Search

Ekosistemler insan yaşamına, biyoçeşitliliğe ve dünya ekonomisine birçok katkı sağlamaktadır. Buna bağlı olarak ekosistem hizmetleri yaklaşımı, ekolojik, ekonomik ve sosyal peyzaj kaynaklarının birbirleri ile olan ilişkilerinin değerlendirilebilmesi için oluşturulmuş temel bir çerçeve sunmaktadır. Bu kapsamda ekosistem hizmetleri yaklaşımının planlama ve karar verme süreçlerine dâhil edilmesi, kaynakların daha sürdürülebilir bir şekilde yönetimi için önemli bir araç olarak görülmektedir. Peyzaj planlama çalışmalarında ekosistem hizmetlerinin karar verme sürecine dâhil edilebilmesi ise mevcut ekosistemler ve sundukları hizmetlerin durumu ve değişimleri hakkında mekânsal verilerin mevcudiyetine bağlıdır. Bu çalışmanın amacı ülkemizde ekolojik, sosyal ve ekonomik açıdan önem taşıyan Aydın ili Kuşadası, Söke ve Didim ilçeleri örneğinde potansiyel ekosistem hizmetlerinde meydana gelen değişimin değerlendirilmesidir. Çalışmada 1990 ve 2018 yıllarına ait CORINE arazi örtüsü haritaları üzerinden ekosistem hizmetleri matris yöntemi ile potansiyel ekosistem hizmetleri ve ekolojik bütünlük haritalanarak, bu yıllar arasındaki değişim analiz edilerek değerlendirilmiştir. Arazi örtüsünde yaşanan değişimlere bağlı olarak çoklu ekosistem hizmetleri potansiyelinde %1,26 azalma yaşanırken, en büyük değişimin %1,31 artış ile düzenleyici hizmetlerde olduğu saptanmıştır. Tedarik ve kültürel ekosistem hizmet değerlerinde 1990-2018 yılları arasında sırasıyla %1,08 azalma ve %0,41 artış yaşanırken, ekolojik bütünlük değerinde ise %0,61 azalma meydana gelmiştir., Ecosystems contribute to human life, biodiversity and the world economy. Accordingly, the ecosystem services approach provides a basic framework for evaluating the relationships between ecological, economic and social landscape resources. In this context, the inclusion of the ecosystem services approach in the planning and decision-making processes is seen as an important tool for a more sustainable management of resources. The inclusion of ecosystem services into the decision-making process in landscape planning studies depends on the availability of spatial data on the status and changes of existing ecosystems and the services they provide. The aim of this study is to evaluate the change in potential ecosystem services in the example of Kuşadası, Söke and Didim districts of Aydın province, which is an ecologically, socially and economically important region in our country. In the study, potential ecosystem services and ecological integrity were mapped with the ecosystem services matrix method on the CORINE land cover maps of the years 1990 and 2018, and the change between these years was analyzed and evaluated. While there was a 1,26% decrease in the potential of multi-ecosystem services due to the changes in the land cover, it was determined that the biggest change was in the regulatory services with 1,31% increase. While there was a 1,08% decrease and a 0,41% increase in the provisioning and cultural ecosystem service values, respectively, between 1990 and 2018, there was a 0,61% decrease in the ecological integrity value.

Kentsel peyzajların sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda planlanıp yönetilebilmesi, analiz ve değerlendirme süreçlerine bütüncül bir bakış açısının getirilmesini gerektirmektedir. Bu araştırmada karmaşık bir yapı sergileyen kent ekosisteminin bileşenleri arasında ilişkiler kurabilmek ve çıkarımlar yapabilmek üzere yüzeysel akış riski ile peyzaj strüktürü arasındaki ilişkiler Kastamonu Merkez İlçe örneğinde ele alınmıştır. Bu yaklaşım, neden-sonuç ilişkilerinin yorumlanması ve sürdürülebilir peyzaj planlama ve yönetim kararlarına ulaşılabilmesi açısından yol gösterici olmuştur. Araştırma alanında öncelikle eğim, bakı, yükselti ve geçirimlilik katmanları ölçüt olarak belirlenmiş ve analitik hiyerarşi sürecine dayalı risk analizine tabi tutularak yüzeysel akış riski değerlendirilmesi yapılmıştır. İkinci aşamada araştırma alanına ait kültürel peyzaj tiplerinin mekânsal düzenlenişi, patern analizi yardımıyla değerlendirilmiştir. Son olarak yüzeysel akış riski ile peyzaj strüktürü arasındaki ilişkiler yorumlanarak sürdürülebilir kalkınmaya yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Kıyı yerleşimleri dinamik ve karmaşık bir yapıya sahip olup, beşeri ve kısmen doğal nedenlerle sürekli değişime uğramaktadır. Bu kapsamda kıyı kentlerini fiziki olarak değişime uğratan nedenlerin bilinmesi ve bu veriler ışığında geleceğe yönelik planlar oluşturulması önemlidir. Doğu Karadeniz kıyı yerleşimlerinde fiziki alan değişimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Çayeli ilçesinin geçmişten günümüze 4 farklı dönemde değişim yönünün ve hızının belirlenmesi, doğru ve etkili plan kararlarının oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışma alanı, Doğu Karadeniz Kıyı Bölgesinde engebeli ve topoğrafik yapıya sahip Rize ili Çayeli ilçesidir. Çalışmada, Doğu Karadeniz kıyı yerleşimlerinde fiziki alan kullanım değişimini etkileyen faktörler belirtilmiş ve Rize ili Çayeli ilçesinin zamansal ve mekânsal fiziki alan değişimi (7 arazi kullanım parametresi) süreci (CBS) belirlenmiştir. Zamansal değişimler, hava fotoğrafları, uydu görüntüleri, topoğrafik haritalar ile CBS kullanılarak tespit edilmiştir. Bu kapsamda yaşanabilir ve sürdürülebilir bir kıyı kenti oluşturmak için kentin gelişimine yönelik yeni planlama ve tasarım senaryolarına yer verilmiştir. Sürdürülebilir bir çevre oluşturmak adına, enerjinin etkin kullanıldığı, insan odaklı, kültürel ve tarihi değerlerin korunduğu, kentsel alanların uzun vadeli planlarla geliştirildiği ve bu süreçte kent içi tarım alanları ve açık yeşil alanların korunduğu bir kent için bu çalışmalar bir altlık oluşturmaktadır., Coastal settlements have a dynamic and complex structure, and are constantly changing due to human and partially natural reasons. In this context, it is important to know the reasons that physically change the coastal cities and to create future plans in the light of these data. It was aimed the factors affecting the physical land use change in the Eastern Black Sea coastal settlements are specifiedto determine the change speed and to make correct and effective plan decisions of these changes in 4 different periods from the past to the present of Çayeli district. The study area is the Çayeli district of Rize province, which has a rugged and topographic structure in the Eastern Black Sea Coastal Region. In the study, the factors affecting the physical land use change in the Eastern Black Sea coastal settlements are specified and the temporal and spatial physical land use change (7 land use parameters) process (GIS) of Rize province Çayeli district. In this context, new planning and design scenarios for the development of the city are included in order to create a livable and sustainable coastal city. In order to create a sustainable environment, these studies form a basis for a city where energy is used effectively, human-oriented, cultural and historical values are protected, urban areas are developed with long-term plans, and in this process, urban agricultural areas and open green areas are protected.

