Farklı tekrarlı sprint testlerinin performans ve fizyolojik yanıtlarının incelenmesi

The purpose of this study was to investigate the performance and physiological responses to different repeated sprint tests (RST). Nineteen basketball players participated in this study voluntarily. Participants were randomly participated in straight-repeated sprint test (6x25m; SRST), 180° shuttle-repeated sprint test [6x(2x12,5m); SHRST] and 100º change of direction-repeated sprint test [(6x(25m) CODRST] with 25 seconds passive recovery durations. After 3 different RST, best sprint time (BST), total sprint time (TST), and percentage of performance decrement (PD%) were determined as performance responses. Participants' heart rate (HR) was continuously recorded before and during the tests to determine resting, mean and maximum heart rates (HRrest, HRmean and HRmax, respectively). In addition, rest (LArest) and maximal lactate (LAmax) and maximal rate of perceived exertion (RPEmax) responses were determined. Repeated measures of ANOVA indicated statistically significant differences in BST and TST values among 3 different RST (p0,05). In addition to these findings, there was no significant difference in HRmean, HRmax, LAmax and RPEmax measured during the tests (p>0,05). It can be concluded that, although there was no significant differences in physiological responses, performance responses in SRST were better than the other two tests. ONAY SAYFASI iii YAYINLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xiii ŞEKİLLER xv TABLOLAR xvi 1.GİRİŞ 1 1.1. Araştırmanın amacı 2 1.2. Problem 2 1.3. Alt problemler 2 1.4. Denenceler 3 1.5. Sınırlılıklar 3 1.6. Sayıltılar 4 1.7. Araştırmanın önemi 4 2. GENEL BİLGİLER 5 2.1. Tekrarlı Sprint Yeteneği 5 2.2. Tekrarlı Sprint Performansı ve Enerji Sistemlerinin Katkısı 6 2.2.1. ATP Tükenme ve Yenilenme Hızı 6 2.2.2. Fosfokreatin Sisteminin Katkısı 7 2.2.3. Anaerobik Glikolizin Katkısı 8 2.2.4. Aerobik Sistemin Katkısı 9 2.3. Yön Değiştirme Performansı 11 2.3.1. Yön Değiştirmeyi Etkileyen Faktörler 11 2.3.2. Yön Değiştirme Performansı: Tekniğin Etkisi 12 2.3.3. Yön Değiştirme Performansı: Düz Sprint Hızının Etkisi 12 2.3.4. Yön Değiştirme Performansı: Bacak Kas Kalitesinin Etkisi 13 2.4. Tekrarlı Sprint ve Yön Değiştirmeli Tekrarlı Sprint Performansıyla İlgili Çalışmalar 14 3. YÖNTEM 18 3.1. Araştırma Grubu 18 3.2. Veri Toplama Araçları 18 3.2.1. Boy Uzunluğu Ölçümleri 18 3.2.2. Vücut Ağırlığı Ölçümleri 18 3.2.3.Vücut Kompozisyonu Ölçülmleri 19 3.2.4. Kalp Atım Hızı (KAH) Ölçümleri 19 3.2.5. Laktat Asit Düzeyinin (LA) Ölçülmesi 20 3.2.6. Algılanan Zorluk Derecesinin (AZD) Ölçülmesi 20 3.2.7. Tekrarlı Sprint Performansının Ölçülmesi 20 3.3. Verilerin Toplanması 21 3.3.1. Fiziksel Özelliklerin Belirlenmesi 22 3.3.2. Fizyolojik Parametrelerin Belirlenmesi 23 3.3.3. Performans Parametrelerinin Belirlenmesi 24 3.4. Verilerin Analizi 26 4. BULGULAR 27 4.1. Katılımcılara Ait Tanımlayıcı Bulgular 27 4.2. Katılımcıların Dinlenik Koşullarda ve Isınma Sırasındaki Fizyolojik Yanıtları 27 4.3. Farklı Tekrarlı Sprint Testlerine Verilen Performans Yanıtlarının Karşılaştırılması (Denence 1): 29 4.4. Farklı Tekrarlı Sprint Testlerine Verilen Fizyolojik Yanıtlarının Karşılaştırılması (Denence 2): 31 5. TARTIŞMA 33 5.1. Katılımcıların Dinlenik Koşullarda ve Isınma Sırasındaki Fizyolojik Yanıtlarının İncelenmesi 33 5.2. Farklı Tekrarlı Sprint Testlerinin Performans Yanıtları Arasındaki Farkın İncelenmesi 33 5.3. Farklı Tekrarlı Sprint Testlerinin Fizyolojik Yanıtları Arasındaki Farkın İncelenmesi 36 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 38 6.1. Sonuç 38 6.2. Öneriler 39 KAYNAKLAR 40 8. EKLER EK-1 Tez Çalışması Etik Kurul İzni EK-2 Aydınlatılmış Onam Formu EK-3 Algılanan Zorluk Derecesi Skalası EK-4 Kişisel Bilgi Formu EK-5 Orijinallik Ekran Çıktısı EK-6 Dijital Makbuz 9. ÖZGEÇMİŞ Bu çalışma farklı tekrarlı sprint testlerinin (TST) performans ve fizyolojik yanıtlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya 19 basketbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılar üç ayrı günde rastgele sırayla 25 sn pasif dinlenme ile düz tekrarlı sprint (6x25m; DTST), 180° mekik tekrarlı sprint (6x(2x12,5m); MTST) ve 100° yön değiştirmeli tekrarlı sprint (6x25m; YDTST) testlerine katılmışlardır. Üç farklı TST sonrasında performans yanıtları olarak katılımcıların en iyi sprint zamanı (EİSZ), toplam sprint zamanı (TSZ) ve performans düşüş yüzdesi (PDY) değerleri belirlenmiştir. Fizyolojik yanıtların belirlenmesi içinse testler öncesi ve testler süresince katılımcıların kalp atım hızı (KAH) kaydedilmiş ve dinlenik, ısınma, ortalama ve maksimum kalp atım hızı değerleri belirlenmiştir (sırasıyla KAHdin, KAHort ve KAHmaks). Ayrıca katılımcıların dinlenik (LAdin) ve maksimal laktik asit (LAmaks) yanıtları ile maksimal algılanan zorluk derecesi (AZDmaks) değerleri de belirlenmiştir. Tekrarlı ölçümlerde ANOVA sonuçları 3 farklı TST’nden elde edilen EİSZ ile TSZ değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı fark olduğunu göstermiştir (p0,05). Bu bulgulara ek olarak testler sırasında ölçülen KAHmaks, KAHort, LAmaks ve AZDmaks değerlerinde anlamlı bir farklılık belirlenmemiştir (p>0,05). Sonuç olarak fizyolojik değişkenlerde bir farklılık olmamasına rağmen DTST’nin diğer iki teste göre daha iyi performans yanıtlarına neden olduğu görülmüştür.