Bireysel emeklilik sisteminde faizsiz yaklaşım: Türkiye örneği

ÖZETBİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNDE FAİZSİZ YAKLAŞIM: TÜRKİYE ÖRNEĞİSosyal güvenlik sistemi, toplumu oluşturan tüm fertleri, bütün hayatları boyunca ilgilendirdiği için sosyal politikanın en geniş kapsamlı vasıtasını oluşturmaktadır. Gerçek olan da şudur ki; gündemden hiç düşmeyen “Sosyal Güvenlik Reformu” tartışmaları sadece Türkiye'ye özgü değildir. Dünya genelinde sosyal güvenlik konusu ciddi ekonomik sorunlardan biri olarak görülmektedir.Ülkemizdeki sosyal güvenlik sisteminin sorunu, gelişmiş ülkelerdeki nüfusunyaşlanması ve hayatta kalma beklentisinin yükselmesi gibi demografik değildir. Temelsorun genç bir toplum olmamıza rağmen aktüeryal dengelerin yeterince gözetilmemesi,kurumsal yetersizlik ve mevcut kaynakların yanlış alanlara aktarılması, sosyal veekonomik dengelerin bozulmasına neden olmuştur.Ülkemizde sosyal güvenlik kurumlarının finansmanı, prim biriktirme yöntemine dayanmaktayken, yaşanan dengesizlikler nedeniyle biriken fonlar erimiş ve sistemin finansmanı fiilen dağıtım yöntemine dönmüştür. Çok ciddi şekilde yanlış ve çarpık kurgulanmış bu sistem sonucunda emekli aylıkları ve muhtaç yaşlılara verilen sosyal yardımlar düşük seviyelerde kalmıştır.Dünya genelinde derinleşen ekonomik kriz ve küreselleşme süreci, beraberindeişsizliğin artmasına, insanların yoksullaşmasına ve refah düzeyinin düşmesi sebebiylegelecek kaygısının artmasına neden olmuştur. Bireylerin emeklilik dönemlerindekihayat standartlarını yükseltmek için ilave gelir arayışları, sosyal güvenlik sisteminintamamlayıcısı olarak bireysel emeklilik sistemini bir model olarak ortaya çıkarmıştır.Gönüllülük esasına dayanan ve fonlama yöntemi ile finanse edilen bireysel emeklilik sisteminin kurulması çerçevesinde 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 7 Nisan 2001 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve 27 Ekim 2003’ten itibaren de üye kaydetmeye başlamıştır. Bireysel emeklilik, devletin sağladığı sosyal güvenliğin yanında, kişilerin emekliliğe yönelik birikimlerini artırmak ve kişilere emeklilikte düzenli gelir sağlamak amacıyla kurulmuş, özel şirketlerce yönetilen bir sistemdir. Bilindiği üzere ülkemizde faize duyarlı kesime yönelik bankacılık sistemi yıllar önce oluşturulmuş ve uygulamaya sokulmuştur. Katılım bankaları bankacılık sisteminde yüzde 5-6 civarında bir pay almaktadır. Bireysel emeklilik sisteminde bugüne kadar faize duyarlı kişiler 2010 yılına kadar sistemden yararlanamıyorlardı. Bir taraftan bu kişiler mağdur edilmekte öte yandan da bireysel emeklilik ile ilgili mevcut potansiyelin ortalama yüzde 15'lik kısmından şirketler; sektör, dolayısıyla ülke yararlanamıyordu. 2008 yılında fon içeriklerinde yapılan değişiklik ile kişilerin sisteme katılmalarının önü açılmış oldu.Çalışmanın ana temasını oluşturan bireysel emeklilik sistemini detaylandırmadan önce, sosyal güvenlik kavramı ve sistemiyle emeklilik uygulamaları hakkında bilgi verilmesi yararlı olacaktır. Bireysel emeklilik sisteminin yapısı ve temel özellikleri incelendikten sonra yurtdışındaki çeşitli uygulamalara yer verilecektir. Anahtar Kelimeler:Sosyal güvenlik, sosyal güvenlik sistemi, bireysel emeklilik, bireysel emeklilik sektörü, faizsiz emeklilik planları, tasarruf, kamu harcamaları dengesiABSTRACTINTEREST-FREE APPROACH IN PRIVATE PENSION SYSTEM: THE CASE OF TURKEYThe social security system, all the members that make up the society, is the most comprehensive means of social policy concerns for all their lives. In which truth is; no fall off the agenda, "Social Security Reform" discussion is not only unique to Turkey. Worldwide social security is seen as one of the serious economic problems.The problem of the social security system in our country, the population in developed countries demographic aging and survival expectations are not as high. Although they have not observed enough of the main problems a young society actuarial balance, institutional deficiencies and be transferred to the wrong area of the available resources has led to a deterioration of social and economic stability.The funding of the social security institutions in our country, while being based on primary deposition method, experienced due to imbalances accumulated funds are returned to the financing of the system actually melted and distribution methods. Given the very serious social assistance to incorrect and distorted results in the system devised pensions and needy elderly remained at low levels.Worldwide deepening economic crisis and globalization process, alongThe increase in unemployment due to a shortage of people in poverty has led to an increase in the welfare and future concerns. The search for additional income to raise the living standards of individuals of retirement, the pension system has been revealed as a complement to the social security system as a model.Voluntary basis based on and funding method and funded within the framework of the establishment of the private pension system in 4632, on Private Pension Savings and Investment System Law on April 7, 2001, entered into force upon its publication in the Official Gazette and began enrolling members and since October 27, 2003.It is known that cutting the interest rate sensitive banking system in order for our country years ago created and put into practice. Participation banks are getting a share of around 5-6 per cent in the banking system. Interest rate sensitive people so far in the private pension system could not benefit from the system until 2010. On the one hand, these people are being victimized companies, on the other hand the average of 15 percent of the existing potentials related to individual retirement; sector, and thus it did not benefit the country. The front of people's participation in the system content with the changes made to the fund in 2008 was opened.Before detailing the pension system forms the main theme of the study will be useful to provide information about the application of the concept of social security and pension system. The structure and main features of the private pension system will take place after examination of the various practices abroad.Keywords:Social security, social security, pension, private pension sector, interest-free retirement plans, savings, balance of public spending