Günümüzde iklim değişikliğine bağlı artan sorunlar, çevrenin doğal dengesinin bozulması habitat parçalanmaları, hava kirliliği, su kaynaklarının yetersizliği veya verimli kullanılamamasından kaynaklı biyoçeşitlilik yok olmakla birlikte yeni çözümler aranmaya başlanmıştır. Yeşil altyapı yaklaşımında kırsal ve kentsel alanlarda yaşanan bu sorunlara cevap arayan, doğanın temiz hava ve su gibi ürün ve hizmetlerini geliştiren, tarımsal alanları geliştirmeye yönelik, yüksek kaliteli doğal, yarı doğal alanlar arasında bağlantıyı planlayan yaklaşımdır. Bartın sahip olduğu ormanları, bitki örtüsü, doğal güzellikleri, yaban hayatı, tarım ve turizm alanları ile kültürel mirası açısından çeşitlilikleri bir arada bulundurmaktadır. Bartın Ulus ilçesinde bulunan ovalar, yaylalar, yaban hayatı, zengin ekosistemi, bozulmamış doğası ile çok önemli bir yere sahiptir. Ulus İlçesi doğal alanları ve Küre Dağlarının bir bölümünde yer almasıyla turizmin cazibe noktası haline gelmiştir. Bu çalışmada, Bartın İli Ulus İlçesine bağlı Drahna Vadisi ve Küre Dağları Milli Parkı eteklerinde yer alan altı köy seçilmiştir. Ekolojik değeri yüksek bu yerleşimler ve yakın çevresinin başta ekoturizme kazandırılması, arazi kullanım durumları ve özellikle tarım uygulamalarının su kullanımı ile değerlendirilmesi sonucu yeşil alt yapı yaklaşımı ile kırsal alan yönetimi konusunda öneriler geliştirilmiştir. Today, although biodiversity is on the verge of annihilation because of the increasing problems resulting from climate change, deterioration of the natural balance of the environment, habitat fragmentation, air pollution, and insufficient or inefficient use of water resources, new solutions have been sought. It is an approach that seeks answers to these problems experienced in rural and urban areas within the scope of green infrastructure, develops products and services of nature such as clean air and water, and plans the connection between high-quality natural and semi-natural areas to develop agricultural areas. Bartın has diversity in terms of forests, vegetation, natural beauties, wildlife, agriculture and tourism areas, and cultural heritage. The Ulus district of Bartın possesses very big importance with its plains, plateaus, wildlife, rich ecosystem, and unspoiled nature. Ulus has become a tourist attraction with its natural areas and its location within the Küre Mountains. In this study, six villages of the Ulus district of the Bartın province, which are located in the foothills of Drahna Valley and Küre Mountains National Park, were selected. Suggestions on green infrastructure approach and rural area management have been developed as a result of promoting ecotourism in these settlements having a high level of ecological value and their immediate surroundings, land use conditions, and improving the agricultural practices with the use of water.

While climatic features of regions affect the variety of tree species and their structures, the vegetation structures of the regions are effective on micro climate. In this study, thermal differentiations in the Fagus and Quercus stands which are homogenous in structure and are found within the boundaries of Mercanköşk Forest Sub-District Directorate in Şile are presented. The surface temperature data which is obtained by Landsat TM-5 and Landsat 8 - ETM thermal images during 2011, 2013, 2014 and 2015 is compared statistically in relation to data obtained from the stand. According to the results obtained, it has been found out that there is a difference of surface temperature up to 2.4°C among tree types. This surface temperature difference which is within the boundaries of forest sub-district directorate having similar regional features has an undeniable effect in terms of climate. It has been thought that using this information as a regional inventory in the preparatory studies within the scope of tackling with global warming will be effective on the success to be achieved.

Forests are the leading ecosystems that are under threat due to the pressure of global change. Being under pressure for a forest ecosystem means fragmented and isolated habitats, decrease in biodiversity and change in the landscape. In recent years, restoring landscape connectivity by minimising landscape fragmentation has been recognised as a key strategy to conserve biodiversity. Well-connected habitat networks are thought to both protect existing populations and help adaptation under climate change. It is therefore priority to understand how best to maintain and develop connectivity in fragmented landscapes at multiple spatial scales for effective conservation of forest biodiversity. In this study, fragmentation analysis was performed using area, edge, and isolation metrics in the forest matrix in the Rize landscape and connectivity corridors were interpreted to manage the impact of this fragmentation on species and habitats. The fragmentation analysis was carried out on 3 classes as broad-leaved, coniferous, and mixed using land cover/land use data with the years 1990-2018. The connectivity corridors between these classes were analysed using core area data and resistance maps. According to the results; it was observed that fragmentation in broad-leaved and coniferous classes and an increase in mixed forest class. In the connectivity analysis it was observed that the limiting effects arising from human activities increased more in 2018 compared to 1990. The results of this study showed that in a fragmented forest matrix, connectivity corridors can be identified and reconstructed the conditions necessary for the survival of biodiversity., Küresel değişim baskısı nedeniyle tehdit altında olan ekosistemlerin başında ormanlar yer almaktadır. Orman ekosisteminin baskı altında olması, parçalanmış ve izole olmuş habitatların oluşması, biyoçeşitliliğin azalması ve peyzajın değişmesi anlamına gelmektedir. Son yıllarda, peyzaj parçalanmasının en aza indirilerek peyzaj bağlantısının yeniden sağlanması, biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik anahtar bir strateji olarak kabul görmüştür. Aralarında iyi bağlantı kuran habitat ağlarının hem mevcut popülasyonları koruduğu hem de iklim değişikliği altında adaptasyona yardımcı olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle orman biyoçeşitliliğinin etkili bir şekilde korunması için birden çok mekȃnsal ölçekte parçalanmış peyzajlarda bağlantının en iyi nasıl korunacağını ve geliştirileceğini anlamak önceliklidir. Bu çalışmada, Rize peyzajındaki orman matrisinde alan, kenar ve izolasyon metrikleri kullanılarak parçalanma analizi yapılmış ve bu parçalanmanın türler ve habitatlar üzerindeki etkisini yönetmek amacıyla bağlantı koridorları yorumlanmıştır. Parçalanma analizi, 1990-2018 yıllarını kapsayan arazi örtüsü/arazi kullanımı verisi kullanılarak geniş yapraklı, iğne yapraklı ve karışık olmak üzere 3 sınıf üzerinde yapılmıştır. Bu sınıfların birbirleri arasındaki bağlantı koridorları ise çekirdek alan ve direnç haritaları kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlara göre; geniş yapraklı ve iğne yapraklı orman sınıflarında parçalanma olduğu, karışık orman sınıfında ise artış olduğu gözlenmiştir. Bağlantılılık analizinde ise, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sınırlayıcı etkilerin 1990 yılına göre 2018 yılında daha da arttığı gözlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, parçalanmış bir orman matrisinin, bağlantı koridorları tespit edilerek biyolojik çeşitliliğin ve türlerin devamı için gerekli olan şartların yeniden yapılandırılabileceğini göstermiştir.

Günümüz yaşam koşullarında nüfus artışı, bilinçsiz ve yoğun kentleşme, doğal ve kültürel peyzajlara zarar vermektedir. Bu sebeple korunan alanlar ve çevresindeki nitelikli kaynak değerleri bozulmaktadır. Peyzajların bozulmasının önüne geçmek, korunmasını ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla uluslararası platformda ortak yaklaşımlar benimsenmiştir. Bu yolda imzaya açılan Avrupa Peyzaj özleşmesi (APS) kapsamında peyzajların tanımlanması, sınıflandırılması, belirlenmesi ve yönetilmesi dayanakları bulunmaktadır. Peyzajların tanımlanması ve sınıflandırılmasının başladığı bu süreçte karakterini belirleme, değişimini takip etmede kullanılan Peyzaj Karakter Analizi (PKA) yaklaşımı dünyaca kabul görmektedir. Yapılan peyzaj planlama yaklaşımlarıyla, koruma-kullanma dengesi gözetilerek mevcut alanların azalan doğal kaynakları korumak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Doğru ve etkili kaynak yönetimi ve plan kararlarının alınabilmesi için, ekolojik yapıyı korumayı hedef alan optimal alan kullanımlarının hassas bir şekilde belirlenmesi gerekir. Bu bağlamda, bu çalışma kaynak açısından oldukça zengin olan Samsun/Bafra Kızılırmak Nehri ve yakın çevresinde, ekolojiye, araziye ve yöre hayatına uygun alan kullanım planlaması yapılarak optimal kullanımları belirlemek amacıyla yapılmıştır. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile uygunluk analizleri oluşturulmuş ve yorumlanmıştır. In the living conditions of our age, population growth, unconscious and intense urbanization damage natural and cultural landscapes. For this reason, qualified resource values in protected areas and their surroundings deteriorate. Common approaches have been adopted in the international platform in order to prevent the degradation of landscapes, to ensure their protection and sustainable use. In this way, there are bases for the definition, classification, determination and management of landscapes within the scope of the European Landscape Convention (APS) opened for signature. The Landscape Character Analysis (LCA) approach, which is used to determine the character and follow the change in this process when the definition and classification of landscapes begins, is accepted worldwide. With the landscape planning approaches made, this study was carried out in order to protect the diminishing natural resources of the existing areas by considering the protection-use balance.In order to make correct and effective resource management and plan decisions, optimal area uses aiming to protect the ecological structure should be determined precisely. In this context, in Samsun / Bafra Kızılırmak River and its close vicinity, which is very rich in resources, land use planning was made suitable for ecology, land and local life and to determine their optimal use. Compliance analysis has been created and interpreted with Analytic Hierarchy Process and Geographic Information Systems (GIS).

Yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra önemli seviyelere ulaşan insan kaynaklı doğa tahribatının uzun bir süre daha dünya gündemini meşgul edeceği görünüyor. Dünya nüfusundaki ve buna bağlı olarak enerji ve besin gereksinimindeki artış doğal kaynaklar üzerindeki baskıları ve tahribatları da arttırmıştır. Bu baskı ve tahribatlar ekosistemlerin işleyişinde önemli aksaklıklara ve doğal dengede kimi zaman geriye dönülemez bozulmalara neden olmaktadır. Bu çalışmada, Yusufeli Barajı’nın yapım ve üretim süreçlerinde ortaya çıkan antropojenik baskıların belirlenmesi amaçlanmıştır. Kılıçkaya, Öğdem ve Yusufeli bölgeleri Yusufeli Barajı’ndan etkilendikleri için çalışma alanı olarak seçilmişlerdir. Antropojenik etkilerin belirlenmesinde uydu görüntüleri ve CBS yazılımları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre, Yusufeli Barajı’nın su tutmaya başlamasıyla birlikte yaklaşık 33 km2'lik su yüzeyinin oluşacağı tespit edilmiştir. Yusufeli Barajı’nın tamamlanmasının ardından yaklaşık 612 ha orman ve 62 ha tarım arazisi yok olacaktır. Arazi kabiliyet sınıfları bakımından yapılan değerlendirmelerde, I. sınıf arazilerin %100'ünün, II. sınıf arazilerin %69'unun, III. sınıf arazilerin %81'inin, IV. sınıf arazilerin %7'sinin, VI. sınıf arazilerin %1'inin ve VII. sınıf arazilerin %1'inin baraj rezervuar sahası içinde kalacağı görülmüştür. Yusufeli Barajı’ndan en fazla etkilenen Yusufeli ilçe merkezinin taşınacağı yeni yerleşim alanı yaklaşık 640 ha’lık bir alana sahiptir ve üç bölgeden oluşacaktır. Bu alanların oluşturulması için önemli miktarda kazı-dolgu işlemi yapılmıştır. İmar planına göre yeni yerleşim merkezinde 1300 konut için 21.6 ha, aktif yeşil alanlar için 9.65 ha ve pasif yeşil alanlar için ise 5.1 ha alan planlanmıştır. Bu çalışma ile Yusufeli Barajı ile ortaya çıkan antropojenik etkilerin olumsuz sonuçlarının en aza indirgenmesi için planlama önerileri sunulmuştur., It seems that the destruction of man-made nature, which reached important levels after the second half of the twentieth century, will occupy the world agenda for a long time. The increase in the world population and consequently the increasing need for energy and food have enhanced the pressures and damages on natural resources. These degradations lead to disruptions in the ecosystem functions and sometimes irreversible deterioration in natural balance. This study aims to determine the anthropogenic pressures in the construction and production processes of the Yusufeli Dam. Kılıçkaya, Öğdem, and Yusufeli regions were chosen as the study area because they were affected by the Yusufeli Dam. Satellite images and GIS software were used to determine the anthropogenic effects. As a result of the study, it was determined that the water surface of approximately 33km2 will be formed with the water retention of Yusufeli Dam. After the completion of the Yusufeli Dam, 612ha forest and 62ha agricultural fields will be destroyed. In the assessment of land capability, it was determined that 100% of class I, 69% of class II, 81% of class III, 7% of class IV, 1% of class VI, and 1% of class VII will remain within the dam reservoir area. The new settlement area where Yusufeli district will move has an area of 640ha and consists of three parts. A significant amount of excavation and filling operations have been carried out to create these areas. According to the zoning plan in the new settlement, 21.6 ha for 1300 residences, 9.65 ha for active green areas, and 5.1 ha for passive green areas were planned. In this study, planning suggestions are also presented to minimize the negative consequences of anthropogenic effects caused by Yusufeli Dam.

Kent ortamı içerisinde kırsal niteliklerini koruyanPolonezköy, ulaşım olanakları bakımından kentle içiçe, yaşam biçimi ve çevreselşartları açısından ise kentin dışında kalan, turizm açısından önemli biryerleşim alanıdır. Polonezköy’ün geleneksel yerleşim dokusunun, doğal vekültürel değerlerinin korunuyor olması yörenin turistik çekiciliğiniartırmaktadır. Polonezköy, doğal bitki örtüsü, yaban hayatı, geleneksel yaşam,yöresel ürünler, bisiklet parkurları, farklı nitelikte konaklama tesisleri,yeme-içme mekânları ile turizm faaliyetlerinin gelişimine olanak sağlamaktadır.Bu çalışmada, UNESCO Peyzaj Tavsiye Kararı’nın, “Kentsel mirasın etkinkorunmasının ve sürdürülebilir yönetiminin, gelişmenin ön koşulu olduğu vesürdürülebilir kalkınmanın temel ilkesinin mevcut kaynakların korunmasınısağladığı” kabulü temel ilke olarak kabul edilmiştir. Bu temel ilkeden yolaçıkılarak, Polonezköy’ün sahip olduğu doğal ve kültürel peyzaj özelliklerininturizm gelişmeleri ile ilişkilendirilmesi, turizm etkinliklerininsürdürülebilirlik anlayışıyla değerlendirilmesi ve koruma-kullanma dengesiiçerisinde planlanması amaçlanmıştır. Polonezköy, İstanbul ili Beykoz ilçesinebağlı bir yerleşim alanıdır. Bu çalışmada “Polonezköy’de kültürel kimlikkaybedilmeden sürdürülebilir kalkınma anlayışıyla turizm nasılgeliştirilebilir?” sorusuna yanıt aranmıştır. Alanın doğal ve kültürel peyzajözellikleri; ilgili haritalardan, arazi gözlemlerinden ve sözlü görüşmelerdenelde edilen bulgular ışığında analiz edilmiştir. Mekânsal veriler, yerleşimplanı üzerine işlenmiştir. Sonuç olarak, kültürel peyzajın korunmasına ilişkinöneriler geliştirilmiştir. Artan kentleşme baskısı, yoğun turizm faaliyetleriile birlikte gelişen turistik tesisler, Polonezköy’ün doğal ve kültürelpeyzajını tehdit etmektedir. Özellikle kültürel mirasın gelecek nesilleresağlıklı bir şekilde aktarılabilmesi için sınırlayıcı unsurlar belirlenmeli,korunmasına yönelik ulusal ve uluslararası düzeyde farkındalık sağlanmalıdır.Ekolojik-etik temellere dayalı planlarla, peyzajların sürdürülebilirliğidesteklenmelidir., Polonezköy, which preserves the rural characteristicswithin the city environment, is an important residential area in terms oftourism, which is intertwined with the city in terms of transportationpossibilities, and which is outside the city in terms of life style andenvironmental conditions. The fact that the traditional settlement texture,natural and cultural values are preserved in Polonezköy increases theattraction of tourists. Polonezköy enable the development of tourism withnatural vegetation, wildlife, traditional life, local products, bicycle trails,accommodation facilities of different quality, food and beverage places. Inthis study, the adoption of the UNESCO resolution on landscape advice“effective conservation and sustainable management of urban heritage, which isthe precondition for development and the basic principle of sustainabledevelopment, which protects existing resources” was accepted as the basicprinciple. Based on this basic principle, it is aimed to associate the naturaland cultural landscape characteristics of Polonezköy with tourism developmentsand to evaluate the tourism activities with a sustainability approach and toplan within the balance of conservation-use. Polonezköy is a settlement ofBeykoz district of Istanbul. In this study sought to answer the question “howcan tourism be improved with the understanding of sustainable developmentwithout losing cultural identity in Polonezköy?". The natural and culturallandscape characteristics of the study area were analyzed in the light of thefindings obtained from relevant maps, land observations and oral interviews.Spatial data was denoted on the site plan. Consequently, some suggestionsrelation to protection of cultural landscape were presented. The increasingurbanization pressure and growing touristic facility areas along with intensivetouristic activities threatens the natural and cultural landscape ofPolonezköy. In particular, limiting elements should be identified in order toensure a healthy transfer of cultural heritage to future generations, andawareness should be provided at national and international levels forconservation. With plans based on ecological-ethical principles, thesustainability of landscapes should be supported.

