Wyzwania dydaktyki XXI wieku – doświadczenia MChE w obszarze 'Społeczeństwo obywatelskie'

Zmiany jakie miały miejsce w otoczeniu gospodarczym i społecznym na przełomie XX i XXI wieku, a które charakteryzowane są poprzez wzrost zmienności, intensywności i nowości w dużym stopniu były w dużej mierze wynikiem rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych – ITC (Information and Communications Technology). Bezpośrednią konsekwencją wdrożenia i rozwoju systemów ITC były zmiany w systemie komunikacji umożliwiające rozszerzenie zakresu powiązań komunikacyjnych i informacyjnych pomiędzy osobami i grupami, które jeszcze do niedawna były niemożliwe. Zastosowanie systemów ITC miało wpływ na pojawienie się nowych produktów i usług (telefony komórkowe, bankowość elektroniczna). Technologie ITC są obecnie wszechobecne w różnych obszarach, takich jak biznes, administracja, ochrona zdrowia, czy komunikacja. ITC obejmują szeroko rozumiane media komunikacyjne, media umożliwiające zapis i przewarzanie informacji oraz zbiór różnego rodzaju aplikacji i systemów informatycznych umożliwiających przetwarzanie i przesyłanie na poziomie wyższym niż sprzętowy. Systemy ITC nie tylko usprawniają procesy główne i pomocnicze w administracji, biznesie ale również mogą być wykorzystywane w doskonaleniu procesu dydaktycznego. Koncepcja wykorzystania nowoczesnych technologii ICT w nauczaniu była realizowana w MChE. Mając na uwadze tempo rozwoju i globalny zasięg technologii ICT oraz wzrost zainteresowania możliwościami jakie daje ich wykorzystanie w obszarze dydaktyki, niniejsze opracowanie stanowi próbę wskazania na kierunki rozwoju i możliwości zastosowania technologii ITC w procesie dydaktycznym, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji Clouds Learning (ang. nauka w chmurze), którego próbą egzemplifikacji jest Koncepcja Małopolskiej Chmury Edukacyjnej. Analiza opracowań naukowych z jednej strony, z drugiej z kolei doświadczenia będące wynikiem prac nad koncepcją, a później udział w realizacji zajęć w ramach MChE w obszarze: Społeczeństwo Obywatelskie stanowiły asumpt do podjęcia problemu związanego z wykorzystaniem nowoczesnych systemów ITC oraz określenia ich wpływu na zmiany w kształcie procesu dydaktycznego. Kolejnym celem było wskazanie korzyści i ograniczeń związanych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii w dydaktyce. Konsekwencją tak postawionego problemu było sformułowanie następujących hipotez badawczych:  wykorzystanie systemów ICT przyczynia się do doskonalenia procesu dydaktycznego,  edukacja oparta o nowoczesne technologie sprzyja aktywizacji uczniów. W weryfikacji postawionych hipotez wykorzystane zostały wyniki badań ankietowych adresowanych do młodzieży i nauczycieli szkół, które uczestniczyły w programie pilotażowym MChE w obszarze: Społeczeństwo obywatelskie. Wykorzystana metoda sondażu diagnostycznego zawierała pytania otwarte, jak również zamknięte, skierowane zarówno do uczniów, jak i nauczycieli prowadzących zajęcia on-line w obszarze społeczeństwo obywatelskie. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie czynników stymulujących i de stymulujących proces dydaktyczny z wykorzystaniem technologii ICT. Wartość dodaną artykułu stanowią rekomendacje i zalecenia dla dalszego kształcenia poprzez technologie ICT. Magdalena Gorzelany-Dziadkowiec