Türkiye'de güvenlik soruşturması uygulamaları ve bunların insan hakları bağlamında değerlendirilmesi: Devlet memuru alımında güvenlik soruşturması

Devlet, vatandaşlarını “bazı temel haklarını kullanmalarında mahsuru vardır ya da yoktur” şeklinde de ayrıma tabi tutmaktadır. Bu bağlamda uzun yıllardan bu yana yasal dayanağı olmadığı için tartışılmaya devam edilen “güvenlik soruşturması uygulaması”, bugüne dek söz konusu olmayan birtakım yasal dayanaklara kavuşturulmuş olduğu halde, tartışılmaya ve pek çok davanın konusu olmaya devam etmektedir. Vatandaşlarımızın ikamet ettikleri yerlerde haklarında soruşturma yapılması ya da evlerine kadar gelinip kontrol edilmesi, tedirgin edici uygulamalar olmak yanında, aynı zamanda Anayasa‟ya ve insan haklarına da aykırı uygulamalar olarak nitelendirilmektedir. Zaten bu nedenledir ki devlet memuru alımlarında ya da haricinde Devlet‟in güvenlik soruşturması uygulamalarında bulunması, tamamıyla yasal dayanaklara sahip olmayan bir uygulama olarak değerlendirilmektedir. Çalışmada yer verilen anket uygulamasına katılan ve güvenlik soruşturması uygulaması dolayısıyla devlet memurluğuna atanamayan 283 vatandaşımız ile görüşülmüştür. Elde edilen bulgular ışığında da görülmektedir ki; demokratik bir yönetim anlayışının en önemli koşullarından olan “açıklık” ve “saydamlık” ilkeleri, Türkiye‟de hala tam olarak yerleştirilebilmiş değildir.
Governments discriminate their citizens in terms of their use of basic rights. In this context, although the “security investigations” have now a legal basis that they never had before , they are still a matter of discussion. Conducting a security investigation around, or in, citizen‟s residence is not only bothersome, but it is also qualified as against the Constitution and human rights. This is the reason why the security investigations conducted by the state during an employment procedure are accepted as unlawful. In this study, 283 persons who had undergone security investigation and had not been employed because of the results of these investigations were interviewed. It is concluded that the principles of openess and trasparency, which are the most crucial prerequisites of democratic governance, have not taken root yet.