Search

De Hanzehogeschool Groningen heeft in project 9.1 bijgedragen aan activiteit 1: “Door systeemanalyse van tenminste twee systeemconcepten van decentrale voelbare warmteopslag een concept kiezen voor nadere ontwikkeling”.

De Hanzehogeschool Groningen heeft in project 9.1 bijgedragen aan activiteit 1: “Door systeemanalyse van tenminste twee systeemconcepten van decentrale voelbare warmteopslag een concept kiezen voor nadere ontwikkeling”.

Hoe ziet een duurzaam en biodivers nat zandlandschap van de 21e eeuw eruit en hoe ontwikkelen we dat? Dat landschap zal ongetwijfeld een ander zijn dan dat van de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw, maar de uitdaging is de totale soortenrijkdom hierin weer voldoende plaats te bieden. Dit artikel biedt een overzicht van de kennis die daartoe ontwikkeld moet worden.

Hoe ziet een duurzaam en biodivers nat zandlandschap van de 21e eeuw eruit en hoe ontwikkelen we dat? Dat landschap zal ongetwijfeld een ander zijn dan dat van de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw, maar de uitdaging is de totale soortenrijkdom hierin weer voldoende plaats te bieden. Dit artikel biedt een overzicht van de kennis die daartoe ontwikkeld moet worden.

Het doel van de KRW is het in waterlichamen bereiken van de goede ecologische toestand met, vanuit oogpunt van natuurbeleid, een hoge biodiversiteit. Om deze doelen te halen worden maatregelen uitgevoerd. Bij het nemen van maatregelen worden de omstandigheden in oppervlaktewaterecosystemen zo gewijzigd dat een verbetering van de ecologische toestand optreedt. De keuze van maatregelen vraagt kennis van (de toestand van) die factoren en van de achterliggende processen die deze verbetering bewerkstelligen. Om het juiste doel te kunnen bepalen en de juiste maatregelen te kunnen kiezen is begrip nodig van het systeemfunctioneren. Het doel van het ecologisch raamwerk is het geven van een onderbouwing aan de keuze van (kosten-)effectieve en in samenhang probleem-oplossende maatregelen en het afleiden van passende doelen. Om dit doel te bereiken is kennis nodig van de factoren en achterliggende processen die verbetering bewerkstelligen.

Het doel van de KRW is het in waterlichamen bereiken van de goede ecologische toestand met, vanuit oogpunt van natuurbeleid, een hoge biodiversiteit. Om deze doelen te halen worden maatregelen uitgevoerd. Bij het nemen van maatregelen worden de omstandigheden in oppervlaktewaterecosystemen zo gewijzigd dat een verbetering van de ecologische toestand optreedt. De keuze van maatregelen vraagt kennis van (de toestand van) die factoren en van de achterliggende processen die deze verbetering bewerkstelligen. Om het juiste doel te kunnen bepalen en de juiste maatregelen te kunnen kiezen is begrip nodig van het systeemfunctioneren. Het doel van het ecologisch raamwerk is het geven van een onderbouwing aan de keuze van (kosten-)effectieve en in samenhang probleem-oplossende maatregelen en het afleiden van passende doelen. Om dit doel te bereiken is kennis nodig van de factoren en achterliggende processen die verbetering bewerkstelligen.

De afzonderlijke en gecombineerde werking van 2 technieken, Cellulaire Automata en Multi Agent Simulatie, voor het modelleren van ruimtelijke processen worden besproken

The objective of the SAT-BBE project is to describe, monitor and model the bioeconomy part of the economic system, by the development of an appropriate conceptual toolkit. In WP1, the concepts of bioeconomy and non-bioeconomy sectors have been defined, the major interactions and feedback effects between the bioeconomy and other parts of the system have been identified and analysed. Also, the likely impacts and trade-offs of the bioeconomy drivers (e.g. economic growth, climate change) have been studied. On its turn, the objective of WP 2 in the SAT-BBE project is to provide an inventory of tools for evaluation and monitoring the EU bioeconomy, according to the data bases required, the indicators available, and the quantitative and qualitative models currently used or under development.

