Search

Məqalədə aeroportların perimetrlərinin mühafizə-xəbərdarlıq sistemlərində tətbiq edilən tutum duyğacları üçün məntiq elementlərində qurulan müxtəlif avtogenerator sxemləri təhlil edilmiş, rezonans tezliyinin dəyişməsi ilə tələb olunan həssaslığı və stabilliyi təmin edən, ətraf mühitin dəyişməsinə adaptasiya olunan avtogeneratorun elektrik sxemi işlənilmişdir. Tezlik dəyişməsinin riyazi gözləməsi və ya dispersiyasından istifadə etməklə yanlış işədüşmələri əhəmiyyətli dərəcədə azaltmağın mümkünlüyü göstərilmişdir., В статье анализированы различные схемы автогенераторов на основе логических элементов для емкостных датчиков, используемых в системах охранной сигнализации периметров аэропортов, разработана электрическая схема автогенератора, изменение частоты резонанса которого обеспечивает необходимую чувствительность и стабильность, и адаптирована к изменениям окружающей среды. Показано, что, используя математическое ожидание или дисперсию изменения частоты, можно значительно уменьшить ложные тревоги., In article was analyzed different schemes of auto oscillators based on logic elements for capacitive sensors used in security and warning systems of airports perimeters, was determined the electric scheme of an auto oscillator, which change of resonance frequencies provides the necessary sensitivity and stability, and also was adapted to environmental changes. It is shown that by using the mathematical expectation or variance of the frequency variation, it is possible to significantly reduce false alarms., Научные труды, Выпуск 2019.21.2 (1-140) 2021, Pages 26-33

Məqalədə, mülki aviasiya obyektlərinin perimetrinin təhlükəsizliyini təmin edən vasitələr və onlara qoyulan tələblər təsvir edilmişdir. Perimetrin mühafizə-xəbərdarlıq sistemlərində geniş tətbiq edilən duyğacların xarakteristikaları müqayisəli şəkildə təhlil edilmiş, onların üstünlükləri və çatışmazlıqları göstərilmişdir. Göstərilmişdir ki, pozucunun tipindən və hava şəraitindən asılı olmayaraq obyektin mühafizəsinin effektiv təmini üçün mühafizə-xəbərdarlıq sistemində vahid proqram bazası əsasında bir neçə altsistemin orqanik inteqrasiyasından və kompleks şəkildə avtomatlaşdırılmış idarəedilməsindən istifadə olunmalıdır. Müasir tələblərə cavab verən, ətraf mühitin təsirlərinə az məruz qalan, effektiv və etibarlı işləyən, məsafədən idarəedilən inteqrasiya olunmuş avtomatlaşdırılmış mühafizə-xəbərdarlıq sisteminin tətbiqi imkanlarının optimal texniki şərtləri müəyənləşdirilmişdir., статье описаны средства обеспечения безопасности периметра гражданской авиации и требования к ним. Проведён сравнительный анализ характеристик датчиков, широко используемых в системах охраны и оповещения периметра, показаны их достоинства и недостатки. Было указано, что для эффективной охраны периметра, независимо от типа нарушителя и погодных условий, необходимо применять органическую интеграцию и комплексное автоматизированное управление на основе единой программной базы несколькими подсистемами в системе предупреждения безопасности. Определены оптимальные технические условия эксплуатации удалённой, интегрированной, автоматизированной системы безопасности и оповещения, которая отвечает современным требованиям, мало подвержена влиянию окружающей среды, работает эффективно и надёжно., The article describes the means of ensuring the civil aviation perimeter security and the requirements for them. A comparative analysis of the sensors characteristics widely used in security and warning systems of perimeter is carried out and their advantages and disadvantages are shown. It was pointed out that for effective perimeter protection, regardless of the type of intruder and weather conditions, it is necessary to apply organic integration and complex automated control of several subsystems in a security warning system based on a single software base. The optimal technical conditions for the operation of a remote, integrated, automated security and warning system are determined, which meets modern requirements, is not very susceptible to environmental influences, works efficiently and reliably., Научные труды, Выпуск 4 (1-97) 2020

