Analiza i predviđanje profita u konvencionalnoj i organskoj biljnoj proizvodnji pasulja u Srbiji

Bean is the third most important food legume crop of the world after soybean and groundnuts; it provides an important source of dietary proteins, carbohydrates, minerals and fiber essential in human nutrition worldwide. A high, per capita bean consumption of 13 to 40 kg yr-1 was observed in developing countries. In EU developed countries, market of the organic products is growing in average 10 % per annum, but this growth has not been followed by production growth and this is the chance for Serbian products. Organic bean growing enables the producers a higher profit. Expenses in organic production are higher (2170 EUR/ha) than those in conventional bean production (1825 EUR/ha). However, net profit in the organic production was estimated to 1440 EUR/ha, while the profit in the conventional concept was 315 EUR/ha. Also, profitability rate and the economic efficiency coefficient had higher values when growing bean in organic concept. Gajenje pasulja u skladu sa organskim principima omogućava proizvođačima veći profit u odnosu na konvencionalni sistem gajenja. Ispitivana i komparirana je proizvodnja pasulja u konvencionalnom i organskom sistemu gajenja metodama bazičnih ekonomskih parametara a za metodu prognoze korišćena je Monte Carlo simulacija na osnovu projektovanih prosečnih tržišnih cena po jedinici proizvoda. Troškovi u organskoj proizvodnji su veći (2170 EUR /ha) od troškova u konvencionalnoj proizvodnji pasulja (1745 EUR /ha). Međutim, ostvarena dobit u konceptu organske proizvodnje je iznosila 1402 EUR /ha, dok kod konvencionalnog koncepta je 955 EUR /ha. Takođe, stopa rentabilnosti poslovanja kao i koeficijent ekonomičnosti su imali veće izračunate vrednosti u gajenju pasulja po konceptu organske biljne proizvodnje. Simulacijom rasta cena na tržištu korišćenjem Monte Carlo simulacionog modela u konvencionalnoj proizvodnji figurira neto profit od 93.4 EUR /ha, dok je u organskoj veći i iznosi 348.16 EUR /ha.