Effects of tree species, tree crown type and seasons on soil acidity

Bu çalışmada, toprak pH değerleri üzerinde ağaç türlerinin, ağaç gövdesinden uzaklığın ve mevsimlerin etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Kasım 2002, Mart ve Haziran 2003 tarihlerinde sarıçam (Pinus sylvestris L.), ladin (Picea orientalis L.) ve kızılağaç (Alnus glutinosa L.) türlerinin ağaç gövdelerinden 30, 90, 180 ve 270 cm uzaklıkta 0-15 ve >15 cm derinlik kademelerinden toprak örnekleri alınmıştır. Toprak pH değerleri ile humus pH değerleri arasında bir ilişki olup olmadığını belirlemek için aynı mevsimde ve aynı mesafelerden humus örneklemesi yapılmıştır. En yüksek pH değerleri kızılağaç altındaki topraklarda, en düşük pH ise sarıçam altında belirlenmiştir. Sonbahar mevsiminden yaz mevsimine doğru pH değerlerinde bir azalma olduğu bulunmuştur. Ağaç gövdesinden uzaklaştıkça toprak pH’sında meydana gelen değişiklikler türlere ve mevsimlere bağlı olarak önemli farklılık göstermiştir. Sonbahar ve ilkbaharda, sarıçam ve ladin toprak pH değerlerinde 180 cm mesafe aralığına kadar bir artış, daha sonra ise bir azalma gösterirken, yaz mevsiminde önemli bir değişiklik göstermemiştir. Kızılağaç toprakları ise mevsimlere bağlı olarak ağaç gövdesinden uzaklaştıkça toprak pH’sında önemli bir değişiklik göstermemiştir. Toprak pH değerlerinin bu farklı değişimleri üzerinde humus pH değerlerinin önemli bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, toprak pH değerleri üzerinde, türlerin ve mevsimlerin yanında, ağaç gövdesinden uzaklığında önemli bir etkiye sahip olduğu, bu nedenle toprak örneklemesi yapılırken bu faktörlerin birlikte değerlendirilmesi gerektiğini sonucuna varılmıştır. The aim of the present study was to determine the effects of tree species, crown type, seasons and distance from the stem on soil pH. The soil samples (depth of 0-15 and >15 cm) were collected from under pine (Pinus sylvestris L.), spruce (Picea orientalis L.) and alder (Alnus glutinosa L.) trees in November 2002, March and June 2003 at distance of 30, 90, 180 and 270 cm from the stem. Highest pH was found under alder trees, whereas lowest pH was found under pine trees. There was a decrease in soil pH from Autumn to Summer for all species. In Autumn and Spring, pine and spruce showed an increase in soil pH from the stem to the distance of 180 cm. After that they showed a decrease, whereas in Summer, they didn’t show any changes with the distances. Alder, however, didn’t show any significant changes between the distances in any season. It was found that the differences in soil pH between species, seasons and the distances from the stem were significantly affected by the changes in pH of organic layer. In conclusion, the results in the present study indicate that tree species, seasons and the distance from the stem are all important factors influencing soil pH, and should be considered together in future studies.