Temperament, coping, trauma symptoms and the quality of life of the persons with malignant neoplasm and after myocardial infarction

Streszczenie Celem pracy było poszukiwanie czynników mających wpływ na funkcjonowanie i przystosowanie pacjenta do wybranych chorób somatycznych (zawał mięśnia sercowego i nowotwór złośliwy). Za wyznacznik przystosowania do choroby somatycznej przyjęto jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia. W badaniu uczestniczyło 129 osób chorych na raka (69 kobiet i 60 mężczyzn) i 97 po przebytym zawale serca (52 kobiety i 45 mężczyzn). Do pomiaru badanych zmiennych użyto cztery narzędzia diagnostyczne. Jakość życia uwarunkowaną stanem zdrowia zbadano za pomocą kwestionariusza SF-36. Cechy temperamentu postulowane przez Regulacyjną Teorię Temperamentu zbadano za pomocą kwestionariusza Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT). Pomiaru stałych, uwarunkowanych osobowościowo stylów radzenia sobie ze stresem dokonano za pomocą Kwestionariusza Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS). Siłę reakcji na traumę choroby badano narzędziem służącym do pomiaru objawów PTSD (inwentarz PTSD – C). Otrzymane wyniki wskazują, że osoby chore na nowotwory złośliwe charakteryzują się niższą jakością życia niż osoby po przebytym zawale serca. Najważniejsze czynniki, określające jakość życia w grupie osób po przebytym zawale serca, to wytrzymałość, styl unikowy radzenia sobie ze stresem i składowa zaburzeń po przebytej traumie – Unikanie/Odrętwienie, zaś w grupie osób chorych na nowotwory złośliwe, to reaktywność emocjonalna i perseweratywność (które jednak jakość życia tłumaczą w niewielkim zakresie). Abstract The aim of the study was to search for factors able to influence the functioning and adaptability of a patient to selected somatic disorders (myocardial infarction and malignant neoplasm). The Health Related Quality of Life was used as a determinant of adaptability to a somatic disorder. The study was conducted on 129 persons with malignant neoplasm (69 females and 60 males) and 97 persons after myocardial infarction (52 females and 45 males). The following four diagnostic tools were employed in order to measure the researched variables. Health Related Quality of Life was examined with the Short Form – 36 (SF-36). Temperament was assessed with the Formal Characteristics of Behaviour – Temperament Inventory (FCB-TI). Coping style was assessed with Coping Inventory for Stressful Situations (CISS). Trauma symptoms was assessed with the PTSDF, a quantitative measure of trauma-related symptoms. The results show that the persons with malignant neoplasm are characterized by a lower standard of life than the persons after myocardial infarction. The most important factors defining the quality of life in the group of persons after myocardial infarction are endurance, avoiding coping style and the aggregated results of disorders after the trauma – Avoidance/Numbing. In the group of persons with malignant neoplasms those factors are emotional reactivity and perseverativeness (although they only explain the quality of life to a small extent). Agnieszka Laskowska