Socialization of information in the period of modernization in turkey and information centres

Osmanlı Devleti de XIX. yüzyılın ikinci çeyreğinden yani Tanzimat Dönemi'nden itibaren Batı'ya doğru açılım ve aydınlanma dönemi içerisine girmiş, Tanzimat ve Islahat Fermanları, I. ve II. Meşrutiyet dönemleri ile Batı kültürü ve düşünce sistemi Osmanlı Türk toplumu içerisine de aktarılmaya çalışılmıştır. Ancak Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik ve askeri durum bu aydınlanma politikasını tam anlamıyla yerine getirememesine ve bu etkinin belirli bir zümre içerisine yerleşmesine neden olmuştur. Eğitimin özellikle askeri alana yönlendirilmesi, kaynakların yine bu alana göre hazırlanması, bilginin dar bir alana sıkışmasına ve halkın gereksinim duyduğu bilgilere erişememesine neden olmuş, edebiyat ve basının (gazete ve dergiler) çabaları da istenilen seviyeye ulaşamamıştır. Cumhuriyet dönemi ile yeni bir gelişme ve ilerleme dönemine giren Türkiye Cumhuriyeti, ekonomik ve iktisadi alanlardaki öncelikli olan politikalarını yerine getirirken eğitim-öğretime de büyük ölçüde önem vermiş ve bu dönemde eğitimin her alanında önemli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Ancak savaşlar, ekonomik sıkıntılar, yanlış eğitim politikaları, dini görüşler, bilimsel ve yeni bilgi üretim yöntemlerinin kullanılamayışı gibi olumsuzluklar nedeniyle planlanan çalışmalar ve uygulamalar tam anlamıyla gerçekleştirilememiş veya yarım bırakılmıştır. Günümüz Türkiye'sinde ise bu olumsuzluklar ve alt yapı eksiklikleri nedeniyle toplumumuzun bilgiye duyduğu gereksinim, bu gereksinimin bilinci, bilgiye erişimi, bilgiyi kullanımı ve bilgi üretimi konularında nitelik ve nicelik açısından eksiklikler bulunmaktadır. Bu eksiklikleri giderebilecek, hukuki, siyasi, ekonomik ve kültürel plan ve politikaların da eksikliği göze çarpmaktadır. Bunun yanı sıra toplumumuzun okuma alışkanlığı, eleştirel düşünme yeteneği, objektif yorumlama ve öğrenme isteği gibi konularda da sorunları olduğu görülmektedir.1839'da Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla Osmanlı Devleti ve Türk toplumu yeni bir dönem içerisine girmiştir. Bu dönem toplumu meydana getiren ve bireylerin devlet içerisindeki konumunu belirleyen ekonomik, toplumsal, siyasi, kültürel, bilimsel ve hukuksal yönlerden yeni bir yapılanma sürecine girildiği bir dönemi ifade etmektedir. Tanzimat Dönemi, her ne kadar siyasi ve hukuksal yönüyle ön plana çıkmış olsa da ilerleyen dönemlerde yukarıda ifade edilen alanlara da etkilemeye başlamıştır. Osmanlı toplumu bu dönemin getirdiği yeni birçok kavram ve sistem ile de tanışmıştır.Çalışmada bilginin üretimi ve aktarımı temel tartışma alanları çerçevesinde; Tanzimat döneminden başlayarak Cumhuriyet ve günümüze kadar olan süreç içerisinde bilimin ve bilimsel bilginin Avrupa ve Osmanlı Devleti içerisindeki bilimsel, sosyal, politik ve kültürel alanlara etkisi, toplum içerisindeki gelişimi, önemi ve kullanımı, bilginin toplumsallaşması sürecinde bilgi merkezleri ön planda tutularak; edebiyat, din, eğitim, matbaa ve kitle iletişimi gibi bilginin topluma aktarılma yolları ve yöntemleri karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bunun yanı sıra Cumhuriyet döneminden itibaren günümüz Türkiye'sinde üretilen bilginin topluma hangi yol ve yöntemlerle aktarıldığı, toplumun bilgiye gereksinim durumu, bilgi gereksinimini karşılamak için hangi yol ve yöntemleri kullandığı, Türkiye'de bilgi üretiminin boyutları, bilgi üretim ve aktarımındaki sorunlar, bilgi merkezlerinin bilginin toplumsallaştırılmasındaki rolü gibi birçok konu bilgi üretim ve aktarım süreçlerinin temelini oluşturan eğitim - bilim - kültür ve siyaset temelinde ele alınmış uygun koşullar ortaya konulmaya çalışılmıştır.Bu açıklamalardan sonra çalışmanın temel amacı, bilginin sosyal, politik, ekonomik ve kültürel alanlardaki büyük başarılarından dolayı bir dünya görüşü halini alarak günlük hayatta bir yol gösterici niteliği kazanmış olmasından hareketle Türkiye'nin bilimsel ve teknik yönden ilerleyememesinin, Avrupa, Kuzey Amerika ve bazı Uzakdoğu ülkeleri kadar dünya bilimine katkıda bulunamamasının altında yatan, katma değerli bilgi üretimi ve üretilen bilginin geniş halk kitlelerine aktarılmasında yani bilginin toplumsallaştırılmasındaki olumsuzlukları Tanzimat'tan yani Çağdaşlaşma Dönemi'nden Cumhuriyet dönemine kadar olan tarihsel süreç içerisinde ele alarak ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra Türkiye'nin sözü edilen konuma gelebilmesi için gerekli olan strateji, planlama, program ve çözüm önerilerini bilgi merkezlerinin sözü edilen dönemden itibaren Türk toplumunun bilgilenmesinde ve çeşitli alanlarda üretilmiş bilginin halka aktarılmasında üstlendiği rol bağlamında ortaya koymaktır. Aynı zamanda Kütüphanecilik ve Enformasyon Bilimleri'nin disiplinler arası