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi gereği her ülke kendi sınırları içerisine giren peyzajları tanımlaması, planlaması, koruması ve onarması gerekmektedir. Bu kapsamda pek çok Avrupa ülkesi sahip oldukları doğal ve kültürel peyzajlarının karakterlerini analiz ederek ve değerlendirerek peyzajlarını sınıflandırmaktadır. Yapılan bu analiz ve değerlendirme çalışmaları peyzajların sahip oldukları tarihi derinliğini ve değerini kapsamamaktadır. Dolayısı ile bu çalışma ile peyzajın tarihi derinliğini vurgulamak ve peyzaj planlama sürecindeki tarihi peyzaj karakterlerin sınıflandırması ile değerlendirmesinin önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın Türkiye’deki peyzaj planlama sürecindeki peyzajların tarihi derinlikle ile ilgili eksikliği kapatarak planlama çalışmalarına yeni bir bakış açısı getireceği düşünülmektedir

YÖK Tez No: 629812 Artvin kenti oldukça dik eğimli yamaçlara sahip, Çoruh Nehri ve nehrin yan kollarının neden olduğu derin vadiler arasındaki keskin sırtlara ve az sayıda düz ve düze yakın alanlara sahip bir kenttir. Kentsel nüfusun artması ile Artvin kenti için konut alanları, endüstri alanları, turizm alanları gibi birçok farklı sektörde yeni alan kullanım talepleri meydana gelmiştir. Bu talepler, doğal ve kültürel peyzajlar üzerinde baskılar oluşturmuştur. Bu çalışmada Artvin kenti ve yakın çevresindeki peyzajların doğal ve kültürel karakteristiklerinin incelemesi, mevcut durumun ortaya koyduğu peyzaj sorunlarının saptanması ve bu doğrultuda peyzaj koruma, peyzaj onarımı, bakımı ve gelişimine yönelik önerilerin ortaya konulması ve değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Artvin kenti ve yakın çevresindeki peyzajlara yönelik sorunların saptanması için öncelikli olarak doğal ve kültürel yapıya ait özellikler literatür ve arazi çalışmaları ile ortaya konulmuştur. Daha sonra araştırma alanının arazi örtüsü ve bu arazi örtüsü üzerinde gerçekleşen alan kullanımları belirlenmiştir. Güncel alan kullanımlarının belirlenmesi, doğal ve kültürel peyzaj karakterlerinin, araştırma alanında gerçekleşen yanlış uygulamaların ve biyotoplar üzerindeki baskıların ortaya konulması için önem taşımaktadır. Biyotoplara ait biyotik ve abiyotik veriler, arazi çalışmaları sonucunda elde edilmiştir. Bu verilerin değerlendirilmesi ile doğal ve kültürel biyotopların yapısı ortaya konulabilmiştir. Araştırma alanı biyotopları, IUCN Kırmızı Liste Tehdit Sınıfları ve Ölçütlerinde yer alan EN (Tehlikede), VU (Duyarlı), NT (Tehdite yakın), LC (Düşük riskli) kategorilerinde bulunan bitkiler bulunmaktadır. Bunlara ek olarak bazı biyotoplar nadir ve endemik türler ile doğal soğanlı bitkiler (geofit) içermektedir. Bu türleri barındıran biyotoplar, yüksek koruma değerine sahip biyotoplarıdır. Sadece doğal biyotoplar değil, kentsel biyotoplar içinde de yüksek koruma değerine sahip olanlar vardır. Araştırma sahasındaki peyzaj sorunlarının değerlendirilmesi kapsamında; doğal drenaj hatlarının kentsel yerleşim ve yollar tarafından kesintiye uğratılması, tarımsal amaçlı arazi açmaları, bitki örtüsündeki tahripler ve potansiyel heyelan alanlarında yapılaşma gibi yanlış arazi kullanımları belirlenmiştir. Bunlara ek olarak araştırma alanının başlıca peyzaj risklerinin ortaya konulması amacıyla heyelan duyarlılık, erozyon duyarlılık ve biyotop duyarlılık haritaları oluşturulmuştur. Heyelan duyarlılığının belirlenmesi için AHP yöntemi kullanılarak "Heyelan Duyarlılık Haritası"oluşturulmuştur. Erozyon duyarlılığının saptanmasında eğim, bitki örtüsü, kentsel ve kırsal yerleşimler, tarım alanları, tahrip olmuş alanlar ve yolların erozyon üzerindeki olası etkileri hiyerarşik olarak değerlendirilerek erozyon duyarlılık haritası oluşturulmuştur. Biyotopların duyarlılığının saptanmasında biyotopların içerdikleri bitki türleri ve genel yapıları uzman görüşlerine göre puanlanmış ve buna göre biyotop duyarlılığı haritası oluşturulmuştur. Doğal ve kültürel peyzajların analizi, mevcut alan kullanımları, yüksek koruma değerine sahip biyotopların belirlenmesi, heyelan duyarlılığının yüksek olduğu alanların belirlenmesi, erozyon ve kaya düşmesi riski olan alanların belirlenmesi gibi çalışmaları peyzaj planlama için temel verileri oluşturan araştırma bulguları olmuştur. Tez çalışmasının tartışma bölümünde, bu bulguların değerlendirilmesi ve yorumlanması ve peyzajın korunması, onarımı, bakımı ve geliştirilmesine yönelik öneriler değerlendirilerek optimum alan kullanım kararları geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın başka bölgelerde gerçekleştirilecek biyotop haritalama ve peyzaj analizi çalışmaları için bir rehber niteliğinde olması ve araştırma alanında yapılacak ekolojik temelli planlamalar için bir temel oluşturması ve bu sayede bilimsel literatüre katkıda bulunması ümit edilmektedir. In this study, we aim to examine the natural and cultural characteristics of the landscapes, determine the landscape problems caused by the current situation, present and evaluate landscape protection, landscape restoration, landscape maintenance and landscape development suggestions. In order to determine the problems related to the landscapes of Artvin and its surrounding areas, the characteristics of natural and cultural structure were determined by literature and field studies. Then, we determined what the land covers and uses in the research field were. Determining the current land use is important so as to reveal the natural and cultural landscape characters, the wrong practices in the field of research and the pressures on the biotopes. Biotic and abiotic data of biotopes were obtained as a result of field studies. With the evaluation of these data, the structure of natural and cultural biotopes can be revealed. In the biotopes, plant species from IUCN Red List Threat Classes and Criteria included EN (Endangered), VU (Vulnerable), NT (Near threatened) and LC (Least concern). In addition, some biotopes contain rare and endemic species and natural bulbous plants (geophyte). Biotopes with these species have high conservation value. Not only natural biotopes but also urban biotopes are in the latter case. Within the scope of evaluation of landscape problems in the research area, wrong land uses such as the interruption of natural drainage lines by urban settlements and roads, land openings for agricultural purposes, destruction of vegetation and construction on the landslide risky areas were determined. In addition, landslide susceptibility, erosion susceptibility and biotope susceptibility maps were created to reveal the main landscape risks of the research area. A landslide susceptibility map was established by using AHP method to determine the landslide risk. In determining erosion sensitivity, an erosion sensitivity map was created by hierarchically evaluating slope, vegetation, urban and rural settlements, agricultural areas, destroyed areas and possible effects of roads on erosion. In determining biotope susceptibility, the plant species and general structures of the biotopes were scored according to expert opinions and a biotope sensitivity map was created accordingly. The analysis of natural and cultural landscapes, the use of current sites, the determination of high conservation value biotopes, the determination of areas with high landslide sensitivity, the areas with the risk of erosion and rock fall have been the research findings that constitute the basic data for landscape planning. In the discussion section of the thesis study, it has been tried to evaluate and interpret these findings and to develop the optimum field use decisions with suggestions for the conservation, repair, maintenance and development of the landscape. It is hoped that this study will be a guide for biotope mapping and landscape analysis studies in other regions and will provide a basis for ecological-based planning in the field of research and thus contribute to the scientific literature.

