Fashion design courses in Turkey and their reflection on ready to wear sector

Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 183-188) xiii, 192 leaves Tekstil ve hazır giyim sektörü diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de gerek üretim ve istihdama katkısı, gerek ihracat yoluyla ekonomiye döviz kazandırması nedeniyle ekonominin lokomotif sektörü olma özelliğini taşımaktadır. Tekstil ve Hazır giyim sektörü tasarım, üretim ve benzeri tüm operasyonlarında en son teknolojileri kullanmakla beraber halen emek yoğun özelliğini korumaktadır. Türkiye’nin bu sektörde hedeflediği noktalara gelecekte ulaşabilmesi için, hızlı, dünyadaki moda- marka oluşturma eğilimlerini takip edebilen, teknolojiyi tanıyan ve kullanabilen; yaratıcılığını ortaya çıkarabilen yetenekli tasarımcıların yetişmesi gerekmektedir. Bu nedenle mesleki eğitimin yaygınlaştırılması ve bu alanda eğitim veren nitelikli kurum sayısı artırılırken, eğitim planlarının da sektörün ihtiyaçlarına paralel hazırlanması gerekmektedir. Kurslar Osmanlı döneminde Tanzimat’la birlikte giyimde modernleşmenin kapılarını halka açan, Cumhuriyet Türkiye’sinin giyim tarzını yeniden şekillendiren ve giyim sanayinin baş aktörleri olan kişileri yetiştirmişlerdir. Özellikle kadınlara meslek edindirmek ve terzi yetiştirmek üzere açılmış olan eğitim merkezleri zamanla teknik okullara dönüşmüş, moda tasarımı ise ayrı bir meslek olarak kabul görmüştür. Son dönemdeki kurslarda, işletmelerde yıllarca sürebilecek olan usta çırak ilişkisiyle kazanılacak mesleki eğitime tahammülü olmayan hazır giyim için, kısa sürede donanımlı insan yetiştirmek amaçlanmıştır. Bu çalışmada, Türk hazır giyim sektöründeki moda tasarımcısı ve tasarım eğitimi ihtiyacı üzerinde durulmuş; Türkiye‘deki moda tasarım kursları ve hazır giyim sektörüne yansımaları incelenmiştir. Değerlendirmeler ışığında; kursların sektördeki acil eleman ihtiyacını, üniversitelerin mezun ettikleri kişilerin, sayısal anlamda yeterli olmaması sebebiyle oluşan insan gücü ihtiyacını, yetenekli fakat örgün moda tasarım eğitimine çeşitli sebeplerden ötürü katılamamış kişileri mesleğe kazandırarak karşıladığını gözlemledik. Kısa süreli kurslar profesyonellere mesleki gelişim anlamında katkıda bulunurken, uzun süreli kurslar üniversitelere yakın nitelikli eğitimler verebilmektedir. Ders programları ve sektörel anlamda deneyimli eğitimcilerin olması kursları daha verimli hale getirecektir. Okullardaki hantal yapının aksine, kursların daha hızlı güncellenebilmesi, günün ihtiyaçlarına göre yeni eğitimler oluşturabilmesi, sektör açısından büyük önem taşımaktadır. The textiles and ready wear sector is the leading sector of the economy in Turkey and other developing countries, with its contributions to production and employment and its ability to bring foreign currency to the country via exports. In its design, production and all other operations, the textiles and ready wear sector adopts state-of-the-art technologies, but, at the same time, maintains its labor-intensive characteristics. Turkey needs to raise skillful designers who are quick, familiar with technological developments, and able to follow up worldwide fashion/brand creation trends, and make use of their creativity, in order to active its targets regarding this sector. To this end, vocation education should be promoted as the number of quality institutions providing education in this field should be increased and education plans should be drafted taking into consideration the sector's needs. In the Ottoman Empire, training courses raised people who would pave the way for modernization in clothing starting from the Tanzimat era, reshape clothing styles of the Turkish republic and serve as leading actors of the clothing industry. The training centers which were originally opened to provide employment for women and raise tailors were transformed into technical schools over time as fashion design came to be recognized as a separate profession. Training courses recently sought to raise well-equipped staff members in a short time for the ready wear sector, which hardly tolerated vocational education that would be acquired through the master-apprentice relationship over years at establishments. In this study, the need for fashion designers and design education in the Turkish ready wear sector was emphasized and the repercussions of this need in fashion design courses and ready wear sector in Turkey were discussed. In the light of the assessments, it was observed that the courses responded to the urgent need for staff members in the sector --which is partly attributable to the insufficient number of university graduates that can be employed in the sector-- by recruiting skilled individual who have been unable to participate in formal fashion design training. Short-term courses contribute to vocational development of professionals while longterm courses provide quality training that is close to the one provided at universities in content. Courses would be more efficient if they had curricula and trainers who are experienced in the sector. Unlike the cumbersome structure of formal educational institutions, the courses are updated more quickly to provide novel content based on emerging needs, which is quite important for the sector. GİRİŞ MODA, TASARIM, TASARIMCI DÜNYADA HAZIR GİYİMİN VE MODANIN TARİHSEL GELİŞİMİ OSMANLI DÖNEMİ MODA VE HAZIR GİYİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ Osmanlı Döneminde Modanın Yayılımı Osmanlı Kadın Dergilerinde Moda ve Dikiş Osmanlı’ da Kadın Dergilerinin Açtığı Terzihaneler “Hanımlara Mahsus Gazete”nin Terzihanesi İkdam Gazetesinin Teşvikleriyle Açılan Terzihane (1901) “Kadınlar Dünyası” Dergisinin Terzi Evi (1913) Osmanlı Dönemi Terzileri Terzilik Eğitimleri TÜRKİYE’DE HAZIR GİYİM VE MODANIN TARİHSEL GELİŞİMİ Cumhuriyet Dönemi Giyim Cumhuriyetin İlk Terzileri 1920’ler ve 1930’lar Sümerbank 1940’lar 1950’ler 1960’lar 1970’ler 1980’ler 1990’lar İTKİB İhkib Turquality 2000’ler Türk Hazır Giyim Sektörünün bugünü OSMANLI DÖNEMİNDE MODA TASARIM EĞİTİMLERİ Osmanlı Döneminde Mesleki Eğitim Darülmuallimat ( Kız Öğretmen Okulu) Ev Kadını Mektebi Ana Mektebi İnas Sanayiİ Nefise Mektebi Moda Tasarım Eğitimleri İlk Dikiş Kursu: Türk Kadınları Biçki Yurdu Kız Sanayi Mektepleri TÜRKİYE’DE MODA TASARIMI EĞİTİMİ VEREN KURUMLAR Mesleki Eğitim Moda Tasarım Eğitimleri Cumhuriyet Dönemi Moda Tasarım Eğitimi Veren Kurumlar Kız Enstitüleri Akşam Kız Sanat Okulları Olgunlaşma Enstitüleri Olgunlaşma Enstitülerinin Bugünü Öğrenci Alım Şartları Meslek Liseleri Türkiye’de Moda Tasarımı Eğitimi Veren Üniversiteler Devlet Üniversiteleri Mimar Sinan Üniversitesi (2 Yıllık) Meslek Yüksek Okulları Mimar Sinan Üniversitesi Giyim Teknolojileri Bölümü Vakıf Üniversiteleri Üniversitelerin Avantaj ve dezavantajları Avantajlar Dezavantajları: YAYGIN ÖĞRETİM KURUMLARI (HAYATBOYU ÖĞRENME) Türkiye’de Hayat Boyu Öğrenmenin Tarihi Halk Terbiyesi Şubesi (1926) Halk Eğitimi Genel Müdürlüğü (1960) Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü (1977) Çıraklık Eğitimi Genel Müdürlüğü (1978) Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü (1983) Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (2011) Hayat Boyu Öğrenmeye Bağlı Kurumlar Olgunlaşma Enstitüleri Açık Öğretim Okulları Meslekî ve Teknik Açık Öğretim Okulu Meslekî Açık Öğretim Lisesi Mesleki Eğitim Merkezi Halk Eğitim Merkezleri Hayat Boyu Öğrenme Eğitim Programlarında Moda Tasarım Eğitimleri Artistik Çizim ve Drapaj Kadın Giysileri Artistik Çizimi Stilist Eğitimi Bilgisayar Destekli Moda Tasarımı İsmek YABANCI MODA OKULLARI VE KURSLARI Lasalle College Vakko Esmod Programlar İMA Yabancı Moda Okullarının Avantajları-Dezavantajları ÖZEL MODA TASARIM KURSLARI Moda Tasarımı kurslarının amaç ve hedefleri Özel Kursların Bölgesel Dağılımı Kursları Tamamlayan Kursiyerlerin kazanacağı Mesleki belgeler Öğretmenlerin yeterlilikleri nelerdir? Moda Tasarımı Kurslarının Öğrenci Seçme ve Kabul Şartları Öğrenci değerlendirme yöntemleri Öğrenim süreleri ve kurs dönemlerinin Değerlendirilmesi Özel Kursların Tercih Nedenleri MODA TASARIM EĞİTİMİ VEREN KURSLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Moda Tasarımı Eğitiminizi Hangi Kurumdan Aldınız? Moda Tasarımıyla İlgili Herhangi Bir Kursa Katıldınız mı? Katıldıysanız Hangi Sebepten? Moda Tasarım Eğitimi Aldığınız Kurs Ücretli miydi? Moda Tasarım Eğitimi Aldığınız Kurs Şu Kategorilerden Hangisine Dahil Edilebilir? Moda Tasarım Eğitimi Almış Olduğunuz Kursu Seçme Sebebiniz Nedir? Aldığınız Moda Tasarım Kursu Eğitiminin Süresi Nedir? Aldığınız Moda Tasarım Kursu Eğitimini Sektörde Çalışmanız İçin Yeterli Buluyor musunuz? Mezuniyetinizden Sonra Eğitim Aldığınız Kurumdan Mesleki Destek Alabildiniz mi? Mezuniyetinizden Sonra İş Bulmanıza Yardımcı Oldular mı? Kurstan Aldığınız Eğitimden Genel Anlamda Memnun musunuz? Eğitim Aldığınız Kursun Öğretmenlerinden Memnun musunuz? Moda Tasarımcısı Arıyor Olsaydınız Üniversite ya da Kurs Mezunu mu Diye Bir Tercih Yapar mıydınız? Moda Tasarım Kurslarını Sektör Açısından Faydalı Buluyor musunuz? Neden? Online Moda Tasarım Kurslarına Katıldınız mı? Neden? SONUÇ VE ÖNERİLER