niteliğinden faydalanılarak, bilgi merkezlerinin gelişim süreçleri, üretilen bilginin toplumsallaştırılmasındaki rolü ve eğitim-öğretim sistemindeki yeri bilim tarihi ve felsefe bilimleriyle de ilişkilendirilerek irdelenmeye çalışılmıştır. The Ottoman Empire entered an era of development and enlightenment beginning from the second quarter of the XIXth century, that is the period of the Ottoman reformation (Tanzimat Era), and the Western culture and way of thinking started to be transferred to the Ottoman Turkish society. However, the political, economic and military situation of the Ottoman Empire caused it not fulfill this policy of enlightenment properly and settlement of this effect in a particular group. Directing education especially to military field and preparing the sources according to this field again caused the information to be caught in a narrow field and it also prevented the public from accessing the information they need, furthermore the efforts of literature and the press (newspapers and magazines) could not reach the desired level. Turkish Republic, which entered a new developing and progressive period with the republic period, have given great importance to education while it has been fulfilling its privileged policies in economy and moreover many important works were carried on in every field of education in this period. However, the planned works and applications have not been completed properly because of the negativities such as wars, economic distress, wrong education policies, religious views, and not being able to use scientific and new information production methods. In today?s Turkey, there are deficiencies in both quality and quantity in need of society for information and conscious of this need, access to information, use and production of information. There are also lacks of legal, political, economic and cultural plans and policies, which can meet these deficiencies. It is also seen that there are problems in our society?s reading habit, critical thinking ability, objective interpretation and desire to learn.The Ottoman Empire and Turkish society entered a new period with the declaration of reformation in 1839. This period signifies a period when a new economic, social, political, cultural, scientific and legal structuring period, which composes the society and determines the locations of individuals in the state, came. Although political and legal characteristics of the reformation era were in foreground, the above-mentioned fields started to be affected in later periods. The Ottoman society acquainted with many new concepts and systems.In this study, transfer ways and methods of information to the public such as literature, religion, education, printing and mass communication will be comparatively examined by considering the effects of science and scientific information on scientific, social, politic and cultural fields, their development, importance and usage in the society in Europe and the Ottoman Empire beginning from the period of reformation till today. Furthermore, several subjects such as the methods used in transferring of the information to the society since the republic period, the need of society for information, the methods used in meeting the information need, dimensions of information production in Turkey, the problems in information production and transfer, and the role of information institutions in socializing of information, are dealt in the basis of education - science - culture and politics and appropriate conditions are tried to be put forward.The basic purpose of the study is to discuss and explain the negativities in socializing of information, that is the reason why Turkey cannot progress scientifically and technically, why it cannot contribute to the world science as much as Europe, North America and some Far Eastern countries, and why it cannot produce and transfer information to a wider public mass, in a historical process from the period of reformation to the period of republic since information has become a world view because of its great successes in social, politic, economic and cultural fields and has gained a quality being a direction indicator in daily life. Furthermore, it is to put forward strategy, planning, programme and solutions for bringing Turkey in the mentioned position, and informing Turkish society and transferring the information created in various fields to the public since the mentioned period in the context of role taken by the information centers. Development process of information centers, their role in socializing of the information and their place in education system are also tried to be scrutinized by associating it with the science history and philosophy benefiting from the interdisciplinary characteristic of Library and Information Sciences. 319