Məqalədə, strateji əhəmiyyətli obyektlərin perimetrlərinin mühafizə-xəbərdarlıq sistemlərində tətbiq edilən diferensial tutum duyğacları üçün rəqəmsal məntiq elementlərində qurulan iki avtogeneratorun tezlik dəyişmələri, eləcə də onların bir-birinə nəzərən sinxron işləmələri ətraf mühitdən və həssas elementlərin uzunluqlarından asılı olaraq müxtəlif şəraitlərdə tədqiq olunmuşdur. Müxtəlif uzunluqlu həssas elementlər birləşdirilmiş avtogeneratorların rezonans tezliklərinin dəyişmə qiymətlərinin riyazi gözləməsi və dispersiyası hesablanmışdır. Nəticədə, məlum olmuşdur ki, mühafizə-xəbərdarlıq sistemlərində istifadə edilən diferensial tutum duyğaclarında məntiq elementlərində qurulmuş avtogenerator sxemlərinin tətbiqi mümkündür., В статье исследуются изменения частоты, а также синхронная работа относительно друг друга двух автогенераторов, построенных на цифровых логических схемах для дифференциально-ёмкостных датчиков, используемых в охранно-оповестительныхсистемах по периметру стратегически важных объектов, в зависимости от длины чувствительных элементов и при разных условиях окружающей среды. Рассчитано математическое ожидание и дисперсия изменений резонансных частот генераторов с различной длиной чувствительных элементов. В результате была обнаружена возможность применения схемы автогенератора, построенного на логических элементах в дифференциальных датчиках, используемых в системах охранно-оповестительных., The article studies the frequency changes as well as synchronous operation of two auto oscillators relative to each other, built on digital logic circuits for differential capacitive sensors used in security and warning systems in the perimeters of strategically important objects, depending on the length of sensitive elements and under different environmental circumstances. The math expectation and variance of changes in the resonant frequencies of sensitive elements have been calculated. As a result, it has been found that the auto-generator circuits built on logic circuits in differential sensors used in the security-warning systems of the territories are applicable., Научные труды, Выпуск 3,2019 (1-108) 2019, Pages 19-31

Məqalədə mühafizə-xəbərdarlıq texniki vasitələrinin funksional işi və mühafizə qrupunun fəaliyyəti ilə bağlı müdafiə xarakteristikalarını təsvir edən riyazi model qurulmuşdur. Mühafizə edilən meteoroloji radiolokator obyektinin xarici perimetrinin pozucu tərəfindən aşa bilməsi və maddi dəyərlərə ziyan vurması ilə bağlı itkiləri əks etdirən funksional ifadələr nəzərdən keçirilmişdir. Mühafizə edilən radiolokator obyektində xarici müdaxilələrin qarşısının alınması üzrə təhlükəsizlik fəaliyyətinin təmin edilməsi ilə bağlı itkilərin minimuma endirilməsi məsələsi formallaşdırılmış və müşahidə zonasında müxtəlif texniki vasitələrlə pozucunun aşkaredilməsi ehtimalları hesablanmışdır. Təkmilləşdirilmiş «İQM 4.00.000 TT və İT» mühafizə-xəbərdarlıq sistemi vasitəsi ilə ərazidə baş verə biləcək qeyri-qanuni müdaxilələrin ideal şəraitdə aşkar edilməsi ehtimalının kifayət qədər yüksək olması müəyyənləşdirilmişdir., В статье построенa математическая модель, описывающая характеристику защиты, связанную с функциональной работой предупреждающих технических средств охраны и функционированием охранной группы. Были рассмотрены функциональные соотношения, отражающие потери, связанные с преодолением злоумышленником внешнего периметра объекта метеорологического радиолокатора и повреждением материальных ценностей объекта. На охраняемом радиолокационном объекте были рассмотрены предложения по минимизации потерь, связанных с обеспечением охранной деятельности на объекте защиты, по предотвращению злоумышленных действий и проведены расчеты вероятности обнаружения нарушителя различными техническими средствами в зоне наблюдения. Было установлено, что вероятности обнаружения незаконного вмешательства нарушителей с усовершенствованной охранной предупреждающей системой «İQM 4.00.000 TT və İT» в идеальной среде достаточны велики., In the article builds mathematical models describing the characteristics of the protection associated with the functional work of warning technical means of protection and the functioning of the security group. The functional relationships reflecting the losses associated with the overtaking of the outer perimeter of the meteorological radar object and damage to the material values of the object by the attacker were studied. At the protected radar facility, the task of minimizing losses associated with the provision of security activities at the protected object, to prevent malicious actions was formalized, and the probability of detecting an intruder by various technical means in the surveillance zone was calculated. It was found that the likelihood of detecting unlawful interference by violators with an improved security warning system «İQM 4.00.000 TT və İT» in an ideal environment is quite high., Научные труды, Выпуск 1 (1-166-2019) 2019, Pages 132-140