This thesis explores the applicability of the resilience perspective on agro-ecosystems dynamics. It start out by using the five heuristics of the resilience perspective on intensive agricultural systems. Simulations with a dynamic farm model suggest that conventional farming short cuts the adaptive cycle leading to an ‘incremental adaptation’ trap. Panarchy is therefore claimed as a leading heuristic to understand long-term dynamics and current management characteristics. This interaction of long-term dynamics with current management leads to an asymmetry in the landscape. This asymmetry leads to windows of opportunities for farmers. However, disregarding the cross-scale nature of the asymmetry might also lead to a cascade of events that undermine the resilience of the landscape as whole. The cross-scale interactions of landscape dynamics and farm management suggest a co-evolution of production intensity and landscape pattern. Moreover trajectories of intensification might even be linked to certain tipping points of combinations of landscape characteristics and management. Therefore the landscape asymmetry might yield insight in agro-ecosystem functioning. The landscape asymmetry potentially provides a level of self-organisation above the farm. However, identifying the asymmetry appeared to be problematic. Next to scale issues, the current pattern does not necessary result from current management, leading to a de-coupling of pattern and process. A re-coupling of management and landscape asymmetry can exploit positive feedbacks. I suggest the use of identity to locate asymmetries and to use space-time substitutions to experiment with the typical slow variables that shape the asymmetry. The theory developed in this thesis is grounded on empirical farm management data and dynamical model simulation of intensive dairy farming in the Netherlands and small-holder systems in Zimbabwe.

This thesis explores the applicability of the resilience perspective on agro-ecosystems dynamics. It start out by using the five heuristics of the resilience perspective on intensive agricultural systems. Simulations with a dynamic farm model suggest that conventional farming short cuts the adaptive cycle leading to an ‘incremental adaptation’ trap. Panarchy is therefore claimed as a leading heuristic to understand long-term dynamics and current management characteristics. This interaction of long-term dynamics with current management leads to an asymmetry in the landscape. This asymmetry leads to windows of opportunities for farmers. However, disregarding the cross-scale nature of the asymmetry might also lead to a cascade of events that undermine the resilience of the landscape as whole. The cross-scale interactions of landscape dynamics and farm management suggest a co-evolution of production intensity and landscape pattern. Moreover trajectories of intensification might even be linked to certain tipping points of combinations of landscape characteristics and management. Therefore the landscape asymmetry might yield insight in agro-ecosystem functioning. The landscape asymmetry potentially provides a level of self-organisation above the farm. However, identifying the asymmetry appeared to be problematic. Next to scale issues, the current pattern does not necessary result from current management, leading to a de-coupling of pattern and process. A re-coupling of management and landscape asymmetry can exploit positive feedbacks. I suggest the use of identity to locate asymmetries and to use space-time substitutions to experiment with the typical slow variables that shape the asymmetry. The theory developed in this thesis is grounded on empirical farm management data and dynamical model simulation of intensive dairy farming in the Netherlands and small-holder systems in Zimbabwe.

The objective of the SAT-BBE project is to describe, monitor and model the bioeconomy part of the economic system, by the development of an appropriate conceptual toolkit. In WP1, the concepts of bioeconomy and non-bioeconomy sectors have been defined, the major interactions and feedback effects between the bioeconomy and other parts of the system have been identified and analysed. Also, the likely impacts and trade-offs of the bioeconomy drivers (e.g. economic growth, climate change) have been studied. On its turn, the objective of WP 2 in the SAT-BBE project is to provide an inventory of tools for evaluation and monitoring the EU bioeconomy, according to the data bases required, the indicators available, and the quantitative and qualitative models currently used or under development.

In November 2012 the Systems Analysis Tools Framework for the EU Bio-Based Economy Strategy project (SAT-BBE) was launched with the purpose to design an analysis tool useful to monitoring the evolution and impacts of the bioeconomy. In the SAT-BBE project the development of the analysis tool for the EU bioeconomy strategy is structured in three phases: scoping and definition of the systems analysis framework (WP 1); tools for evaluating and monitoring (WP 2); systems analysis protocols (WP 3).

