The role of organizational climate and contextual performance to the effects of personal traits on organizational revenge intention

Doktora Tezi Bireyin kişilik özellikleri, yetiştiği çevre şartları ve aile yapısı gibi unsurlar ile şekillenmektedir. Sahip olduğu kişilik özellikleri ile birey, çalışma hayatında bulunduğu ortama anlam katacaktır. Bireyin olumsuz anlamlar katması örgütte negatif iklimin; olumlu anlamlar katması ise pozitif iklimin oluşumunu tetikler. İşgören, sürekli artan üretim, iş yükü ve performans baskısı ile karşı karşıyadır. Bireyin bu baskıyı psikolojik olarak yönetememesi stres düzeyini artıracaktır. Kişilik özelliklerindeki zayıflık sonucu işgören, meydana gelen olumsuz durumdan sorumlu tuttuğu kişiye veya örgüte karşı intikam niyeti duygusu ile yaklaşacaktır. Araştırmanın amacı tekstil ve hazır giyim üretim işletmelerinde çalışan işgörenlerde kişilik özelliklerinin örgütsel intikam niyetine etkisinde örgütsel iklimin aracı ve bağlamsal performansın düzenleyici rolünü ortaya koymaktır. Bu amaç için, araştırmanın tüm değişkenleri ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Uygulama kısmında, 847 işgören ile yapılan anket çalışması SPSS ve AMOS programları ile değerlendirilmiştir. Öncelikle değişkenlerin faktör analizleri gerçekleştirilmiş ve güvenilirlikleri sınanmıştır. Demografik ve sosyo-ekonomik faktörlerin değişkenlerle farklılaşma durumu incelenmiştir. Son olarak hipotezlerin sınanması için aracı ve düzenleyici değişken etkileri irdelenmiştir. Araştırmanın sonucunda örgüt ikliminin, Deneyime açıklık ve Duygusal dengesizlik kişilik özellikleri ile Örgütsel intikam niyeti ilişkisinde tam aracılık etkisine sahip olduğu; Dışa dönüklük, Sorumluluk ve Uyumluluk kişilik özellikleri ile Örgütsel intikam niyeti ilişkisinde ise kısmi aracılık etkisine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, işgörenlerin göstermiş olduğu bağlamsal performans davranışının, dışa dönüklük, sorumluluk ve deneyime açıklık kişilik özellikleri ile örgütsel intikam niyeti arasındaki ilişkide düzenleyici etkisi olduğu; uyumluluk ve duygusal dengesizlik kişilik özellikleri ile örgütsel intikam niyeti arasındaki ilişkide ise herhangi bir etkisi olmadığı saptanmıştır. abstract The personality traits of the individual are shaped by factors such as environment condition and family structure has grown. With personality traits owned by individuals, they will bring meaning to his work life environment. Negative meanings of the individuals added to the negative climate in the organization; positive meanings that trigger the formation of a positive climate are added. Employees are faced with in ever-increasing production, workload and performance pressures in work life. Being unsuccessful to manage these pressures psychologically will increase the individual’s stress level. With the result of weakness in the personality traits, employee will approach with the intention of revenge against the person or organization that is regarded as responsible for negative situations. The purpose of the study is to determine the role of organizational climates mediator and contextual performances moderatör, in the effects of personal traits on organizational revenge ıntention in those employees working in textile manufacturing plant. For this purpose, literature review was made on all variables of research. In the Applications section, the survey which was conducted with 847 employees was analyzed with SPSS and AMOS programs. First, factor analyses of the variables were performed, and reliability were tested. The differentiation state of Demographic variables and the socio-economic factors were examined. Then, in order to test the hypothesis, mediator and moderator variables effects were examined. At the end of the research, it is understood that the organizational climate has the mediation effect in a relationship between the intention of organizational revenge and, personality traits of openness and neuroticism. Besides, it is understood that the organizational climate have the partial mediation effect in a relationship between the intention of organizational revenge and, personality traits of extraversion, conscientiousness, and agreeableness. In addition, it was determined that the contextual performance behavior of employees’, has the moderation effect in a relationship between the intention of organizational revenge and, personality traits of extraversion, conscientiousness, and openness. Besides it was determined that the contextual performance behavior of employees’, has no effect in a relationship between the intention of organizational revenge and, personality traits of agreeableness and neuroticism.