Search

Najčešća oralna oboljenja koja su široko rasprostranjena u populaciji su karijes, parodontopatija, malokluzije i maligna oboljenja. Karijes i parodontopatija kao najviše zastupljena oboljenja imaju veliki uticaj na opšte zdravstveno stanje pojedinca, zajednicu u kojoj živi, kao i na društvo u celini. Ne treba zanemariti ni uticaj ovih oboljenja na radnu sposobnost, a samim tim ni ekonomski aspekt kako na pacijenta tako i na ekonomiju celokupne države. Postupci kao što su fluorisanje vode i lokalna individualna primena preparata fluora u velikoj meri smanjuje incidencu pojave karijesa, koji predstvlja najčešće oboljenje zuba. Javnozdravstveno vaspitanje populariše primenu higijenskih mera i utiče na zdravstveno prosvećivanje populacije, a samim tim umanjuje pojavu oralnih oboljenja. Maligna oboljenja ostavljaju ogromne posledice na fizički i psihički status pacijenta, dovode do socijalnog distanciranja i narušavaju kvalitet života. Troškovi koji nastaju usled oralnih oboljenja su veliki i opterećuju i pojedinca i njegovu porodicu kao i celokupno društvo. Mere prevencije obuhvataju skup postupaka kojima se neka bolest sprečava. Za sprečavanje oralnih oboljenja i unapređenje oralnog zdravlja potreban je organizovani i multidisciplinarni pristup zajednice za primenu svih preventivnih mera. Primena zakona i preporuka kroz primarne, sekundarne i tercijarne preventivne mere i edukacija i motivacija pacijenata predstavljaju recept za unapređenje kvaliteta i dužine života svakog čoveka.

Oral manifestations are often present in all types of leukaemia, and are particularly severe in children. Oral diseases may result as complications of aggressive cytotoxic therapy. On the other hand, oral diseases that are already present in the oral cavity could be aggravating the patient's general condition and lead to serious life-threatening infections. The aim of this paper was to highlight the importance of preventive measures in maintaining oral health, as well the measures for controlling oral disorders onset during the course of illness and applied therapy in children with acute leukaemia. All preventive measures that include proper, regular hygiene and intervention depend on the patient's haematological status and general health condition, and are performed with the consultation and approval of the haematologists-in-charge. The preventive program can be implicated in three stages; before the beginning of cytotoxic therapy, during active cytotoxic therapy and after cytotoxic therapy. Having in mind that oral disease can influence general treatment in children with acute leukaemia dramatically, developing protocols on the implementation of all measures of oral prevention and treatment is mandatory., Svi tipovi leukemija često su praćeni neprijatnim promenama u ustima, koje su posebno teške u dečjem uzrastu. One mogu nastati kao akutna komplikacija primenjene agresivne citotoksične terapije. S druge strane, postojeća oralna oboljenja mogu značajno da pogoršaju inače teško opšte stanje bolesnika i svojim komplikacijama dovedu do ozbiljnih infekcija, koje mogu da ugroze njegov život. Cilj rada je bio da se ukaže na značaj preventivnih mere očuvanja oralnog zdravlja, kao i mera za sprečavanje i ublažavanje oralnih promena nastalih tokom bolesti i primenjene terapije kod dece obolele od akutne leukemije. Sve mere prevencije i lečenja zavise od trenutnog hematološkog stanja bolesnika i opšteg stanja zdravlja, a obavljaju se uz konsultaciju i odobrenje nadležnog lekara hematologa. Preventivni program se može izvoditi u tri faze: pre, tokom i posle citotoksične terapije. S obzirom na to da oboljenja usta i zuba mogu značajno otežati i ugroziti izlečenje dece obolele od akutne leukemije, neophodno je sačiniti odgovarajuće protokole za pravilnu primenu svih mera prevencije i lečenja od ovog teškog oboljenja.

Saliva is a secretion of the salivary and mucous glands and is of major importance in the maintainance of oral health. Over the last few decades, saliva has been evaluated as a diagnostic fluid in medicine for determining systemic disease markers as well as for monitoring numerous drugs, narcotics, and hormones. The biochemical analysis of saliva is particularly important in dentistry. The estimation of the risk of appearance and diagnosis of disease, monitoring of disease progression, evaluation of therapy efficacy for caries, periodontitis, premalignant and malignant oral lesions, as well as infectious diseases of the oral cavity, can be assessed by analyzing different constituent: of saliva, individuals at risk of caries can be identified using test: that determine saliva flow rate, saliva buffer capacity, and colonization of the oral cavity by cariogenic bacteria. Today, these rapid and simple diagnostic tests are used routinely in caries risk determination. The study and use of saliva-based diagnostics have increased over the last few decades. Clinical testing of saliva shows much promise. However, there is a need for much additional research in this area, before the true clinical value of saliva as a diagnostic fluid in dentistry can be determined., Pljuvačka je sekret pljuvačnih i mukoznih žlezda koji je značajan za održavanje oralnog zdravlja. Poslednjih decenija sve više se razmatra mogućnost njene primene kao zamena krvi, odnosno krvnom serumu i plazme, radi dokazivanja pokazatelja sistemskih oboljenja, kao i za nadgledanje primene lekova, droga i hormona. Analiziranje biohemijskog sastava pljuvačke posebno je značajno u stomatologiji za procenu rizika nastanka, praćenja toka bolesti i kontrole rezultata primenjenog lečenja zubnog karijesa, parodontopatije, oralnih karcinoma i infektivnih oboljenja usne duplje. U proceni rizika nastanka karijesa na zubima rutinski se izvode ispitivanja kojima se određuju količina izlučene pljuvačke, njen puferski kapacitet i stepen kolonizacije usne duplje kariogenim vrstama bakterija. Jednostavnost izvođenja ovih ispitivanja omogućava da ih u stomatološkoj ordinaciji primenjuje lekar praktičar, što predstavlja veliku pomoć u proceni rizika za nastanak zubnog karijesa. Zbog bliskog kontakta s oralnim tkivima, pljuvačka sadrži brojne biohemijske pokazatelje patoloških procesa lokalizovanih u ovim tkivima (enzimi, imunoglobulini, ostali proteini, fenotipski pokazatelji). Ispitivanje pomenutih pokazatelja je značajno kao dopuna kliničkom dijagnostikovanju ukoliko ono ne pruža dovoljno informacija.