In November 2012 the Systems Analysis Tools Framework for the EU Bio-Based Economy Strategy project (SAT-BBE) was launched with the purpose to design an analysis tool useful to monitoring the evolution and impacts of the bioeconomy. In the SAT-BBE project the development of the analysis tool for the EU bioeconomy strategy is structured in three phases: scoping and definition of the systems analysis framework (WP 1); tools for evaluating and monitoring (WP 2); systems analysis protocols (WP 3).

Een uiteenzetting over het begrip produktieketens en het functioneren hiervan

ATO Intelligent Decision Assistant (AIDA) is een computerprogramma ter ondersteuning van de integrale ketenbeheersing (IKB) in de champignonteeltsector

Doel van de studie was het maken van schattingen voor het gebruik, de emissies en de verspreiding van lindaan in het Rijnstroomgebied in de periode 1985 - 2000. Het gebruik van lindaan is geschat aan de hand van gegevens over de toepassing in landbouw in de zogenaamde Rijnoeverstaten: Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland. Voor de periode 1990 - 2000 worden geen veranderingen verwacht omdat geen maatregelen gepland zijn in bovengenoemde landen. Voor het begin van de negentiger jaren wordt dit beeld bevestigd door meetgegevens. Zes belangrijke emissieroutes zijn onderscheiden: toepassingen in de landbouw ; erosie ; huishoudelijk gebruik ; atmosferische depositie zowel direct op oppervlaktewater als wel via verhard en onverhard oppervlak. In 1985 werd 70% van alle emissies veroorzaakt door landbouw en atmosferische depositie. In 1990 waren landbouw en huishoudens tezamen verantwoordelijk voor 90% van alle lindaanemissies binnen het Rijnstroomgebied. Om de verspreiding van lindaan in het oppervlaktewater te berekenen, is het model DELTAWAT gebruikt. Aan de hand van vergelijkingen tussen berekende en gemeten waarden wordt geconcludeerd dat in 1985 de emissies worden overschat met een factor tussen 1 en 2, terwijl de schattingen voor 1990 tamelijk nauwkeurig zijn. Een nadere analyse van de bronnen werd niet uitgevoerd omdat de berekende vrachten erg onbetrouwbaar bleken te zijn. Als er van uit wordt gegaan dat de emissies in 1985 zijn overschat met een factor tussen 1 en 2 en de schattingen voor de emissies in 1995 een maximale onnauwkeurigheid hebben van 50%, is het zeer waarschijnlijk dat de doelstelling, die de Internationale Rijncommissie (IRC) gesteld heeft ten aanzien van het reduceren van emissies, gehaald wordt. De lindaan waterkwaliteitsdoelstelling van de IRC zal daarentegen waarschijnlijk zelfs bij benadering niet gehaald worden in het overgrote deel van het Rijnstroomgebied. De conclusie moet dan wezen dat beide IRC-doelstellingen niet met elkaar in overeenstemming zijn.

In een eerder verschenen rapport werden de vijf submodellen van het energiemodel in detail beschreven. In dit rapport worden een aantal toepassingen met het (stand alone) TIME-model gepresenteerd. Het rapport beschrijft de kalibratie voor de wereld versie voor de periode 1900-1990. Gegeven de exogene drivers zoals bevolking en economische activiteiten worden de energievraag, de brandstofmix, de brandstofprijzen, de energie-investeringen en de CO2-emissies berekend en vergeleken met geobserveerde waarden. De aannamen om een goede fit te krijgen met de historische data komen aan de orde, alsook de gebruikte methodologie voor scenario constructie. Verder worden onzekerheden en aannamen besproken aangaande structurele verandering, energie efficiencyverbeteringen, lange termijn aanbod kostencurven van fossiele brandstof voorraden en technologie voor alternatieve opties voor de aanbod van energie. Een toepassingen van de scenario methodologie is besproken voor het IS92a scenario van de IPCC (IPCC, 1992) en enkele scenario's van andere instituten, waarbij aangegeven werd welke aannames nodig waren om ze te reproduceren. Vervolgens komen respectievelijk aan de orde energietoekomsten volgens alternatieve perspectieven, ofwel wereldbeelden ; enkele optimale reductiestrategieen waarbij gebruik gemaakt is van het CYCLES model van TARGETS om de milieu-impacts van de scenario's te analyseren ; de rol van technologische verandering om de klimaatdoelstellingen te halen.

