R-3 numaralı Rusçuk Şer’iyye sicilinin çeviriyazısı ve tahlili (H. 1093-1100/M. 1682-1688)

Bu tezde, Osmanlı Devleti’nin mahkeme kayıtları anlamına gelen şerʻiyye sicillerinden biri olan R-3 Nolu Rusçuk Şer’iyye Sicilinin transkripsiyonu ve tahlili ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sicil çalışması, XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’ne bağlı bir bölge olan Rusçuğa ait olup R-3 nolu defterin çeviriyazıya aktarılması ve değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma ile değerli bir materyalin araştırmacıların kullanımına sunulması hedeflenmiştir. Defterin Latin alfabesi ile yazımı sırasında basit transkripsiyon kuralları uygulanmıştır. Transkripsiyonu yapılan metindeki hükümler, tarihsel bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Ana metne geçmeden önce Osmanlı hukuk sistemi ile Rusçuk ve çevresinin tarihi hakkında kısaca bilgi verilmiştir. R-3 numaralı Rusçuk Şerʻiyye Sicili, Bulgaristan’ın Milli Kütüphânesi’nde mevcut olan ve Sofya’daki Cyril ve Methodius Kütüphânesi Şark Koleksiyonu’nda bulunmaktadır. Bu sicil ve Rusçuk ile ilgili diğer siciller Tarih bölümü öğretim üyelerince üniversitemize kazandırılmıştır. Çeşitli konularda 213 adet hükmün yer aldığı defter, dönemin siyasi, kültürel, ekonomik ve askeri yönleri hakkında bilgi vermektedir. Hükümlerden edinilen bu bilgiler doğrultusunda Osmanlı Devleti’nin taşradaki uygulamaları ve Rusçuk’un Osmanlı tarihindeki önemi gözler önüne serilmektedir. Ayrıca çalışılan metin orijinaldir ve araştırmacıların yararlanabileceği bir tarihi vesikadır. Associated Profesor Meryem KAÇAN ERDOĞAN Transcription and evaluation of Ruse court register numberde 3 is studied which is an example of sheriah judicial records means court registers of Ottoman State. This material has done for transcript and evaluate of court register of Ruse numbered R-3 where was subjected to Ottoman State in XVII. century. It is wanted to offer this material for use of researches. Basic transcription rules have implemented in time of wiriting this record with Laitn alphabet. Decisions in the record that made the transcription have evaluated in a historical view. Genereal konwledge about Ottoman judicial system and history of place named Ruse had been given shortly before passing to the main text. Numbered R-3 Ruse Court Register is available at Oriental Collection of Sofia Cyril and Methodist Library in Bulgaria. This record and more records about Ruse region was brought in by members of History Department to our university. This record that preconditioned 213 number on variety subjects informs us about political, cultural, economic and military aspects of its period. Practices of Ottoman State at province and importance of Ruse at Ottoman history is unfolded in direction of informations get from decisions. Moreover, text worked is original and protected its importance in terms of historical material for usage of reseaches.