06.03.2018 tarih ve 30352 sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Nevşehir ili ülkemizin İç Anadolu Bölgesinde önemli tarihi ve turistik karakteri ile bilinen önemli bir coğrafi değerdir. Yıllar içinde başta UNESCO Dünya Mirası Kapadokya bölgesindeki jeolojik ve tarihsel miras turizmden de payını önemli ölçüde almakta, yakın yerleşimler ile ülkemizin önemli destinasyonlarından biri görevini üstlenmektedir. Nevşehir kentinde her ne kadar yıllar içinde peyzaj düzenlemeleri ile yeni alanlar kente kazandırılmış olsa da, mahalleler bazında incelendiğinde bir sistem içinde kurgulanmadığı görülmektedir. Yeşil alanların nitelikleri arasında da farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada Nevşehir belediye sınırları içindeki peyzaj alanları yeşil altyapı sistem kurgusu çerçevesinde incelenmiştir. Araştırma kapsamında Nevşehir merkezdeki 22 mahalle sahip olduğu ekolojik ve sosyal veriler bazında incelenmiş, bunlardan ekolojik koridor oluşturacak biçimde 5 mahalle seçilmiştir. Başta yeşil altyapıyı besleyen açık alanların kişi başına düşen yeşil alan miktarları ile ortaya konulması hedeflenen çalışmada, yeşil ağların oluşturulması için sistem önerisi peyzaj yönetimi bağlamında sunulmuştur. Yeşil altyapı çalışmaları ve kurgusu kentsel yeşil alanların sistematik analizi yanında iklim değişikliği, sürdürülebilir ulaşım, yağmur suyu yönetimi, enerji, kırsal alanlar, finans ve halk sağlığı konularına da dokunmaktadır. Bu çalışmada yeşil alanların halk sağlığı ve kent ekonomisine katkıları su yönetimi ve sürdürülebilir ulaşım bağlamında da değerlendirilmiştir. Sonuçta incelenen beş mahallede kişi başına düşen yeşil alan miktarlarının imar planında verilen zorunlu 10 metrekare standardını yakalayamasa da, kentin yeşil alan omurgasına önemli katkılar sunduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonunda atıl alanlar için bu omurga sistemine katkı sunacak biçimde bir tasarım yaklaşımı önerilmiştir. Nevşehir province is an important geographical value known for its important historical and touristic character in the Central Anatolia. Over the years, the geological and historical heritage of UNESCO World Heritage in Cappadocia has taken its share significantly from tourism, and it is one of the important destinations of our country with its close settlements. Although new areas have been brought to the city with landscape arrangements over the years in Nevşehir city, it can be seen that it has not been constructed in a system when examined on the basis of neighborhoods. There are also differences between the qualities of green areas. In this study, landscape areas within the boundaries of Nevşehir municipality were examined within the framework of the green infrastructure system setup. Within the scope of the research, 22 neighborhoods in the center of Nevşehir were examined on the basis of ecological and social data, and 5 neighborhoods were selected from them to form an ecological corridor. In the study, which aims to reveal the open areas that feed the green infrastructure with the amount of green areas per person, the system proposal for the creation of green networks is presented in the context of landscape management. Green infrastructure studies and setup touches on climate change, sustainable transportation, rainwater management, energy, rural areas, finance and public health as well as systematic analysis of urban green spaces. In this study, the contribution of green areas to public health and urban economy has been evaluated in the context of water management and sustainable transportation. As a result, it was concluded that the amount of green areas per capita in the five neighborhoods examined did not meet the mandatory 10 square meter standard given in the zoning plan, but it made significant contributions to the green area backbone of the city. At the end of the study design concept to contribute to this spine system has been proposed.

Peyzajların zamanla değişimi onun planlanmasıve yönetilmesinde dikkate alınması gereken noktalardan birisidir. Peyzajlarınyönetimi, korunması ve planlaması konuları PAN-Avrupa Biyolojik Çeşitlilik PeyzajSözleşmesi ve Avrupa Peyzaj Sözleşmesinde ele alınmış ve peyzaj karakteralanlarının belirlenmesi konusu yaygınlık kazanmıştır. Korunan alanlardasürdürülebilirliğinin sağlanması, hassas ekosistemler ve tür çeşitliliğininkorunması, doğal kaynakların yönetilebilmesi ve izlenmesi için yerel düzeydepeyzaj karakter tiplerinin belirlenmesi önem taşımaktadır. Yapılan bu çalışmaile Artvin ili sınırları içerisinde yer alan, Hatila Vadisi Milli Parkı’nınpeyzaj karakter tiplerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, alana ait jeoloji,arazi kullanımı, büyük toprak grupları, yükseklik, bakı, eğim, bitki örtüsü haritalarıCBS yardımıyla sayısallaştırılmış ve çakıştırılarak karakter tipleribelirlenmiştir. Çalışma sonucunda 1052 adet peyzaj karakter tipibelirlenmiştir. Elde edilen karakter tiplerinin koruma amaçlı yapılan planlamaçalışmalarında ve peyzaj yönetimi çalışmalarında kullanılabileceğidüşünülmektedir., The change of landscapes over time is one ofthe points to be considered in its planning and management. The management,conservation, and planning of landscapes were discussed in the PAN-EuropeanConvention on Biological Diversity and the European Landscape Convention, andthe identification of landscape character areas became widespread. It isimportant to identify landscape character types at the local level to ensuresustainability in protected areas, to protect sensitive ecosystems and speciesdiversity, to manage and monitor natural resources. This study aims todetermine the landscape character types of Hatila National Park, which islocated in Artvin province. For this purpose, geology, land use, large soilgroups, elevation, aspect, slope, vegetation maps of the area were digitizedwith GIS and overlapped to determine character types. As a result of thisstudy, 1052 landscape character types were determined. It is thought that theobtained character types can be used for planning and conservation studies.

Peyzaj planlamada en onemli amaclardan bir tanesi de yasam kalitesini en ust seviyeye cekerken cevre ile uyum saglamis politikalari kullanarak hedeflenen sosyo-ekonomik duzeye ulasmaktir. Biyolojik uretim potansiyeli acisindan agro-ekolojik zonlarda kullanilan bitkilerin yetisme isteklerini tespit etmek ve planlayarak gelistirilmesini saglamak bu calismanin cikis noktasini olusturmaktadir. Calisma alani olarak yaklasik 120 km² alana sahip yarimada biciminde yer alan Amasra secilmistir. Calisma alaninda yore halki tarafindan yetistirilen kestane, elma, findik, kiraz, visne ve ceviz bitkilerinin agro-ekolojik zonlari belirlenmistir. Bu urunler, arastirma alani icerisinde yetisen ozellikli ve ekonomik degeri yuksek bitkiler olmasi nedeniyle oncelikli olarak degerlendirilmistir. Agro-ekolojik zonlarin belirlenmesi icin sayisal haritalar kullanilmistir. Haritalarin olusturulmasinda, CBS yazilimi olarak ArcGIS 10 tercih edilmistir. Arastirma alanina iliskin veri tabaninin meydana getirilmesinde ise Microsoft Access yazilimi kullanilmistir. Calismanin sonucunda bitkilerin yetismesi icin uygun cikan alanlar bitkilerin hicbir bakima ihtiyac duymadan yetisebildigi, uygun cikmayan alanlar ise ekstra bakim kosullari yerine getirildigi tekdirde bitkilerin yetisebilecegi alanlar olarak tespit edilmistir.