niet beschikbaar

In een eerder verschenen rapport werden de vijf submodellen van het energiemodel in detail beschreven. In dit rapport worden een aantal toepassingen met het (stand alone) TIME-model gepresenteerd. Het rapport beschrijft de kalibratie voor de wereld versie voor de periode 1900-1990. Gegeven de exogene drivers zoals bevolking en economische activiteiten worden de energievraag, de brandstofmix, de brandstofprijzen, de energie-investeringen en de CO2-emissies berekend en vergeleken met geobserveerde waarden. De aannamen om een goede fit te krijgen met de historische data komen aan de orde, alsook de gebruikte methodologie voor scenario constructie. Verder worden onzekerheden en aannamen besproken aangaande structurele verandering, energie efficiencyverbeteringen, lange termijn aanbod kostencurven van fossiele brandstof voorraden en technologie voor alternatieve opties voor de aanbod van energie. Een toepassingen van de scenario methodologie is besproken voor het IS92a scenario van de IPCC (IPCC, 1992) en enkele scenario's van andere instituten, waarbij aangegeven werd welke aannames nodig waren om ze te reproduceren. Vervolgens komen respectievelijk aan de orde energietoekomsten volgens alternatieve perspectieven, ofwel wereldbeelden ; enkele optimale reductiestrategieen waarbij gebruik gemaakt is van het CYCLES model van TARGETS om de milieu-impacts van de scenario's te analyseren ; de rol van technologische verandering om de klimaatdoelstellingen te halen.

Doel van de studie was het maken van schattingen voor het gebruik, de emissies en de verspreiding van lindaan in het Rijnstroomgebied in de periode 1985 - 2000. Het gebruik van lindaan is geschat aan de hand van gegevens over de toepassing in landbouw in de zogenaamde Rijnoeverstaten: Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg en Nederland. Voor de periode 1990 - 2000 worden geen veranderingen verwacht omdat geen maatregelen gepland zijn in bovengenoemde landen. Voor het begin van de negentiger jaren wordt dit beeld bevestigd door meetgegevens. Zes belangrijke emissieroutes zijn onderscheiden: toepassingen in de landbouw ; erosie ; huishoudelijk gebruik ; atmosferische depositie zowel direct op oppervlaktewater als wel via verhard en onverhard oppervlak. In 1985 werd 70% van alle emissies veroorzaakt door landbouw en atmosferische depositie. In 1990 waren landbouw en huishoudens tezamen verantwoordelijk voor 90% van alle lindaanemissies binnen het Rijnstroomgebied. Om de verspreiding van lindaan in het oppervlaktewater te berekenen, is het model DELTAWAT gebruikt. Aan de hand van vergelijkingen tussen berekende en gemeten waarden wordt geconcludeerd dat in 1985 de emissies worden overschat met een factor tussen 1 en 2, terwijl de schattingen voor 1990 tamelijk nauwkeurig zijn. Een nadere analyse van de bronnen werd niet uitgevoerd omdat de berekende vrachten erg onbetrouwbaar bleken te zijn. Als er van uit wordt gegaan dat de emissies in 1985 zijn overschat met een factor tussen 1 en 2 en de schattingen voor de emissies in 1995 een maximale onnauwkeurigheid hebben van 50%, is het zeer waarschijnlijk dat de doelstelling, die de Internationale Rijncommissie (IRC) gesteld heeft ten aanzien van het reduceren van emissies, gehaald wordt. De lindaan waterkwaliteitsdoelstelling van de IRC zal daarentegen waarschijnlijk zelfs bij benadering niet gehaald worden in het overgrote deel van het Rijnstroomgebied. De conclusie moet dan wezen dat beide IRC-doelstellingen niet met elkaar in overeenstemming zijn.

