigheden en daar komt nog bij de aardbeien geteeld op stellingen, al of niet met regenkapje, te maken hebben met een ander microklimaat dan aardbeien geteeld in de vollegrond. Voor meeldauw geldt dan ook nog dat de biologie van deze schimmel minder goed bekend is dan die van Botrytis cinerea (vruchtrot). Het project is er op gericht om een de biologie van echte meeldauw in aardbei verder te ontrafelen. Deze kennis kan gebruikt worden om de bestrijdingsstrategie voor echte meeldauw in aardbei te ontwikkelen, gebaseerd op de biologie van de schimmel, de weersomstandigheden en de vitaliteit van het gewas. Veel gegevens over kieming, infectie en kolonisatie van aardbeiblad zijn beschreven in de literatuur.

Het in kaart brengen van “witte vlekken” in de kennis omtrent Septoria in selderij en peterselie en aangeven op welke (teelt-)maatregelen het onderzoek moet worden gericht. (Teelt-)maatregelen die hiervoor in aanmerking komen zijn rassenkeuze, gezond uitgangsmateriaal (zaad, planten, potgrond), bemesting, plantafstanden, plantversterkers, grondbedekking, gewasresten verwijderen en bedrijfshygiëne. Het doel van het onderzoek is de bijdrage van de diverse (teelt-)maatregelen aan de bestrijding van Septoria in selderij- en peterseliegewassen duidelijk te krijgen. Uiteindelijk moeten de diverse maatregelen worden opgenomen in een beheersingsstrategie op bedrijfsniveau.

Veldexperiment om de effectiviteit van gewasbeschermingsmiddelen ter bestrijding van Botrytis aclada gedurende het veldseizoen te bepalen. Hierbij is naast doorspuitschema's in overleg met de sector ook gekozen voor spuitstrategieën zoals deze in de praktijk kunnen worden toegepast.

Het in kaart brengen van “witte vlekken” in de kennis omtrent Septoria in selderij en peterselie en aangeven op welke (teelt-)maatregelen het onderzoek moet worden gericht. (Teelt-)maatregelen die hiervoor in aanmerking komen zijn rassenkeuze, gezond uitgangsmateriaal (zaad, planten, potgrond), bemesting, plantafstanden, plantversterkers, grondbedekking, gewasresten verwijderen en bedrijfshygiëne. Het doel van het onderzoek is de bijdrage van de diverse (teelt-)maatregelen aan de bestrijding van Septoria in selderij- en peterseliegewassen duidelijk te krijgen. Uiteindelijk moeten de diverse maatregelen worden opgenomen in een beheersingsstrategie op bedrijfsniveau.

De sleutelvariabelen voor biodiversiteit in weidegebieden zijn een hoge grondwaterstand en een laag bemestingsniveau. In de akkerbouw is het gebruik van insecticiden en fungiciden bepalend voor biodiversiteit. Diezelfde sleutelvariabelen, maar dan omgekeerd zijn bepalend voor de rentabiliteit van het boerenbedrijf. Volgens Frank Berendse, hoogleraar Natuurbeheer in Wageningen, past agrarisch natuurbeheer daarom slecht in een marktgerichte bedrijfsvoering.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de effectiviteit van beide referenties tegen Alternaria tegen viel. In hoeverre dit te maken heeft met resistentieontwikkeling binnen de Alternaria populatie is niet duidelijk. In elk geval is het wenselijk om bij de Alternaria bestrijding gebruik te maken van fungiciden met verschillende werkingsmechanismen. Met de toelating van Narita is er voor de Nederlandse telers een extra optie bijgekomen. Phytophthora middelen met een nevenwerking op Alternaria kunnen een goed onderdeel vormen van de bestrijdingsstrategie.

Echte meeldauw in aardbei kan zowel het blad als de vrucht aantasten. In de praktijk wordt de schimmel bestreden door regelmatige inzet van gewasbeschermingsmiddelen. Het is gewenst om die inzet te beperken tot het noodzakelijke. Dit is zowel economisch en milieutechnisch aantrekkelijk. In het algemeen kunnen waarschuwingssystemen helpen om het tijdstip van de inzet van gewasbeschermingsmiddelen te optimaliseren. Voor echte meeldauw zijn er een aantal beslissingsondersteunende systemen (BOS) op de markt (PlantPLus van Dacom Plant service en Aardbei bericht van Agrovision). In de teelt van aardbei wordt een advies gegeven voor vruchtrot en een advies voor meeldauw. Ervaring leert dat het advies voor meeldauw toch lastig is door wisselende weersomstandigheden en daar komt nog bij de aardbeien geteeld op stellingen, al of niet met regenkapje, te maken hebben met een ander microklimaat dan aardbeien geteeld in de vollegrond. Voor meeldauw geldt dan ook nog dat de biologie van deze schimmel minder goed bekend is dan die van Botrytis cinerea (vruchtrot). Het project is er op gericht om een de biologie van echte meeldauw in aardbei verder te ontrafelen. Deze kennis kan gebruikt worden om de bestrijdingsstrategie voor echte meeldauw in aardbei te ontwikkelen, gebaseerd op de biologie van de schimmel, de weersomstandigheden en de vitaliteit van het gewas. Veel gegevens over kieming, infectie en kolonisatie van aardbeiblad zijn beschreven in de literatuur.