Mezarlıklar; din, tarih, sosyal, ekonomik, gelenek ve görenek, zanaat gibi kültürel kimliğe ait bilgileri günümüze taşıyan ve aydınlatan, insanlık tarihinin en eski yapıları ve önem ifade eden kayıtlardır. Temel işlev olarak mezarlıklar, ölmüş bedenlerin toplum sağlığını tehlikeye atmadan, bedenlerin toprağa karışmasını sağlayan depolama alanlarıdır. Ayrıca, yaşayanlar için hatırlama, ziyaret ve sembolik olarak anlam taşıyan alanlardır. Ancak, mezarlıklar, antropoloji, sanat tarihi, ilahiyat gibi meslek disiplinleri için manevi bir anlam ifade etmekle birlikte, ekoloji ve kent planlama gibi meslek disiplinleri için önemli bir potansiyel açık yeşil alan ve ekolojik rezerv alanlar olarak ilgi görmektedir. Mezarlıklar, yabancı bazı kültürlerde, rekreasyonel, görsel, ekolojik, kültürel ve dinsel öneme sahip alanlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha önceki zamanlarda, kente uzak mesafelerde olan mezarlıklar, zaman içerisinde yerleşim yerlerinin içerisinde kalarak, yaşam mekanları ile bir bütün oluşturmuştur. Kentlerde gün geçtikçe azalan açık yeşil alanlara rağmen, özel bir koruma kanunu ile koruma altına alınan ve imar planında değişiklik yapılsa bile başka bir amaç ile kullanılamayacak olan alanlardır. Mezarlıklar, kentsel açık yeşil alan sistemi içerisinde devamlılığını kesin olarak korurlar. Mezarlıkların rekreasyonel, ekolojik ve görsel işlevlerini devamlılık ifade eden bir biçimde ortaya koyabilmeleri için peyzaj planlama ve tasarım uygulamalarının prensipleri dahilinde yapılması gerekmektedir. Mezarlıklarda, mimari, arkeolojik ve tarihi konularda çeşitli çalışmalar yapılmış olmasına rağmen, peyzaj planlama ve tasarım konularını kapsayan çalışmalar yetersiz kalmış ve konu ülkemizde henüz yeni ele alınan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı; kentsel açık yeşil alan sisteminin önemli bir öğesi ve fiziki planlama konusu olan mezarlık alanlarının, `Bursa Kent Hamitler Mezarlığı` örneğinde olmak üzere peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri dahilinde hali hazır durumunu, eksikliklerini, uygulamalardan kaynaklı sorunlarını, ziyaretçilerin memnuniyetsizliklerinin neden kaynaklandığını somut verilerle belirlemek ve çözüm önerileri geliştirmektir. Çalışma kapsamında mezarlığın kent içerisindeki konumu, ulaşım ağı, mezarlık içi ulaşım ağı, topoğrafya, mezarlık birimlerinin konumları, donatı elemanlarının kondisyonları, bitkisel materyallerin kondisyonu ve yeni açılan mezarlık parsellerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Ortaya çıkan sonuçların da yeni oluşturulacak mezarlık alanları için bir kaynak oluşturması hedeflenmiştir. Cemeteries; religion, history, social, economic, traditions, such as craft cultural identity information and structures that bring to the present day. Cemeteries are the oldest structures and important records of human history. As a basic function, cemeteries are the storage areas that allow corpses to enter the soil without risking public health. Cemeteries are also areas for people to remember, visit and symbolically meaning. However, while cemeteries have a spiritual meaning for professional disciplines such as anthropology, art history and theology, they are of interest as open green space and ecological reserve areas, an important potential for professional disciplines such as ecology and urban planning. Cemeteries appear as recreational, visual, ecological, cultural and religious areas in some foreign cultures. In earlier times, the cemeteries which were far away from the city, remained in the settlements over time and formed a whole with living spaces. In spite of the decreasing open green areas in the cities, the cemeteries which are protected by a special protection law and which cannot be used for any other purpose even if the zoning plan is changed. Cemeteries are able to maintain continuity with certainty in all urban open green space systems. Recreational, ecological and visual functions of cemeteries to be sustainable, landscape planning and design practices should be done within the principles. Although various studies have been carried out in the cemeteries on architecture, archeology and history, studies covering landscape planning and design have been insufficient. This issue is among the newly discussed issues in our country. The aim of this study; to determine the cemetery areas which are an important element of urban open green space system and physical planning subject, in the case of 'Bursa City Hamitler Cemetery' within the scope of landscape planning and design principles, their deficiencies, the problems arising from the applications and the dissatisfaction of the visitors with the concrete data and developing solutions. Within the scope of the study, the location of the cemetery in the city, the road connection of the cemetery, the transportation network within the cemetery, the topography, the locations of the structure, the condition of the urban furniture, the condition of the plant materials and the newly opened cemetery parcels were evaluated. The results are aimed to provide a source for the new cemetery areas. 127

Tekirdağ ili coğrafi konumu ile ülkemizi Avrupa’ya bağlayan geçiş bölgesi üzerinde yer almaktadır. Bir bölgenin turizm potansiyelinin varlığını ortaya koymak için turizm bileşenlerinin doğru analiz edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda araştırmada Tekirdağ ilinin doğal ve kültürel peyzaj özellikleri saptanarak turizm ve rekreasyona etkisi belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda il genelinin turizm ve rekreasyonel aktiviteler için önemli bir potansiyele sahip olduğu görülmüştür. Kapsamlı bir ön etüt ve literatür çalışması yapılmış, rekreasyonel ve turizm açısından uygun olan alanlar belirlenmiş, elde edilen veriler ışığında her bir ilçeye ait rekreasyon ve turizm alanları belirlenerek kendi aralarında karşılaştırmalı değerlendirmeler yapılmıştır. Bu araştırma ile doğal, kültürel ve tarihi değerler açısından zengin olduğu düşünülen Tekirdağ ilinin turizm ve rekreasyon potansiyelinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yapılan araştırmaların sonucunda ise bu potansiyelin doğru ve etkili bir şekilde kullanılmadığını görülmektedir. Araştırma sonucunda doğal ve kültürel peyzaj özelliklerinin turizm ve rekreasyona önemli bir etkisi olduğu ortaya konmuştur. Tekirdağ province is located on the transition zone which connects our country to Europe with its geographical location. In order to reveal the tourism potential of a region, it is necessary to analyze the tourism components correctly. In this context, the effect on tourism and recreation and the natural and cultural landscape characteristics of Tekirdağ province were determined. As a result of the study, it has been seen that the province has an important potential for tourism and recreational activities. A comprehensive preliminary study and previous studies was carried out and suitable areasfor recreation and tourism were identified. In this study, it is aimed to reveal the tourism and recreation potential of Tekirdağ province which is thought to be rich in natural, cultural and historical values. As a result of the research, it is observed that this potential is not used correctly and effectively. As a result of the research, natural and cultural landscape features have an important impact on tourism and recreation.

Geçmişten günümüze kadar doğanın insanlar tarafından tedavi amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Bakım merkezlerindeki zihinsel ve ruhsal engellilerin doğa ile bütünleşmesini sağlayan hortikültürel terapi bahçeleri (HTB), engellilerin kendilerini iyi hissetmeleri, streslerinin azalması veya stresten uzaklaşmaları gibi etmenler ile tedavilerini olumlu yönde etkilemektedir. Dünyada sağlık kurumlarında uygulanmış birçok hortikültürel terapi bahçesi örneği bulunmaktadır. Bu çalışmalar konuya verilen önemi ortaya koymaktadır. Türkiye'de ise son zamanlarda sık sık gündeme gelen bir konu olmasına karşın yeterli önemin verilmediği yapılan uygulamalarda gözlemlenmektedir. Bu kapsamda Türkiye genelinde özel bakım merkezlerinde bulunan HTB'nin mevcut durumu ortaya konulmuştur. Çalışma alanı olarak seçilen İzmir- Seferihisar Kumrular Konakları Özel Bakım Merkezi'nin mevcut hortikültürel terapi bahçeleri planlama ve tasarım özellikleri açısından değerlendirilmiş ve planlama-tasarım-uygulama ve yönetimine ilişkin öneriler getirilmiştir. Bu doğrultuda çalışma genel olarak; veri toplama, analiz, değerlendirme ve sonuç olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır. İlk olarak HTB'nin tasarım ölçütleri belirlenmiştir. Konu ile ilgili kavramlar, ilgili yasa ve yönetmelikler ve istatistiklere ilişkin literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca, ulusal ve uluslararası HTB uygulamaları incelenmiştir. Türkiye'de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı 163 özel bakım merkezi ile telefon görüşmeleri yapılmıştır. Özel bakım merkezlerindeki 15 yönetici ile gönüllülük esasına dayanarak web anket çalışması yapılmıştır. Türkiye'deki Özel Bakım Merkezleri'nde bulunan HTB'nin tasarım özellikleri incelenmiş ve genel yeterlik durumu ortaya konulmuştur. İzmir- Seferihisar Kumrular Konakları Bakım Merkezi'nde 2017 yılının Temmuz ayında 10 günlük süre içinde alan çalışması yapılmıştır. Bu süreçte, alanda gözlemler ve incelemelerde bulunulmuştur. Hastaların, çalışanların ve yakınlarının faaliyetlerini belirlemek ve kullanıcı ihtiyaçlarını tanımlamak amacıyla `Yarı Planlanmış Röportaj ve Anket` ile `Davranış Haritalama` olmak üzere iki farklı yöntem kullanılmıştır. Sonuç aşaması, `HTB'nin Türkiye'deki Durumu ve Genel HTB'ye Yönelik Öneriler` ve `Alana İlişkin Öneriler` olmak üzere iki bölümde ifade edilmiştir. Öncelikle, tez süresince elde edilen veriler sonucunda Türkiye'de hortikültürel terapi alanıyla ilgili bilgi eksikliği olduğu saptanmış ve bu konunun iyileştirilmesine yönelik öneriler getirilmiştir. İkinci olarak, kurum bahçesi ile ilgili yapılan gözlem, görüşme ve anketler yardımıyla bahçenin mevcut durumu ortaya konulmuştur. Kullanıcı istek/ ihtiyaçları ve de HTB'de bulunması gereken tasarım ölçütleri temel alınarak kurum için hortikültürel terapi bahçesi tasarlanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların zihinsel ve ruhsal engellilere yönelik bakım merkezlerinde var olan HTB'nin geliştirilmesi için yararlı olacağı; bu bakım merkezlerinde hortikültürel terapi bahçesi tesis edilmesi durumunda ise yol gösterici olacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Peyzaj planlama ve tasarımı; hortikültürel terapi bahçeleri; özel bakım merkezleri; İzmir-Seferihisar Kumrular Konakları Özel Bakım Merkezi.Bilim Kodu: 502.11.01 It is known that nature has been used for treatment by people from past to present. Horticultural therapy gardens (HTGs), which provide the commune with nature for the people with mental and psychological disabilities in the care centers, helps people with disabilities to feel good, reduce stress or move away from stress and have a positive impact on their treatment. There are many examples of horticultural therapy garden applied in health institutions around the world. These practices reveal the importance given to the subject. In Turkey, it has been observed in practices were made, that it hasn't given enough importance in spite of it is a subject on the agenda lately. In this context, it was revealed the current status of HTGs located in private care centers throughout Turkey. İzmir- Seferihisar Kumrular Konakları Private Care Center, which were selected as the study area, were evaluated in terms of the current horticultural therapy garden planning and design features and recommendations were made regarding its planning-design-implementation and management.In this direction, the study in general, is constituted of four stages that are data collection, analysis, evaluation and results. First, the design criteria of HTGs were determined. It was made that a literature review on the related concepts, related laws and regulations and statistics. In addition, HTGs, had practiced in our country and worldwide zone, have been examined.Telephone interviews with 163 private care centers which are allied with the Ministry of Family and Social Policies in Turkey, had made. The web-survey was conducted on a voluntary basis with 15 people who were managers in private care centers. The design characteristics of HTGs, which are located in the private care centers in Turkey were examined, and their general sufficiency conditions were revealed. A field study was carried out in Izmir-Seferihisar Kumrular Konakları Private Care Center for 10 days in July 2017. During this period, observations and investigations were made in the area. Two different methods were used: `Semi-Planned Interview and Questionnaire` and `Behavior Mapping` to identify the activities of employees, patients and their relatives and to identify the patients' needs.Result stage, is expressed in two sections which are `HTGs' Status in Turkey and Suggestions for general HTG` and `Recommendations regarding this area`. First, as a result of data obtained during the thesis, it was found that there is a lack of information about the horticultural therapy in Turkey, and it was made suggestions for improving these issue. Secondly, the current situation of the garden of the institution has been revealed with the help of observations, interviews and questionnaires about it. A horticultural therapy garden has been designed by basing on user requests and needs as well as design criteria that should be found in horticultural therapy gardens, for the organization. The results that were obtained this study will be useful for the development of horticultural therapy gardens in the care centers for the people with mental and psychological disabilities; it is thought that the study will be a guide, in the case of the establishment of a horticultural therapy garden in these care centers.Keywords: Landscape planning and design; horticultural therapy garden; private care centers; İzmir-Seferihisar Kumrular Konakları Private Care Center.Science Code: 502.11.01 171