niet beschikbaar

Deze rapportage richt zich op het stroomgebied de Drentse Aa. Om zicht te krijgen op de nutriëntenhuishouding in het gebied is er vanaf 2004 aanvullend op het reguliere meetnet van het waterschap in het oppervlaktewater gemeten. Voor de interpretatie van deze meetgegevens en het leggen van relaties om de bronnen en transportroutes van nutriënten in beeld te brengen waren modellen en aanvullende metingen noodzakelijk. In dit syntheserapport wordt de nutriëntenhuishouding in de bodem en het oppervlaktewater van de Drentse Aa beschreven, met als doel het totale systeem te doorgronden (waaronder de bronnen en routes van nutriënten in het systeem) en vanuit die positie de sturingsmogelijkheden om de waterkwaliteit te verbeteren aan te geven.

Food security is a condition whereby “all people, at all times, have physical and economic access to sufficient, safe, and nutritious food to meet their dietary needs and food preferences for an active and healthy life” (FAO World Food Summit, 1996). Globally, food production has kept ahead of demand for many years, yet about one billion people currently do not have such access. This is due to a combination of biophysical, socioeconomic and political factors. New research concepts, tools and methods are needed to understand, and improve governance of, the complex interactions between these factors if such food insecurity is to be overcome. This is especially the case at the regional (sub-continental) level where many stakeholder groups and actors are involved in setting policies and taking decisions that affect food security outcomes. Based on six publications, this thesis therefore addresses three questions:What are the essential characteristics of a research agenda to address food security?Why is research at the regional level important?Who needs to be involved in research design and delivery, and how are they best engaged?The food system concept, which integrates an understanding of the activities of producing, distributing, trading and consuming food with the food security outcomes relating to access, availability and utilisation of food, provides a robust framework for analysis of these questions. A synthesis of the publications reveals an effective food security research agenda needs to not only encompass all these activities and outcomes, but also note the range of biophysical, socioeconomic and political food system drivers across and along spatial, temporal and jurisdictional scales. This is because food insecurity arises from vulnerability of the food system to combinations of stresses induced from changes in these drivers. Analysis in this thesis has shown that the ability to overcome these stresses, and thereby enhance food security, would be increased if policy and technical options were considered more specifically at regional level, in addition to at local and global levels. This is however challenging, due to the diversity of stakeholder groups operating at this level (e.g. government and NGOs; researchers and research funders; and business and civil society) all of whom have their own objectives. Further, there are numerous interactions with higher and lower levels on these scales, and insufficient knowledge and awareness of actions taken at these other levels often leads to ‘scale challenges’. Participatory research methods (e.g. surveys, consultations and scenario exercises) have been found in this research to help overcome these ‘scale challenges’.Improved understanding of how food systems operate will help food security planning by identifying where, when and how vulnerability arises; and hence what sorts of adaptation interventions are needed, and where and when they would be most effective. Understanding can be enhanced by integrating concepts from production ecology, agroecology and human ecology with concepts of food systems and scales, to develop the notion of ‘food system ecology’. This not only helps identify the many biophysical and socioeconomic interactions across the range of activities and drivers that determine food security, but also provides a framework for two key research avenues: increasing the efficiency with which inputs to the food system are used, and enhancing food system governance.&nbsp

De systeemanalyse waar deze rapportage over gaat, probeert antwoorden te vinden op vragen als: hoe is een systeem opgebouwd?; wat zijn de diverse (hiërarchische) schaalniveaus en hoe is de samenhang tussen deze schaalniveaus?; wat zijn de onderdelen en wat zijn de kenmerken daarvan? En ten slotte hoe werkt het systeem (op diverse schaalniveaus)?

