L’ordre du miracle : temps et espace dans les Miracula sancti Vedasti (BHL 8510), sancti Huberti (BHL 3996) et sancti Remacli (BHL 7120-7125)

This paper explores the narrative structure of time and space in three miracle collections written in Benedictine monasteries around the middle of the ninth century : the Miracula sancti Vedasti (bhl 8510), sancti Huberti (bhl 3996) and sancti Remacli (bhl 7120-7125). These collections, which seem to be structured by the living memory of their authors, combine a precise circular temporality and a less precise linear temporality which does not exceed one generation in depth. The Miracula sancti Vedasti and Huberti present a spatial structure which is centered on the monastery : the saint heals those who come and solicit him. He also occasionally extends his protection beyond the monastery, over property and goods. While Remaclus also heals at his tomb, he very often acts at a distance, within a multipolar space where he surveils, punishes, or rewards the familia the tenants, small landowners, craftsmen, and donators evolving around the monastery, its churches, and estates.
Cet article analyse la structuration du temps et de l’espace dans trois récits de miracles rédigés dans des monastères bénédictins autour du milieu du ixe siècle : les Miracula sancti Vedasti (bhl 8510), sancti Huberti (bhl 3996) et sancti Remacli (bhl 7120-7125). Ces récits, qui semblent reposer sur la mémoire des narrateurs, combinent un temps circulaire, précis, et un temps linéaire, plus flou, dont la profondeur ne dépasse pas une génération. Les Miracula sancti Vedasti et Huberti présentent un espace centré sur le monastère : le saint guérit celles et ceux qui viennent le solliciter au tombeau. Il peut étendre occasionnellement sa protection à distance sur leurs biens. En plus de guérir au tombeau, Remacle se manifeste nettement plus souvent à distance, dans un espace multipolaire au sein duquel il surveille, punit ou récompense les dépendants, tenanciers, alleutiers, artisans et donateurs qui gravitent autour du monastère, de ses églises et domaines.
Dit artikel analyseert de structurering van tijd en ruimte in drie verslagen over mirakelen, geschreven in benedictijnse kloosters rond het midden van de negende eeuw : de Miracula sancti Vedasti (bhl 8510), sancti Huberti (bhl 3996) en sancti Remacli (bhl 7120-7125). Deze verhalen, die lijken te rusten op het geheugen van de vertellers, combineren een circulaire en precieze tijd en een lineaire maar vagere tijd, waarvan de diepte één generatie niet overschrijdt. De Miracula Sancti Vedasti en Huberti laten een rond het klooster geconcentreerde ruimte zien : de heilige geneest mensen die bij zijn graf om hulp komen vragen. Hij kan af en toe zijn bescherming op afstand aanbieden, zoals over hun bezittingen. Naast genezing bij zijn graf, manifesteert zich Remaclus vaker op afstand, in een multipolaire ruimte waarin hij straft, beloont en toezicht houdt op de afhankelijken, eigenerfde, ambachtslieden en schenkers die rond het klooster, zijn kerken en zijn domeinen leven.
Jedwab Valentine, Schroeder Nicolas. L’ordre du miracle : temps et espace dans les Miracula sancti Vedasti (BHL 8510), sancti Huberti (BHL 3996) et sancti Remacli (BHL 7120-7125). In: Revue belge de philologie et d'histoire, tome 96, fasc. 2, 2018. Histoire – Geschiedenis. pp. 477-492.