Tek Gen Hastalığı ve HLA Uyumunda Preimplantasyon Genetik Tanı: Tek Merkez Deneyimi

Amaç: Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT)’da tek gen hastalıkları taraması ile kombine HLA doku tiplemesi tayini Talasemi Majör gibi yaşamı tehdit eden ve kordon kanı ve /veya kemik iliği nakli ile tam olarak tedavi edilebilen genetik hastalıklara sahip çocuklar için etkin bir yöntemdir. Bu çalışmada, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesi Genetik Tanı Merkezi Preimplantasyon Genetik Tanı Laboratuvarında 2014-2017 Mayıs döneminde çalışılan vakaların verileri sunulmuştur. Gereç ve Yöntem: Laboratuvarımıza Sağlık Bilimleri Üniversitesi Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Tüp Bebek Merkezinden gelen 6-8 blastomer aşamasındaki 3. Gün embriyolarından alınan biyopsi örneklerinde preimplantasyon genetik tanı uygulamaları yapılan 91 vakanın genetik analiz sonuçları, mutasyon tipleri, implantasyon ve gebelik başarısı ile canlı doğum oranları değerlendirildi. Biyopsi örneklerine uygulanan lisis işleminin ardından REPLI-g Advanced DNA Single Cell Kit (Qiagen, USA) ile Whole Genom Amplification (Biorad T100, USA) gerçekleştirildikten sonra mutasyonu taşıyan DNA fragmentlerinin ve HBB geni ile ilişkili 11 markırın belirlenebilir seviyeye kadar multiplex Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) ile çoğaltılması yapıldı. Amplifikasyondan sonra DNA, normal DNA fragmentlerini mutasyonu taşıyan fragmentlerden ayırt etmeye olanak sağlayan mini-sekanslama tekniği ile kapiller elektroforez kullanılarak analiz edildi. Seçilmiş Linked Markerlar (STR: Short Tandem Repeat/ Kısa tekrar dizileri) mutasyonun tanısı için bir destek oluşturma ve bazı DNA kontaminasyonlarının belirlenmesi amacıyla kullanıldı. HLA tipleme analizlerinde uyumlu HLA genotiplerinin belirlenmesi için HLA kompleksi ile ilişkilendirilen 32 markır, multipleks PZR ile çalışılarak DNA fragmentleri kapiller elektroforez kullanılarak analiz edildi Bulgular: 86 vaka Beta Talasemi (HBB geni) , bir vaka Orak Hücreli Anemi (HBB geni), bir vaka Blackfan Diamond Anemisi (RPS19 geni), bir vaka akut lenfoblastik lösemi, bir vaka Ağır Konjental Nötropeni (HAX1 geni) ve bir vaka Fankoni Aplastik Anemisi (FANCA geni) olmak üzere toplamda 91 vaka çalışıldı. Toplam çalışılan blastomer sayısı 328, transferi yapılan vaka sayısı 41, gebelik gerçekleşen vaka sayısı 12, gerçekleşen canlı doğum sayısı 8 ve kemik iliği nakil işlemi yapılan vaka sayısı 6 olarak saptandı. Canlı doğumların tümünde gerçekleştirilen ikinci genetik analizde sağlıklı/taşıyıcı gen ve HLA tipinde hasta kardeş ile tam uyum görüldü. Sonuç: Sonuçlarımız kemik iliği nakli ile tam kür sağlanan genetik hastalıkların tedavisinde ailede sağlıklı ve HA uyumlu çocuk varlığının önemi açısından anlamlıdır. Diğer preimplantasyon genetik test uygulanan hastalıklarla karşılaştırıldığında transfer edilebilir blastomer bulma oranın düşük olduğu görülmüş ve bunun nedeninin blastomerde iki farklı genetik seçilim yapılması gerekliğinden kaynaklandığı düşünülmüştür.