De systeemanalyse waar deze rapportage over gaat, probeert antwoorden te vinden op vragen als: hoe is een systeem opgebouwd?; wat zijn de diverse (hiërarchische) schaalniveaus en hoe is de samenhang tussen deze schaalniveaus?; wat zijn de onderdelen en wat zijn de kenmerken daarvan? En ten slotte hoe werkt het systeem (op diverse schaalniveaus)?

Deze rapportage richt zich op het stroomgebied de Drentse Aa. Om zicht te krijgen op de nutriëntenhuishouding in het gebied is er vanaf 2004 aanvullend op het reguliere meetnet van het waterschap in het oppervlaktewater gemeten. Voor de interpretatie van deze meetgegevens en het leggen van relaties om de bronnen en transportroutes van nutriënten in beeld te brengen waren modellen en aanvullende metingen noodzakelijk. In dit syntheserapport wordt de nutriëntenhuishouding in de bodem en het oppervlaktewater van de Drentse Aa beschreven, met als doel het totale systeem te doorgronden (waaronder de bronnen en routes van nutriënten in het systeem) en vanuit die positie de sturingsmogelijkheden om de waterkwaliteit te verbeteren aan te geven.

An overview is given of 1. research that supports the policies of the Ministry towards sustainable livestock production and 2. initiatives mentioned in the policy agenda. Sustainable Livestock. Based on these overviews gaps in knowledge are identified including system analyses to identify chances and barriers for sustainable development, formulation of concrete visions of integral sustainable livestock production and performance of "real world" experiments to advance sustainable development Een overzicht wordt gegeven van 1. beleidsondersteunend onderzoek ten behoeve van een duurzame veehouderij en 2. van initiatieven die genoemd worden in de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij. Op basis van deze overzichten zijn de volgende kennisleemten geïdentificeerd: methodieken en uitvoering van systeemanalyses om kansen en barrières voor verduurzaming kaart te brengen, formulering van concrete visies van integraal duurzame veehouderij en uitvoering van samenhangende praktijkexperimenten ten behoeve van het proces van verduurzaming

Hoewel de term robuustheid steeds vaker wordt gebruikt om een ‘niet-kwetsbare’ staat van een systeem te omschrijven, blijft de precieze betekenis meestal onduidelijk. Robuustheid heeft betrekking op de relatieve kwetsbaarheid van een systeem in relatie tot een specifieke verstoring. Dit essay gaat in op de conceptualisering van robuustheid in de veehouderij en onderzoekt in hoeverre robuustheid kan bijdragen aan een zorgvuldige veehouderij. Drie verschillende robuustheidtoestanden en -strategieën worden gerelateerd aan één extern en twee interne aspecten van systeemkwetsbaarheid, namelijk blootstelling, weerstand en veerkracht. Dit essay beargumenteert dat robuustheid in de veehouderij als systeemeigenschap in enge zin gebruikt wordt op dierniveau in relatie tot dierenwelzijn en diergezondheid, en dat de robuustheidstrategie zich beperkt tot het dierlijke subsysteem en het sociale duurzaamheidaspect

Hoewel de term robuustheid steeds vaker wordt gebruikt om een ‘niet-kwetsbare’ staat van een systeem te omschrijven, blijft de precieze betekenis meestal onduidelijk. Robuustheid heeft betrekking op de relatieve kwetsbaarheid van een systeem in relatie tot een specifieke verstoring. Dit essay gaat in op de conceptualisering van robuustheid in de veehouderij en onderzoekt in hoeverre robuustheid kan bijdragen aan een zorgvuldige veehouderij. Drie verschillende robuustheidtoestanden en -strategieën worden gerelateerd aan één extern en twee interne aspecten van systeemkwetsbaarheid, namelijk blootstelling, weerstand en veerkracht. Dit essay beargumenteert dat robuustheid in de veehouderij als systeemeigenschap in enge zin gebruikt wordt op dierniveau in relatie tot dierenwelzijn en diergezondheid, en dat de robuustheidstrategie zich beperkt tot het dierlijke subsysteem en het sociale duurzaamheidaspect