Praktijktesten: van onderzoeksmethode naar beleidsinstrument tegen discriminatie?

De voorbije jaren kwamen praktijktesten uitgebreid in de media. Academici brachten grootschalige discriminatie op de woning- en arbeidsmarkt aan het licht door middel van praktijktesten. Verschillende middenveldorganisaties en politici pleiten dan weer om praktijktesten te gebruiken om discriminerende bedrijven of verhuurders aan te pakken. Dit overzichtsartikel wil een brug slaan tussen beide werelden en nagaan in welke mate praktijktesten gebruikt kunnen worden als wetenschappelijke methode én als beleidsinstrument in de strijd tegen discriminatie. We maken eerst op basis van drie criteria een typologie op van de technieken om discriminerend gedrag te testen: situatietesten, correspondentietesten, mystery calls/visits en mystery mails. We staan hierbij telkens stil bij hun ontstaansgeschiedenis, toepassing en voor- en nadelen. Deze typologie is zeker niet algemeen aanvaard, maar ze kan toekomstig onderzoek conceptueel sturen. Vervolgens bespreken we hoever het onderzoek naar praktijktesten als beleidsinstrument staat. Er is beperkte wetenschappelijk evidentie dat praktijktesten in bepaalde omstandigheden en onder bepaalde voorwaarden effectief, haalbaar en ethisch verantwoord zijn. Wij zijn daarom voorzichtige voorstanders van het gebruik van praktijktesten als beleidsinstrument tegen discriminatie.