Yirminci yüzyılın ikinci yarısında önemli seviyelere ulaşan insan kaynaklı doğa tahribatının uzun bir süre daha dünya gündemini meşgul edeceği görünüyor. Dünya nüfusundaki ve buna bağlı olarak enerji ve besin gereksinimindeki artış doğal kaynaklar üzerindeki baskıları ve tahribatları da arttırmıştır. Bu baskı ve tahribatlar ekosistemlerin işleyişinde önemli aksaklıklara ve doğal dengede kimi zaman geriye dönülemez bozulmalara neden olmaktadır. Bu çalışmada Yusufeli Barajının yapım ve üretim süreçlerinde ortaya çıkan antropojenik baskıların belirlenmesi amaçlanmıştır. Kılıçkaya, Öğdem ve Yusufeli bölgeleri Yusufeli Barajından etkilendikleri için çalışma alanı olarak seçilmişlerdir. Antropojenik etkilerin belirlenmesinde uydu görüntüleri ve CBS yazılımları kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, Yusufeli Barajının su tutmaya başlamasıyla birlikte yaklaşık 33 km2'lik su yüzeyinin oluşacağı tespit edilmiştir. Yusufeli barajının tamamlanmasının ardından yaklaşık 612 ha orman ve 62 ha tarım arazisi yok olacaktır. Arazi kabiliyet sınıfları bakımından yapılan değerlendirmelerde, I. sınıf arazilerin %100'ünün, II. sınıf arazilerin %69'unun, III. sınıf arazilerin %81'inin, IV. sınıf arazilerin %7'sinin, VI. sınıf arazilerin %1'inin ve VII. sınıf arazilerin %1'inin baraj rezervuar sahası içinde kalacağı görülmüştür. Yusufeli Barajından en fazla etkilenen Yusufeli ilçe merkezinin taşınacağı yeni yerleşim alanı yaklaşık 640 ha'lık bir alana sahiptir ve üç bölgeden oluşacaktır. Bu alanların oluşturulması için önemli miktarda kazı-dolgu işlemi yapılmıştır. İmar planına göre yeni yerleşim merkezinde 1300 konut için 21.6 ha, aktif yeşil alanlar için 9.65 ha ve pasif yeşil alanlar için ise 5.1 ha alan planlanmıştır. Bu çalışma ile Yusufeli Barajı ile ortaya çıkan antropoenik etkilerin olumsuz sonuçlarının en aza indirgenmesi için planlama önerileri sunulmuştur. Man-made degradation of nature, which has reached significant levels in the second half of the twentieth century, seems to occupy the worlds agenda for a long time. The rising of the world population and consequently the increasing need for energy and food have enhanced the pressures and damages on natural resources. These degradations lead to disruptions in the ecosystem functions and sometimes irreversible deterioration in natural balance. The aim of this study was to determine the anthropogenic pressures in the construction and production processes of the Yusufeli Dam. Kılıçkaya, Öğdem and Yusufeli regions were chosen as the study area because they were affected by the Yusufeli Dam. Satellite images and GIS software were used to determine the anthropogenic effects. As a result of the study, it was determined that the water surface of approximately 33 km2 will be formed with the water retention of Yusufeli Dam. After the completion of the Yusufeli Dam, 612 ha forest and 62 ha agricultural fields will be destroyed. In the assessment of land capability it was determined that 100% of class I, 69% of class II, 81% of class III, 7% of class IV, 1% of class VI, and 1% of class VII will remain within the dam reservoir area. The new settlement area where Yusufeli district will moved has area of 640 ha and consists of three parts. A significant amount of excavation and filling operations have been carried out to create these areas. According to the zoning plan in the new settlement, 21.6 ha for 1300 residences, 9.65 ha for active green areas and 5.1 ha for passive green areas were planned. In this study, planning suggestions are also presented to minimize the negative consequences of anthropoenic effects caused by Yusufeli Dam. 104

06.03.2018 tarih ve 30352 sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Çalışma hem Ege ve hem de Marmara Denizi'ne kıyısı olan Balıkesir Kenti için ekololojik önemi yanı sıra doğal afetlerden olan deprem durumunda halkın güvenli bir şekilde sığınabileceği kamusal bir mekân olarak deprem parkı oluşturulması üzerine odaklanmaktadır. Çalışmada kentin doğal ve kültürel peyzaj analizi yapılarak bir deprem parkı tasarlanması amaçlanmıştır. Bu kamusal mekân güncel hayatta açık alan olarak kullanılacak, herhangi bir felaket durumunda ise sığınma, barınma vb. ihtiyaçların karşılandığı farklı işlevleri bünyesinde barındıracaktır. Bu kapsamda önce alan seçimi için peyzaj planlama aşaması daha sonra ise fonksiyonel kullanım için peyzaj tasarımı yapılmıştır. The study focuses on the formation of an earthquake park as a public space where people can safely shelter in case of earthquakes from natural disasters, as well as the ecological importance of Balıkesir City, which is important for the Aegean and Marmara Regions. In this study, it is aimed to design an earthquake park by analyzing the city's natural and cultural landscape. This public space will be used as an open space in the current life, in case of disaster, asylum, shelter etc. It will accommodate different functions where needs are met. In this context, the landscape planning phase and then the landscape design were made for the area selection.

