Pediyatrik yatan hastalarda klinik eczacılık hizmetlerinin değerlendirilmesi

Amaç: Pediyatrik kliniklerde bir klinik eczacı tarafından farmakoterapinin değerlendirilmesi, ilaçla ilgili sorunların (İLİS'lerin) saptanması ve önlenmesi açısından önemlidir. Bu çalışma, pediyatrik hastalarda İLİS'lerin prevalansını ve tiplerini iki çalışma aşamasında belirlemeyi ve karşılaştırmayı amaçlamıştır.Gereç ve Yöntem: Bir üniversite hastanesinin pediyatri ünitesinde yürütülen bu gözlemsel çalışma iki aşamadan oluşmuştur: Klinik eczacının klinikte mevcut bulunarak ilaç inceleme hizmetini sunduğu prospektif aşama (Haziran 2019-Şubat 2020) ve klinik eczacının klinikte bulunmadığı dönem aralığından prospektif aşamaya göre yaş-cinsiyet-tanı eşleştirmesiyle elde edilen katılımcılardan oluşan retrospektif aşama (Aralık 2018-Şubat 2019). Avrupa Farmasötik Bakım Ağı'nın yayınladığı sınıflandırma sisteminin V9.1 Türkçe versiyonu İLİS'leri tanımlamak için kullanılmıştır. Lexicomp® ve Micromedex®, potansiyel ilaç etkileşimlerini değerlendirmek için kullanılan kaynaklardır.Bulgular: Çalışmaya katılan 174 hastanın %78,16'sında en az bir İLİS saptanmış ve toplam 527 İLİS tespit edilmiştir. İlaçla ilgili sorunlardan bazıları ilaç-ilaç etkileşimi (%64,90), terapötik ilaç izlemi (%11,39) ve dozlama (%11,01) ile ilgili bulunmuştur. Antienfektifler, bronkodilatörler ve inhale kortikosteroidler en sık kullanılan ilaçlar olmuştur. Çalışma ve kontrol grupları arasında yatış süresi (p=0,025), kullanılan ilaç sayısı (p=0,003) ve toplam İLİS'ler (p=0,019) açısından anlamlı farklılıklar bulunmuştur.Sonuç: Bu çalışmanın bulguları, İLİS'lerin klinik eczacının serviste olduğu dönemde daha fazla oranda tespit edilebildiğini göstermektedir. Objective: Evaluating pharmacotherapy by a clinical pharmacist in pediatric clinics could ameliorate drug-related problems (DRPs). This study aimed to identify and compare the prevalence and types of DRPs in pediatric patients in two study phases.Material and Methods: This observational study consisted of two phases and was conducted in a pediatric unit of a university hospital: The prospective phase (between June 2019 and February 2020) while providing clinical pharmacist-led medication review service with the presence of pharmacist at the clinic and the retrospective phase (between December 2018 and February 2019 which was the period without the presence of pharmacist) among subjects obtained by age-sex-diagnose–matching according to the prospective phase participants. Turkish version of Pharmaceutical Care Network Europe Foundation Classification V9.1 is used to identify DRPs. Lexicomp® and Micromedex® were the resources used to assess the potential drug interactions.Results: Among 174 patients, at least one DRP was seen in 78,16% of the patients, and 527 DRPs were identified. Some of the problems were related to drug-drug interaction (64,90%), therapeutic monitoring (11,39%), and dosing (11,01%). Anti-infectives, bronchodilators, and inhaled corticosteroids were the most frequently used drugs. There were significant differences in duration of hospitalization (p=0,025), number of drugs used (p=0,003), and total DRPs (p=0,019) between the study and control groups.Conclusion: The findings demonstrate the potential to detect DRPs through clinical pharmacist involvement in direct patient care.