Το διαβητικό πόδι

Ο σακχαρώδης διαβήτης, νόσος συστηματική, συνοδεύεται από επιπλοκές, μία από τις οποίες είναι και το διαβητικό πόδι. Το διαβητικό πόδι ήταν και παραμένει μια παρεξηγημένη κλινική οντότητα, γιατί στην ανάπτυξη του συμμετέχουν τόσο η μακροαγγειοπάθεια όσο και η νευροπάθεια, συχνά δε επιπλέκεται από φλεγμονή. Τα φτωχά θεραπευτικά αποτελέσματα και η κακοδαιμονία του προβλήματος σχετίζονται με την εσφαλμένη εκτίμηση της προεξάρχουσας υποκείμενης διαταραχής. Αυτό ήταν αρκετό για την λεπτομερέστερη μελέτη του όλου θέματος. Η διερεύνηση διαβητικού ασθενούς με συμπτωματολογία από τα κάτω άκρα, επιτυγχάνεται με την κλινική αξιολόγηση και την παρακλινική μελέτη. Πρωταρχική σημασία στην κλινική εκτίμηση του ασθενή έχει το καλό ιστορικό και η συστηματοποιημένη αντικειμενική εξέταση. Από το πλήθος των παρακλινικών εξετάσεων περιοριστήκαμε στους υπερήχους, την φωτοπληθυσμογραφία και την διαδερματική οξυμετρία (TcPO₂).Οι κυριότεροι λόγοι είναι ότι, και οι τρεις είναι μέθοδοι απλές, εύχρηστες, αναίμακτες, ακίνδυνες, αναπαραγώγιμες, επαναλαμβάνονται εύκολα και έχουν μικρό κόστος. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην οξυμετρία διότι: είναι δείκτης μεταβολικός, εκτιμά επαρκώς την μικροκυκλοφορία, δεν επηρεάζεται από την επασβέστωση του μέσου χιτώνα των αρτηριών και ανιχνεύει βλάβες και περιφερικότερα των σφυρών. Στην εργασία περιλαμβάνονται 113 ασθενείς,61 άνδρες και 52 γυναίκες, ηλικίας 40-70 ετών. Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 4 ομάδες: στην ομάδα Α περιλαμβάνονται 27 υγιείς μάρτυρες, μέσης ηλικίας 59,5 ετών, στην ομάδα Β 29 ασθενείς με αθηροσκληρυντική περιφερική αγγειοπάθεια χωρίς διαβήτη, μέσης ηλικίας 60,4 ετών και στην ομάδα Γ 57 διαβητικοί ασθενείς. Οι ασθενείς αυτοί χωρίστηκαν σε δύο υπο-ομάδες, την ομάδα Γ₁ όπου περιλαμβάνονται 30 ασθενείς με συμπτωματολογία από τα κάτω άκρα, μέσης ηλικίας 57,0 ετών και την ομάδα Γ₂ με 27 ασθενείς χωρίς συμπτώματα από τα κάτω άκρα, μέσης ηλικίας 46,9 ετών. Η επιλογή των ασθενών ήταν τυχαία και η ταξινόμηση τους στις ομάδες έγινε με κλινικά κριτήρια. Από σύμπτωση οι ομάδες ήταν συγκρίσιμες, γιατί οι διαβητικοί είχαν την ίδια βαρύτητα διαβήτη και οι αγγειοπαθείς ήταν του ίδιου σταδίου. Επειδή οι μετρήσεις έγιναν και στα δύο πόδια, εξετάστηκαν μεν 113 ασθενείς αλλά συγκρίνονται και μελετώνται 226 αντίστοιχα τιμές. Κατά την εξέταση των ασθενών εφαρμόστηκε συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Χρησιμοποιήθηκαν οι υπέρηχοι για τον προσδιορισμό του σφυροβραχιόνιου δείκτη και της ροής, η φωτοπληθυσμογραφία για τον προσδιορισμό του δακτυλοβραχιόνιου δείκτη και η διαδερματική οξυμετρία για τον υπολογισμό της μερικής πιέσεως Ο₂ (TcPΟ₂) και του δείκτη ΤοΡΟ₂. Ως προς την οξυμετρία προτιμήθηκε η αλλαγή της θέσεως του μέλους στον χώρο (ύπτια, ανάρροπη, κατάρροπη, όρθια). Η στατιστική επεξεργασία των τιμών TcPΟ₂ έγινε με την δοκιμασία αναλύσεως μιας κατευθύνσεως τόσο στην οριζόντια όσο και στην κάθετη σύγκριση, και όπου το αποτέλεσμα της δοκιμασίας αυτής ήταν στατιστικώς σημαντικό ακολουθούσε η δοκιμασία t-test μεταξύ των διαφόρων ομάδων. Ακολούθησε τέλος η συσχέτιση των τιμών TcPΟ₂ προς τις άλλες παραμέτρους. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων συνάγονται τα εξής: Κατά την σύγκριση των τιμών TcPΟ₂ στις 4 ύπτιες θέσεις δεν διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά σε καμία ομάδα και θεωρήθηκαν ως "ενιαία" θέση στην επεξεργασία των τιμών. Κατά την σύγκριση των τιμών TcPΟ₂ στις ύπτιες θέσεις δεν διαπιστώθηκε στατιστικώς σημαντική διαφορά σε καμία ομάδα και θεωρήθηκαν ως “ενιαία” θέση στην επεξεργασία των τιμών. Κατά την σύγκριση των τιμών TcPΟ₂ στις ύπτια, ανάρροπη, κατάρροπη και όρθια θέση, διαπιστώθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές για όλες τις θέσεις, σε όλες τις ομάδες, πλην της σχέσεως κατάρροπης - όρθιας θέσεως στους αθηροσκληρυντικούς και στους ασυμπτωματικούς διαβητικούς ασθενεί ς. Ανευρέθησαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές στις τιμές TcPΟ₂ στις ύπτιες και στην ανάρροπη θέση, κατά την σύγκριση φυσιολογικών ατόμων και ασθενών με περιφερική αγγειοπάθεια, διαβητικών και μη. Οι σημαντικότερες στατιστικώς διαφορές αφορούν την ανάρροπη θέση, με υπεροχή των διαβητικών έναντι των αθηροσκληρυντικών ασθενών. Από την σύγκριση των τιμών TcPΟ₂ μεταξύ φυσιολογικών ατόμων και ασυμπτωματικών διαβητικών ασθενών και αθηροσκληρυντικών και συμπτωματικών διαβητικών ασθενών, δεν διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές για καμία θέση. Οι στατιστικώς σημαντικές διαφορές που προκύπτουν από την σύγκριση των τιμών του δείκτη TcPΟ₂ μεταξύ φυσιολογικών ατόμων και ασθενών με περιφερική αγγειοπάθεια διαβητικών ή μη, δεν πλεονεκτούν έναντι των αντίστοιχων των απόλυτων τιμών TcPΟ₂. Η συσχέτιση των απόλυτων τιμών TcPΟ₂ και του δείκτη TcPΟ₂ τον σφυροβραχιόνιο και δακτυλοβραχιόνιο δείκτη και την ροή, δεν είναι πολύ ικανοποιητική. Τα αποτελέσματα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, η διαδερματική οξυμετρία είναι, πολύ αξιόπιστη μέθοδος για την εκτίμηση της περιφερικής αγγειοπάθειας σε διαβητικούς και μη ασθενείς, ιδιαίτερα δε ενδείκνυται για την διερεύνηση του διαβητικού ποδιού. Η επιλογή της αλλαγής θέσεως του μέλους στο χώρο πλεονεκτεί σαφώς έναντι άλλων τρόπων που έχουν από άλλους εφαρμοστεί. Η διαδερματική οξυμετρία μπορεί να τύχει ευρείας εφαρμογής στην καθημέρα πράξη και μπορεί να συμβάλλει όχι μόνο στην ορθή αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού, αλλά και στην πρωϊμώτερη ανάδειξη προκλινικών βλαβών στους διαβητικούς ασθενείς.