Yoğun teknolojik gelişmelerin baskısı altında kalankentsel yaşam alanları, her geçen gün biraz daha yeşilini yitirmektedir. Yeşilalanlardaki bu kayboluş, beraberinde pek çok kaybı da getirmektedir. Oysakişehirlerde yer alan yeşil alan sistemleri, faydaları itibariyle; insanlarıngelecekte sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamada önemli bir yatırımdır. Busistemler; Doğal hayatı yaşatmada, mikroklima oluşturmada katkı sağlayıcıönemli bir unsurdur, her mevsim farklı doğa manzaraları sunarak insanpsikolojisinde pozitif etki yaratan, rekreasyonel etkinlik yapılan alanlardır. Yeşilalanların önemini vurgulamak amacıyla hazırlanan bu çalışmada, BotanikBahçeleri ele alınmıştır. Botanik bahçeleri; farklı doğa güzelliklerinibünyesinde barındırmakta, değişik iklimlerde yetişen birçok bitkinin insanlartarafından tanınmasına aracılık etmektedir. Botanik bahçelerin içinde eğitimamacıyla çeşitli bitkilerin sergilendiği alanlar mevcuttur. Bu bahçeler,turistik amaçla da kullanıldıkları için bulundukları ülkelerin sosyo-ekonomikyapısını güçlendirmede etkili olabilmektedir., Urban living environments lose their state ofgreenness every other day, under the dense pressure of technologicaladvancements. This disappearance in green areas accompanies many other losses.However, green space systems in cities are significant investments forcitizens, given the fact that they help people have healthy lives in thefuture. These systems are importantcomponents to contribute to sustaining natural life and forming microclimate.In addition, they are recreational areas that bring positive effects on humanpsychology by offering different natural landscapes every season. This studyaims to emphasize the importance of green areas within the sample of BotanicalGardens. Botanical gardens embody different natural beauties and help a varietyof plants, indigenous to different climates, be introduced to people. There arespecific areas in the botanical gardens that contain a diversity of plantsexhibited for educational purposes. Furthermore, since these areas have a majorfunction for the tourism industry, they are effective for strengthening thesocio-economic structures of the given countries.

Ulkelerin dogal zenginliklerinden biri olan madenlere bagimlilik, nufusun artmasiyla dogru orantili olarak ilerlemektedir. Nufus arttikca ham madde talebi artmakta, boylece talebin karsilanmasi icin madenlere yonelim ivme kazanmaktadir. Maden cevherinin doganin korunmasi adina kullanilmamasi son yillarda utopik bir yaklasim olarak degerlendirilmektedir. Bu dogrultuda amac hem madenlerden yararlanma hem de dogaya mumkun oldugunca az zarar verilmesinin yollarinin aranmasidir. Madencilikte yer seciminden madenlerin kapatilmasina kadar isletilen surecte, dogaya en az zarar vererek madenlerden yararlanmanin en onemli araclari; peyzaj planlama ve peyzaj onarimdir. Madencilik faaliyetleri ile ilgili olarak genellikle restorasyon (yenileme), rehabilitasyon (iyilestirme) ve reklamasyon (yeni bir amac yukleme) amacli peyzaj onarim calismalari yurutulmektedir. Calismada yontem olarak ozellikle madencilik sonrasi rehabilitasyon ve reklamasyon calismalarina iliskin dunyada ve ulkemizdeki bazi ornekler irdelenerek, surec icindeki onemli onarim asamalari ortaya konulmustur. Sonucta bu alanlarin rekreasyonel aktiviteler icin kullanimina yonelik ulkemiz icin bazi stratejiler ve oneriler gelistirilmistir.

Hızlı nüfus artışı, teknolojik ilerleme, sanayileşme, doğal ve kültürel kaynak değerlerinin bilinçsizce ve plansızca tüketimi, ilkim değişiklikleri, afetler beraberinde peyzajların doğal dengesinin bozulmasına, kültürel değerlerinin tahrip edilmesine ve dolayısıyla zaman içerisinde peyzajların değişimine neden olmaktadır. Bu değişimlerin uluslar arası ölçekte fark edilmesi, tüm peyzajların belirlenmesi, korunması, yönetimi ve planlamasını içeren Avrupa Peyzaj Sözleşmesini (APS) gündeme getirmiştir. Bu kapsamda irdelenen bu araştırmanın amacı Meryemana Vadisi Havzası’nın 1987 ile 2015 yılları arasındaki peyzaj değişimini tespit etmek, havzanın peyzaj karakter analizini ve değerlendirmesini yapmak ve sonuçta doğal ve kültürel değerler ile tarihi izlerin korunduğu doğa koruma ve turizm odaklı sonuçlar üreten örnek bir peyzaj planlama sürecini gerçekleştirmektir.

Bu araştırmada, Bartın’ı Amasra ilçesine bağlayan karayolunun peyzaj planlamalarına ışık tutacak verilerin tespitedilmesi, peyzaj planlama açısından ortaya koyduğu genel sorunların belirlenmesi ve alınacak önlemlerikapsamaktadır. Araştırma alanı, Bartın-Amasra karayolunun 16 km’lik yol güzergâhını ve yakın çevresinin görselpeyzaj özelliklerini içerir. Buna göre karayolunun tanıtımı amacı ile peyzaj elemanları olarak toprak özellikleri, iklimdurumu ve doğal bitki örtüsü incelenmiştir. Uygulama çalışmasından elde edilen veriler doğrultusunda görsel değerleraçısından sorunlar belirlenmiş ve öneriler getirilmiş, bunlardan yararlanılarak yol güzergâhının manzara yolu olarakplanlanması için gerekli tasarım ilkeleri saptanmıştır., This research includes obtaining the data that will shed light on landscape planning of the highway connecting Bartınto Amasra landscape planning, fixing the general problems in terms of landscape planning and the precautions to betaken. The research area covers the 16 km highway between Bartın and Amasra and visual landscape characteristicsof its nearby environment. In order to identify the highway, landscape elements like geomorphological characteristics,soil characteristics, climate conditions and natural vegetation have been examined. Whit the help of data obtained interms of visual elements and some suggestions have been made, by making use of these desing principles which areneeded to desing the road as a viewing road have been determined.

Doğal ve kültürel özellikleri yanı sıra özellikle tarımsal yönüyle önemli olan Kemalpaşa ilçesinde, sanayinin plansız olarak yerleşmesi ve gelişmesi sonucu doğal kaynakların zarar görmesi nedeniyle söz konusu ilçe bu çalışmada araştırma alanı olarak seçilmiştir. Kemalpaşa ilçesi örneğinde ekonomik faktörler dışlanıp doğal faktörler dikkate alınarak sanayi için en uygun alanların bulunması amaçlanmıştır. Çalışmada, yaban hayatı geliştirme sahası, sitler, orman alanları, zeytinlik alanlar, meralar, tarım alanları, su yüzeyleri, dereler, arazi yetenek sınıfı, yerleşim yerine uzaklık, ulaşım (yollara uzaklık), eğim ve erozyon olmak üzere 13 kriter belirlenmiştir. Bu 13 kritere bağlı olarak 17 harita oluşturulmuş ve uygun yer seçimi amacıyla kullanılmıştır. Sorgulamalar coğrafi bilgi sistemi yazılımı ArcGIS 10.2.1 yardımıyla doğrusal kombinasyon tekniği ve analitik hiyerarşi süreci yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda sorgulanan kriterler doğrultusunda Kemalpaşa ilçesinin %98,64'ü sanayi alan kullanımına uygun bulunmamıştır. Çalışma alanının sadece %0,50'si sanayi kullanımına uygun ve %0,86'sı çok uygun olarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucu tespit edilen üç alternatif alan ve mevcut sanayi bölgesi, koruma temelinde değerlendirilerek planlama önerileri getirilmiştir., Kemalpaşa district which is especially important with its agricultural aspect beside its natural and cultural characteristics was chosen as a study area because industry was settled and developed unplanned which cause damage to natural resources. In Kemalpaşa district, it is aimed to determine the most suitable sites for industry by evaluating natural factors. In this process economic factors were excluded. In this study; 13 criterion were determined, such as wildlife development area, protected areas, forest land, olive grove land, pasture, agricultural land, water surface, river, land capability class, distance to settlement, transportation (distance to road), slope and erosion. 17 maps were created from this 13 criteria and those maps used for suitable site selection. Queries were carried out by using linear combination and analytic hierarchy process technics by the help of geographical information system software ArcGIS 10.2.1. As a result, 98,64% of Kemalpaşa district determined as not suitable for industrial use. It is evaluated that only 0,50% of the site is suitable and 0,86% is very suitable of Kemalpaşa district for industrial site use. 3 alternate sites which were determinate according to study and the existing industrial site are assessed based on conservation purpose, and planning recommendations are given.